Suðurland - 07.02.1914, Blaðsíða 2

132
SUÐURLAND
E>að var samband íslenskra sam
vinnufélaga og Sláturfélag Suðurlands
sem upptökin áttu um þetta mál,
með því að þau fóru fram á styrk-
veitingu til manns er dveldi í útlönd
um og ynni að þvi að greiða fyrir
sölu kjöts og annara landbúnaðaraf-
urða. Eins og rétt var og sjálfsagt
var síðan á þinginu tekin upp sams
konar fjárveiting fyrir sjávarútveginn,
og hefir Fiskifélag íslands forgöngu
í því að ráða mann í þá stöðu, en
áðurnefnd félög í þá fyrri, en ráðn-
ing og erindisbréf þessara manna
verður að samþykkjast af stjórnar
ráðinu.
Fiskifélag íslands er nú að leita
fyrir sér hjá félagsdeildum sinum út
um land, kaupmönnum og kaupfélög-
um um fjárframlög til þess að geta
I igt fram það sem áskilið er á móti
landssjóðsstyrknum, er vonandi að
það gangi greiðlega. Fengist vel
hæfur maður í þessa stöðu er ekki
ólíklegt að talsvert gagn gæti að þessu
orðið fyrir sjómannastéttina. Salan
á afurðum þeirra fer nú sem stendur
marga óþarfa krókavegi, frá einum
ó|iörfum millilið til annars. Sjávar
útvegsmenn hafa því mikið samvinnu
verkefni fyrir höndum í þá átt að
fækka þessum milliliðum og fá betri
og beinni sölu á afurðum sínum. Og
stai f erindrekans verður braut.ryðj-
andastarf á þessu sviði, óhjákvæmi-
legt starf til undirbúnings og fyrir-
g'oiðslu ef nokkuð á að breytast til
batnaðar í þessu efni. En best færi
á því að það væri sem mest sjálfir
framleiðendurnir, en ekki milliliðirnir
sem legðu fram þetta fé sem áskilið
er og neyta sem mest hagsmunanna
af því sem ávinnst með þessu starfi.
Með landbúnaðarerindrekann er
lengra á veg komið. Félögin leggja
fram féð og eru í þann veginn að
ráða manninn. Það er vandaverk að
velja menn í þessar stöður, og skiftir
miklu hvernig tekst. Og varla verða
tillógur sláturfélagsinsóblandið ánægju-
t fni ef það er satt sem mælt er að
það leggi til að ráða í þessa stöðu
Thomsen konsúi, harðvítugasta mót-
Muðumann þess félags áður fyrri og
rnann sem reynslan hefir sýnt að
hefir tekist margt ærið óhappalega í
vurslunarmálum, þó ötull maður sé
og mikilhæfur að ýmsu leyti.
•Sagt er að Sláturfólagsstjórnin
hafi með meiii hluta. atkvæða mælt
moð Thomsen, en nú kemur tíl kasta
Norðlendinga að bjarga þessu við ef
þeir hafa bolmagn tii. Viljann vant-
ar þá sjálfsagt ekki.
Til þessa starfa þarf helst að fá
ötulan mann og vel hæfan, sem er
samgróinn stefnu samvinnufélagsskap
aiins, er tryggur þeim hugsjónum og
boitir sér með óskiftum kröftum að
þessu starfi. Og ótrúiegt er að ekki
ré unt að fá slíkan mann. Hollara
mun og samvinnufélögum, að velja
þennan útvörð sinn úr eigin liði, en
að taka gamlan yfirunninn mótstöðu
mann.
Því var hreift í sumar á þingi að
lítt væri undirbúið enn um þennan
erindreka sjávarútvogsmanna, og
vildu sumir fella þá fjárveitingu af
þjirri ástæðu. Hinu treystu menn,
að samvinnufélögin, sem upptökin
áttu um þetta erindrekamái, hefðu
haft undirbúning að sínu leyti, og
jafnvel hefðu ákveðinn mann í huga.
En miður vel fer sá undirbúningur
úr hendi ef það verður ofaná að starf
ið verður Thomsen falið, en viðvör-
unardæmi mætti það verða fyrir sjáv-
arútvegsmenn, úr því þeir koma á
eft.ir.
Minni
Y estur-íslending’sins.
Svo skal söng þylja
syni stálvilja,
frænda fosshylja,
fósturlands kylja.
Heiil til hálanda,
Hekiu vébanda,
laxár ijómanda
lygnu og streymanda.
Heill til hásala,
heiða og fjalldala,
allra óðaia
okkar fjársmaia,
þar sem þér gröru
þrekmiklu og öru,
íjalls milli og fjöru
fjaðrir bráðgjöru.
Sæll til sólrjóðu
silungsár góðu,
þar sem fyrr flóðu
fjöll í ijósmóðu, —
þar sem enn anda
út til sæstranda,
móti bil banda,
blikur vorianda.
Heill til heimkynna,
hlíðanna þinna,
þar sem börn brynna
blómrósum kinna.
Okkar ungviði
undir fossniði,
alt er á iði
úti á vorsviði.
Sjást með sólgyðju
í silfursmiðju,
ailar að iðju
undir fossviðju
■Ijófts- og landvœttir,
leika um dalgættir
mjúkir, margþættir
mansöngva hættir.
Meðan marleiðir
mása örskreiðir
háir, brjóstbreiðir
barðar sótreiðir:
okkar landslýði
Jjómar dalpríði —
geisla gullsmíði
á grasi og víði.
Okkar auðæfi
eru í rúmsævi
ef oss guð gæfi
gæftir við hæfi,
og í daldraga
döggvum úthaga.,
þar som iistlaga
liggur frásaga.
Fagnar fégóðum
fardreng sæmóðum,
allur á gullglóðum
í geisla hlóðum:
fegurð fjölbreyttur,
fjöðrurn sí reyttur,
dræmt af dáð breyttur
dalur árskreyttur.
Fagnar Fjallkona
framtaki sona, —
dögum dáðvona
úr draumsæ skáldvona.
Bros að barns hætti
blika um ijósnætti
henni, er hug grætti
harmurinn síðbætti.
Vakir valkvendi.
Vítt um útlendi
hentiar handbendi
heimurinn síð-kendi.
Buri brott farna,
bræður heimgjarna,
dáð og sól svarna
sæmdi hún manukjarna.
Fagna framgjörnum
Fjallkonu börnum,
öllum eiðsvörnum
íslands bi jóstvörnum:
göfgar gos dísir,
gróanda vísir,
fugl sem heim fýsir,
fold sem nótt iýsir.
Fylgi fjall dísir,
fylgi Jjósdísir,
andar vegvísir,
von sem hoim fýsir.
Ár og Eld’syni,
íslands góðvini,
ættar óskhlyni
yngdum Frón’skini.
Gnðm. Friðjónsson.
* * * * *
* * * *
Kvæði þetta orkti skáldið í sumar,
er honum barst fregnin um höfðing-
skap þrímenninganna úr Vesturheimi
í sambandi við eimskipamál íslands.
[.Norðri.j
-- ---C>-«0*0—«-r- ■ t
Þingmálafundur
Yestur-ísfirðinga.
Þess hefir verið getið hér í blaðinu
að Vestur ísfirðingar héldu þingmála-
fund að Flateyri í vetur snemma, en
engar fregnir hafa borist af þeim
fundi fyr en nú með síðasta pósti.
Er fundargerðin birt í Vestra 31. f. m.
Eru hér á eftir tekin upp nokkur at-
riði úr fundargerðinni:
Stjórnarskrármál. Fundurinn að
hyllist stjórnarskrárbreytingu síðasta
þings og álítur að þá eina "eigi að
kjósa til alþingis, or lofa að greiða
henni atkvæði óbreyttri. Samþ. í e.
hljóðj.
SaingðnguinM. Samþyktar svo-
hljóðandi tillögur:
a) Jafnframt og fundnrinn skorar
á héraðsbúa að styðja Eimskipafélag
íslands með sem ríflegustum hluta
kaupum, vill hann beina þeirri áskor
un til hreppsnefnda og bæjarstjórna,
að íhuga hvort þær eigi sjái hreppun-
um og bæjnnum, sem sveitafélögum,
fært að taka hluti í Eimskipafélaginu,
og sé svo, þá að styðja félagið á þann
hátt.
b) Fundurinn skorav á kaupmenn
landsins og kanpfélög að styðja Eim-
skipafélag íslands einnig með því að
láta það sitja fyrir flutningum þogar
að því kernur.
c) Fundurinn álítur að ekki sé enn
sem komið er heppilegt að landsjóð-
ur leggi fé til hinnar fyriihuguðu
járnbrautai lagningar.
Físklrclðainál. Að gefnu tilefni
leyfir fundurinn sór að skora á þjóð
og þing að taka til rækilegrar íhug-
unar hvernig tryggja megi sem best
líf sjómanna á vélabátum'og opnum
bátum,"'og vill benda á að þeir einir
ættu að geta fengið leyfi til formensku,
sem að vitni tveggja valinkurinra for-
manna, sem^hafa haft formensku á
hendi um ákveðinn tíma, álítast fær-
ir um, hvað gætni og sjómensku-
hæfileika snertir^jTað^ hafa á hendi
jafn vandasaman og ábyrgðarmikinn
starfa. Samþ. í e. hljóði.
Stcfnur og horfur. Fundurinn
lýsir fylgi sínu við stjórnmálastefnu
þá í sérmálum landsins, sem kemur
fram í ávarpi frá stjórn sjálfstæðis-
flokksins í síðastl. okt. mán., ogskor-
ar á alþingiskjósendur að styðja þau
ein þingmannaefni, sem fylgja þeirri
stefnu, og tekur jafnframt fram, að
hann álitur að ekki eigi að hreyfa
sambandsmálinu meðan ekki eru væn-
legri horfar en nú eru á að viðun-
andi sambandslög fáist. Samþ. í e.
hljóði.
Alnicnn lífsábyrgð. Funduiinn
skorar á stjórnina að undirbúa sem
fyrst og loggj.i fyrir alþingi frumvarp
til laga um stofnun almenns lífsá-
byrgðarsjóðs og sé öllum tvítugum
körlum og konum gjört að skyldu,
að vátryggja lif sitt fyrir hæfilega
lága upphæð. Samþ. í einu hljóði.
Lánsstofnun. Fundurinn telur
nauðsynlegt að næsta alþingi breyti
lógum um hina 4. veðdeild Lands-
bankans þannig, að meira verði lán-
að út á jarðeignir enjþessi lög ákveða,
samanborið við virðingarverð. Samþ.
Tóbaksnautn. a) Enda þótt fund-
urinn telji tóbaksnautn unglinga mjög
skaðlega, álítur hann sölubannsað-
ferðina óheppilega, telur heppilegri
aukna fræðslu á skaðsemi tóbaksins.
Samþ. með 6 atkv. móti 2.
b) Fundurinn telur æskilegt, að upp
sé tekin í barnaskólum fræðsla um
skaðsemi tóbaksnautnar. Samþ. í e.
hljóði.
Iðjuleysl og óvirðlng fyrlr
vinnu. Fundurinn teiur æskilegt að
virðing fyrir líkamlegri vinnu væri
sem best biýnd fyrir börnum og
unglingum við allar mentastofnanir
landsins, og væntir að kennarafundir
taki málið til rækilegrar íhugunar.
Samþ. með 11 móti 2.
Fræðslumál. Fundurinn skorar
á þingið að breyta fræðslulögunum
þannig, að hver hreppur só sameigin-
legt skóla og fræðsluhérað, þannig
að allur fjárhagur sé sameiginlegur
og aðeins 5 manna fræðslunefud í
hreppi, kosin þannig að hreppsnefnd
kýs 2 en alm. sveitafundur 3. Samþ.
í e. hljóði.
Svo sem fundarsköp mæla fyrir
fóru fram tvær umræður um hvert
mál og úrslita atkvæðagreiðsla að
lokinni síðari umræðu.
Á þessum fundi þeirra V. ísf. mætiu
13 fulltrúar úr öllum hreppum sýsl-
unnar. 16 mál voru þar tekin fyrir.
Fundurinn stóð í 2 dagn.
—-----
Áhrifin frá Reykjavik.
— : §: -
Merkismnður ritar svo nýlega að
austan:
Mér líst ekki á að járnbiaut verðí
lögð hingað, fyrr en tvö skilyiði erU
fylt: