Suðurland - 03.03.1914, Page 1

SUÐURLAND
Alþýðublað og atvinnumála
IY. órg.
Eyrarbalita B. marz 1914.
Nr. 87.
8 u ð u r 1 a n d
kcmur út oinu sinni 'i viku, á
laugardögum. Argangurinn kost-
ar 3 krónur, orlendis 4 kr.
Ritstj Jón Jónatanssoná
Ásgautsstöðum.
Itinhoimtumenn Suðurlands eru
hér á Eyrarbakka: skósmiður
Guðm. Ebenozerson og
verzlm. JónÁsbjörnsson (við
verzl. Eiuarshöfn). í Ileykjavík
Ólafur Gislason verslm. í
Liverpool
Auglýsingar sendist i prent-
smiðju Suðurlands, og kosta:
kr. 1,50 fyrir þuml. á fyrstu síðu,
en 1,25 á hinum.
MHMNMtMM*
CiríRur Cinarsson
yfírdómslögiiiaður
Eaugaveg 18 A. (uppi) Reykjavík.
Talsíml 433.
Flytur mál fyrir undirrétti og yfírdómi.
Annast kaup og sölu fasteigna. Venju
lega heima kl. 12—1 og 4—5 e. h.
Húsatóftafundurinn.
Þingmálafundur var haldinn að
HúBatóítum á Skeiðum föstud. þ. 20.
þ. rn., degi síðar en fundinn að
Tryggvaskála.
Fund þennan sóttu eitthvað um 50
kjósendur. Fundarstjóri var kosinn
Ágúst bóndi Ilelgahon í Birtingasolti
og skrifari séra Kjartan Helgason í
Hruna.
Tveir frambjóðendur, þeir Sigurður
Sigurðsson og Þorfinnur Þórarinsson
tnættu á fundinum, lýstu þeir skoð-
unum sínum á helstu málum er lík-
legt þótti að fyrir kynnu að koma á
næsta þingi. Stjórnarskrána lofuðu
þeir báðir að samþykkja óbreytta.
Nokkrar umræður urðu um fram-
boð hér í kjðrdæminu, og útaf þeim
umrœðum kom fram þessi tillaga:
„M9Ö því að alþm. Jón Jónatanss.
ukki hefir enn lýst því yfir að hann
verði í kjöri við næstu kosningar,
lætur fundurinn þá ósk sína í ijósi
að hann gefi kost á sér“.
Tillaga þessi var samþykt í einu
hljóði.
Engin ályktun var gerð um þingi
æál þau er rædd voru á fundinum,
allir sem tóku til máls, voru því
uindregið fylgjandi að samþykkja
hæii stjórnarskiártrumvarp síðasta
hings óbrcytt, osr segir einn fundar-
^anna er Suðuiland hefir átt tal við,
Það megi teija einróma álit fund
ávins.
Annars höfðu umræður á fundi
þessum helst snúist, um hin sömu
átriði sein á Tryggvaskálafundinum.
Þingmannaframboðin.
>
Auk þeirra riýrra frambjóðenda er
Suðurland hefir áður getið um, eru
enn tilnefndir þessir:
í Reykavík Sveinn Björnsson yfir-
dómslögmaður.
í Gullbringu og Kjósarsýslu Jóh.
Jóhunnesson kaupm. og Björn í Grafar
holti.
í Mýrasýslu Jóhann bóndi Magnús
son á Hamri.
í Snæfellsns. séra Sig. Gunnarsson.
í Húnavatnss. segja sumir vera 8
á ferðinni að gömlu þingmönnunum
meðtöldum, en ekki veit Suðuiland
deili á öðrum nýum frambjóðendum
en þeim próf. Guðm. Hannessyni og
Guðm. Ólafssyni bónda í Ási.
Sigurður Sigurðsson guðfræðiskand.
sá er verða vildi sáluhjálparleiðtogi
þeina Hornfirðinga í haust sem leið,
en misti af því hnossi, kýs nú fremur
þingbekkinn en prédikunarstólinn, og
hefir boðið Austur Skaftfellingum sig
til þingfarar. Eftir þeim fregnum er
Suðurlandi hafa borist þaðan að aust-
an, er þó víst engin hætta á að hann
velti Þorleifi úr sessi.
í Norður Múlasýslu er og sagt að
Ingólfur Gíslason læknir á Vopnafirði
bjóði sig fram til þingmennsku.
Annars er nú svo stuttur tími
þangað til framboðsfrestur er liðinn, að
varla þykir taka því að herma fleiri
lausafregnir um frambjóðendur. En
þegar það er kunnugt til fulls hverjir
í kjöri verða, mun Suðurland sýna
lesendum sinum allan hópinn.
-----0*0*0-----
Eimskipafélagið.
Útgerðarstjóri félagsins er nú
ráðinn Emil Nielsen skipstjóri á
„Sterling", láta flestir er manninn
þekkja. vel yfir þeirri ráðstöfun.
Samningar við landsstjórn-
ina. Samningar þeir er síðasta þing
œtlaðist til að landstjórnin gerði við
Eimskipafélag íslands um strandferð-
ir, eru þegar gerðir og undiiskrifaðir
af báðum aðilum, verður þessara
samninga nánar getið síðar.
Samniugur um skipasmíðina.
Þeir eru erlendis nú um þessar mund
ir tveir at stjórnendum félagsins, for
maður þess, Sveinn Björnsson og
Halldór Daníelsson yfirdómari, í því
skyni að gera samninga um smíði á
millilanda skipunum tveimur, þeim er
félagið ætlar að hefja starfsemi sína
með.
-0*0*0-
Vélabátahöfn í Þorlákshöfn?
Jón Isleifsson verkfræðingur var
á ferð hér nú nýverið, í þeim erinda-
gjörðum að rannsaka nánar hafnar-
stæði í Þorlákshðfn, fór hann áleiðis
aftur til Reykjavíkur á þriðjudaginn.
Rannsókninni er enn ekki lokið og
verður líklega ekki lokið til fulls fyr
en með vorinu, en allliklega þykir
horfa til þess, að byggja megi góða
vélabátahöfn í Þorlákshöfn, með við-
ráðanlegum kostnaði. Og það er
sannarlega tilvinnandi að gera þessa
höfn þó hún kosti talsvert fé, það er
blátt áfram h'fsnauðsyn. Vélarbáta
útvegurinn hér er að aukast meir og
meir. Sækir í það horfið að sá út-
vegur verði eina leiðin til aflafanga
hér. En með þessa vélarbáta er mjög
í tvísýnu telft eins og stendur, þar
sem brimið lokar höfnum hér á svip
stundu, svo að ólendandi verður, þá
er Þorlákshöfn þrautalendingin, en
það er alt annað að koma þangað á
róðrarskipum sem setja má á land á
svipstundu, eða með þunga og stóra
vélarbáta. Fyrir þá er Þorlákshöfn
hæpin þrautalending eins og nú stend-
ur. Framtíð vélabátaútvegsins hér
eystra er undir því komin, að gerð
verði vélabátahöfn í Þorlákshöfn.
------0*0*0--:--
Þá skýrði Matthias frá ýmsum
framkvæmdum og fyrirætlunum Fiski-
íélagsins, og loks vék hann að því
hvað gera mætti til umbóta leiðum
og lendingum í verstöðvum hér eystra
og spurði um álit sjómanna um það
mál. Þá mintist. hann á lögin um
líftrygging sjómanna o. fl.
Á eftir fyrirlestrinum urðu allfjör-
ugar umræður á báðum stöðum,
einkum um umbætur á leiðum og
lendingum og um líftryggingarlögin.
Um þau lóg var á Stokkseyri samþ.
svohljóðandi tillaga:
a. Fundurinn óskar þess að alþingi
breyti sem fyrst lögunum um líftrygg-
ing sjómanna, þannig, að iðgjöld hækki
svo, að útborgun geti hækkað að
minsta kosti um helming frá því er
nú er.
b. Fundurinn telur skiftinguna í
ftumvarpi siðasta þings í vátrygging-
ingartímabil, ýmsum vandkvæðum
bundna og telur heppilegast að vá-
tryggingin sé bundin við heilt ár.
Var þetta samþykt í eiriu hljóði,
og í sömu átt fór álit fundarins hér
á Eyrarbakka. —
Að fyrirlestri Mattíasar var gerðifl-
hinn besti rómur á báðum stöðum,
og munu sjómenn hér honum þakk-
látir fyrir komuna, og óska þess að
fá að sjá hann aftur áður langt um
liður.
-------0*0*0----
Starfsmenn
Fiskif élagsin s.
Þeir hafa báðir verið hér á ferð
eystra, nú nýverið, hinir nýju starfs
menn Fiskifélags íslauds. Ólafur
Sveinsson dvaldi hér á Eyrarbakka
og Stokkseyri um vikutíma, flutti
hann nokkra fyrirlestra um báta-
hreifivélar og hirðing þeirra, og veitti
einnig verklegar leiðbeiriingar.
Matthías Ólafsson flutti í báðum
þorpunum fyrirlestur um sjávarút
vegsmál. Var aðalefni fyrirlestursins
að vekja athygli og umhugsun sjó-
manna um hin helstu umbótaatriði
atvinnugrein þeirra, vekja þá til
samtaka og framtaka.
Meðal annars vakti Matthías máls
á því, hvort ekki mætti takast að
gera aflann verðmætari en hann er
nú. Hvort ekki væri unt að fáódýr
ari en nú er þær vörur, er sjávarút
vegurinn þarfnast. Hvort ekki væri
unt, að draga úr hinu mikla veiðar-
færatapi, einkum á vélarbátum. Hvað
gora mætti til að draga úr slysum
á ejóvO. fl. o. fl. Korrtöt ræðumaður
að þeirri niðurstöðu, í ðllu þeesu
mætti nokkuð ávinnast sjávarútveg-
inum til hagsbóta, og ekki síst með
sactí.öéum meðal sjómanna.
Gjafasjóðir
í Árnessýslu.
Landsbankinn sendi síðastliðið vor
hreppstjórum, prestum og sýslumönn-
um eyðublöð undir skýrslur um gjafa-
sjóði, með beiðni um, að sér yrði
sent aftur á blöðum þessum sem
greinilegust vitneskja um þesskonar
sjóði. Bankinn ætlaði að nota skýrsl-
ur þessar til þess að efla lánstraust
sitt. erlendis, en eigi er kunnugt um,
hvort hann ætlar að gefa út skýrslu
um gjafasjóði á öllu landinu. Þó er
það heldur ólíklegt, því að búast má
við, að skýrslurnar hafi heimtst mis-
jafnlega, úr þvi að þær voru ekki
fyrirskipaðar af stjórnarvöldum, og
því hætt við, að slík yfirlitsskýisla
yrði ekki áreiðanleg eða fultkomin.
Suðurlandi er kunnugt, að noktúlr
gangskör var gorð að þvi að hafa
skýrslur þessar úr Árnessýslu sem
léttastar, og að héðan muni hafa
komiðnokkurnveginrifulílomin skýrsla
um sjóði þessa, eftir þvr^sfem eyðu-
blöðin heimtuðu og hægrfvar að
koma þar fytir. Blaðið h*fltr átt
kost á að kynna sér yfiilitsskýisluna
héðan og býst við, að mönnum þyki
talsverður fróðleikur í stuttri upp
talningn og frásögu um sjóði þessa.