Suðurland - 25.04.1914, Blaðsíða 1

SUÐURLAND
Alþýðublað og atvinnumála
IV. órg.
Eyrarbakka 25. april 1914.
Nr. 44.
»••••
8 u ð u r 1 a u d
kemur út einu sinni í viku, á
laugardögum. Argangurinn kost-
ar 3 krónur, erlendis 4 kr.
Ritstj Jón Jónatansson
á Ásgautsstöðum.
Innheimtumaður Suðurlands er
hér á Eyrarbakka: MarillS
Olafsson, verzlunarmaður
við kaupfélagið „INGÓLEUR11
á Háiyri. — I Reykjavík:
Óla fur Gíslason vorsl-
unarmaður í Liverpool.
Áuglýsingar sendist í prent-
smiðju Suðurlands, og kosta :
kr. 1,50 fyrir þuml. á fyrstu síðu,
en 1,25 á hinum.
Cirí/iur Cinarssott
yllrdómslögmaðnr
^augaveg 18 A (uppi) Beykjavík.
Talsími 438.
^lytur mál fyrir undirrétti og yflrdómi.
^nnast kaup og sölu fasteigna. Venju
*98a heima kl. 12—1 og 4—5 c. h.
Eftir bardagann.
^ ” AI1111III1111 n' llMNMMftr
Ennþá oru kosningaúrslitin ekki
^hnn orðin til fulls, og er því að svo
k°tnnu ekki unt að gera sór fulla
Sfein fyrir þeim nó draga ályktanir
Uttl afleiðingarnar, síst um styrk
^okkanna.
En eitt er þegar augljóst orðið, að
Þsssar kosningar hafa orðið hinn
Oiesti ósigur fyrir stjórnina og flokk
^ennar, Sambandsflokkinn.
Hvað veldur þeim ósigri?
-Esingar sjálfstæðismanna, segja
^iOrnarmenn.
En mundi það nú allskostar rétt?
Mun eigi hitt valda heldur, að
stefna stjórnarinnar hefir bæði inná
v'ð og útávið verið að ýmsu leyti i
^ga við vilja þjóðarinnar. Kosning-
artlar hafa sýnt það að stjórnarflokk-
Ur'nn átti ekki þann samhug hjá
i'jóðinni som hann á síðasta þingi
^Ottist eiga.
Osigur stjórnarinnar við kosning
H|'0ar þarf því engum að koma á
°Va>t, og hann er síst meiii en vænta
^áttj.
Eáðherra komst til valda 1912 með
uoklu fylgi, og því treystu margir,
honum, scm var orðinn þaul
t ^ndur i völdunum áður, mundi nú
ast að halda trausti og fylgi þings
qjj hjóðar. En sú von brást með
^ U’ fyrst með gerðnm hans í sara
^smálinu, og siðan með launa
v. unum, fánamálinu o. fl. á síðasta
Plr,gi.
þi^ó'-nin 0g flokkur hennar á síðasta
kendi þinginu um. Þóttist hafa
Íslands-vísur Jónasar Guðlaugssonar.
fetta snildaifallega kvæði er frumkveðið á dönsku og var prentað þann-
ig í vetur í Reykjavíkurblöðunum. Nú heflr Matthías okkar tekið sig til og
þýtt það lauslega, og er þessi þýðing hans tekin hér eftir blaðinu Norðurland.
Ó, svarið oss haukar frá Herjans forna sal,
sem horfðuð fyrst á æginn er strendur vorar fal
og fréttuð síðan forlög vor um fjöll og grund og dal.
Varð frelsið ei vor eign fyrir afreksverk og blóð?
Varð ísland ei þín varðstöð, þú Norðurlanda þjóð?
Og varð það eigi frægt fyrir vit og hetjumóð?
Vor fósturjörð er spottuð, vor frelsisþrá er smáð;
en Frón skal rétt sinn verja með krafti, lifi og dáð;
vort tungumál og vilji er vörn af drottins náð.
Hvort þekkið þér þau kynstur, er þjáðu vora þjóð,
svo þruma mættu steinarnir rauna vorra ijóð
og kveða helgan hásöng um þol og þrek og móð.
Þeir riku menn í hásölum hlusta á söngsins dís
og höfuðskáldin kveða þeirra stórvirkja prís
en fátt er sagt um fólkið, sem berst við bái og is.
En lifi fólk það samt, og sýni að það sé þjóð:
er þylur hálfri veröidu ódauðleg Jjóð:
þá spotti þeir sem vilja minn einfalda óð!
Að veija sitt upphaf, sem aðrir höfðu gleymt,
svo alt varð að gulli, sem minnið hafði geymt:
það er stærra en sú fordild, sem fíflin hefur dreymt!
Á bróðirinn að gjalda að giftu slíka bar?
Ó, geflð Svíar, Norðmenn og Danir oss svar.
Hvað ísland er, þér vitið, en ekki, en ekki hvað það var.
Og svarið oss nú haukar frá Herjans forna sal,
sem horfðuð yfir æginn, er strendur íslands fal
og fylgduð vorri sögu um sveitir, fjöll og dal.
Hvort lifir ekki enn þá vor aldna, djúpa þrá,
og ítursnjalla tungan sem landnámstímum á
er hetjuljóðin kveður, sem himinskautum ná?
Því grænn er enn vor hólmi með hjarnís og glóð
og hulinshjálm í augum ber enn þá sveinn og fljóð:
Setjið oss í sólskin, þá þekkist íslands þjóíT!
M. J.
Kvenfélagið á Eyrarbakka
þakkar hr. kaupm. Andrési Jóns
syni fyrir hina stórhöfðinglegu gjöf
hans.
þjóðina að baki þó þingmenn hefðu
brugðist sér. Nú heflr þjóðin svarað
fyiir sig. Meiri hluti kjósenda heflr
tjáð sig stjórninni andvigan. —
Þeir sem nú hafa sigrað, og eru í
meiri hluta á næsta þingi, eru að
ýmsu leyti sundurleit hjörð, þótt
sammála séu um frestun sambands-
málsins, og væntanlega um það að
taka ekki umyrðalaust við hinum
boðaða konungúrskurði útaf ríkisráðs-
ákvæðinu. í þessum hóp eru og all-
margir nýliðar, sumir þeirra hafa áður
haft talsverð afskifti af stjórnmálum,
en hinir fleiri sem óþekktir eru og
óreyndir.
Alt bendir til þess að erfltt sé að
spá nokkru um þetta næsta þing að
svo stöddu, og varla munu foringj-
arnir sjálfir telja sér það fært fyr en
þingið kemur saman.
Og varla er það óþarft að minna
þá á það sem sigurinn hafa hlotið í
þetta sinn, og verða nú í meiri hluta
á næsta þingi, að nú skiftir það ham-
ingjunni hvernig þeim tekst að neyta
sigursins.
Sjálfstæðismenn hafa dýrkeypta
reynslu að baki sér og mörg víti að
varast, og skiftir nú miklu hvernig
þeim farnast í þetta sinn. —
fað er stórpólitíkin sem ráðið hefir
kosningunum nú sem fyr og að þessu
sinni var það óhjákvæmilegt. Stjórn-
arskrármálinu þarf að ráða til lykta,
og það á þann hátt, að í engu sé
spilt málstað vorum við Dani; og
þar til heyrir það að taka ekki við
hinum boðaða konungsúrskurði, og
um það var nú teflt í þetta sinn.
Takist þetta, hljótum vér að geta
fengið frið um sinn fyrir þessum stór-
pólitísku deilum og losnað við alla
Þá truilun sem þær valda í innan
landsmálum vorum, en beitt oss af
öllu afli fyrir þeim málum, og meiri
líkur eru þá til þess að smámsaman
mætti takast að skapa meiri einingu
og samhug hjá þjóðinni um sjálfstæð-
ismál vort. En til þess að svo megi
verða, verður að varast allar óþarfar
ýfingar um það mál, og láta það alt
liggja milli hluta sem mestum ágrein-
ingi veldur í því máli, og þannig er
vaxið að engin nauðsyn knýr oss til
að fást við að svo komnu.
Og þetta getur tekist þegar búið
er að komast útúr ríkisráðsþræfcunni
á skaplegan hátt og koma stjórnar-
skránni fram. Þessvegna verður það
nú að sitja fyrir.
-------o.o->-----
Stjórnarfrumvörp á næsta þingi.
í ávarpi til kjósenda sinna hefir
ráðhe-ira getið nokkurra frumvarpa
er hann muni leggja fyrir næsta þing
auk stjórnarskrárinnar.
Er þar fyrst að telja fylgifrumvörp
hennar tvö.
1. Um kosningu þessara 6 alþjóð
kjörnu þingmanna efri deildar. Pess
getur hann um þetta frumvarp, að
lagt verði til að kjósendum geflst
kostur á að raða nöfnunum á fram-
boðslistunum og að st.ryka út nöfn
manna sem þeir ekki vilja gefa at-
kvæði. Er þetta hvorttveggja mjög
mikilsvert og alveg sjálfsagt.
2. Um -breyting á kjördæmaskip-
un. Sfgir ráðherra það hafa verið
tekið til athugunar hvort ekki mundi
rétt að gera þá breytingu á kjör-
! dæmaskipuninni að skifta landinu í
34 einmenningskjördæmi.
Þá er bréyting á skrásetningarlög-
unum í þá átt að heimila íslenska
fánann á skipum innan landhelgi. í
sambandi við þetta or þinginu ætlað
að láta uppi skoðun sína um fram-
komnar tillögur um gerð fánans.
Þá á sparisjóðafrv. frá síðasta þingi
að ganga aftur.
Lagðar verða lyrir þingið tillögur
um fyrirkomulag strandferðanna fram-
vegis, til þass að fá grundvóll undir
endanloga samninga við Eimskipafé -
lagið um byggingu nýrra skipa til
þeirra.
Eitthvað fleira mun stjórnin að
líkindum hafa á prjónunum, en lík-
lega verður þó ekki um margt að
gora í þetta sinn, síst meiri háttar.
Skattamál verða að likindum ekki
lögð fyrir þingið, eftir því sem sjá
má á ávarpi ráðherra.
——---