Verkamaðurinn - 03.12.1932, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Hin geigvænlega kreppa, sem nú
gengur yfir heiminn, hefir ekki hvað
list komið hart niður á öllum smá-
og miðlungsbændum. Aðstaða
þeirra og verkalýðsins er svo hiið-
stæð, að á þeim tíma, sem hag
verkalýðsins hrakar, hlýtur einnig
hagur hinna að versna. Víðsvegar
út um heim hafa bændurnir séð
þetta og hafa þeir tekið höndum
saman við vinnandi lýð bæjanna,
til þess að berjast fyrir sameig-
inlegum hagsmunum beggja,
gegn banka- og ríkisvaldi og at-
vinnurekendastétt til bæja og sveita.
Fram á stðustu tíma hefir vakn-
ing f þessa átt lítið gert vart við
sig hér á landi, þó eru þess all-
mörg dæmi, þótt ekki sé það á
neinn hátt skipulagsbundið enn
sem komið er. Hin afarörðuga að-
staða smábændanna hefir bent þeim
á skyldleika þeirra við verkalýð
bæjanna og margir þeirra hafa
sannfærst um, hve órjúfanlega hags-
munamál beggja stéttanna eru ofin
saman.
Stéttarvakning bænda er hafin.
Enn sem komið er, er sú hreyfing
ósjálfráð, knúð fram af neyð þeirra
og þörfinni á þvf að berjast fyrir
frumstæðustu lifsþörfunum, á sama
hátt og hjá verkamanninum, sem
gengur i stéttarfélag sitt, til þess i
gegn um það að standa betur að
vfgi i baráttunni við stéttarandstæð-
inga sfna og efla um leið þrótt
samtakanna, til þess að lffsþörfum
bans og félaga hans verði frekar
fullnægt.
Báðir aðilar hafa við sameigin-
lega óvini að berjast, banka- og
braskaravaldið islenska, sem i gegn
um rfkisvald sitt leggja hinar
þyngstu kvaðir á hina efnaminstu
þegna þjóðfélagsins, til þess að
geta með þvi hlfft stóreignum gæð-
inga sinna.
Oegn þessari kúgunarpólitik
rfkisvaldsins eru að koma fram há-
værar raddir, ekki aðeins úr hópi
verkaiýðsins, heldur efnnig frá
bændum.
Ein slfk þróttmikil rödd kom
fram þ. 13. þ. m., er þingmenn
Eyjafjarðarsýslu héldu þingmála-
fund að Saurbæ. Voru þar sam-
þyktar af eyfirsku bændunum tii-
lögur, sem benda til þess, að stétt-
arvitund þeirra er að vakna og
þeim er að skiljast þörfin á að
taka upp baráttu fyrir hagsmunum
sfnum.
Pær tillögur, sem sýna þetta ljós-
iega, og voru samþyktar á fundin-
um í einil hljóði, fara hér á eftir.
»1. Fundinum er ljóst að hagur bænda
er svo slæmur nú að nauðsyn beri til að
alþing veiti þeim stuðning. Skorar hann
á þingmenn kjördæmisins að beita sér
fyrir því: 1.) Að vextir af öllum skuld-
um verði lækkaðir að minsta kosti um
helming og að innlánsvextir í bönkum
og sparisjóðum verði lækkaðir í sam-
ræmi við það. 2.) Að bankaskuldir, er
hvíla á landbúnaðinum verði lækkaðar í
hlutfalli við þá verðlagsbreytingu er
orðið hefir síðan kreppan byrjaði, ann-
aðhvort beint eða óbeint. 3.) Að áfalln-
ar en ógreiddar afborganir og vextir af
bankaskuldum fátækari bænda verði
látnar faila niður og að ekki verði
reiknaðir vextir eða afborgana krafist
af bankaskuldum efnaminni bænda á
meðan verðlag landbúnaðarafurða er
eins óhagstætt eins og nú er. Ennfrem-
ur skorar fundurinn á alþing að koma í
veg fyrir að skuldheimtumenn geti tek-
ið jarðir og bústofn af fátækum bænd-
um.
II. Fundurinn lítur svo á að laun
sumra embættismanna séu óhæfilega há
og telur þau skapa tilfinnanlegt ósam-
ræmi á kjörum einstaklinga þjóðarinn-
ar. Fundurinn skorar því á alþing að
setja nú þegar hámark á laun allra
starfsmanna ríkisins; telur fundurinn
6000 kr. hæfileg hæstu laun, og er þá
sjálfsagt að hver starfsmaður láti alla
vinnu sína í té fyrir ein laun.
Ennfremur telur fundurinn sjálfsagt
að tekið verði tilsvarandi af launum
annara starfsmanna þjóðfélagsins með
skatti.
Við athugun þessara tillaga er
mjög eftirtektarveTt, að þær eru
Yfirlýsing.
Hér með lýsi ég yfir því að um-r
mæli í 92. tbl. »Alþýðumannsins«
26. f. m., um að Einar Olgeirssoa
hafi ekki staðið í skilum með ár-
gjöld til Verkamannafélags Akur-
eyrar eru ósönn. Tvö síðastliði'n
ár (sem ég var gjaldkeri félags-
ins) greiddi Einar árgjaldið á vió-
komandi ári, og í þessa árs byrjuu
fyrir yfirstandandi ár.
Yfirlýsing þessa óska ég eftir
að blöðin »Alþýðumaðurinn« ogr
»Verkamaðurinn« birti.
Akureyri 2. des. 1932.
Þorsteinn Þorsteinsson.
miðaðar við hag fátækari og efna-
minni bænda og eru að mestu leyti
samhljóða peim tillögum og kröfum, sem
Kommúnistaflokkur íslands hefir borið fram
fyrir pð. Tillagan um hámarkslaunin
er einnig samhljóða þvf, sem Komtn-
únistaflokkurinn hefir barist fyrir
og er gott til þess að vita, að um
þessar krðfur flykkja sér nú hópar
manna. Nú, eftir að stærri og minnt
hópar smábænda hafa gert sér Ijóst,
hverjir eru þeirra sameiginlegu
kúgarar, er næsta spor þeirra að
mynda með sér stéttarfélag,
þar sem fylkt sé saman fátækum
bændum án tillits til pólitiskra skoð-
ana, til baráttu fyrir Hfsmöguleikum
þeirra og gegn kúgun yfirstéttar-
innar, hvort sem sú kúgun kemur
fram frá banka- eða verslunarvald-
inu eða ríkisvaldinu I gegn um
tolla og skatta, niðurskurði fjár-
veitinga til framkvæmda I sveitun-
um og kauplækkun eða frá jarð-
eigencfum í gegn um okurháa land-
leigu éða ðnnur óviðunandi ábúð-
arskílyrði.
Pær kröfur, sem smá- og mið-
lungsbændur hljóta að gera nú f
nánustu framtfð og sem þeir verða
að flykkja sér um, ef þeir eigaekki
að verða algjðrðir ðreigar, sviftir
öllum umráðarétti yfir því, sem þeir
hafa, enn sem komið er, Iffsafkomu
sfna undir, eru :
1. uppgjðf alira skulda og vaxta