Verkamaðurinn - 28.09.1940, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Athugið!
Pó alit annað hækki þá hefir lakkerlng og
breimnn ekkert hækkað í verði hjá mér.
Þeir sem láta mig lakkera hjólin sín,
fá ókeypis geymslu á þeim í vetur.
Nýja reíðhjólaverk§læðlð Lundargötu 15.
Lögiak.
Samkvæmt úrskurði eftir kröfu umboðsmanns Brunabótafé-
lags íslands á Akureyri, verða ógreidd brunabótagjöld til
Brunabótafélags Islands í bænum, fyrir vátryggingarárið 15.
okt. 1939 til 15. okt 1940, tekin lögtaki á kostnað gjald-
enda, að liðnum 8 dögum frá birtingu þessarar auglýsingar.
Skrifstofu Eyjafjarðársýslu og Akureyrarkaupstaðar 24. sept. 1940.
Sig. Eggerz.
íslenskt rúgmjöl,
nýmalað, ágætt í slátur, nýkomið.
Pöntunarfélagið.
Sinkiang.
Hvað er Sinkiang? Það er kín-
verski hluti Turkestan, (Sinkiang
þýðir: Nýja héraðið). Sinkiang er
tengiliður milli Kína og Sovétlýð-
veldanna, voldugustu ríkjanna í
Evrópu og Asíu, þjóðanna sem á
næstu árum munu ráða úrslitum
um þróunina í gamla heiminum.
Sinkiang liggur norðan við Ti-
bet og vestan við Mongólíu og er
ca. 7 sinnum stærra en ísland.
Sinkiang er náttúruauðugt land,
þó naumast hafi verið hreyft við
hinum leyndu auðæfum þess. Þar
er gnægð af brennisteini, saltpétri,
álúni, jadeit, gulli, blýi, olíu, kolum
kopar og salti. Kínverska stjórnin
lagði fram 750.000 dollara til rekst-
urs einnar gullnámu, og eru þar
nú framleidddar 15.000 únsur (1
únsa = 32 gr.) af gulli árlega.
Kolin eru ódýr í Sinkiang. En
hingað til hefir engin stór náma
verið starfrækt. Ennþá eru aðeins
framleidd þar 20.000 tonn af kol-
um á ári og yfirleitt er enn lítið
unnið þar úr jörðu af hinum
mörgu, dýrmætu efnum. í borg-
unum Urumchi (Tihwa), Ili og
öðrum stórum borgum, hafa yfir-
völdin látið byggja efnaverk-
smiðjur, tóbaksverksmiðjur og
sútunarverksmið j ur.
Framtíð Sinkiang byggist þó
fyrst og fremst á landbúnaði og
kvikfjárrækt. Yfirvöldin hafa
veitt nálægt 4.000.000 dollara til
að stofna og starfrækja fyrir-
myndarbú, dýralækningastöðvar
og skóla, eingöngu til kvikfjár-
ræktar hefir stjórnin veitt meira
en 2.000.000 dollara. í Sinkiang er
ræktað hveiti, býgg, hafrar, hirsi,
rís, baðmull og margskonar ávext-
ir, Kvikféð í Sinkiang er m. a.
hestar, úlfaldar, nautgripir, aznar,
sauðfé og geitur.
Sinkiang er mestmegnis víðáttu-
mikil eyðimörk (auðn) umgirt há-
um fjöllum. Það er sendið og
eyðilegt land nema á nokkrum
stöðum. Alstaðar þar sem áveitur
eru mögulegar, þá gefur jörðin,
sem er frjósöm, góða uppskeru.
Samkvæmt annari 3 ára áætlun-
inni, veittu stjórnarvöldin í Sin-
kiang 436.000 dollara til áveitu-
framkvæmda og skurðagerða síð-
astliðið ár. Á þessu ári og næsta
ár verða veittir í sama skyni
162.000 og 295.000 dollarar. Jafn-
framt er lögð meiri og meiri
áhersla á trjárækt.
Fyrir 7 árum fengu aðeins rúm-
lega 2000 manns í Sinkiang fyrsta
flokks uppeldi. En nú, njóta yfir
200.000 manns þar meiri og minni
mentunar. Kenslukvikmyndir og
listrænar leiksýningar halda nú
bráðum innreið sína í stórborg-
irnar. Útgjaldaliðurinn á fjárlög-
unum til uppeldis- og menningar-
mála hefir hækkað hvorki meira
né minna en upp í 4.000.000 doll-
ara á ári. Allir fá ókeypis fræðslu.
Stúdentar fá ókeypis fæði, íbúð,
námsbækur og ritföng. Bestu nem-
endumir í Lista- og vísindahá-
skólanum í Sinkiang fá meira að
segja tækifæri til að fara tii ann-
ara landa til framhaldsnáms í
ýmsum greinum. Hvílík umskifti
á fáum árum.
Sinkiang hefir auðvitað sín
áætlunarkerfi. 1938 var lokið við
fyrstu 3ja ára áætlunina. Á því
tímabili voru settar á laggirnar
margar iðnaðargreinar, bygðir
spítalar, skólar, vegir lagðir og
rafstöðvar bygðar. Á þessu ári,
sem nú er að líða, er sérstaklega
lögð áhersla á vöxt og viðgang
iðnaðarins.
Sinkiang, eins og aðrir hlutar
Kína er að vakna til meðvitundar
um mátt sinn og hristir af sér
hlékki afturhalds og kúgunar.
Loftárásirnar
milli Pjóðverja og Breta
fara harðnandi.
Loftárásirnar á England og
á Þýskaland og hernaðarlega mik-
ilvæga staði Þjóðverja annars-
staðar, halda áfram. í gær segjast
Bretar hafa skotið niður 133 þýsk-
ar flugvélar og hafi Þjóðverjar
nú alls mist í september um 1000
flugvélar og 1300 í ágúst.
hð sem anð-
valdsríkin
óttast.
Eins og viðurkent er af öllum
helstu hernaðarsérfræðingum
Breta, Þjóðverja, Frakka, ítala,
Bandaríkjanna og Japan, er Rauði
herinn langsterkasti og best út-
búni og þjálfaðasti her í heimi. í
fyrra haust var t. d. Rauða ridd-
araliðið fjölmennara en riddaralið
Þýskalands, Frakklands, Póllands,
Ítalíu og Japans til samans. Rúss-
ar hafa lagt alveg sérstaka áherslu
á að æfa riddaralið til hernaðar-
aðgerða í samvinnu við skrið-
drekahersveitir.
1938 unnu 120 þús. manns við
flugvélaiðnaðinn í Þýskalandi, en
á sama tíma í Sovétlýðveldunum
250 þúsund manns. Misrrtunurinn
á framleiðslunni var eftir þessu.
1936 var búið að æfa 150 þús.
hernaðarflugmenn í Sovétríkjun-
um.
Hý bókarfrep.
Örlögin spinna þráð. —
Skáldsaga eftir Birgir
Vagn. — Aðalumboð:
Bókaverslun Þ. Thorlaci-
us, Akureyri 1940.
Birgir Vagn mun vera dulnefni
höfundar. í bók þessari eru 4
smásögur: „í fjötrmn“, „Stúlkan á
kvistinum", „Útlagr* og „Konung-
ur og kotungur". Ekki er hægt að
merkja af þessum sögum að þarna
sé á ferðinni mikið og gott efni (
skáld. Hinsvegar bera sögurnar
glögg einkenni viðvaningsins á
sviði skáldsagnagerðar. Skortir
höf. í ríkum mæli bæði eftirtekt
og dómgreind til að fara með þau
viðfangsefni, er hann hefir valið
sér í þessum sögukornum sínum.
Frelsisást
Bandaríkj*
anna í
verki.
1916 réðist Bandaríkjaher inn í
Mexiko. 1925 gerðu Bandaríkin
ásamt Bretlandi innrás í Kína og
var bandarískur og bretskur her
settur á land í Hankow. 1926
gerðu Bandaríkin innrás í
Nicaragua. Var þessi innrás gerð
til að styðja coup d’état íhalds-
flokksins í Nicaragua gegn hinum
frjálslynda forseta, sem hafði á
prjónunum ýmsar endurbætur í
fjármálum og landbúnaði, sem
Bandaríkin töldu fjandsamlegar
hagsmunum sínum.
1927 gerðu Bandaríkin aftur
innrás í Nicaragua vegna þess að
hersveitir Moncaba (leiðtoga hinna
frjálslyndu) höfðu beðið hærri
hlut í lok ársins 1926. 1928 réðust
bandarískar hersveitir enn inn í
Nicaragua,
Nú hafa Bandaríkin á prjónun-'
um stórfeldar áætlanir um að
færa út kvíarnar, hafa þau m. a.
þegar raunverulega lagt Grænland
undir sig og hafa minsta kosti
fullan hug á að ná góðri fótfestu á
íslandi svo ekki sé meira sagt.
En um það mál verður rætt
síðar.
Verður varuskortur í
landinu vegna Breta?
Undanfarið hafa verið mikil
brögð að því, að innrásarherinn
hefir keypt upp mikið af kartöfl-
um, rabarbara og eggjum, að
ónefndu kjötinu. Hefir afleiðingin
m. a. orðið sú, að þessar vörur
hafa stórhækkað í verði og egg og
rabarbari er nú nær eða alveg
ófáanlegar vörur. Ríkisstjórnin
mun nú hafa, eftir að hún var
gagnrýnd harðlega, gert einhverj-
ar ráðstafanir til að hindra að al-
varlegur kartöfluskortur verði í
landinu vegna þessara uppkaupa
Breta. Er m. a. verið að íhuga
hvort ekki er hægt að fá kartöflur
frá Ameríku í staðinn. Er það tví-
mælalaus skylda ríkisstjórnarinn-
ar að reyna það sem hún getur til
að hindra að verðhækkun og
vöruskortur verði í landinu af
völdum innrásarhersins.
Abyrgðarmaður: Steingr. Aðalsteinsson.
Prentverk Odds Bjömssonar,