Verkamaðurinn - 02.02.1945, Page 1

Hannibalarnir biðu lierfi
. *
legan ósigur 1 Dagsbrún
Listi þeirra fékk aðeins 372 atkvæði en einingar-
listi verkamanna 1301 atkvæði.
H0LMGANGA HÆGRIMANNA
Hægri“menn innan Verka-
Síðastliðið mánudagskvöld hélt
Verkamannafélagið „Dagsbrún" í
Reykjavík aðalfund sinn. Sam-
kvæmt skýrslu formannsins, Sigurð-
ar Guðnasonar, voru fullgildir
meðlimir „Dagsbrúnar" 3035 í árs-
byrjun 1945, og eignir félagsins
námu þá 278 þús. króna og höfðu
aukist um tæp 37 þús. króna á síð-
astliðnu ári. Fundurinn ákvað að
hækka árgjald félagsmanna upp í
50 krónur.
Lýst var úrslitum allsherjarat-
kvæðagreiðslunnar í stjórn og trún-
aðarráð og önnur trúnaðarstörf fé-
lagsins, en hún hafði farið fram í
nokkra undanfarna daga. Tveir list-
ar höfðu komið fram, A-listi, sem
borinn var fram af. uppstillinga-
nefnd ,,Dagsbrúnar“ og trúnaðar-
mannaráði, og B-listi, sem Hanni-
balar Alþýðuflokksins og Fram-
sóknar höfðu lagt fram.
Úrslitin urðu þatt, að A-listinn
hlaut 1301 atkv. en B-listinn 372
atkvæði.
Auðir seðlar voru 89 og 11 ógild-
ir. Á kjörskrá voru 3035 menn.
Þannig svöruðu Dagsbrúnarmenn
klofningsmönnum Framsóknar og
Alþýðuflokksins á eftirminnilegan
hátt og mun svo víðar fara.
Við stjórnarkosningar í Dagsbrún
1939 hlaut A-listi, sem studdur var af
Sósíalistaflokknum (og Héðinsmönnum)
659 atkvæði, B-listinn, listi Alþýðufl.
408 atkvæði, og C-listinn, listi Sjálfstæð-
is fl. 428 atkv.
1940 féllu atkvæði þannig i Dagsbrún:
Sameiginlegur listi Sjálfstæðisfl. og Al-
þýðuflokksins hlaut 729 atkv., en listi
Sósíalista og Héðinsmanna 636 atkv.
Við kosningarnar 1941 urðu úrslit
Stjórn „Hlífar“ í Hafnar-
firði kosin einróma.
Sl. þriðjudagskvöld hélt Verka-
mannafélagið „Hlíf“ í Hafnarfirði
aðalfund sinn. Stjórnin var öll end-
urkosin, en formaður „Hlífar" er
Hermann Guðmundsson, forseti
Alþýðusambands íslands. Er þetta
mikið áfall fyrir fílana hans Hanni-
bals, því Marteinn Sigurðsson hefir
bæði á Alþýðusambandsþinginu og
í Verkamannafél. Akureyrarkaup-
staðar lagt sig fram til að níða Her-
mann, án þess þó að þekkja hann
nokkuð. En hafnfirsku verkamenn-
irnir, sem þekkja Hermann virðast
hafa annað álit á honum en fílar
Hannibals.
þau, að listi íhaldsmanna með Héðni
Valdimarssyni í formannssæti, hlaut 834
atkvæði, listi sósíalista og annarra rót-
tækra verkamanna, hlaut 488 atkv. og
listi Alþýðufl. 392 atkv.
1942 urðu úrslitin þessi: A-listinn, listi
atvinnurekenda og „Þjóðstjórnar“-klík-
unnar — með Héðni í formannssæti,
hlaut 719 atkv., en listi verkamanna með
sósíalistanum Sugurði Guðnasyni í for-
mannssæti hlaut 1073 atkv.
Síðan hafa andstæðingar einingarinn-
ar ekki reynt að ná völdunum fyrr en
núna, og fóru því meiri hrakfarir en
nokkru sinni fyrr og skaut þar nokkuð
skökku við það, sem Marteinn Sig. full-
yrti á síðasta fundi Verkamannafélags
Akureyrarkaupstaðar.
Alþýðublaðsklíkan tapaði i
• „Iðju“ í Reykjavík.
Iðja, félag verksmiðjufólks í
Reykjavík, hélt aðalfund sinn 21.
jan ,sl. Hannibalarnir við Alþýðu-
blaðið hölðu haft mikinn viðbún-
að í samráði við suma atvinnurek-
endur, í því skyni, að ná völdunum
í félaginu og komu með her manns
á fundinn. Fóru leikar þannig, að
Hannibalarnir biðu ósigur eins og
í Dagsbrún.
Er stjórn Iðju þannig skipuð:
Formaður: Björn Bjarnason.
Ritari: Halldór Pétursson.
Gjaldkeri: Guðrún Sveinsdé»ttir.
Varaformaður: Jón Ólafsson.
Meðstjórnendur: Ingibjörg Jóns-
dóttir, Arngrímur Ingimundarson
og Snorri Guðnason.
Frá Skíðanefnd Í.R.A.
Stórhríðarmótið 1945 verður haldið
næstkomandi sunnudag þann 4. febr.,
kl. 2 e. h. inn i Búðargili. Keppt verður
í svigi karla A-, B- og C-flokks. Næst-
komandi fimmtudag efnir Skiðanefndin
til kvöldskemmtunar i samkomuhúsi
bæjarins. Þar mun Helgi Valtýsson rit-
höfundur segja frá endurminningum sin-
um um Holmenkollen en þar er árlega
haldin frægasta skíðastökkkeppni Norð-
manna; var Helgi þar tíður gestur fyrr-
um og kann frá mörgu að segja. Þá mun
Árni Jónsson lesa upp. Loks sýnir Ed-
vard Sigurgeirsson, skiðakvikmynd, sem
hann er nýbúinn að lúka við, eru þar
meðal annars myndir frá síðasta Skíða-
landsmóti á Siglufirði. Á milli þessara
atriða munu nokkrir af þekktari söng-
mönnum gæjarins taka lagið.
Er þess að vænta, að skemmtun þessi
verði vel sótt.
mannafélagsins vildu óðir og upp-
vægir efna til umræðna á félags-
fundi um stjórnarkosningar þær,
'sem nú standa yfir.
Eins og menn muna, þá skoraði
form., Marteinn Sigurðsson, í
Dags-grein sinni á „vinstri“menn
að mæta sér og ,,hægri“mönnum á
almennum félagsfundi, og stóð
ekki á ,,vinstri“mönnum í stjórn-
inni, að til slíks fundar væri elnt og
var hann haldinn sl. mánudags-
kvöld. Stuðningsmenn B-listans
(„vinstri" listans), töldu að auðvit-
að kæmi ekki til greina að taka ekki
áskorun form. úr því hann, illu
heilli, fyrir sig og sína, barðist fyrir
þessum umræðum á félagsfundi.
Strax í fundarbyrjun mun hann þó
hafa séð hvert stefndi og hve fylgi
Framsóknar var rýrt. Aðeins tveir,
auk hans sjálfs, urðu til að mæla
með lista hans á fundinum og
vegna þess, að hann gaf þá yfirlýs-
ingu, að A-listinn væri „blandaður“
listi, en ekki pólitískur (!) vakti það
sérstaka eftirtekt, að þessir fáu
menn, sem mæltu honum bót, voru
allir flokksbundnir og þektir Fram-
sóknarmenn. Allir hinir, sem á
listanum voru og var ætlað að
breiða yfir Framsóknarmeirihlut-
j: Umhyggja Framsóknar :
fyrir verkamönnum.
; j • ■ Það vita svo sem allir, hversu Fram-: j
' I sókn hefir lagt sig fram til þess að bæta !|
é kjör verkafólksins.
í j Hér skulu rifjuð upp örfá dætui af '
límörgum:
:1 I. Þegar hið stóra verslunarhús KEA !
!; var byggt, þar sem æðsta ráð Marteins !
i leggur nú á ráð sín um hvernig liægt sé ;
’ að beita atvinnurekendavaldi K.E.A. og !
I S.I.S., til að láta verkamenn kjósa Fram-
i sóknarlistann, þá þurfti Verkamannafél. !
[ Ak. að stöðva vinnu við útgröftinn í
: grunni hinnar miklu hallar, vegna þess, i
j að K.E.A. braut kauptaxta verkainanna. (
; 2. Haustið 1932 varð að gera verkfall í
sláturhúsi K.E.A. á Tanganum, til þess '
: að fá því íramgengt, að K.E.A. borgaði
! glldandi kauptaxta. :
j 3. f Árslokin 1937 varð verkafólkið í
J verksnnðjum K.E.A. og S.Í.S., að gera:
i verkfall til þess að fá lítilsháttar kjara- •
; bætur á launum, sem voru skammarlega ;
:lági ;
; .4. Og nú síðast hefir sá maður, sem •
; Framsókn ætlar að reyna að nota til að
gera Verkamannafélagið að auðsveipum
; þjóni Framsóknar, lýst því yfir, að hann
! hafi í hjarta sínu verið á móti kröfurn
; þeim, sem hann og Verkamannafélagið '
; samþykkti að senda bæjarstjóm, um at-;
;; vinnubótavinnu handa minnst 80—100
!; ntanns.
: Og þrátt fyrir þefta og ótal margt
;; svipað, er Framsókn svo ósvífin, að
! biðja verkamenn að fela Framsókn for-
;: ustu samtaka sinna.
; Framsókn, sem neitaði að taka þátt i
•! rikisstjórninni nema með því skilyrði,
;; fyrst og fremst, að laun verkamanna yrðu
:; lækkuð.
ann, tölnðn á móti honum eða
»ögðu. Það kom þá strax í ljós, að
nöinin, senx áttu txð „krydda“ list-
ann voru tekin að mönnunum for-
spurðum og nauðugum (sbr. fregn-
miðann í gær).
í framsöguræðu sinni á fundin-
um sagði form., að ekki hefði náðst
samkomulag um stjórn og trúnað-
arráð, vegna þess að sósíalistar
hefðu krafist meirihlutavalds, en
varð þó jafnframt að játa, að þeir
hefðu aðeins farið fram á, að fá tvo
fulltrúa í stjórnina af fimm!!! Sem
áframhald af þessari röksemda-
færslu, sagði hann, að sósíalistar
hefðu gert þessar kosningar póli-
tískar, en játaði þó í hinu orðinu,
að hann hefði krafist þess að fá
tryggan „hægri meirihluta" með
sér ef hann gæfi kost á sér sem form.
félagsins áfram!
Þannig voru rök hans öll og er
síst að furða þótt stuðningsmönn-
um hans vefðist tunga um tönn
þegar þeir reyndu að afsanna það,
að A-listinn væri pólitískur listi,
enda varðy málaflutningur þeirra
allur hinn afkáralegasti og vakti
aðeins athlægi á fundinum. Unx
leið og þeir þögnuðu var hvert
þeirra orð hrakið lið fyrir lið af
stuðningsmönnum B-listans, sem
voru í miklum meirihluta á fund-
inum. Útkoman varð því, stöðugt
undanhald hjá Framsóknarmönn-
um, sem endaði loks með algerri
uppgjöf og munu þeir allir sem
einn hafa óskað þess, að fundurinn
hefði aldrei verið haldinn.
Á fundinum var rætt nokkuð um
áskorun þá er félagið sendi bæjar-
stjórn fyrir skömmu, um að láta
hefja atvinnubótavinnu fyrir 80—
100 manns og sem bæjarstjórn hefir
stungið undir stól. Var í því sam-
bandi deilt á form. fyrir slælega
baráttu í því máli og á það bent að
flokkur hans — Framsóknarflokk-
urinn — væri andvígastur öllutn
réttarkröfum verkamanna, þ. á. m.
; þessu máli.
; Formaðurinn reyndi að bera
; blak af sínum flokksmönnum, en
; fórst það óhöndtiglega, eins og ann-
; að á fundinum. Hann sagðist i
; Framh. á 2. síðu.
j Málshöfðun gegn foringjum
Alþýðuflokksins.
! Stjórn fulltrúaráðs verklýðsfélaganna í
; Reykjavík hefir ákveðið að höfða mál
; gegn nokkrum helstu foringjum Alþýðu-
; fl. í Rvík fyrir það að þeir seldu sjálfum
j sér árið 1940 eignir verklýðsfélaganna,
i svo sem húsin Iðno, Alþýðuhúsið og Al-
! þýðubrauðgerðina.
Ragnar Ólafsson, lögfræðingur, fer
með málið fyrir hönd Fulltrúaráðsins.