Verkamaðurinn - 21.04.1945, Page 1

XXVIII. árg. . Laugardaginn 21. apríl 1945. 15. tbl.
Vegna aSgerSa ríkissljórnarinn-
ar fá útgerSarmenn verShækkun
á fiski, er nemur 2.6 milj. króna
Coca-colastjórnin og málalið hennar við
Tímann, Vísir og Dag, áttu ekkert til
annað handa fiskimönnum en hrakspár og
heimtuðu kauplækkun
Eitt af stefnuskráratriðum ;ríkis-
stjórnarinnar var að vinna að bætt-
um hag fiskimanna. 10. jan. ákvað
ríkisstjórnin að greiða skyldi fiski-
mönnum 15% verðhækkun á þann
afla er fiskkaupaskip flytja á er-
lendan markað. Jafnframt var
ákveðið að sú hækkun, er þánnig
féngist, yrði að jöfnu greidd út á
allan afla bátanna án tillits til þess
hvort aflinn gengi í frystihús eða
væri fluttur út.
: I verðjöfnunarsjóði eru nú kr.
2>200|000.00, en í sjóðinn hefir
runnið 15% verðhækkunin á öllum
útfluttum fiski, að undanskildum
þeim,, sem samlög útvegsmanna
flytja úr. Nú tná gera ráð fyrir að
fisksölusamlögin skili 15% hækk-
uninni (og sennilega meiru) og
nemur þá hækkunin af þeim afla
4Ó0.000 kr. og samkvæmt þessu
nemur þá öll 15% hækuniri nú þeg-
ar um 2.600.000 kr.
Aflahæsti báturinn við Faxaflóa
mun hafa fengið 22—24.000 kr. í
verðhækkun eða hver skipverja á
þeim bát um 900—1000 kr. hækkun
á sínum hlut í þá 3 niánuði, sem
verðhækkunin hefir verið í gildi,
en meðal-verðhækkun til ca. 20—30
smálesta báts mun vera um 10 þús.
kr. — „Dagur“. er hljóður um þetta
mál. Hann sá ekkert nemáhrun er
stjórnarskiftin fóru fram. Hann
þóttist svo sem vita veginn út úr
ógöngum Coca-Colastjórnarinnar
engu síður en Hitler. Kauplækkun
var eina leið „Dags“ og „Tímans“.
Fátæktin á því heimili var þó ekki
meiri en það, að þeir gátu hent að
minsta kosti 1% miljón kr. í hótel.
Og svo kváðu þeir ætla að gefa út
vandað minningarblað á næsta af
mælisdegi Jónasar, sennilega i
virðingarskyni fyrir að hanri öpin-
beraði hug Framsóknar í garð fiski
manna með því. að kalla áhættu-
þóknun sjómanna „hræðslupen-
inga“.
Lokaárásin hafin á Berlín
Rauði herinn fjörutíu hílómetra frá
austurhverfum borgarinnar
Aðeins 40 km. milli hersveita Bandaríkjamanna
og Rauða hersins
Leipzig, ]Nyrnberg og Halle í höndum Bandamanna
Stórtíðiridi berast nú daglega frá
vígstöðvunum í Evrópu. Fyrir
nokkrum dögum hóf Rauði herinn
lokásóknina til Berlínar og rauf
varnir Þjóðverja við Oder og Neisse
og hefir tekið 8 borgir fyrir vestan
þessar ár, þar af 2 40 km. fyrir aust-
an Berlín. Þjóðverjar segja að
Rauði herinn sé kominn ennþá nær
Berlín og sé hann nú aðeins 23 km.
frá henni. Hersveitir Konieffs hafa
sótt 70 km. vestur fyrir Neisse og
eru nú um 40 km. milli þeirra og
Bandaríkjamanna.
Bandamenn hafa tekið Leipzig,
Nyrnberg og Halle og hafa gjör-
sigrað Þjóðverja í Ruhr og tekið
Málshöfðun gegn
Alþýðuflokks-
broddunum .
Árið 1940 keypti hlutafélag að
náfni Alþýðuhús Reykjavíkur h.f.
húseignimar Iðnó og Ingólfskaffi
af þáverandi fulltriiaráði verklýðs-
félaganna í Reykjavík, en í hlutafé-
laginu vom yfirleitt sömu menn og
í fulltrúaráðinu, og seldu þeir
þannig sjálfum sér eignir verklýðs-
félaganna.
Fulltrúaráð verklýðsfélaganna í
Reykjavík hefir nú höfðað mál
gegn hinum svokölluðu „sjálfsöl-
um“, og flytur Ragnar Ólafsson,
lögfræðingua* málið fyrir hönd full-
trúaráðsins.
Kosningarnar í KRON
Kosningunum í KRON er nú að
verða lokið. Er bandalag „kaup
manna og ,,samvinnu“mánna
Hriflu-Jónasar“'' þar í algerðum
minnihluta. Mun þetta nýtísku
,,samvinnu“-bandalag sennilega fá
alls milli 60—70 fulltrúa af 232. Er
nú farinn að rninka völlurinn á
foringjanum frá Hriflu engu síður
eri foringjanum í Berlín. Báðir
hafa þeir bárist eftir mætti gegn
„bolsévismarium“ í álíka mörg ár,
og beggja bíður nú sama leiðin —
algerður ósigur. — Hitt er eftir að
vita hvað Framsóknarmenn ætla að
láta Hriflu-Jónas ’hafa sig lengi að
ginningarfífli. Lítur helst út fyrir
að Framsókn sé þar í harðri sam-
kepni við þýsku þjóðina.
Bindindis- og áfengismála-
sýning.
Á sumardáginn fyrsta var opnuð
í Verslunarmánnafélagshúsinu
Bindindis- og áfengismálasýning og
verður hún opin í viku. Er þar
margt athyglisvert að sjá og ættu
sem flestir að líta þar inn og kynná
sér þessa sýningu.
„VERKAMAÐURINN"
óskar lesendurn sínuiíi'
GLEÐILEGS SUMARS
Frægur Islendingur
látinn
Fyrir skömmu flutti útvarpið þá
fregn, að séra Jón Sveinsson hefði
andazt í Köln í Þýzkalandi síðast-
liðið haust.
Hann mun hafa náð meiri frasgð
um allan hinn menntaða heim en
nokkur annar maður íslenzkur á
síðari öldum, ef til vill að Vil
hjálmi Stefánssyni undanteknum.
Um allan heim, svo að segja, kann-
ast flest börn, sem orðirieru læs, við
Nbrina, íslenzka drenginn, sem
lagði af stað út í heiminn eins og
karlssonurinn í ævintýrrinum. Bæk-
u'r Jóns Sveinssonar eru allar í æv-
intýrastíl, og svo barnslega einfald-
ar, en þó svo sannar, að þær hrífa
hvern lesanda, ungan sém gamlan.
Með bókum sínum og fyrirlestrum
um Island hefir hann unnið allra
manna mest að því að kynna land
sitt og þjóð á vijðulegan hátt,
hrinda ýmsum skaðlegum hleypi-
dómum, en skapa þjóðinni velvild
og virðingu meðal erlendra þjóða.
Bækur hans hafa verið þýddar á
fleiri tungumál en flestar aðrar (að
undantekinni Biblíunni og nokkr-
um allra frægustu ritum, eins og
Don Quixote), og alltaf eru þær
síungar og ferskq.r. Frá J>eim andar
kærleik og mildi hins ágæta mann-
vinar.
Séra Jón Sveinsson var fæddur
árið 1857. Faðir hans var Sveinn
Þórarinsson amtsmannsskrifari á
Möðruvöllum,, ættaður úr Mý-
vatnssveit. Hann dó, þegar Jón var
barn að aldri. Þá fluttist ekkjan til
Akureyrar með' börnin, Bjuggu
þar alls 317 þús. fanga. Þá eru her-
sveitir Bandamanna við hlið Ham-
borgar og Bremen.
Á Italíu hófu hersveitir Banda-
manna nýlega mikla sókn og hafa
rutt sér leið inn í Pó-dalinn skamt
vestan við Bologne.
Okyrrð á kærleiksheimili
Framsóknar á Siglufirði
Nýlega gerðist sá atburður, að
Framsóknarfélag Siglufjarðar sam-
þýkti riieð miklum atkvæðamun að
reka þá Þormóð Eyjólfsson og'
Ragnar Guðjónsson úr félaginu, en
Hannes Jónasson bóksali og Sig-
urður Tómasson, kaupfélagsstjóri,
sögðu sig úr félaginu á sama fundi;
í samúðarskyni við Þormóð og
Ragnar.
Þessi hörðu átök á kærleiksheim-;
ili Framsóknar voru út af kosningu;
í stjórn „Rauðku“.
AlTt er þegar þrent er. Mussolini
sigraður. Hitler á barmi glötunar-
innar og Framsóknarfélag Siglu-
fjarðar sprungið.
þau í svo nefndu Pálshúsi rétt norð-
an við gömlu kirkjuna. Nokkru
síðar var honum boðið að ganga í
skóla Jesúítareglunnar í Avignon í
Frakklandi. Tók hann því boði, og
hófst nú hið mikla ævintýri hans,
sem hann lýsir svo meistaralega í
„Nonna“ og fleiri bókum. Gerðist
hann kaþólskur klerkur og stund-
aði jafnframt ritstörf. Síðar var
hann lengi kennari í Danmörku, en
um allmargra ára skeið hinn síðari
hluta ævinnar helgaði hann sig ein-
göngu fyrirlestra- og fræðslustarfi.
Snerust allir fyrirlestrar hans um
ísland. Flutti hann þá víða um
lönd, og þótti hvarvetna aufúsu-
gestur. Þegar ófriður sá hófst, er nú
hefir lengi geisað, var séra Jón
nýkominn heim úr fyrirlestraferð
kringum hnöttinn.
Til Islands kom hann árið 1930.
Var hann þá kosinn heiðursborgari
Akureyrarbæjar. Færi vel á því, að
Akureyringar minntust hins látna
ágætismanns og heiðursborgara á
viðeigandi hátt, t. d. með því að
gefa út vandaða útgáfu af ritum
hans.
Síðasta vetrardag 1945,
ÁskeM Snorrason.