Verkamaðurinn - 23.06.1945, Qupperneq 1
XXVIII. árg. Llaugardaginn 23. júní 1945 24. tbl.
„Okknr skjdtlaÖist þar,“
sagði varaforsætisráðh. pólsku stjórnarinnar í London
Sakborningarnir játuðu glæpi sína, og voru
12 þeirra dæmdir í fangelsi, 3 voru sýknaðir,
en einn bíður dóms vegna veikinda
DANIR ÆTLA AÐ HREINSA TIL AN TIL
LITS TIL MANNGREINARÁLITS
Nýlega hófust í Moskva réttar-
höld í máli hinna svokölluðu 16
Pólverja.
Menn þessir voru handteknir
fyrir alllöngu síðan og sakaðir um
skemdarstarfsemi að baki Rauða
hernum.
Meðal þeirra fjögurra, sem sek-
astir eru taldir, eru Okulicki, for-
íingi pólsku leynihreyfingarinnar og
J ankowski, varaforsætisráðherra
pólsku stjórnarinnar í London.
Réttarhöldin fóru fram fyrir opn-
um dyrum og voru þar m. a. við-
staddir erlendir blaðamenn og full-
trúar erlendra ríkja.
Hinn opinberi ákærandi Sovét-
ríkjanna lýsti því yfir að hann
mundi ekki krefjast dauðarefsingar,
pólsku stjórnarinnar í London.
Hefði þ.ið verið mesta yfiirsjón sín
að treysta ekki Rússum. — jankow-
ski, varaforsætisráðherra pólsku
stjórnarinnar í London, sagði, að
hann og félagar Hans hefðu haldið,
að Rússar ætiuðu að leggja Pólland
undir sig, en „þar SKJÁTLAHIST
OKKUR,“ sagði hann.
Hinn opinberi saksóknari lagði
áherslu á að rannsókn málsins hefði
farið fram með þ-eirri nákvæmni og
samviskusemi, sent einkendi réttar-
far Sovétríkjanna. Færðar hefðu
verið óyggjandi sannanir fyrir því,
að sakbornin-gar hefðu haft með
höndum leynistarf og skemdarstarf-
semi, sem beint hefði verið gegn
Rauða hernum. Bæri pólska útlaga-
því starfsemin h-efði verið samkv.
fyrirskipun hennar. Pólska þjóðin
hefði hinsvegar tekið upp samstarf
við Rauða herinn og hjálpað hon
um til að leysa landið undan oki
Þjóðverja.
enda þótt hinir seku menn væru í]^an { London þyngstu ábyrgðina
dauðasekir samkvæmt lögum Sovét-
ríkjanna, en þar sem sigur væri nú
nýlega unninn, þætti rétt að sýna
þeim linkind. þar sem ekki væri lík-
legt að Sovétríkjunum gæti staðið
míikil hætta af þessum mönnum í
framtíðinni.
Dómur hefir nú verið kveðinn
upp í máli Pólverjanna. Var Okul-
icki hershöfðingi dæmdur í 10 ára
fangelsi, Janowski í 8 ára fangelsi,
2 aðrir í 5 ára, og 8 sakborning-
arnir í 4—18 mánaða fangels'i. Þrír
voru sýknaðir vegna ónógra sönn
unargagna og máli 1 var frestað
sökum þess að hann gat ekki verið
viðstaddur réttarhöldin vegna veik-
inda.
Okulickii játaði að hann hefði
haft í frammi áróður gegn Sovét
rákjunum samkvæmt fyrirmælúm
„Frit Danmark“, blað frjáls-
lyndra Dana í London birtir í síð-
ustu blöðum ýtarlegar lýsingar af
atburðunum i Danmörku dagana
eftir að Þjóðverjar gáfust upp. —
E. Blytgen Petersen, ritstjóri Fri-t
Danmark ritar frá Kaupmannahöfn
grein sem hann n-efnir: „Búist við
STUTTAR FRETTIR
F irtlinger, foræstisráðherra
Téklgoslovakíu, er nýkominn til
Moskva ásamt 6 ráðherrum sínum
og nokkrum sérfræðingúm.
Rannsókn á þörf atvinnu-
veganna fyrir vísinda- og
tæknimentaða menn
Hinn 20. júní sl. skipaði menta-
málaráðherra nefnd tiil þess að gera
áætlun um, hv-er þörf muni vera
vísinda- og tæknilega mentaðra
manna til starfa í helstu atvinnu-
greinum íslensku þjóðarinnar nú
og í nánustu framtíð.
í nefndinni eiga sæti:
Finnbogi R. Þorvaldsson, verk-
fræðingur, formaður, Árni G. Ey-
lands, framkvæmdastjóri, Gísli
Halldórsson, verkfræðingur, dr.
jakob Sigurðsson og dr. Sigurður
Þórarinsson,
Kommúnistaflokkurinrr í Belgíu
hefir lagt til, að þjóðaratkvæða-
greiðsla verði látin fara fram um
það, hvort Leopold konungur eigi
að segja af sér eða ekki.
Hefir katólski flokkurinn borið
fram sömu tillögu, en ftdlvissað
konunginn um einlægan stuðning
sinn.
Katólski flokkurinn hefir lýst því
yfir, að hann muni mynda stjórn
eftir ósk Leopolds konungs, er
hann kemur heim. Vinstri menn
telja, að sú stjórn, sem verði mynd-
uð án þátttöku eða stuðnings
vinstri flokkanna, geti ekki haldið
völdurn nema sennilega nokkra
daga.
Ný norsk sljórn
Einar Gerhardsen heiir myndað
nýja stjórn í Osló. Eiga 15 menn
sæti í henni. Verður nánar skýrt
frá henni í næsta blaði.
45 stúdentar braut-
skráðir frá Mennta-
skóla Akureyrar
J
Skólaupsögn Mentaskólans á Ak-
ureyri fór frarn 17. júní í hátíðasal
skólans og hófst klukkan 13.00.
Als voru brautskráðir 45 stúd-
entar að þessu sinni.
Hæstu eink. í hvorri deild hlutu
bræður, Skúli Helgason og Sigurð
ur Helgason, I. eink 7.32 og ág.
7.58. Eru þeir synir hjónanna frú
Köru Briem og Helga Skúlasonar
augnlæknis. Auk þess hlaut einn
nemandi annar, ágætiseinkunn,
Guðmundur Björnsson úr stærð-
fræðideild, 7.55. Hér fara á eftir
nöfn stúdentanna.
Máladeilld: Anna Jóhannesdóttir,
Seyðisf., I. eink. Árni Stefánsson,
Isaf., II. Benedikt Thorarensen,
Árn., I. Fjalar Sigurjónsson, N.
Múl., II. Flosi Sigurjónsson, S.-
Múl., I. Guðmundur H. Þórðarson,
N.-Miil, I. Halldór G. Þórhallsson,
Vestm.eyjum, II. Haraldur Sigurðs-
son, Ak., II. Héðinn Finnbogason,
Mýr., II. Ingimar Einarsson, Kefla
vík, I. Ingvi Ingvarsson, Rang., I.
Jóhannes §igfússon^ Húsav., II. Jón
Árni Jónsson, Ak., I. Jón Gestsson,
Seyðisfirði, II. Lilja Kristjánsdótt-
ir, Eyjaf., I. Páll Jónsson, Árh., I.
Sigurður Blöndal, S.-Múl., I. Skúli
Helgaspn, Ak„ I. Sverrir Haralds-
son, S.-Múl., II. Þórunn Rafnar,
Eyjaf., I.
UtanskóLi: Árni Kristjánsson,
Rvík. III. Alfred Einarsson, Siglu-
firði, III.
Stærðfræðideiild: Aðalsteinn Sig-
urðsson, Eyjaf., II. Baldur Sveins-
son, Eyjaf., I. Baldur Þorsteinsson,
Barð., I. Eggert Jóhannesson, V,-
ísafj. I. Einar Pálsson, Ak., I. Guð-
mundur Árnason, Ak., I. Guð-
mundur Björnsson, N.-Þing., ág.
Gunnar Sigurðsson, Ak„ I. Jóhann
Indriðason, Ak„ I. Jón Ormar Ed-
vald, ísaf., I. Karl Guðmundsson,
Árn., I. Móses Aðalsteinsson, Ak„
1. Ólafur Jónsson, Rang., II. Sig-
urður Helgason, Ak„ ág. Sigurður
Rings^i, S.-Þing„ II. Tómas Árna-
son, Seyðisf., I. Valgarður Haralds-
son, Ak„ II. Þórður Jörundsson.,
Árn„ II.
Utanskóla: Ingvar Þórarinsson,
Húsavfk, II. eink.
að Frelsishreyfingin handtaki 10
dús. manna“.
Stjórnmálasamtök og félög hafa
rekið opinberlega fjölda manna,
sem ekki hafa komið vel fram á her-
námsárunum. — Blaðamannafélag
Kaupmannahafnár hefir t. d. rekið
14 blaðamenn er unnu við nazista-
blaðið ,,Fædrelandet“.
Blytgen Petersen minnist á tvo
íslendinga, þannig: „Meðal Jreirra,
sem drepnir voru í árekstrum (und-
er Kamp) var rithöfundurinn Guð-
mundur Kamban prófessor. Sonur
örseta íslands, hr. Sveins Björns-
sonar, hefir sjálfur beðið um varð-
hald, en hann hafði unnið að þýsk-
(Framhald á 4. síðu).
Nýstjórnáltalíu
Kommúnistar eiga þrjá ráð-
herra í henni
Ný stjórn hefir verið mynduð
á Ítalíu undir forsæti Parri. Hafa
vinstri flokkarnir sterkari aðstöðu
í henni en í fráfarandi stjórn. —
Kommúnistar eiga 3 ráðherra,
Sósíalistar 3, Athafnaflokkurinn 3,
Frjálslyndir 3, Kristilegir sóísíalist-
ar 1 og Kristilegir lýðræðissinnar 1.
Verðuppbætur á út-
fluttan fisk í febrúar
tæp Vi miljón
Fiskimálanefnd hefir nú lokið
við að reikna út verðuppbót á út-
fluttum fiski í febrúar.
Verður alls úthlutað fyrir þenn-
an mánuð 465.759.11 krónum.”
Samkomulag um
nýja pólska stjórn
Samkomulag hefir nú náðst um
endurskipulagningu pólsku' stjórn-
arinnar í Warsjá (Lublin-stjórn-
ina), á breiðari grundvelli. Aðal-
kjarninn i hinni nýju stjórn verð-
ur bráðabirgðastjórnin í Warsjá,
en auk þess eiga sæti í henni fyrver-
andi forsætisráðherra pólsku stjórn-
arinnar í London auk annara, er
boðið var til Moskva til samninga
um þessi mál. Pólska stjórnin í
London á engan fulltrúa í nýju
stjórninni.