Verkamaðurinn - 23.06.1945, Blaðsíða 3

VERKAMAÐURINN
3
VERKAMAÐURINN.
Út&eíandi: Sósíaliitafélag Akureyrar.
Ritatjóri: Jakob Árnason,
Skipaiötu 3. — Sími 466.
Blaðnafnd: Rósberg G. Snædal,
Eyjólfur Árnason,
Ólafur Aðalsteinsson.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Lausasöluverð 30 aura eintakið.
Afgreiðsla í skrifstofu Sósíalistafélags
Akureyrar, Hafnarstræti 88.
Prentverk Odds Björnssonar.
„Þrenningin44
fer hamförum.
x
Frá fyrstu tíð hefur Framsóknar-
flokkurinn þótst vera sjálfkjörinn
forystuflokkur í samvinnufélags-
skapnum í landinu. Með ýmis kon-
ar einræðisaðferðum og bolabrögð-
um hefur gæðingum Hriflu-Jónas-
ar tekist að ná völdum innan flestra
kaupfélaga í landinu og sitja þar í
stjórnarstólum í skjóli Jónasar í
SÍS. og Framsóknarflokksins alls,
þótt meðlimir kaupfélaganna, séu
löngu uppgefnir á þeirn og þeirra
athæfi. Framsóknarflokkurinn er
nú að mestu búinn að tapa því litla
fylgi, sem hann einu sinni hafði
' meðal neytenda í bæjunum, en
neytendurnir eru það sent halda
samvinnufélagsskapnum u p,ff og
vilja þessvegna eðlilega ráða
nokkru um málefni hans og gerðir,
en það mega Framsóknarnátttröllin
ekki heyra nefnt og ærast þessvegna
í hvert skifti sem neytendur sýna
vilja sinn í því að ráða einhverju
um störf kaupfélaganna. Nátttröll
Framsóknar æpa í sífellu: Komm-
únistarl Kommúnistar! að öllum
þeim er vilja losa neytendasamtök-
in úr greipum Hrifluvaldsins og
hyggjast vekja samúð almennings
með sér þegar þeir fá ekki lengur
beitt einræðinu og eru krafðir
reikningsskila fyrir liðinn valda-
tíma. Ýms hjálparmeðul eru upp-
fundin til að viðhalda Framsóknar-
einræðinu. Jónas ákallar kaup-
mennina í sífellu og biður þá að
koma sér og „samvinnumönnum“
Framsóknar' til hjálpar og hindra
það að neytendurnir fái nokkru
ráðið um verslun sína. Og hjálpin
er góðfúslega í té látin af kaup-
mönnum og þeirra fylgifiskum,
sem altaf hafa viljað kaupfélögin
dauð. Nú sjá þeir hilla undir þá
von sína, þegar sá flokkurinn, sem
eitt sinn átti og um þá þykist vera
„sverð og skjöldur samvinnufélag-
anna, bíður þeinr samstarf um að
hrifsa félögin úr höndum neytend-
anna, sem auðvitað hafa þar mestra
hagsmuna að gæta og er jrað lífs-
nauðsyn að standa sameinaðir um
sín verslunarfélög. Framsókn og
kaupmönnum hefir í þessu strjði
sínu borist liðsauki frá Alþýðu-
flokknum, sem er löngu þektur að
því, að skipa sér öfugmegin við yf-
irlýsta stefnu sína og berjast harð-
ast gegn þeim, sem hann ætti að
verja. Þýslund kratanna í garð
sinnar gömlu madömu, Framsókn-
ar, virðist sér engin takmörk eiga.
Við fulltrúakosningar í KROb
sl. vetur stuðluðu þeir að því eftir
bestu getu, að fá kaupmönnum og
Nær og f jær
Hvaðanæfa af landinu höfum við haft
fréttir af miklum og almennum hátíða-
höldum í tilefni þjóðhátíðardagsins 17.
júní. Allar þessar fréttir bera það með
sér, að þjóðin man bæði eftir afmælis-
barninu, Jóni Sigurðssyni, og lýðveldis
stofnuninni fyrir ári siðan. Það er einnig
augljóst, að þjóðin er staðráðin í því, að
gera 17. júní að þjóðhátíðardegi, ekki
einungis í orði heldur fyrst og fremst
með samstiltum fögnuði og heilbrigðu
skemmtanalífi, sem sýni að dagurinn er
gleði- og fagnaðardagur hvers einasta Is-
lendings.
Það er auðvitað ekki von, að hátíða-
höldin á þessu fyrsta afmæli lýðveldis-
ins væru gallalaus eða nægilega skipu-
nátttröllum Framsóknar öll völd í
hendur. Þegar svo það stríð tapað-
ist, reynir þessi þrenning að smokra
sér inn annarsstaðar, og Kaupfélag
Siglfirðinga er gert að orustuvelli.
Allur blaðakostur „þrenningarinn-
ar“ er settur í gang og stjórn og
starfsmenn kaupfélagsins bornir
níði og lygum viku eftir viku, án
þess staðið yrði við neitt af stóryrð-
unum. ,,Þrenningunni“ tókst með
þessu og ýmsum fleiri vopnum að
fá meirihluta fulltrúa á aðalfund
félagsins, kosna úr sínum röðum og
nú skyldi skamt látið stórra högga
milli. Þegar á aðalfund kom,
heimtuðu „þrenningar“-fulltrúarn-
ir að meirihluti stjórnarinnar færi
frá,. svo að hægt væri að kjósa nýja
menn í þeirra stað. Þannig ætlaði
,,þrenningin“ að tryggja sér meiri-
hlutann í stjórninni strax og láta
kné fylgja kviði, en samkvæmt fé-
lagslögum átti að kjósa aðeins einn
í stjórn á þessum aðalfundi. Þegar
„þrenningar“-fulltrúar fengu ekki
komið fram þessum lögbrotum sín-
um, ærðust þeir, orguðu og stöpp-
uðu svo að ógerningur var að halda
fundinum áfram. Þannig var still-
ing og lýðræðishneigð þessara post-
ula, þegar á reyndi. Eftir þetta
hugðust þeir samt sem áður fram-
kvæma stjórnarbyltinguna, með því
að boða sjálfir, án samþykkis stjórn-
arinnar, til aðalfundar og gera á
þeim fundi allt hvað þeim gott
þótti. Með þessu athæfi sínu marg-
brutu þeir auðvitað lög og sam-
þytkir kaúpfélagsins og landslög og
unnu að klofningi innan þess, svo
að stjórnin sá sig tilneydda að reka
forsprakkana úr félaginu, enda höfðu
flestir þeirra aðeins gerst félags-
menn til þess að koma af stað
sundrung og veikja félagið.
Þessi saga frá Siglufirði er að
mörgu leyti lærdómsrík. Hún sýnir
að barátta afturhaldsins miðast
ekki við leikreglnr siðaðra manna,
heldur er þar eingöngu um að ræða
yfirtroðslu og hnefarétt, þar sem
honum verður við komið. Það eru
ekki hagsmunir samvinnufélag-
anna, sem þessir menn berjast fyrir,
því að lög þeirra og venjur virða
þeir að vettugi, heldur er aðeins um
að ræða valdabaráttu, sem miðast
við spekúlantsjónir einstakra sér-
hagsmunamanna. Þetta vita neyt-
endurnir og þeir munu verja sín
hagsmunasamtök fyrir ofbeldis-
mönnum, hvort sem þeir nefnast
Jónasistar, kratar eða kaupmenn.
lögð fyrir landið allt og má vera, að það
sem miður hefir farið í sambandi við 17.
júní núna, verði til varnaðar næst.
★
í sambandi við 17. júní-hátíðahöldin
okkar hér á Akureyri mætti margt segja,
en aðeins fátt eitt verður gert að umtals-
efni í þetta sinn. — Iþróttabandalagi Ak-
ureyrar var leyft eða falið að hafa for-
ustu um undirbúning hátíðahaldanna hér,
og var auðvitað ekkert nema gott um þá
ráðstöfun að segja, hefðu stjómarvöld
bæjarins haft einhverja hönd í bagga
með bandalaginu, en ekki gefið því ein-
veldi þennan dag, en það virðist íþrótta-
bandalagið hafa haft og notað daginn til
fjáröflunar fyrir sig og það ötullega. —
Strax um morguninn voru krakkar sendir
í öll hús og látin bjóða merki, sem kost-
uðu 2, 5 og 10 krónur. Merki þessi veittu
réttindi til inngöngu á túnið fyrir sunnan
sundlaug bæjarins, en þar fóru fram
ræðuhöld nokkur í tilefni dagsins, söng-
ur, lúðrablástur og íþróttir, sem þó sakir
veðurs gátu ekki farið fram nema að
litlu leyti þá um daginn. Þá var að til-
hlutun sama aðila sýnd nazistisk áróð-
urskvikmynd í Nýja-Bíó og þurftu^menn
einnig að opna pyngjur sinar til að fá þar
aðgang. Um kvöldið var svo samkoma í
Samkomuhúsinu og dansleikur á „Land-
inu“ og í báðum stöðunum tekinn hár
inngangseyrir af öllum þeim, sem þar
vildu skemmta sér og öðrum þennan há-
tíðisdag. Þegar allir þessir tollar koma
saman í eitt, verður ljóst, að hver sá Ak-
ureyringur, sem vildi taka þátt í afmæl-
isfagnaði hins unga lýðvetdis vors 17.
júní, varð að hafa talsverð auraráð. Nú
skal því ekki haldið fram, að allur þorri
manna taki það nærri sér að greiða
gjöld sem þessi, eða að þeim aurum sé
illa varið — langt í frá. En hins verður
að gæta í þessu sambandi, að engum sé
meinuð þátttaka eða nærvera, þegar um
slík fagnaðarlæti er að ræða, þótt hann
ekki geti lagt fram gjald fyrir. Ef merki
eru seld þennan dag, virðist sjálfsagt og
eðlilegt að þau séu öll jafn íburðarmikil
og jafn dýr. Þau þurfa ekki og eiga ekki
að kosta mikla peninga, heldur aðeins
fáeina aura og það er alveg óvíst, að
merkjasalan gæfi minna af sér með því
móti. Og við eigum nóg af stéttamismun,
þótt hann sé ekki endilega auglýstur með
misjafnlega fögrum merkjum, sjálfan
þjóðhátíðardaginn.
★ v
Það, sem hér hefir verið sagt, stafar
ekki af neinum kala til íþróttabandalags
Akureyrar, því vafalaust hefðu flest önn-
ur félög notað sér fjáröflunarleiðirnar í
jafn rikum mæli, ef þau hefðu fengið
vald yfir deginum. En það er sök bæjar-
stjórnar, að einu félagi skyldi vera fengið
óskorað vald til að skattleggja bæjarbúa
17. júni og auðgast þar af. Þótt hátíða-
„prógramið" væri að vísu all fjölbreytt
og í mörgum liðum, er hins og að gæta,
að flestir liðirnir þar voru íþróttabanda-
laginu kostnaðarlausir og þvt munu fáir
trúa, að kostnaðurinn allur hafi hlaupið
á mörgum þúsundum, en það hljóta
tekjurnar að hafa gert.
Víða á landinu, þar sem bæjar- eða
sveitarstjórnir gengust fyrir hátíðahöld-
unum, var aðgangur ókeypis fyrir alla og
sumstaðar jafnvel veitingar að auki, en
Akureyrarbæ þóknaðist ekki að slíkri
gjafmildi og smokraði vandanum fram af
sér, en árangurinn varð minni þátttaka
og meiri fjárútlát fyrir einstaklingana.
Eigi að gera 17. júní að hátíðisdegi
allrar þjóðarinnar, jafnt hinna „lágu“
sem hinna „háu“ verður að koma öðru og
betra skipulagi á við hátíðahöldin, en hér
var gert að þessu sinni.
Hér með tilkynnist vinum og vandamönnum að
dóttir okkar og systir, VALGERÐUR SIGUR-
JÓNA BJARNADÓTTIR, andaðist að heimili
okkar, Kaupvangsstræti 1, Akureyri, 20. þ. m. —
Jarðarförin verður ákveðin síðan.
Svanfríður Hrólfsdóttir, Bjami Jónsson og systur.
AUGLÝSING |
um ferðir flóabáta
I. M.b. ESTER
ier frá Akureyri til Sigluíjarðar alla þriðjudaga og íöstu- 1
daga. Frá Sigluiirði til Akureyrar alla miðvikudaga og 1
laugardaga. Viðkomustaðir í þriðjudagsíerðum: Hrísey. i
Dalvík og Ólafsfjörður og á bakaleið: Ólafsfjörður, Hrísey i
og Grenivík. Viðkomustaðir í föstudagsferðum: Grenivík, j
Hrisey og Ólafsfjörður og á bakaleið: Ólafsfjörður, Dalvík |
og Hrísey. Farið verður til Grímseyjar og austur um til |
Þórshafnar þegar nægur flutningur fæst.
S
II. M.b. HEKLA
f
verður í ferðum milli Kolmúla og Reyðarfjarðar frá því á-
ætlunarferðir bifreiða hefjast um miðjan júní og þar til I
þær hætta í haust. Báturinn fer frá Reyðarfirði alla mið- §
vikudaga og föstudaga og til bak aftur samdægurs. Þess |
á milli er hægt að fá bátin leigðan til aukaferða og ber |
að snúa sér um það til afgreiðslunnar á Reyðarfirði eða |
til eiganda bátsins.
v SKIPAÚTGERÐ RÍKISINS
;
ii (evvlMiiiimmiiiiiMiuiiMiimHiuiiiiiimiiiiiii^iiumiiMiiiiiHiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiHimiiiiiiMiiitiiimiuiuiiiuiiiiiiMMMMMiT