Verkamaðurinn - 15.12.1945, Blaðsíða 5

1
VERKAMAÐURINN
L
Frá verklýðsfélögunum
Á fundi Verkatnannaf él ags Akur-
eyrarkaupstaðar, 9. þ. m., var sam-
þykt eftirfarandi áskorun til bæ,j-
arstjórnar:
,,Með því að komið hefir í ljós,
að á hinum ýmsu vinnustöðum í
bænura, þar sem verkamannafélag-
ið hefir trúnaðarmenn, liefir á sl.
2—3 mánuðum um 90 verkamönn-
um verið sagt upp vinnu þeirri, er
þeir höfðu sl. sumar, en engar nýj-
ar vinnustöðvar myndast og jafn-
framt er vitað, að margir tugir sjó-
manna og hafnarverkamanna hafa
haft enga eða mjög stopula vinnu
það sem af er vetrinum, skorar
Verkamannafélag Akureyrarkaup-
staðar á bæjarstjórn Akureyrar, að
láta nú þegar hefja eitthvert það
verk á vegum bæjarfélagsins, sem
veitt getur 70—80 verkamönnum
vinnu yfir vetrarmánuðina.
Félagið vill benda á eftirtalin
verkefni og telur sjálfsagt og eðli-
legt að vinna sé hafin við eitthvert
þeirra:
1. Hina fyrirhuguðu hafnargarðs-
byggingu á Oddeyri.
2. Uppfyllingu sunnan Strand-
götu.
3. Lagning götu þeirrar, sem sam-
þýkt hefir verið að gerð skuli
updir Samkotnuhúsbrekkunni.1'
•' '
Þá var einnig rætt um frumvörp
þau er Nýbyggingarráð sendi félag-
inu til umsagnar, eru það frunt-
vörp um breyting á lögum um Ný-
byggingarráð, efling Fiskiveiða-
sjóðs og lækkun vaxta hjá bönkun-
um. Fundurinn mælti eindregið
með frumvörpunum.
Þá var samþykt tillaga þess efnis,
að félagið skorar eindregið á Al-
þingi og ríkisstjórn að halda traust-
an vörð um sjálfstæði þjóðarinnar
og vísa á bug allri ásælni erlendra
ríkja.
Sjómannfaélag Akureyrar efnir
til hlutaveltu í Verklýðshúsinu á
morgun (sunnud. 16. þ. m.). Verð-
ur þar margt góðra muna á boðstól-
um, svo sem vandaður standlampi
o. fl. o. fl.
•
Verklýðsfélögin vinna nú að því
að safna skýrslum um húsnæðisntál
meðlima sinna og væri æskilegt að
þeir félagar, sem ekki hafa fengið
eyðublöð, kæmu hið fyrsta á Skrif-
stofu verklýðsfélaganna og fyltu
þali út.
stjórnin láti frant fara ýtarlega
rannsókn á möguleikum fyrir því,
að innlend tunnuframleiðsla geti
staðið algerlega jafnfætis erlendri
tunnusmíði. Að lokinni þeirri
rannsóknr' og ef árangur hennar
verður jákvæður, er ríkisstjórninni
heimilað að reisa á • tveim- stöðum
fullkomnar tunnuvérksmiðjur. —
J?essir staðir eru valdir af mjög eðli-
egum ástæðum. Á þessum stöðum
íafa verið starfræktar tunnuverk-
smiðjúr,' þó ófullkomnar séu, og
rví nokkuð til af vönum tunnu-
gerðarmönnum. Auk þess er Akur-
eyri samgöngumiðstöð Norður-
ands og því góð aðstaða til flutn-
ings á tunnum til söltunarstöðv-
anna, enda liggja margar söltunar-
vafnir við Eyjafjörð. Hvað Siglu-
fjörð áhrærir, þá er hann aðalsölt-
unarstaður landsins, og þær tunn-
ur, sem þar yrðu smíðaðar, eru not-
aðar á staðnum.
Um 2. gr.
Hér er gert ráð fyrir, að ríkis-
tjórnin geri þegar ráðstafanir til
ress að hefja starfrækslu tunnu-
verksmiðjanna, sem nú eru á Akur-
eyri og Siglufirði. Hvort þær verða
ceyptar eða leigðar, fer eftir því,
tvað um semst við eigendur. Nú er
til tunnuefni í um 20 þús. tunnur,
og er því hægt að hefja starfrækslu
reirra mjög fljótt. Þá mun og verða
Tunnuverksmiðjumálið
(Framhald af 1. síðu).
6. gr.
Nánari ákvæði urn rekstur og
stjórn tunnuverksmiðjanna svo og
um annað, er þurfa þykir, skulu
sett með reglugerð.
7. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Athugasemdir við lagafrumvarp
þetta:
Tilgangur frumvarps þessa er sá
fyrst og fremst, að fyrirbyggja, að
sú framleiðsla síldartunna, sem
fram fór hér á landi fyrir stríð, falli
niður. Ennfremur gerir frumvarp-
ið ráð fyrir, að rannsakaðir verði til
hlítar möguleikar til smíði síldar-
tunna hérlendis, er geti verið sam-
kepnisfær við erlenda framleiðslu
bæði hvað snertir verð og gæði, og
heimilar ríkisstjórninni að ráðast í
framkvæmdir, ef svo reynist.
Rök þau, sem liggja að því að
hefja á ný tunnusmíði á íslandi,
eru margháttuð. Fyrstu og þýðing-
armestu rökin eru þau, að með
öðru móti verði ekki útvegaðir
nægilegar "margar tunnur. Á sl.
sumri hefði tunnuskortur takmark-
að söltun, ef vertíðin hefði verið í
meðallagi. Möguleikarnir fyrir því
að geta fengið tilbúnar síldartunn-
ur eru mjög litlir. Að því er virðist
er auðveldara að afla tunnuefnis,
ef hægt er að vinna úr því hér á
landi. Innlend tunnusmíði er því
eins og nú standa sakir skilyrði fyr-
ir því, að hægt verði að afla nægi-
legs fjölda tunna.
Islendingar geta gert sér góðar
vonir um markað fyrir saltaða síld,
eindum í Svíþjóð og í Mið-Evrópu,
og mega ekki glata þeim tækifær-
um vegna tunnuskorts.
Það er ekki óeðlilegt, að þjóðin
stefni að því að smíða sjálf allar
síldartunnur sínar. Það mundi gera
þjóðina miklu óháðari, þegar til
þess kemur að selja síldina^En auk
þess veitir tunnusmíðin mikla at-
vinnu inn í landið, og er það kann
ske veigamesta atriðið. Á Norður
landi er aðalatvinnutímabilið blá-
sumarið og stendur oft ekki nema
nokkra mánuði. Alla aðra tíma árs-
ins er meira og minna atvinnu
leysi og það á tímum, þegar nóg at
vinna er sunnanlands. Þetta vetrar
atvinnuleysi norðanlands er ákaf
lega þreytandi fyrir fólkið, enda er
nú svo komið, að stöðugt fleira fólk
gefst upp á þessu og flytur burt
Tunnusmíðin bætir mikið úr þessu
tilfinnanlega vetraratvinnuleysi
norðanlands, og þegar svo er kom-
ið, að allar tunnur, sem notaðar
eru í landinu, verða smíðaðar hér
hefir stór hópur manna örugga
ársatvinnu, sem nú verður að sætta
sig við að ganga að mestu atvinnu
laus allan veturinn.
Með innlendri tunnusmíði á að
verá hægt að tryggja það, að tunn
ur þær, senr saltað er í hér á landi
verði yfirleitt eingöngu 1. flokks
én sem kunnugt er, hefir mikið
skort á, að svo væri. Hingað hafa
flutst tunnur úr ýmsum áttum
mjög mismunandi að gæðum og
stærð og oft hreinasta rusl. Þetta
hefir vitanlega haft sín áhrif á gæði
síldarinnar og gert erfiðara fyrir
samkepninni við aðrar þjóðir.
Um einstakar greinar skal þetta
tekið fram:
Um 1. gr.
Hér er gert ráð fyrir, að ríkis
reynt að afla tunnuefnis, til þess að
hægt sé að halda rekstrinum áfrarn
í vetur. . ,
Um 3.-7. gr.
Þurfa ekki skýringa. '
Atvinnumálaráðherra hefir skrif-
aðábæjarstjóra Steini Steinsen og
óskað eftir því að fá að vita hvort
Akureyrarbær vilji selja ríkinu
tunnuverksmiðjuria, reka hana
sjálfur, eða leigja ríkinu hana.
Hefir fjárhagsnefnd fjallað um
málið og leggur til að bærinn selji
ríkinu verksmiðjuna, er það í sam-
ræmi við tillögur Haraldar Lofts-
sonar, er var á ferðinni hér í sumar
og á Siglufirði, til þess að rannsaka
möguleika á starfrækslu tunnu-
verksmiðjanna hér og á Siglufirði.
En eins og ástatt er nú með tunnu-
verksmiðjuna á Siglúfirðí, má telja
að um ekki sé annað að ræða en að
ríkið kaupi hana, er því eðlilegast
að það eignist einnig verksmiðjuna
hér.
Ríkisstjórnin hefir þegar keypt
efni í alt að 26 þús. tunnur og
gjarðir eru væntanlegar frá Amer-
íku í þessum mánuði. Einnig er
hugsanlegt að unt verði að fá meira
tunnuefni í vetur.
Samkvæmt þessu ætti rekstur
tunnuverksmiðjunnar hér að geta
háfist í janúar eða febrúar næstk.
Orðsending
Þeir félagsmenn vorir og aðrir viðskiptamenn,
sem hafa fengið úttektarlán á yfirstandandi ári, og
eigi hafa gert skil, eru vinsamlegast beðnir að gera
upp viðskipti sín við félagið eigi síðar en 20. þ. m.
Kaupfélag Eyfirðinga.
Uppboðsauglýsing
Eftir kröfu Friðriks Magnússonar, hdl., f. h. Björns Bryn-
jólfssonar o. fl., og að undangengnu fjárnámi, verður vöru-
bifreiðin A-118, eign Jóns Forberg Jónssonar, seld á opinberu
uppboði, sem fer fram við lögregluvarðstofuna á Akureyri,
miðvikudaginn 19. des. næstk., kl. 1.30 síðd. Söluskilmálar
verða birtir á uppboðsstaðnum.
Bæjarfógetinn á Akureyri, 22. nóv. 1945.
FR. SKARPHÉÐINSSON.
Tilkynning
Framboðsfrestur til bæjarstjórnar fyrir Ak-
ureyri er til laugardagskvölds kl. 12 þann 5.
janúar næstkomandi.
Framboðslistar skulu komnir til oddvita
yfirkjörstjórnar, Sveins Bjarnasonar (skrif-
stofu hans í Brekkugötu 3), innan loka ;;
framboðsfrestsins.
Akureyri 12. desember 1945.
Kjörstjórnin.