Verkamaðurinn - 29.01.1954, Blaðsíða 7

Föstudaginn 29. janúar 1954
VERKAMAÐURINN
7
Er ísienzka þjóðin fær um að vinna sjálf fyrir því
fjármagni sem hún þarfnast fil framkvæmda sinna
eða er betlistafurinn hennar eina bjargræðí ?
í blaðinu Dagur var nýlega
hluti af forystugrein undir naín-
inu „Launráð kommúnsita". Er
efni þessa greinarkorn það, að
benda á, hve Laxárvirkjunin
nýja sé mikils virði fyrir Akur-
eyrarbæ og einkum það, hve
mikil skilyrði þessi nýja virkjun
skapi fyrir aukinn iðnað í bæn-
um. Síðan er blaðinu snúið við
og ráðist% Sósíalistaflokkinn og
það borið blákalt fram að hann
hafi unnið af fjandskap á móti
þessari framkvæmd. Eru rök-
semdimar þær, að hann hafi bar-
izt á móti þátttöku íslendinga í
Marshallkerfinu og móttöku hins
erlenda gjafafjár. Kveður þar við
sama tón og áður í blöðum og
öðrum áróðri hernámsflokkanna,
að án þessa gjafafjár hefðum við
ekki getað komið í verk þeim
framkvæmdum, sem við höfum
unnið á síðustu árum, þ. á. m.
Laxárvirkuninni nýju.
Hér er því miður ekki rúm til
að rekja til hlítar hið raunveru-
lega eðli og tilgang Marshallkerf-
isins alls, og þeirra fjötra sem það
hefur lagt á efnahagsmál og
sjálfstæði íslendinga. Slíkt verð-
ur ekki gert nema í lengra máli.
En hér skal sýnt fram á hvílík
fjarstæða það er, að íslendingar
geti ekki ráðist í nauðsynlegar
framkvæmdir í eigin landi án
þess að betla til þess gjafafé frá
öðrum þjóðum.
Þá skal fyrst bent á það, að
hin þrjú stóru fyrirtæki: Sogs-
virkjunin, Áburðarverksmiðj-
an og Laxárvrikjunin nýja, eru
ekki nema að litlu leyti byggð
fyrir hið svokallaða Marshall
gjafafé. Að verulegu leyti eru
þau öll byggð upp fyrir önnur
erlend lán. Mikið á annað
hundrað miilj. kr. hefur verið
tekið í öðrum lánum en Mars
hallfénu til þessara fyrirtækja
og er því að því leyti ekki
Marshallfénu til að dreifa.
Hni hhð málsins er svo su,
hvort íslenzka þjóðin er ekki
sjálf fær um að vinna fyrir því
fjármagni sem þarf til fram
kvæmda eins og Laxárvirkjunar-
innar nýju. fslenzkir sjómenn
veiða miklu meiri fisk en sjó-
menn nokkurrar annarrar þjóðar
í veröldinni, miðað við fjölda
þeirra, sem fiskveiðar stunda.
19 mættu!
Þjóðvamarflokkurinn auglýsti
nýlega útbreiðslufund í blöðum
og útvarpi, en ekki tókst betur til
en svo, að aðeins 19 sálir mættu
auk 5 barna, þrátt fyrri mikla
tilburði til smölunar.
Munu Þjóðvarnarliðar nú
loksins sjálfir vera famir að sjá
það, sem allir aðrir bæjarbúar
sögðu fyrir, þegar er listi þeirra
var birtur: að framboð þeirra er
vonlaust með öllu og ekki til
annars en að eyðileggja atkvæði.
Þjóðartekjur íslendinga eru tald-
ar nema 2500 mlilj. kr. og er það
meira miðað við mannfjölda en
gerist hjá flestum Evrópuþjóð-
um. Náttúruauðæfi íslands skapa
óþrjótandi framleiðsluskliyrði,
aðeins ef hinu íslenzka vinnuafli
er beitt til að nýta þau í stað þess
að byggja erlend víghreiður.
Með því að iuiiverka og nýta
atla eins togara mun iiann geta
íramleitt gjaldeynsveromæu
iyrir 10 milij. kr. a ari. Hmn
nýi viðskiptasamningur við
Sovétríkin, sem gerður var á
sl. ári og m. a. ákveður 20 pús.
tonna sölu ai hraöfrystum iiski
þangað árlega næstu tvö ár,
fyrir betra verð en Vestur-
Evrópulönd, og þó sérstaklega
Bandaríkin, hafa gefið okkur
undánfarið, sýnir bezt hve
geysilegir markaðsmöguleikar
eru fyrir hendi í hinrnn sósíai-
istisku löndum, eins og sósial-
istar hafa ' alitaf haldið fram.
Þegar svo við þetta bætast
þeir stórauknu tæknimögu-
leikar, sem við höfum nú í stað
þess sem áður var, verður þetta
málL ennþá ljósara. — Þegar
gamla Sogsvirkjmiin var byggð
fyrir um þáð bil 20 árum, þurfti
að hafa 200 manns í vinnu við
þær framkvæmdir. Nýja Sogs-
virkjunin er helmingi stærri,
en við byggingu hennar voru
aðeins 100 manns í vinnu að
staðaldri. Svo mjög hefur auk-
in tækni auðveldað möguleik-
ana á byggingmn stórra mann-
virkja og hvers konar fram-
kvæmda hér hjá okkur.
Allt þetta samanlagt sýnir
glöggt að íslenzka þjóðin hefur
næga möguleika til í auðlind-
um lands síns, í afkastagetu
framleiðslutækja sinna, í vinnu
afli hins starfshæfa fjölda til
að byggja á eigin spýtur þau
mannvirki sem liún þarf að
byggja bæði fyrir sjálfa sig og
niðja sína, svo sem Laxárvirkj-
unina nýju, án alls erlends
betlifjár.
Hitt er svo annað mál, að til
eru aðilar í þjóðfélaginu og þ. á.
m. hinir voldugustu, sem nota
sér Marshallgjafaféð, hernaðar-
vinnu og annað slíkt til einka-
gróða. Sem dæmi um það má
nefna meðferð áburðarverk-
smiðjumálsins, innflutning á hol-
lenzku grjóti og vatni í formi
steinsteyptra blokka í byggingar
hin erlenda setuliðs. Það er al-
kunnugt að ýmsir æðstu menn
Framsóknarflokksins, svo sem
Vilhjálmur Þór, standa fremst í
því að hirða umboðslaun og ann-
an milliliðagróða af slíkum við-
skpitum. Og til þess að láta þjóð-
inni sjást yfir eðli þeirra mála
keppast blöð þessara aðila, þ. á.
m. Dagur, og áróðurstæki öll, við
að draga úr þjóðinni kjarkinn,
veikir trú hennar á sjálfa sig og
möguleika sína, telja henni trú
um að hún geti engu í fram-
kvæmd komið, nema selja sjálf-
stæði sitt fyrir gjafafé.
Því miður hefur þessi áróður
borið allmikinn árangur. En áhrif
hans fara minnkandi. Þjóðin er
að vakna til meðvitundar um að
hún hefur verið blekkt. Og hún
mun á næstu árum rísa til virkr-
ar andstöðu gegn þeim skemmd-
aröflum sem þannig hafa verið
að verki.
Þettð er stetna C-listans í
atvinnumálum bæjarins
1. Hraðfrystistöð. Byggð verði
á næsta vori fullkomin hrað-
frystistöð og verði hún þannig úr
garði gerð, að auðvelt sé að auka
við hana síðar.
2. Fiskþurrkunarstöð. Unnið
verði að því af bæjarstjórn að
Utgerðarfélagið geti aukið og
bætt fsikverkunarstöð sína með
stærri geymsluhúsum, búnum
kælitækjum til að fyrribyggja
skemmdir á fiskinum og auð-
velda vinnuna. — Ennfremur
verði tekin upp sólþurrkun með
sérstöku tilliti til vinnu kvenna.
Viðskiptastefna Bandaríkjanna
hefur beðið algert skipbrot
Tilraunin til að einangra Ráðstjórnarríkin og
alþýðulýðveldin í Evrópu og Asíu hefur ger-
samlega mistekist
iLc
Langsamlega athygiisverðustu fréttir, sem borizt hafa und-
anfarnar vikur, eru þær, að hvert landið í Vestur-Evrópu og
víðar í heiminum hefur gert stóra viðskpitasamninga viö
Ráðstjórnarríkin, Kína og alþýðulýðveldin. Svo er meíra að
segja komið, að forráðamenn víðskiptamála í Bandaríkjunum
sja það nú einna heizt til bjargar gegn yfirvofandi kreppu, að
hetja viöskipti við sósíalistisku löndin.
Algert skipbrot.
Það hefði þótt saga til næsta
bæjar um það bil, sem verið var
að hleypa Marshall-áætluninni
afstokkimum, að þegar áætlun
þeirri lyki, yrði svo komið efna-
hag Bandaríkjanna og Vestur-
Evrópu, að viðskipti við lönd
sósíalismans yrði þeim lífsnauð-
syn.
Menn minnast vafalaust, að þá
var lagt algert bann á viðskpiti
við sósíalistísku löndin og lögð
við ströngustu viðurlög, ef út af
væri brugðið.
Vart fer á milli mála, hver til-
gangurinn var með þessum ráð-
stöfunum: Það átti að einangra
Ráðstjórnarrikin og alþýðuiýð-
veldin viðskiptalega og koma
þeim þannig á kné.
Þetta, ásamt hervæðingunni,
var megininntak utanrfkisstefnu
Bandaríkjanna á tímum Mars
hall-áætlunarinnar.
Þessi stefna hefur nú, eins og
getið var hér að ofan, beðið al-
gert skipbrot og munu þess ekki
mörg dæmi í sögunni, að utan-
ríkisstefna stórveldis hafi verið
reist á slíkum leirfótum, sem
reynslan hefur sýnt að þessi
stefna Bandaríkjanna var. f stað
þess að Ráðstjórnarríkin hafi
nokkuð verið veikt, eru þau nú
viðskiptalega sterkari en nokkru
sinni fyrr, en aftur á móti stefna
Bandaríkni nú hraðbyri inn
mestu auðvaldskreppu sem um
getur.
Viðskiptin beinast í austurveg.
ÞaS þarf varla að telja marga
3. Tunnuverksmiðjan. Bæjar-
stjórn beití. áhrifum sínum svo
sem frekast er kostur til þess að
tunnuverksmiðja ríkisins verði
búin fullkomnustu vélum og að
byggt verði geymsluhús fyrir a.
m. k. 30—40 þús. tunnur, enda
framleiði verksmiðjan ekki
minna en 60—70 þúsund tunnur
árlega.
4. Dráttarbraut. Byggð verði
dráttarbraut nægiiega stór til að
taka upp nýsköpunartogarana og
hliðstæð skip og verði því verki
iokið fyrir aðal„klösun“ þriggja
Akureyrartogaranna sumarið
1955.
5. Togarabryggja. Byggð verði
bryggja úr því bryggjuefni, sem
bærinn á, norðan fiskverkunar-
stöðvarinnar til að auðvelda af-
greiðslu togaranna, enda verði
bryggjan búin bílvog. Bryggjan
verði það stór að þar getí enn-
fremur farið fram uþpskipun
þungavöru, svo sem kola, salts
°g byggingarefnis.
6. Smábátahöfn. Haldið verði
áfram og lokið við byggingu smá-
bátahafnarinnar sunnan dráttar-
brautarinnar. Verði þar nægileg-
ar bryggjur og ennfremur verði
byggt geymsluhús, sem bátaeig-
endum verði leigt til afnota fyrir
afla og veiðarfæri við vægu
verðL
atburði framangreindu til sönn-
unar, þar sem nýir viðskipta-
samningar við Austur-Evrópu-
ríkin og Kína hafa verið eitt
meginefni allra frétta nú undan-
farið. Þó skal í örstuttu máli getíð
þess helzta.
Ráðstefna fjármálaráðherra
brezk uasmveldislandanna komst
að þeirri niðurstöðu, að aukin
viðskipti við Ráðstjórnarríkin,
Kína og önnur sósíalistísk lönd
væri vænlegasta ráðið til að
draga úr áhrifum bandarískrar
kreppu.
Iðnrekendasamtök Bretlands
hafa hvatt meðlimi sína tíl að
leggja allt kapp á að auka við-
skipti sín við sósíalistísku löndin
„án tillits til stjórnmálasjónar-
miða“.
Samvinnustofnun Marshall-
landanna um efnahagsmál sagði
í skýrslu, sem hún gaf út um sl.
áramót, að líklegast sé að íslend-
ingar getí fundið nýja markaði
fyrir fiskafurðir sínar í Austur-
Evrópu.
Harold Stassen, sem er yfir
maður efnahagsaðstoðar Banda-
ríkjanna við önnur lönd, sagði
fyrir nokkru síðan, að því meiri
viðskipti sem væru milli austurs
og vesturs með vörur til friðsam-
legra þarfa, því betra.
Þetta eru nokkur dæmi, sem
sýna svo skýrt, sem frekast \ferð-
ur á kosið, að Bandaríkin hafa
gefist upp á sinni fyrri stefnu og
snúið blaðinu vði. Og þessar
staðreyndir eru sönmm þeirra
staðhæfinga sósíalista hér á ís-
landi og erlendis, að aukin við-
7. Fsikmarkaður. Komið verði
upp yfirbyggðum fiskmarkaði við
höfnina í miðbænum, þar sem
bezt hentar fyrir fiskimenn og
fiskkaupendur, enda sé tryggt að
fiskimeim geti sjálfir selt þar afla
sinn.
8. Niðursuðuverksmiðjan. Haf-
mn verði undirbúningur og
framkvæmdir hið allra fyrsta að
byggingu niðursuðuverksmiðju,
sem sjóði niður ýmiss konar fisk-
varning og aðrar matvörur.
9. Grjótnám bæjarins verði bú-
ið fullkomnari tækjum, sérstak-
lega uppmokstursvél. Mulningur
til bygginga verði aðeins fram-
leiddur úr góðu efni. Grjótnámið
verði hér eftir sem hingað til
rekið með vetrarvninu verka-
manna fyrir augum. s
Alþýðufólk! Hvorum treystið
þið betur til að framkvæma þessi
aðkallandi verkefni, fulltrúum
verkalýðssamtakanna, sem skipa
C-listann, eða þeim klíkum emb-
ættismanna, forstjóra og at-
vinnurekenda, sem skipa lista
íhaldsins, Framósknar, Kratanna
og Þjóðvamarflokksinsn?
x C-listinn
skipti við sósíalsitísku löndln
væri lífsnauðsyn fyrir Vestur-
Evrópu.