Verkamaðurinn - 26.02.1954, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 26. febrúar 1954
VERKRJJWDURinn
- vikublað. -
Út&efandi: SÓSÍALISTAFÉLAC AKUREYRAR.
Ritnefnd: Björn Jónss., ábyrgðarm., Jakob Árnas., Þórir Daníelss.
Aígreiðsla: Hafnarstræti 88. — Sími 1516. — Pósthólf 21.
Áakriftarverð 30 kr. árg. Lausasöluverð 75 au. eintakið.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Straumhvörf í verkalýðshreyfingunni
„Eftir því sem ég man bezt drápum við aldrei
fleiri en 20 þúsundirásólarhring"
Viðtal við fjöldamorðingja, eftir John Peet
fyrrv. fréttaritara Reuters
SÍÐUSTU sex árin hefur svart-
fylking íhaldsmanna og aftur-
haldssamasta hluta Alþýðu-
flokksins farið með stjóm heild-
arsamtaka íslenzkrar alþýðu, Al-
þýðusambandsins, og notið til
þess fulltingis Framsóknarflokks-
ins. Þesi afturhaldsstjórn hefur
kallað sig 1 ýðrseðisstjórn, en í
reyndinni hefur hún verið hand-
bendi burgeisastéttar Rvíkur til
þess að halda niðri og rýra kjör
alþýðustéttanna, enda hafa á
valdatímabili hennar orðið stór-
felldar kjaraskerðingar í flestum
starfsgreinum verkafólks, þrátt
fyrir harðvítuga baráttu þeirra
félaga, sem njóta stéttarlegrar og
framfarasinnaðrar forystu.
Það er er nú orðið brýnasta
hagsmunamál allrar alþýðu, að
af verði létt áhrifum íhalds og at-
vinnurekenda á alþýðusamtök-
unum. Verði það ekki gert liggur
leiðin opin til áframhaldandi
kjaraskerðinga og vaxandi at-
vinnuleysis.
Nýafstaðnir aðalfundir verka-
lýðsféléaganna bera þess gleði-
legan vott að alþýðufólkið er
vaknað til vitunar um það, að við
svo búið má ekki lengur standa
ög að samtökin verða að skapa
sér trausta forustu, sem algerlega
sé óháð atvinnurekendum og
leppum þeirra.
f Sjómannafélagi Reykjavíkur,
til skamms tíma einu öruggasta
vígi íhaldskrata, rambar meiri
hluti afturhaldsins nú á heljar-
þröminni og byggist nú eingöngu
á ýmissa stétta mönnum, sem
löngu eru hættir allri sjó-
mennsku, en er haldið í félaginu
sem atkvæðavélum. f Dagsbrún
eru sameiningarmenn kosnir með
meira atkvæðamagni en nokkru
sinni áður og með meira en helm-
ingi allra sem á kjörskrá eru. í
Þrótti á Siglufirði, Verkamanna-
félagi Akureyrarkaupst., Verka-
mannafél. Húsavíkur og fjölda
annarra stærstu verkalýðsfélag-
anna eru sameiningarmenn sjálf-
kjörnir. í Iðju á Akureyri og
fleiri félögum starfa sósíalistar,
Alþýðuflokksmenn og Fram-
sóknarmenn saman í stjómum
félaganna. Á Skagaströnd ná
sósíalistar og Framsóknarmenn
stjórn verkalýðsfélagsins. f jám-
iðnaðarmannafél. í Rvík sigra
sameiningarmenn með miklum
yfirburðum og hrífa félagið úr
höndum íhaldsins.
Aðalfundimir sýna að, það eru
að verða straumhvörf í verka-
lýðsfélögunum. Svartfylkingin er
búin að lifa sitt fegursta. Alþýðan
er búin að fá sig fullsadda af
„lýðræðis“hjali afturhaldsins og
krefst athafna í átt til bættra
kjara og sóknar í atvinnumálun-
um. Hún neitar að láta draga sig
eins og fénað í pólitíska dilka og
velur sér stjórn og forustumenn
eftir því einu hvers hún væntir af
þeim eftir fenginni reynzlu.
Engum vafa er það undirorpið
að þau straumhvörf, sem nú eru
að verða í verkalýðsfélögunum
eru að sterkum þætti sprottin af
vaxandi andúð Alþýðuflokks-
verkamanna og kvenna á sam-
starfinu við íhaldið. Foringjum
Alþýðuflokksins tekst ekki leng-
ur að hald að þeim þeirri regin-
blekkingu, að alþýðumálstaðnum
verði þjónað með samstarfi við
þau sömu öfl og staðið hafa að
öllum árásum á kjör verkalýðs-
stéttarinnar. Foringjunum tekst
ekki lengur að telja mönnum trú
um að stjómarandstaða á Alþingi
og stjómarsamstaða í verkalýðs-
félögunum séu samrýmanlegar
bardagaaðferðir eða séu að jöfnu
vænlegar til sigurs. Hitt gera all-
ir sér ljóst að stjómarandstaða,
studd af samhentri og sterkri
verkalýðshreyfingu er afl, sem
ekki lætur að sér hæða og gæti
riðið afturhaldinu að fullu.
Á næsta hausti fara fram kosn-
ingar til Alþýðusambandsþings.
Eigi það þing að verða því meg-
inverkefni vaxið að gera verka-
lýðshreyfinguna sterka og sam-
henta um málefni hins vinnandi
fólks, gegn þeirri klíku auðmanna
og afturhalds, sem nú stjórnar
landinu, verða fylgismenn verka-
lýðsflokkanna og aðrir verka-
lýðssinnar að mæta til þess þings
með einhuga fylgi félaganna að
baki sér. Aðalfundir verkalýðs-
Fyrir tæpum sjö árum, 31. |
marz 1947, átti eg einstætt viðtal
við fjöldamorðingja, sem dæmdur
hafði verið til dauða þá fyrir
skömmu. „Fjöldamorðingi" er í
rauninni mjög vægilegt nafn á
þessum manni, Rudolf Hoess, því
að hann var beinlínis ábyrgur
fyrir dauða milljóna manna, sem
fyrrverandi yfirmaður útrýming-
arfangabúðanna í Auschwitz.
Fjöldamorðingi.
Viðtalið fór fram í Warsjá, þar
sem eg hafði starf á hendi sem
fréttaritari Reutersfréttastofunn-
ar í London. Eg var viðstaddur
réttarhöldin og sá og heyrði
Hoess. Hann var snyrtilega
klæddur þýzkum hermannabún-
ingi, án einkennismerkja. Hann
svaraði spurningum *réttarins
greindarlega og nákvæmlega.
Hvorki látbragð hans né útlit
bentu til þess að hann væri fjölda
morðingi, enda þótt svör hans
við spumingunum, sem fyrir
hann voru lagðar, sönnuðu sekt
hans.
, Þegar dómurinn hafði verið
kveðinn upp bað Hoess kurteis-
lega um leyfi réttarins til þess að
félaganna lofa góðu um að svo
geti orðið, en betur má ef duga
skal. Andstæðingar afturhaldsins
í hverju verkalýðsfélagi verða nú
þegar að hefja nánara samstarf
með sér en nokkru sinni fyrr,
leggja niður allan smærri ágrein-
ing vegna mismunandi stjóm-
málaskoðana, slíðra sverðin í
allri innbyrðis baráttu og beina
þeim til sóknar fyrir alþýðustétt-
ina. Geri þeir það mun aftur roða
fyrir nýjum morgni í lífsbaráttu
alþýðustéttanna. — b.
mega skrifa kveðjubréf til konu
sinnar og til þess að senda henni
giftingarhring sinn (giftingar-
hringirnir voru rifnir af líkum
þeirra, sem drepnir voru í gas-
klefunum í Auschwitz og gullið
úr þeim var notað til stríðsþarfa).
Síðan var hann leiddur á braut
úr réttinum af tveim pólskum
vörðum.
Trúboði.
Eg náði tali af hinum opinbera
ákæranda og spurði hvort mögu-
legt væri að fá leyfi til að tala
við Hoess. Mér til undrunar
fylgdi hann mér til lítils herberg-
is að baki réttarsalnum, en þar
beið Hoess vagnsins sem átti að
flytja hann til klefa hinna dauða-
dæmdu.
Eg kynnti mig fyrir Hoess, en
hann barði saman hælum og rétti
hönd sína til kveðju, en áttaði sig
á því á síðasta augnabliki að eg
mundi ekki kæra mig um að taka
í hönd dæmds morðingja. I fyrstu
talaði hann fremur slitrótt, en
brátt náði hann tökum á sér og
svaraði spurningum mínum
skýrri röddu.
„Eg játa fyllilega sekt mína fyr-
ir manndrápin í Auschwitz,“
sagði þessi lági og þrekni 47 ára
gamli maður. „Eg finn þó naum-
ast til samvizkubits vegna þess að
á því tímabili sem eg framdi
verknaðinn, var eg sannfærður
um að eg væri að gera rétt.“
Eg spurði Hoess, sem eg vissi
að eitt sinn átti, að vilja föður
síns, að verða trúboði, hvað hann
mundi hafa gert ef hugmynda-
fræði hans og ,,Foringinn“ hefði
krafizt þess að hann sendi konu
sína og börn í gasklefana. Hann
svaraði hiklaust: „Ef mér hefði
verið skipað að drepa konu mína
og fimm börn með gasi og brenna
þau síðan, þá hefði eg gert það,
auðvitað. í slíku falli hefði eg
sennilega fylgt þeim með því að
fremja sjálfsmorð.“
Eg spurði því hann hefði ekik
fylga fordæmi Hitlers og drepið
sig þegar veldi nazistanna var
hrunið í rústir og Hoess, sem með
með gleði hafði drepið þúsundir
barna af gyðingaættum og
pólskra og rússneskra, svaraði:
„Eg og konan mín hugsuðum um
þetta, en við komumst að þeirri
niðurstöðu að hvorki gætum við
drepið saklaus bönrin okkar, né
skilið þau eftir munaðarlaus.“
Eg spurði Hoess hver skoðun
hans væri á réttarhöldunum.
„Mér virtust þau mjög sanngjörn,
en nokkur atriði langar mig til
að leiðrétta, sagði hann“
Síðan tók Hoess, af skrif-
finnskulegri nákvæmni, að mót-
mæla þeirri fullyrðingu að hann
hafi drepið 4 milljónir manna.
„Samkvæmt mínum útreikning-
um geta það naumast verið yfir
1,500,000,“ sagði hann. „Og eitt
vitnanna sagði, að á einni nóttu
hefðum við drepið 80 þúsundir í
gasklefunum í Auschwitz. Þetta
er alröng fullyrðing. 80 þúsundir
dauðra hefðu þýtt 40 fulllestaðar
eimreiðir. Brautarstöð okkar í
Auschwitz var vel stjómað, en
jafnvel hinar beztu brautar-
stöðvar fyrir vöruflutninga geta
tæpast annað 40 lestum á einni
nóttu. Eftir því, sem eg man bezt,
drápum við aldrei fleiri en 20
þúsund á einum sólarhring.“
Hoess var fluttur til Auschwitz
og sýndur staðurinn, þar sem
hann framdi glæpi sína. Nokkr-
um dögum síðar var hann tekinn
af lífi.
Mér virðist að mesta viðfangs-
efni Berlínarráðstefnunnar nú sé
það að skapa Þýzkaland, sem
tryggt er að sleppi aldrei mann-
tegund eins og Rudolf Hoess
lausbeizlaðri til þess að fremja
glæpi sína gegn mannkyninu.
M.s. „GULLFOSS

Reykjavík
Leith — Kaupmannahöfn
Með því að íyrirhuguð ferð m.s. „GULLFOSS" til Miðjarðarhafslanda fellur niður, heldur skipið áfram ferðum
sínum mili Reykjavíkur; Leith og Kaupmannahafnar samkvæmt neðangreindri áætlun:
3. ferð: 4. ferð: 5. ferð: 6. ferð: 7. ferð:
Frá Kaupmannahöfn kl. 12 á hád. Mvd. 10/2 þrd. 2/3 ld. 20/3 Id. 10/4 Id. 1/5
Frá Leith föd. 12/2 fid. 4/3 md. 22/3 md. 12/4 md. 3/5
Til Leith árdegis ld. 13/2 föd. 5/3 þrd. 23/3 þrd. 13/4 þrd. 4/5
Til Reykjavíkur árdegis þrd. 16/2 md. 8/3 föd. 26/3 föd. 16/4 föd. 7/5
Frá Reykjavík kl. 5 e. h. ld. 20/2 föd. 12/3 mvd. 31/3 x) þrd. 20/4 þrd. 11/5
Frá Leith þrd. 23/2 md. 15/3 föd. 23/4 föd. 14/5
Til Kaupmannahafnar árdegis fid. 25/2 mvd. 17/3 md. 5/4 sd. 25/4 sd. 16/5
x) Skipið fer beint til Kaupmannahafnar í þessari ferð.
Að lokinni 7. ferð hefjast hinar hálfsmánaðarlegu sumarferðir m.s. „GULLFOSS“ með brottför skipsins frá
Kaupmannahöfn laugardaginn 22. maí kl. 12 á hádegi.
H.f. Eimskipafélag íslands.