Verkamaðurinn - 05.03.1954, Page 1

UERKflmflDURlílIl
XXXVII. árg.
Eins og frá var skýrt hér í blað-
inu lézt Þorsteinn Þorsteinsson,
sjúkrasamlagsgjaldkeri og fyrrv.
bæjarfulltrúi, að heimili sínu,
Munkaþverárstræti 5, þann 25.
febrúar sl. Fór útför hans fram
frá Akureyrarkirkju í gær, að
viðstöddu fjölmenni ,sem fylgdi
hinum látna samborgara, sam-
herja og vini síðasta spölinn.
Þorsteinn Þorsteinsson var
fæddur að Engimýri í Óxnadal
12. marz árið 1890. Foreldrar hans
voru hjónin Friðrika Jónsdóttir
og Þorsteinn Jónasson, bóndi þar,
bróðir Jóns Jónassonar á Flugu-
mýri og föðurbróðir þeirra Frið-
riks og Aðalsteins heitins Krist-
inssonar frá Winnipeg, þess er
nýlega ánafnaði Eyjafjarðarhér-
aði höfðinglega gjöf til menning-
armála.
Þorsteinn var yngstur níu syst-
kina. Föður sinn missti Þorsteinn
er hann var innan við fermingar-
aldur.
í bernsku naut Þorsteinn ekki
annarrar fræðslu en þá var títt
um börn til sveita, en komst ung-
ur í ungmepnaskóla að Ljósa-
vatni í Þingeyjarsýslu. Árið eftir,
1906, réðst Þorsteinn til náms í
Búnaðarskólanum að Hólum, þá
16 ára gamall og yngstur nem-
enda. Stundaði hann þar nám í 2
vetur.
Árið 1910 kvæntist Þorsteinn
eftirlifandi konu sinni, Ásdísi
Þorsteinsdóttur, greindri og dug-
mikilli konu, og hófu þau búskap
að Neðstalandi í Öxnadal sama
ár. Árið 1915 fluttu þau hjónin
búferlum til Akureyrar og
bjuggu hér síðan.
Hér í bæ stundaði Þorsteinn
fyrst verkamannavinnu og var
annálaður afkastamaður til
vinnu. Tók hann strax mikinn
þátt í félagslífi hér, einkum í
samtökum verkamarma og sat
lengi í stjórn Verkamannafélags
Akureyrar og var formaður þess
um skeið.
1 bæjarstjóm Akureyrar var
Þorsteinn kjörinn 1919—1923 og
síðar aftur 1934-1938 og 1938—
1942. Fyrra tímabilið sem fulltrúi
Verkamannafélagsins, en hið síð-
ara sem fulltrúi Kommúnista-
flokksins og síðar Sósíalista-
flokksins.
Starfsmaður Kaupfélags Ey-
firðinga var Þorsteinn frá 1920 til
1938 og Sjúkrasamlags Akureyr-
ar frá 1938 og til banadægurs.
Þorsteinn var meðal stofnenda
Ferðafélags Akureyrar og átti
óslitið sæti í stjóm þess frá upp-
hafi. Hann var og lengst af fram-
kvæmdastjóri þess félags. Heið-
ursfélagi Ferðafélagsins var hann
kjörinn er hann varð sextugur.
Þorsteinn var helzti hvatamað-
ur að stofnun Flugbjörgunar-
sveitar Akureyrar og í stjórn
hennar frá byrjim, enda hafði
hann brennandi áhuga á slysa-
varnarmálum. Hann var einn öt-
ulasti félagsmaður í Skógræktar-
Akureyri, föstudaginn 5. marz 1954
8. tbl.
Þorsteinn Þorsteinsson
sjúkrasamlagsgjaldkeri
MINNINGARORÐ
félagi Akureyrar eftir að það var
stofnað. Hann var formaður þess
félags er hann lézt. Auk þessa er
drepið hefur verið á var Þor-
steinn mikill áhugamaður um
stjórnmál, samvinnumál og fleiri
félagsleg mál. Hann skipaði sér
snemma í sveit með hinum rót-
tækustu í verkalýðshreyfingunni,
og var meðal stofnenda Sósíal-
istaflokksins.
Með Þorsteini Þorsteinssyni er
faliinn í vaiinn einn þeirra manna
er fremstir haía staöiö íynriram-
tara- og íéiagsmaium þessa bæj-
ar síðustu þrja tii ijora aratugma.
Ahugamái hans voru svo íjóipætt
að eKXi mun ofmæit þótt sagt se
að hann hafi átt aiian þorra sam-
borgara sinna að samiierjum aö
meira eða minna leyti, samherj-
um sem nú eiga á baK aó sja miK-
nnæfum og íraoæriega iormusum
og dugmiKium iorustumanm.
Þrír vinir Þorsteins minnast
hans hér á eftir i stuttum mmn-
mgargreinum.
Þorsteinn Þorsteinsson var fá-
gætur þreKmaður í starfi. Mér og
öðrum, sem þekktu hann, kom
fregnin um andiát hans á óvart.
Hann var ungur í anda, áhugi
óþrjótandi og léttur í spori. Eg
hef engan þekkt, sem hafði jafn
alhliða áhuga á félagsmálum og
tók eins virkan þátt í fjölmörg-
um félagssamtökum. Hann þekkti
ekki hálfvelgju í starfi. Hann var
ávallt heill og leysi af hendi
meira og ósérhlífnara starf en
aðrir og það var ótrúlegt, hve
miklu hann afkastaði, enda var
haxm valinn til forustu í fjöl-
mörgum félögum, sums staðar
hvíldi meginstarfið á hans herð-
um.
Eg kynntist Þorsteini fyrst
1941. Fór þá í ferðalag með
Ferðafélagi Akureyrar, þar sem
hann var fararstjóri. Ferðafélag
Akureyrar er eitt af þeim félög-
um, sem hann tók ástfóstri við.
Þessi fyrstu kynni voru ein þau
ánægjulegustu, sem eg hef haft,
og þykir mér vænt um, að þau
fóru vaxandi síðar.
Síðan eg kynntist Þorsteini
virðist mér einkum tvennt, sem
hann e. t. v. gerði af mestri eljan.
Það var að klæða landið okkar
skógi og kynna mönnum náttúru-
fegurð þess. Eg hygg, að Þor-
steinn hafi unað sér bezt er hann
var á ferð um öræfi íslands,
hrikalegri fegurð þeirra og tign.
Hann var síryðjandi vegi, til þess
að almenningur gæti notið þess-
arar fegurðar og ánægju með
honum.
Það er mikill harmur að fráfalli
Þorsteins. Athafnasamur starfs-
dagur hans virtist eiga svo langt
til loka. Sósíalistaflokkurinn hef-
ur misst með honum einn af sín-
n ótrauðustu baráttumönnum
og mikið skarð er fyrir skiidi hjá
þeim félagasamtökum hér í bæ,
sem hann léði krafta sína.
Eyjólfur Árnason.
Hversu oft erum við ekki
mirmt á það, hve biiið milli líís
og dauða er skammt. Sá, sem er
í iuiiu fjöri í dag, getur veriö lið-
mn að morgni. Þessi sannindi
komu mér í hug, þegar eg sl.
föstudagsmorgun frétti að vinur
minn, Þorsteinn Þorsteinsson
sjúkrasamlagsgjaldkeri, — ferða-
garpurinn mikli, — væri látinn.
lýrir fáum dögum hafði eg talað
við hann léttan í máli og hressi-
legan, eins og hann var æfinlega
hvar sem hann hittist, og fuliur
áhuga, sem fyrr, fyrir hinum
ýmsu velferðar- og umbótamál-
um mannleg slífs. — Kom mér
þá alls ekki til hugar, að þetta
myndi okkar síðasti fundur hér á
jörð.
Að vísu hafði hann fyrr a
þessum vetri, og drap einnig á
það nú, minnzt á það, að hjartað
væri að bila, var og sýnilegt að
hið mikla þrek og kjarkur, sem
hann var í ríkum mæli búinn,
var eitthvað að láta undan síga.
Að þessi sterki maður yrði svo
skjótt og óvænt að velli lagður,
óraði vissulega engan fyrir. En:
„Þegar kallið kemur, kaupir sig
enginn frí“.
Fyrsta persónuleg kynning
okkar Þorsteins Þorsteinssonar
hófst fyrir hart nær 30 árum síð-
an. Þá var hanin orðinn héraðs-
stjóri Ungmennasambands Eyja-
fjarðar, en því starfi gegndi hann
um 10 ára skeið. Áður hafði
hann, um mörg undanfarin ár,
starfað af sínum alkunna dugn-
aði og áhuga að málum ung-
mennafélaganna, bæði hér á Ak-
ureyri og þó einkum heima í fæð-
ingarsveit sinni, Öxnadal, þar
sem hann, ásamt ýmsum öðrum,
beitti sér fyrir stofnun ung-
mennafélags í sveitinni, og mun
hann hafa verið einn af aðalfor-
ystumönnum þess félags svo lengi
sem hann dvaldi þar.
Mun hið heilbrigða andrúms-
loft í ungmennaféiögunum hafa
orðið honum, eins og svo mörg-
um öðrum, einkar drjúgt og iar-
sælt vegarnesti í barattu iiísms.
Þau ar, sem Þorstemn var
héraosstjori, iagói hann oit á sig
miKið ertioi i teröaiogum muu
ieiaganna, en þá var eKKi ems
iijotiegt og auoveit aö ieroast og
nú. Þa var paö, aö personuæg
Kynni okkar tÓKust, því aö eg
siost þá stundum í ieröirnar meo
honum, og haíði ætið óbiandna
ánægju af þessum ferðum, þaö
var eitthvað hressandi og heii-
brigt við manninn — það var gott
með honum að vera. — Erindin
til ungmennafélaganna voru aö
vísu margþætt, en runnu þó frá
hans hendi öll í einn og sama íar
veg — þau voru eldheit, hressi-
leg hvatning til drengilegra, dáð-
ríkra starfa.
Það var eigi undarlegt þó að
maður búinn jafn ríkri réttlæt-
ismeðvitund skipaði sér í stjórn-
málabaráttunni í raðir hinnar
sósíalistisku hreyfingar í landinu
og tæki upp merki hins vinnandi
manns.
Eigi hafði Þorsteinn lengi
dvelið á Akureyri þegai- hann fór
að taka virkan þátt í starfsemi
Verkamannafélagsins, var hann
tun skeið formaður þess og lengi
í stjórn.
í bæjarstjórn Akureyrar átti
Þorsteinn sæti í 12 ár. Fyrst kos-
inn að tilhlutun verkamanna ár-
ið 1919—’23 og síðar sem fulltrúi
Sameiningarflokks alþýðu
Sósíalistaflokksins. — Reyndist
hann þar sem annars staðar
ótrauður til starfs og hinn ske
leggasti baráttu- og umbótamað
ur. Stendur akureyrskur verka
lýður í mikilli þakkarskuld við
Þorstein sál. fyrir langt og mikið
fórnfúst starf í þágu hans.
Snemma mun Þorst. hafa verið
fróðleiks- og námfús svo að af
bar. Aðeins 16 ára að aldri réðst
hann til tveggja vetra náms á'
Búnaðarskólann á Hólum, þá al-
veg félaus. Má það hafa verið
hvort tveggja í senn mikill dugn-
aður og bjartsýni af svo ungum
manni að ráðast í þetta nám, en
á þessu sigraðist hann, sem svo
fjölmörgu öðru er hann tók sér
fyrir hendur.
Með námi sínu að Hólum mim
Þorsteinn sál. hafa hugsað gott
til að búa sig betur imdir æsku-
hugsjón sína, sem var að verða
nýtur bóndi í sveit, en af orsök-
um sem hér verða ekki raktar,
fengu ekki að rætast. Hann bjó
aðeins örfá ár sem bóndi að
loknu námi, en fluttist svo til
Akureyrar og dvaldi þar til síns
dánardægurs — Þótt þetta færi
svo skal fullyrt að námið að
Hólum hefur orðið þessum vel
gefna og fjölhæfa afreksmanni
ómetanlegt forðabúr vizku og
vaxtar.
Kvæntur var Þorsteinn Ásdisi
Þorsteinsdóttur, ágætri greindar-
konu. Lifir hún mann sinn, en
heíur haft við langvarandi van-
heiisu að stríða, og mun nú lengi
hafa verið rúmíöst. Var í almæii
iiait hversu Þorsteinn heitmn
iagði sig ætið aiian iram um að
iétta konu sinni hennar miklu og
þimgbæru þjáningar. Sýnir þetta
eKKi hvað sizt að hjartaiagið var
gott.
Þau hjón eignuðust aðeins eitt
barn, Tryggva Kennara hér í bæ.
Það sem einkenndi Þorstein
heitinn aiveg serstaklega var
miKU og sterK bjartsym a merm
og maieini, asamt tramúrsKarandi
drengiyndi og emurð. Þessir eig-
ínieiKar geróu hann aö sönnum
manni.
Vmur, eg þakka þér af heilum
hug fyigdma. — Við þökkum ailt
pitt miKia starf í þágu sósíalism-
ans og verkalýðshreyíingarinnar.
— Við þökkum allt óeigingjarna
starfið. ,
Guð biessi þig og varðveiti.
Guðm. Snorrason.
„Grösin og jurtir grænar,
gióandi blómstrið frítt,
reyr, stör sem rósir vænar
reiknar hann jafnfánýtt“
Þeir, sem hittu Þorstein Þor-
steinsson. þar sem hann sat að
starfi sínu í Sjúkrasamlaginu
dagana næstu fyrir heimsókn
hins mikla sláttumarms, glaður,
rólegur, prúður og viðmótsþýður,
svo sem hann var jafnan, munu
varla hafa búizt við, að æviskeið
hans væri þegar á enda runnið.
Fáir munu hafa vitað annað, en
að hann væri heilsugóður, enda
var honum aldrei tamt að kvarta
eða hlífa sér á nokkurn hátt.
Mér kom dánarfregn hans mjög á
óvart. Margar minningar frá liðn-
um árum tóku hug minn fanginn.
Það er nú nær því hálfur fjórði
tugur ára frá því, er ég kynntist
Þorsteini sál. fyrst, og kynni
okkar urðu bæði mikil og marg-
þætt. Við tókum báðir þátt í
verkalýðshreyfingunni, bæði
hinni faglegu og pólitísku, í Jafn-
aðarmannafélaginUj Kommún-
istaflokknum, Sósíalistaflokkn-
(Framhald á 4. síðu).