Verkamaðurinn - 23.04.1954, Side 1

VERKfllílflÐURinn
XXXVII. árg.
Akureyri, föstudaginn, 23. apríl 1954
14. tbl.
Verkalýðsfélögin segja upp samningum sínum til
þess a5 hafa þá lausa ef til nýrrar gengislækk-
unar eða annarra kjaraskerðinga kemur
Hlíf í Hafnarfirði hefur áður
samþykkt uppsögn.
Líklegt er að flest verkalýðs-
félögin hér í bænum segi upp
samningum sínum. Stjórnir
Verkamannafélags Akureyrar-
kaupstaðar og Einingar hafa
samþykkt að leggja til við fundi í
félögunum að samþykkja upp-
sögn, Vörubílstjórafélagið hefur
þegar lausa samninga og Sjó-
mannafélag Akureyrar mun
verða aðili að heildarsamningum
fyrir togarasjómenn og síldveiði-
sjómenn.
Verkamannaféélag Akureyrar-
kaupstaðar heldur fund næstk,
sunnudag til fullnaðarákvörðun
ar um uppsögn samninga sinna.
Sovétríkin herbúast
til varnar
;egir Wilson, landvarnaráö-
herra Bandaríkjanna.
Charles Wilson, landvarnaráð-
herra Bandaríkjanna, sagði þing-
nefnd fyrir nokkru, að hann væri
sannfærður um það, að engin
hætta væri á að Sovétríkin hæfu
árásarstyrjöld. Þetta mætti sjá af
herbúnaði þeirra, hann væri
miðaður við landvarnir en ekki
sókn út á við.
Wilson sagði, að enginn efi
væri á að menn í Sovétríkjunum
væru langtum hræddari við hern
aðarmátt Bandaríkjanna en
Bandaríkjamenn við hernaðar-
mátt Sovétríkjanna. Sagði Wil-
son að syfmum Bandaríkjamönn-
um væri gjarnt til að veifa sífellt
kjarnorkuvopnum og hóta
kjarnorkuárásum á Moskva. —
Kvaðst hann vilja hvetja menn til
að hætta slíku tali.
Botvinnik hefur 2 vinn-
inga yfir
Eftir sextándu umferð í
keppni Botvinniks og Smisloffs
um heimsmeistaratignina í skák
standa leikar þannig að Botvinn-
ik hefur níu vinninga en Smisloff
sjö. Sextándu skákina vann
Botvinnik eftir 75 leiki.
ORÐ f TÍMA TÖLUÐ:
Ohlutvöndum gróðamönnum verði ekki látið
haldast ujppi að brjóta niður það, sem byggt er
upp með miklu fé og starfi
Það flóð sorprita um hvers konar glæpi og afbrot, sem nú er
f sívaxandi mæli veitt yfir þjóðina og einkum æskulýðinn,
ásamt þeim aragrúa siðspillandi glæpa- og sakamálakvik-
mynda, sem haldið er að hinni uppvxandi kynslóð, er orðið
flestum hugsandi mönnum mikið áhyggjuefni og verður ekki
lengur unað við að einhverjar skorður verði ekki við reistar.
Er hér vissulega um að ræða málefni, sem hverju menning-
arfélagi ber að láta til sín taka.
Verkamannafélagið Þróttur í Siglufirði gerði nú nýlega J>á
skorinorðu samþykkt, sem hér fer á eftir um þessi mál.
Japönsku fiskimönnun-
um ekki hugað líf
Skipshöfn japanska fiskibáts-
ins, sem varS fyrir geislun frá
vetnissprengingu Bandaríkja-
manna á Kyrrahafi 1. marz, er
ekki hugað líf.
Skipið Fúkúrújú Marú var
statt 145 kílómetri frá sprenging-
arstaðnum utan þess svæðis sem
Bandaríkjamenn höfðu lýst
hættusvæði, en geislavirk aska
féll á það nokkrum klukkutím-
um eftir sprenginguna.
Síðan skipið kom að landi hef-
ur áhöfnin, 23 menn, verið í um-
sjá hinna færustu lækna. Um
páskana skýrði prófessor sá í
læknisfræði við Tokyoháskóla,
sem stjórnar læknunum sem
stunda sjómennina, frá því að
geislunin virtist hafa valdið
ólæknandi skemmdum í mergn-
um í beinum þeirra. Skemmdirn-
ar birtast í því að mergurinn
megnar ekki að mynda ný blóð-
korn, svo að blóðkomum í blóði
sjúklinganna fækkar jafnt og
þétt. Prófessorinn kvaðst enga
von gera sér um að sjómönnun-
um yrði lífs auðið.
í tilefni af nýafstöðnum vetnis-
sprengjutilraunum Bandaríkja-
stjórnar á Kyrrahafi, sem vakið
hafa ugg og ótta almennings um
allan heim, beinir fundur í
Menningar- og friðasramtökum
íslenzkra kvenna, haldinn að Að-
alstræti 12 í Reykjavík, 2. apríl
1954, þeirri áskonm sinni til allra
íslenzkra kvenna og kvennasam-
20000 umsóknir um
bíla
1 byrjun mánaðarins auglýsti
innflutningsskrifstofan að veitt
yrði gjaldeyris- og innælutnings-
leyfi fyrir takmarkaðri tölu bif-
reiða. Mun tala bifreiðanna vera
400 en umsóknareyðublöðin sem
prentuð voru, voru 20 þúsund.
Umsóknarfrestur var til 20. þ. m.
Svo mikil sókn hefur verið eft-
ir bflum þessum, að nær öll eða
öll umsóknareyðublöðin munu
hafa verið notuð, svo að færri fá
en vilja.
Hingað til bæjarins munu hafa
komið ekki færri en 1000 eyðu-
blöð og voru þau orðin ófáanleg
síðust udagana áður en frestur
var útrunninn. Láta gárungar sér
um munn fara að af þessum þús-
und umsóknum úr bæ og héraði
hafi vottorð um lömun eða aðra
sjúkleika fylgt 700 umsóknum!
FRA AMTSBÓKASAFNINU.
Allir þeir, sem haldið hafa
bókum lengur en tilskilinn láns-
tíma (hálfan mánuð), gjöri svo
vel og skili þeim nú þegar, ella
verða þær sóttar á kostnað lán-
taka.
Verkalýðsfélögin hafa að und-
anförnu rætt um, hvort samn-
ingum skyldi sagt upp nú í vor,
en víðast eru samningar uppsegj-
anlegir með eins mánaðar fyrir-
vara miðað við 1. júní, en fram-
lengjast urn 6 mánuði sé þeim
ekki sagt upp fyrir 1. maí. Hefur
niðurstaðan af þeim umræðum
yfirleitt orðið sú, að segja samn-
ingunum upp nú og koma þeim á
eins mánaðar uppsagnarfrest
hvenær sem þörf gerizt og geta
þannig valið sjálf þann tíma til
aðgerða, sem þeim þykir hentug-
astur.
í byrjun mánaðarins var hald-
in sjómannaráðstefna í Reykja-
vík og voru þar mættir fulltrúar
sjómannafélaganna í Reykjavík,
Hafnarfirði, Akureyri, Siglufirði
og Keflavík. Taldi'ráðstefnan að
óhjákvæmilegt væri að segja tog-
taka, að standa einhuga um fram-
komnar kröfur til Alþingis og
ríkisstjórnar, að hervemdar-
samningnum verði tafarlaust sagt
upp og bandaríska hernum vísað
úr landi.
Fundurinn vill benda á þá gíf-
urlegu hættu, sem slík vetnis-
sprengjutilraun hefði í för með
sér fyrir líf og tilveru okkar Is-
lendinga, ef til þess kæmi, að hún
yrði jafn fyi’irvaralaust fram-
kvæmd á athafnasvæði Banda-
ríkjahers á Norður-Atlantshafi,
hætta, sem til þessa kann að hafa
sýnzt fjarlæg.
Að gefnu tilefni vill fundurinn
minna á samþykktir Heimsfriðar-
samtakanna um algert bann gegn
öllum múgmorðstækjum og
ströngu eftirliti að því banni
verði framfylgt.
Vert er einnig að minna á hina
alvarlegu viðvörun 250 banda-
rískra áhrifamanna á sviði vís-
inda-, menningar- og trúmála,
sem fram kom á friðarþingi í
Chicago 1950, gegn þeirri ákvörð-
un Trumans Bandar,kjaforseta,
að hefja þá þegar smíði á vetnis-
sprengju. í ávarpi þessa friðar-
þings, segir m. a.: ,,Hin örlaga-
ríka ákvörðun um að smíða vetn-
issprengju, þrátt fyrir óhug
milljóna íbúa Bandaríkjanna,
gerir alla aðra hættu smávægi-
lega. Vetnissprengjan þýðir enda
lok hervama. Eina vörn vor er
friður.“
íslenzkar konur, tökum af heil-
um hug undir þessi viðvörunar-
orð og kröfur friðelskandi
kvenna og karla um heim allan.
Gerum orð hinna bandarísku
friðarsinna að okkar kjörorðum:
Eina vörn vor er friður.
arasamningunum upp nú í vor
með það fyrir augum að hafa þá
lausa og ná nauðsynlegum kjara-
bótum. Einnig voru á ráðstefn-
unni ræddar væntanlegar kröfur
við nýja samningsgerð fyrir síld-
veiðisjómenn, en þeim samning-
um hefur nú verið sagt upp um
land allt. Er ætlunin að gerður
verði einn síldveiðisamningur
fyrir allt landið.
Verkalýðsfélögin í Rvík hafa
sameiginlega samþykkt ályktun
um að nauðsynlegt sé að samn-
ingar verði hafðir lausir vegna
hins ótrygga efnahagsástands og
til þess að geta verið á verði gegn
hættunni á nýrri gengisfellingu
eða kjaraskerðingu í hvaða mynd
sem er. Eru Reykjavíkurfélögin
nú þessa dagana að segja samn-
ingunum upp í samræmi við
þetta. M. a. ákvað Dagsbrún á
fundi sínum sl. þriðjudag að
segja upp samni'ngum sínum.
Var Jón Sigurðsson
ekki fulltrúi Íslands
í Danmörku?
„DEGI“ er að vonum tíðrætt
um hina opinberu heimsókn for-
seta íslands til Danmerkur, og
skal það ekki lastað, því að óefað
hefur heimsókn sú átt góðan þátt
í því að bæta sambúð þjóðar
vorrar og Dana og halda uppi
hróðri vorum á erlendri grund,
og enginn efar að forsetinn hafi í
för þessari komið á allan hátt
fram sem virðulegum þjóðhöfð-
ingja sæmir.
En ónotalega mun lofsöngurinn
um hina frægu för forsetans hafa
snortið margan, sem las „Dag“ 14.
þ. m., en þar er klykkt út með því
„að aldrei hafa íslendingar átt
glæsilegri fulltrúa á danskri
grund.“
Var Jón Sigurðsson ekki full-
trúi íslands í Danmörku, og slíkt
hið sama margir aðrir glæsileg-
ustu foringjar vorir í sjálfstæðis-
baráttunni, oft og mörgum sinn-
um, og voru þessir menn ekki
samjafnanlegir við Ásgeir Ás-
geirsson? Er ekki gengið feti
lengra en velsæmi leyfir er Jón
Sigurðsson er ekki einasta settur
á bekk með manni með fortíð Ás-
geirs Ásgeirssonar, heldur settur
þar skör lægra?
KIRKJAN.
Messað í Akureyrarkirkju n.k.
sunnudag kl. 11 f. h. — Ferming.
Séra Pétur Sigurgeirsson ferm-
ir.
Fundur í Verkamannafélaginu
Þrótti, haldinn 10. aprfl 1954, lít-
ur mjög alvarlegum augum á
þau óheillavænlegu áhrif, sem
útgáfa alls konar glæpasagna-
tímarita og sýning glæpa- og
sakamálakvikmynda hefur á
uppeldi barna og unglinga. Fund-
urinn lítur svo á, að mikill hluti
þeirra kvikmynda, sem sýndar
eru hér á landi, séu æskulýðnum,
sem á þær horfir, beinlínis skóli í
glæpastarfsemi, knæpulifnaði,
I lauslæti og siðleysi í ýmsum
myndum. Ennfremur að glæpa-
sagna-, sakamála- og soi-ptíma-
ritin, sem nú flæða yfir lesefnis-
markaðinn stefni í sömu átt og
kvikmyndirnar, og svæfi þar að
auki allan áhuga fyrir góðum
bókínenntum, en stuðli að
ómenningu í hugsun og athæfi.
íslenzka þjóðin ver tugum
milljóna á hverju ári til uppeld-
is-, fræðslumála, barnaverndar
og margvíslegrar annarrar menn-
ingarstarfsemi. Það virðist því
fullkomið kæruleysi og ábyrgð-
arleysi af æðstu réðamönnum ís-
lenzkra uppeldis- og mennta-
mála að láta óhlutvöndum gróða-
mönnum haldast uppi að brjóta
það niður, sem byggt er upp með
miklu fé og starfi.
Fundurinn skorar því á yfit’-
stjórn ísl. menntamála, að beita
sér fyrir því, að hertar verði og
auknar þær kröfur, sem gerðar
eru til kvikmynda, og reistar
verði skorður við innflutningi
glæpakVikmynda, svo og að
kvikmyndaskoðunin verði fram-
vegis þannig af hendi leyst, að
tryggt megi telja, að kvikmyndir
leyfðar af henni séu ósaknæmar
börnum og unglingum, sem á þrer
horfa. Á þessu hefur mikill brest-
ur verið undanfarin ár. Ennfrem-
ur vill fundurinn skora á yfir-
stjórn ísl. menntamála að beita
sér fyrir auknum hömlum á út-
gáfu sorptímarita um glæpi og
afbrot alls konar. Fundurinn
væntir þess að æðstu yfirmenn
ísl. menningarmála sjái jafn vel
og kollegar þeirra á Norðurlönd-
um, hvfer voði æskulýðnum er í
(F.ramhald á 4. slðu).
Menningar- og friðarsamtök íslenzkra kvenna:
Eina vörn vor er friður