Verkamaðurinn - 30.04.1954, Page 3

Föstudaginn 50. ápríl 1954
VERKAMAÐURINN
S
Straumhvörf í Alþýðufl.?
Um sl. helgi birtust tvœr greinar i Alþýðublaðinu,
sem gcetu gefið til kynna að núverandi stjórn flokksins
hefði ákveðið að slíta allri samvinnu við íhaldið innan
verkalýðssamtakamia og Alþýðusambandsins.
Önnur greinin er eftir dr. Gunnlaug Þórðarson, og
kcmst hann m. a. svo að orði: „Ncesta haust verður kosið
til Alþýðusambandsþings innan verkalýðsfélaganna. Þá
má það ekki koma fyrir að Alþýðuflokkurinn eigi neitt
samstarf við íhaldið. Látum það heldur ráðast, hvort þeir
ihaldsfulltrúarnir, sem sceti kunna að eiga á þinginu,
vilji enn á ný sýna sina sönnu lýðrceðisást með þvi að fá
kommúnistum völdin aftur í verkalýðssamtökunum. —
Framtíð Alþýðuflokksins byggist á þvi, að hann gangi
einn og óstuddur fram og berjist fyrir stefnu lýðrceðis-
jafnaðarmanna
í ritstjórnargrein blaðsins sama dag segir: „Reynsla
undanfarinna ára. . . . leiðir i Ijós, að íhaldið vill vera
þátttakandi i verkalýðshreyfingunni til að veikja hana
innan frá, en Ijcer aldrei máls á að efla hana til baráttu
eða veita henni fulítingi á örlagastund. Þess er heldur
ekki að vcenta, þar eð ihaldið vceri með því að svíkja
umbjóðendur sina og húsbcendur."
Þetta eru stór orð af hendi þeirra manna, sem um
fjölda ára hafa stýrt Alþýðusambandinu i náinni sam-
vinnu við ihaldið. Séu þau mcelt af heilindum, eru þau
vissulega mikið fagnaðarefni allri alþýðu manna. Eng-
inn mun hins vegar taka alvarlega þann þvcetting, að
„kommúnistar" hafi stýrt alþýðusamtökunum með hjálp
íhaldsins, þvi að það hefur aldrei á sér stað og mun
aldrei verða.
Frumvarp um hækkun á dánar-
bótum fyrir lögskráða sjómenn
Fjórðungur dauðaslysa er ekki bættur
]i
Sjöunda verðlækkunin í Sovét
ríkjunum frá stríðslokum
Lagt var fram á síðasta
Alþingi og samþykkt stjóm-
arfrumvarp um hækkun á
dánarbótum til ekkna og annarra
aðstandenda lögskráðra sjó-
manna. Með frumvarpi þessu er
farið fram á staðfestingu Alþingis
á loforði því, sem ríkisstjórnin
gaf sjómönnum, til að greiða fyr-
ir lausn vinnudeilunnar um ára-
mótin.
Lagt var til í fraumvarpinu, að
viðbótarbætur til ekkju eða ekk-
ils nemi 14 þús. kr. og að viðbót-
arbætur til foreldra, uppkominna
bama og systkina, sem hefur ver-
ið á framfæri hins látna vegna
óvinnuhæfni, hækki úr kr. 2000 í
kr. 6000. Ef viðbótarbætur þessar
nema ekki fullum 6400 krónum
'samtals fyrir hvert slys, skulu
þær hækkaðar í þá upphæð. Eigi
hinn látni ekki aðstandendur sem
rétt eiga til bóta samkvæmt fram
anskráðu, skal bæta slysið böm-
um hins látna eða til dánarbús
hans.
Viðbótardánarbætur skal greiða
fyrir dauðaslys lögskráðra sjó-
manna, sem orðið hafa eftir 31.
desember 1953, og skulu þær
hækka til samræmis við vísitölu
eftir sömu reglum og laun. Jafn-
framt er lagt til í frumvarpinu, að
ríkisstjórnin setji nýjar reglur
um áhættuiðgjöld sjómanna, er
taki gildi 1. janúar 1954.
Sem dæmi um þessa hækkun
bóta má geta þess, að ekkjubætur
hækka úr kr. 14.220 í kr. 36.340
sé miðað við núgildandi vísitölu
(58 stig).
Samkvæmt reynslu fjögurra
síðustu ára má ætla, að annar
hvor maður, sem ferst af sjóslys-
um, láti eftir sig ekkju og að þrír
foreldrar komi til jafnaðar á
hverja tvo sjómenn, sem farast
Gert er ráð fyrir, að allt að fjórð-
ungi dauðaslysa sé nú ekki bætt.
Sé reiknað með 30 bættum dauða
slysum á ári til uppjafnaðar, er
útgjaldaaukning sjómannatrygg-
inganna áætluð kr. 800 þús. á ári.
Þurfa því iðgjöld sjómannatrygg-
inganna að hækka um kr. 6.00 á
viku, úr kr. 16.00 í kr. 22.00 á
viku ,eða um 37,5%.
110 sjúklingar á nýja
sjúkrahúsinu
Þegar nýja sjúkrahúsið var
opnað voru sjúklingar 66 (1. jan-
úar). Síðan hafa verið teknir inn
142 sjúklingar, en útskrifaðir 98,
og eru sjúklingar því nú 110 tals-
ins.
í janúar var legudagafjöldi
2659.
um
Sigfús Sigurhjartarson
Minningarspjöldin eru til
sölu í skrifstofu Sósíalistafé-
lags Akureyrar, Hafnarstr. 88.
Einvígi Botvinniks og
Smysloffs
Þriðjudaginn 16. marz hófst
einvígið um heimsmeistaratitil-
inn í skák. Eins og kunnugt er, er
jað sigurvegarinn frá Ziirich,
Vasilij Smysloff, sem keppir nú
við heimsmeistarann í skák, Bot-
vinnik. Einvígið er háð í Tjajkoff-
sky-salnum í Moskva og skák-
menn í Sovétríkjunum og um all-
an heim fylgjast með mikilli at-
hygli með einvíginu.
Þrjú ár eru nú liðin síðan Da-
vid Bronstein keppti við Bot-
vinnik um heimsmeistaratitilinn
og beið ósigur eftir 24 skákir. í
þetta sinn eru' einnig tefldar 24
skákir. Fari svo að jafntefli verði,
þá heldur Botviimik heimsmeist-
aratitlinum.
Mihail Botvinnik er fæddur
1911. Það var 1925, sem skákunn-
endur heyrðu hans getið í fyrsta
sinn, hann sigraði þá, aðeins 14
ára gamall, þáverandi heims-
meistara í skák, Capablanca frá
Cuba. Sex árum síðar varð Bot-
vinnik skákmeistari Sovétríkj-
anna.
f hinni frægu skákkeppni í
Amsterdam 1938 sigraði hann
Capablanca með yfirburðum og
sigraði einnig þáverandi heims-
meistara, Alexander Aljechin,
sem er talinn einn snjallasti skák
maður skáksögunnar.
1948 varð Botvinnik í fyrsta
skipti heimsmeistari í skák og
hefur haldið þeim titli síðan.
Vasillij Smysloff er fæddur
1921, og er þannig 10 árum yngri
en keppinautur hans. Smysloff
kom fram á skáksviðinu 13 árum
seinna en Botvinnik. 1938—1939
vann hann athyglisverða sigra í
baráttunni um skákmeistaratitil
Moskvu-borgar, en þar átti hann
við öfluga andstæðinga að etja.
í keppninni um heimsmeistara-
titilinn 1948, sem Boavinnik vann,
varð Smysloff annar. En tveimur
árum síðar varð það Bronstein en
ekki hann, sem gerði sig hæfan
til að keppa við Botvinnik um
heimsmeistaratitilinn. Eins og
kunnugt er lauk því einvígi með
jafntefli, eða 12 gegn 12, og Bot-
vinnik hélt þannig titlinum.
Á árunum 1951—1953 hefur
Smysloff unnið marga sigra á
skákbörðinu og varð hlutskarp-
astur, eins og fyrr er sagt, á skák-
mótinu í Zúrich, þar sem nokkrir
af beztu skákmönnum heimsins
kepptu. Hann reyndist þannig
hæfastur til að keppa við Bot-
vinnik um heimsmeistaratitilinn.
Á síðastliðnum sex ármn hafa
þeir Botvinnik og Smysloff hitzt
níu sinnum á skákmótum og lauk
þeim viðureignum þannig, að
hvor um sig vann 1 skók en 7
urðu jafntefli. Það má því segja
að það séu jafnvígir andstæðing-
ar, sem keppa nú í Moskva um
heimsmeistaratitilinn, og því
báðir jafnlíklegir til að bera sigur
úr býtum.
+ BYGGINGALÓÐIR leyfðar.
Þessir menn hafa fengið leyfi
fyrir byggingalóðum: Þór St.
Pálsson og Jóhannes Hjálmars-
son, Valgarður Frímann.
Um sl. mánaðamót komu til
framkvæmda stórfelldar verð-
lækkanir í Sovétríkjunum, og er
það í sjöunda sinn frá stríðslok-
unum. Verðlækkanirnar ná til
lífsnauðsynja, vefnaðairvara og
alls konar iðnaðarvamings, og
eru frá 5—20 prósent.
Brauð, mjöl og makkarónur
lækkaði frá 5—15 prósent, te,
kaffi og kakó um 10—20 prósent,
kom og fóðurvörur um 5—8 pró-
sent, ýmsar bómullarvörur lækk-
uðu að meðaltali um 20 prósent
og bómullarvörur, blandaðar
gerfisilki, kathín og satín, um 10
prósent.
Að tilhlutn áfengismálaráðu-
nauts ríkisins var haldinn fundur
um áfengisvamir í Skjaldborg
14. apríl sl. Á fundinum mættu
fermenn áfengisvamanefnda í
Eyjafjarðarsýslu og austan Eyja-
fjarðar, svo og menn úr áfengis-
vamanefnd Akureyrar. Fundar-
stjóri var Þorsteinn M. Jónsson,
skólastjórL
Brynleifui- Tobiasson, áfengis-
málaráðunautur ríkisins, flutti
framsöguerindi um að efna til
samtaka í héraðinu um betra eft-
irlit á samkomum og fá til þess
sérstaka löggæzlumenn. Minntist
hann á í því sambandi samtök í
þessu efni á Austurlandi og
Mýra- og Borgarfjarðarsýslu,
sem gefið hafa góða raun.
Samþykkt sýsltmefndar.
Sigurður M. Helgason, settur
sýslumaður, skýrði frá tilhögun
á eftirliti með samkomum í sýsl-
unni og mælti með auknu eftirliti.
Vitnaði hann í eftirfarandi tillögu
um málið, sem samþykkt var á
síðasta sýslufundi, svohljóðandi:
„Aðalfundur sýslunefndar
Eyjarfjarðarsýslu beinir þeirri
málaleitan til dómsmálaróðu-
neytisins, að það íóti fram fara
í liéraðinu námsskeið til lög-
reglueftirlits með opinberum
skemmtisainkomum.
Hreppar sýslunnar sjái fyrir
ir kennslukostnaði og uppi-
haldi nemenda, en ríkið kosti
kennara og nauðsynleg tæki.
Að loknu námsskeiði verði
menn þessir, ef hæfir þykja
löggiitir til starfans, og fái bún-
inga eða önnur ytri merki, sem
nauðsynieg kunna að teljast.“
í sambandi við framkvæmd
héraðsbannsins á Akureyri taldi
hann að ölvun hefði minnkað í
bænum síðan héraðsbannið gekk
í gildi og gaf fundinum eftirfar-
andi skýrslu um afbrot vegna
ölvunar fyrstu þrjá mánuði árs-
ins undanfarandi fjögur ór.
Frá 9/1 til 9/4 1951: 51 afbrot
Frá 9/1 til 9/4 1952: 44 afbrot
Fró 9/1 til 9/4 1953 : 48 afbrot
Frá 9/1 til 9/4 1954: 32 afbrot
Flestir fundarmenn tóku til
máls og voru sammála um ,að
nauðsyn bæri til að fá betra eftir-
lit á samkomum en verið hefur,
Sokkar lækkuðu um 10—25
prósent, skófatnaður og skóhlífar
um 7—20 prósetn. Verð á pappír,
leikföngum, postulíns-, leir- og
kristallsvörum lækkuðu um 10
—15 prósent. Rafmagnsheimilis-
tæki, saumavélar, ryksugur, rúm
og rúmfatnaður og alls konar hús
gogn og heimilistæki um .10—20
prósent. Sportvörur lækkuðu um
15 prósent, brennsluolíur og
smumingsolíur um allt að 50
prósent.
Verð á matsöluhúsum og kaffi-
húsum lækkaði í samræmi við
þetta.
svo að ölóðir menn spilli þar ekki
friði.
Áskorun til dómsmálaráðu-
neytisins.
Eftirfarandi tillaga var sam-
þykkt:
„Fundur formanna áfengis-
varnanefnda í Eyjafj.s. og við
austanverðan Eyjafjörð, svo og
ófengisvamanefndarmanna á
Akureyri, haldinn á Akureyri
miðvikudagiim 14. apríl, lajtur
í ljósi ánægju sína yfir sam-
þykkt síðasta sýslufundar
Eyjafjarðarsýslu, varðandi
námsskeið fyrir lögreglueftir-
litsmenn á samkomum í sveit-
um. Beinir fundurinn ein-
dregnum tillögum til dóms-
mól aráðuney tisins, að það verði
við þcssari ósk sýslunefndar-
innar. Feiur fundurinn áfengis-
varnaráði ríkisins að vinna að
framgangi þessarar fram-
kvæmdar. Jafnframt beinir
fundurinn þeirr ósk til sýslu-
nefnda Eyjafjarðarsýslu og
Suður-Þingeyjarsýslu, að þær
setji reglugerð varðandi þessi
mál eftir nánara samráði við
áfengisvamaráð, ,í líkingu við
þá, sem sett var í Mýra- og
Borgarfjarðarsýslu og gekk í
gildi 9. júni 1953“
Réttarsókn vegna greinar í
Morgunblaðinu.
í sambandi við grein í Morgun-
blaðinu 11/4 þ. á. var samþykkt
eftirfarandi tillaga:
„Fundurinn samþykkir að
fela Áfengisvarnanefnd Akur-
eyrar að skora á dómsmála-
stjórnina að láta fara fram rétt-
arrannsókn út af fullyrðingu
Vignis tollþjóns Guðmunds-
sonar, í grein í Morgunblaðinu
11/4 þ. á. um leynivínsölu, toll-
smygl o. fl. á Akureyri."
Að síðustu flutti Brynleifur
Tobiasson erindi um áfengislög-
gjöfina nýju og hlutverk áfengis-
varnanefnda.
Tveir meðlimir löggjafarsam-
kundu Missisippiríki í Bandaríkj-
um Norður-Ameríku Arlin Med-
ford og Dexter Lee, báru nýlega
fram frumvarp, þar sem ákvæði
eru um, að óheimilt skuli fram-
vegis að útskrifa stúdenta, sem
hvorki eru læsir né skrifandi.
Óskað lögreglueftirliis með opin-
berum skemmtisamkomum