Verkamaðurinn - 07.05.1954, Blaðsíða 2
2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 7. maí 1954
Orðið er laust
UERKflmflÐURinn
— VIKUBLAÐ —
Útgefandi:
Sósíalistafélag Akureyrar
Ritnefnd:
Björn Jónsson, ábyrgðar-
maður, Jakob Árnason,
Þórir Daníelsson.
Afgreiðsla: Hafnarstræti 88. —
Simi 1516. — Pósthólf 21.
Áskriftarverð 30 kr. árg.
Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentv. Odds Björnssonar h/f
Vinnufriður
Síðustu daga hefur eitt orð
skartað oftar en flest önnur í
blöðum atvinnurekenda: vinnu-
friður. Hvað stendur til þegar
málgögn afturhaldsins slá upp
þessu orði? Á nú að fara að gera
ráðstafanir til þess að verkamenn
þurfi ekki lengur að sæta þeim
örlögum að ganga atvinnulausir
stóra hluta ársins, á nú að skjóta
loku fyrir það, að fyrir geti kom-
ið að vinnufúsir menn séu fyrir-
varalaust reknir frá störfum sín-
um og flæmdir út á gadd örbirgð-
ar eða hungurskammta, eða á nú
loksins að búa svo um hnútana
að sjómenn, verkamenn og iðn-
aðarmenn í bæjum landsins geti
unað glaðir við sitt hlutskipti og
stundað sína atvinnu í friði og
öryggi og þurfi ekki framar að
hrekjast til útlegðar með því botn
falli, sem er uppistaðan í her-
námsliðinu á Keflavíkurflugvelli,
á að leggja lagabann við því að
vinnuveitendur, hvort heldur eru
einstaklingar, ríki, eða sveitar-
félag geti, nema þá með löngum
fyrirvara, t. d. sex mánuðum,
hrakið verkafólk frá atvinnu
sinni? Slíkan skilning mundu
menn vafalaust leggja í þetta
fallega orð, vinnufriður, ef þeir
væru með öllu ókunnugir þeim
hugtakafölsunum, sem afturhald-
ið hefur tamið sér og er því lífs-
nauðsyn.
Nei, góðir hálsar, ekkert þessu
líkt stendur til. Framvegis á
verkamaðurinn að eiga yfir höfði
sér uppsögn úr vinnu að loknu
hverju dagsverki, sjómaðurinn.
sem hættir heilsu sínu og lífi til
þess að skapa þjóðinni gjaldeyri,
á framvegis að búa við slík kjör
að jafnvel hemámsvinnan freistar
hans, iðnaðarmaðurinn á að eiga
þann kost vænstan að byggja hús
og búa í haginn fyrir erlendan
her, sem situr í landi í óþökk
landsmanna, en bankar, olíu-
félög, tryggingafélög og heild-
salar eiga að halda áfram að njóta
„friðar“ til þess að mergsjúga at-
vinnuvegina og launastéttimar
allar. Það er slíkur vinnufriður
sem afturhaldið ber fyrir brjósti
og telur nú í hættu, vegna þess að
verkalýðsfélögin vilja ekki binda
samninga sína til langs tíma, þeg-
ar svo er í pottnin búið að doll-
araklíkan í höfuðstaðnum hefur
uppi áform um að stórauka ör-
yggisleysi alþýðimnar og skerða
kjör hennar enn meira en orðið er
með því að lækka gengið enn eða
með hliðstæðum aðgerðum til
þess að „leysa“ þau vandamál
sem hún sjálf hefur skapað tog-
araútgerðinni og þjóðarbúskapn-
um öllum, með óseðjandi græðgi
sinni eftir arðinum af striti sjó-
manna og annars verkalýðs í
landinu. Það er „friður“ til að
nota vinnuaflið sem hráefni í þá
hít, sem afturhaldið þráir, „frið-
ur“ til að geta fleygt því þegar
það hentar ekki þeim tilgangi.
Sá vinnufriður, sem verkalýðs-
samtökin berjast fyrir, er annars
eðlis. Hann er sá að vinnustétt-
irnar njóti afraksturs verka sinna
í mannsæmandi launum og kjör-
um og hafi öryggi fyrir augum
um afkomu sína. Oll alþýða
manna er ráðin í því að sækja í
attina til sliks vinnufriðar með
öllum þeim mætti sem samtök
hennar hafa yfir að ráða. „Billeg"
orðafroða og fávísleg hugtaka-
fölsun afturhaldsblaðanna hefur
engin áhrif á þann fasta ásetning.
Kirkjukór Akureyrar
hélt samsöng í Nýja-Bíó sl.
sunnudag undir stjórn Jakobs
Tryggvasonar. Á söngskrá voru
lög eftir Karl O. Runólfsson, Hall
grím Helgason og Sigurð Þórðar-
son af innlendum höfundum, en
erlendum Mozart, Piccalomini,
Beethoven, Brahms, Haydn og
Schumann. Auk þess eitt sænskt
bjóðlag og annað norskt. Ein-
-öngvarar með kórnum voru frú
Matthildur Sveinsdóttir, Guðm.
Karl Óskarsson og Kristinn Þor-
'teinsson. Við hljóðfærið var frú
Margrét Eiríksdóttir.,
Söngurinn var allvel sóttur og
mdirtektir áheyrenda góðar.
Húsnæði til leigu
Til leigu er nú þegar og til
1. október n. k. salur um 60
fenn. að stærð, ásamt eld-
húsi. Á bezfa stað í bænum.
Uppl. í síma 1516 og 1503.
Húsnæði fvrir
j
verkstæði
vantar okkur á leigu.
Þeir, sem geta látið það í té,
tali við okkur sem fyrst.
Sigtryggur og Eyjólfur,
gullsmiðir.
Var eg búinn að gefa baminu
túkallinn? — Pétur Þríhross.
í þessu landi býr hemumin
þjóð. Þetta land hefur verið svik-
ið í hendur erlendu herveldi,
herveldi sem sér þá leið eina, ef
það á að tóra áfram, að koma af
stað nýrri styrjöld — nýjum
hrannmorðum — og gerir sér það
til dundurs og dægrastyttingar að
ógna lífi þessarar reikistjörnu,
sem við byggjum, með sínu upp-
áhalds leikfangi, vetnissprengj-
unni.
Saga hernámsins, sú sorgar-
saga, verður ekki rakin hér. Okk-
ur er sagt að þessi bandaríski her,
sem dvelst hér á friðartímum sé
okkur til öryggis og vemdar. Sér
er nú hver herverndin. Það skildi
þó vera, að hún væri ekki helzt
fólgin í því að við mættum eiga
von á vetnissprengju í hausinn
þegar verndararnir eru búnir að
ná því langþráða takmarki að
koma af stað styrjöld milli aust-
urs og vesturs. En við njótum
líka annarrar vemdar margvís-
legrar. Þegar verndararnir líta
yfir farinn veg hetjudáða sinna
hér á landi, geta þeir með stolti
hins bandaríska súpermans
minnzt þess afreks að hafa myrt
gamlan mann á sjötugsaldri — þó
ekki hjálparlaust. — Þá er ekki
amaleg fyrir þá endurminningin
um útburðinn, vafinn innan í
bréf í köldum snjóskafli suður á
Keflavíkurflugvelli. Og ekki
lækkar á þeim risið þegar leikur-
inn berst inn á vettvang kvenna,
einkum og sér í lagi komungra
kvenna, helzt ekki mikið yfir 15—
17 ára, því að ekki má æskulýð-
urinn fara varhluta af verndinni.
Menn skyldu nú ætla, að við ís-
lendingar værum búnir að fá nóg
af verndinni badnarísku og ekki
væri líklegt að við vildum mikið
af herraþjóðinni þiggja, sízt af
öllu þegar æskan í landinu á hlut
að máli, enda mun alþýða manna
líta svo á, að það sé vægast sagt
heldur óviðeigandi að þiggja gjaf-
ir eða yfirleitt nokkrun greiða af
herliði, sem situr í fullri óþökk í
landi okkar og hefur meira að
segja orðið öðrum þjóðum víti til
varnaðar.
En það ólíklega getur alltaf
skeð, sem bezt sést á því, að fyrir
nokkru síðan kom hingað til bæj-
arins danshljómsveit bandaríska
hersins á íslandi og hélt hér „tón-
leika“ til ágóða fyrir Noregsför
barnaskólakórsins, með því að
berja stórbumbur og þeyta lúðra
af þvílíkum fítons krafti, að fólk
hélzt ekki við í Nýja-Bíó og flýði
undan farganinu. Rétt á eftir eru
svo vemdaramir látnir punta
upp á hátíðahöld bamanna á
sunnudaginn fyrstan í sumri með
því að „spila“ upp við sundlaug
til ágóða fyrir barnaheimilið
Pálmholt, á vegum Kvenfélagsins
„Hlíf“. Mönnum verður að von-
um á að spyrja, hvaða sjónarmið
ráði gerðum þeirra íslendinga,
sem vilja láta kalla sig svo, sem
gangast fyrir því að þegin sé
ölmusa handa börnum okkar af
þeim her, sem situr í fullri óþökk
í landi okkar og leikur sér að því
daglega að troða á rétti íslend-
inga. Eða eru þeir aðiljar, sem hér
eiga hlut að máli, að lýsa vel-
þóknun sinni á á afskiptum vernd
arenglanna af æskulýð Reykja-
víkur, þ. d. þeim fjölda ungligns-
telpna, sem þeir hafa eyðilagt og
bakað foreldrum þeirra sorg og
ógæfu? Það skal þó tekið fram,
blöðum hemámsflokkanna á Ak-
ureyri til hróss, að líklega skamm
ast þau sín fyrir þetta, því að þau
minnast ekkert á þennan leiðin-
lega atburð. Þó birtist ofurlítið
þakkarávarp frá formanni „Hlíf-
ar“ til verndaranna. Þetta þakk-
arkvak frúarinnar minnir einna
helzt á þakkarávarp Sesselju á
Roðgúl, sem birtist í sunnanblöð-
unum'og var lofgjörð til herra
Jóhanns Bogesens fyrir velgerðir
hans við fátækt fólk á Óseyri við
Axlarhöfða. Og nú getur stjórn-
andi bandarísku súpermann-
hljómsveitarinnar — áður en
hann fer að stríða fyrir alvöru og
hella sprengjum yfir böm — sagt
eins og hann Pétur okkar Þrí-
hross: „Var eg búinn að gefa
baminu túkallinn?“
Dánardægur
Látinn er í Reykjavík Gísli
Þorleifsson, múrarameistari, 46
ára að aldri. Gísli var eins og
kunnugt er aðalverkstjóri Bygg-
ingafélagsins Stoðar h.f. við
byggingu Laxárvirkjunarinnar og
varð þar prýðilega kynntur af
verkamönnum er undir hans
stjórn unnu þar.
* Á SUNNUDAGINN verður
hin árlega handavinnusýning
nemenda Gagnfræðaskólans. —
Verður hún í skólahúsinu. —
Verða þar til sýnis hannyrðir
stúlkna og smíðisgripir og bók-
band piltá. Verði sýningin nú
jafn myndarleg og í fyrra, sem
ekki er að efa, ætti þeim tíma
að vera vel varið sem eytt er til
að sjá árangur nemendanna í
þessum greinum.
* FIMMTUGUR varð 1. maí sl.
Ingvar Eiríksson, smiður,
Norðurgötu 19.
:"n iii mii ii iiiinmi iii iiinimnm, uimMmttmn*
Sk j aldborgarbíó
í kvöld kl. 9:
| MESSALÍNA [
ítölsk stórmynd.
Bönnuð börnum.
raiimmmmmmmmiimmmmmmmmmmmmm*
immmmmmmmmmmmmmmmmimmtifiiiiM*
[ Rilsafn Jóns Irausta 1-8)
Aleð afborgunum.
\ Bókaverzl. Edda h.f. \
Akureyri.
I....................................../
Skrifstofa
verkalýðsfélaganna
verður framvegis opin alla
virka daga, nema laugardaga,
frá kl. 4.30 til kl. 7 e. h. —
Á laugardögum verður skrif-
stofan ekki opin.
HUSEIGN TIL SÖLU
Austurhluti íbúðarhússins nr. 16 við Lækjargötu hér í
bænum, 2 herb. eldhús og geymsla, ásamt tilheyrandi eign-
arlóð, sem að nokkru er ágætur kartöflugarður, er til sölu
og laust til afnota. — Lysthafendur snúi sér til undirritaðs.
Akureyri 3. maí, 1954.
SVEINN BJARNASON, Brekkugötu 3.
Cagnfræðaskóli Akureyrar
Sýning verður á handavinnu og teikningum nemenda í
skólahúsinu n. k. sunnudag (9. maí). Opin frá kl. 10 árd.
til kl. 10 að kveldi.
Gagnfræðaskólanum 3. maí 1954.
ÞORSTEINN M. JÓNSSON, skólastjóri.
Nonni.
Skrifstofimefndin.
UTSALAN
heldur áfram í dag og á morgun. Enn er selt með mikl-
um um afslætti: Sokkar karla, kvenna og barna, barna-
leistar, ýmsar hreinlætisvörur, ýmsar matvörur í pökk-
um, dósum og glösum og margt fleira.
Komið og gerið góð kaup meðan birgðirnar endast.
MÝRABÚÐIN, sími 1647.
TILKYNNING
til vinnuveitenda og verkamanna
Samningur hefur verið gerður milli félaga vorra um
gagnkvæm vinnuréttindi, þannig að allir verkamenn,
félagsbundnir í Verkamannafélagi Glæsibæjarhrepps,
sem búsettir eru sunnan væntanlegra bæjartakmarka
(Lónsbrú), hafa rétt til vinnu á Akureyri, og félags-
menn Verkamannafélags Akureyrarkaupstaðar hafa
vinnuréttindi á félagssvæði Verkamannafélags Glæsi-
bæjarhrepps að sömu takmörkum.
Verkamannafélag Glæsibæj arhrepps.
Verkamannafélag Akureyrarkau pstaðar.