Verkamaðurinn - 21.05.1954, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 7. maí 1954
VALBJARKAR-
húsgögn
Hafa löngu fengið
viðurkenningu
um land allt.
HAGSTÆTT VERÐ.
BORÐSTOFUHUSGOGN
Höfum nú á boðstólum nokkur stykki af eftirtöldum
borðstof uhúsgögnum:
Borðstofuskápa.
Borðstofuborð, kringlótt.
Borðstofuborð, ferhyrnd.
Borðstofuborð, sporöskjulöguð.
Borðstofustólar.
Ennfremur koma á markaðinn innan skamms mjög vand-
aðir stofuskápar og mikið úrval af smáborðum.
GERIÐ KAUPIN MEÐAN CRVALIÐ
ER MIKIÐ.
VALBJÖRK H.F.
SÍMI 1191 (verkstdeðið).
SÍMI 1430 (verzlunin).
Bæjarstjórn samþykkir ráðstafan-
ir til aðstoðar sauðfjareigendum
VERKHIHHDURIIltl
— VIKUBLAÐ —
Útgefandi:
Sósialistafélag Akureyrar
Ritnefnd:
Björn Jónsson, ábyrgðar-
maður, Jakob Ámason,
Þórir Dantelsson.
AfgreiSsla: Hafnarstræti 88. —
Sfmi 1516. — Pósthólf 21.
Áskriftarverð 30 kr. árg.
Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentv. Odds Bjömasonar h/f
10 ár
A sunnudaginn eru 10 ár liðin
írá því er þjóðaratkvæðagreiðslan
um uppsögn sambandslagasamn-
ings Islands og Danmerkur fórr
fram, en í þeirri byrjunarathöfn
að stofnun lýðveldisins sameinað-
ist þjóðin á svo eftirminniJ egan,
glæsilegan og fagran hátt, að
lifa mun meðan íslenzk saga er
akráð.
Eftir nær sjö alda nýlendukúg-
un gafst þjóðinni loks tækifæri
til þess að brjóta endanlega af
sér síðustu fjötrana, fullkomna
verk Jóns Sigurðssonar og ann-
arra beztu sona íslands og stíga
fram sem fullgildur jafningi
frjálsra þjóða. Atkvæðagreiðslan
var núkU stund í lífi hvers ís-
lendings og í sögu þjóðarinnar.
Aldagamall draumur, sem lifað
hafði af harðræði sjö hundruð
vetra var að því kominn að ræt-
ast fyrir tilverknað hvers fulltíða
maxms og konu. Ungir og gamlir,
rikir og snauðir, heUir og sjúkir,
mæður með nýfædd böm við
brjóst sér, öldungar á banabeði,
allir áttu sinn hlut að sóma ætt-
jarðarinnar þessa sögulegu daga,
þegar hljómur frelsisins berg-
málaði í brjósti hvers íslendings
og vakti djarfar vonir um fram-
tíð vor allra
Tíu ár eru liðin, ár mikUla tíð-
inda og misgóðra. Við höfum lif-
að rísandi atvinnubyltingu ný-
sköpunaráranna, séð hilla undir
þá tíma, er tröllbrot rafar og
eims skapa velmegun og vax-
andi mennnigu. En við höfum
einnig lifað váleg veðrabrigði, er
enginn hefði að óreyndu trúað
að verða mundu, Keflavíkur-
samning, Atlantshafsbandalag,
hlutleysisstefnunni varpað fyrir
borð og loks ógrímuklætt hemám
og erlenda íhlutun í æ ríkara
mæli, Við höfum orðið að þola að
fámenn klíka fótum træði lýð-
réttindi okkar og ráðstafaði ís-
lenzku landi og vinnuafli sem
áinkaeign sinni. Örlagaríkustu
ákvarðanimar á óheillabrautinni
hafa verið teknar að þjóðinni og
jaínvel Alþingi forspurðu. Tug-
þúsundir íslenzkra alþýðumanna
kröfðust þjóðaratkvæðis 30. marz
1949, samkvæmt stjómarskránni,
en fengu gasárás lögregluliðs og
kylfuatlögu óðra Heimdallar-
stráka að svari.
Er við minnumst þjóðaratkvæð
isins 1944 og þess er síðar hefir
gerzt kann hugur okkar að reika
víða um dimma stigu vonbrigða
og illra athafna, en að lokum
hlýtur þó minningin um þann
atburð að gefa okkur nýjar vonir,
þrátt fyrir allt, því að sú þjóð,
sem gat sameinast sem einn mað-
ur 1944, hún hlýtur enn að bera
með sér þá eiginleika, sem gera
hana þess megnuga að drýgja
hliðstæða dáð að nýju og bæta
þar með því fyrir þau afglöp og
þjóðsvik þeirra mEinna, sem imd-
irrituðu hlæjandi hina nýju
„erfðahyllingu.“
Því er það krafa okkar allra í
dag, að þjóðinni sé nú veittur sá
réttur, sem henni ber eftir
Síðast liðinn laugardag og
sunnudag héldu Karlakór Akur-
eyrar og Geysir sameiginlega
tónleika í Nýja-Bíó fyrir styrkt-
armeðlimi sína, og á mánudags-
kvöld héldu þeir svo opinbera
tónleika á sama stað.
Söngstjóri Karlakórs Akureyr-
ar var Áskell Jónsson. Viðfangs-
efni kórsins voru Den farende
Svend eftir Karl Ó. Runólfsson,
Landkjenning eftir E Grieg, ein-
söngvari í því lagi var Sverrir
Pálsson (og mætti ég skjóta því
hér inn á milli sviga: Því í ósköp-
unum sungu kórarnir ekki sam-
eiginlega þetta mikla lag? Það
var þó verðugt viðfangsefni fyrir
áttatíu manna kór!). Því næst
kom flokkur íslenzkra rímnalaga
(Alþýðuómar I.) saman tekið og
raddsett af Áskeli Snorrasyni
tónskáldi. Vakti þessi lagaflokk-
ur mikla og verðskuldaða hrifn-
ingu, því hann var sannkallað
íslands lag. Með einsöngshlut-
verkið fór Egill Jónasson. Síðan
kom svo hið angurværa lag S.
Fosters Gamli Jói (Old black
Joe). Einsöng í því lagi söng hinn
ungi bassasöngvari Eiríkur
Stefánsson. Hann hefir frábæra
bassarödd og þyrfti að komast
til söngnáms sem fyrst, því það er
ekki oft, sem slík efni finnast.
Kórinn var mjúkui og vel sam-
æfður, en mér fannst á skorta í
fyrsta tenór, enda vantaði nú
bezta manninn í þá rödd, en ann-
ar bassi er nú, sem endranær
bezta rödd kórsins. Stjórn Áskels
var örugg og hnitmiðuð.
Söngstjóri Geysis var Ámi
Ingimundarson. Hinn landskunni
og þrautreyndi söngstjóri Ingi-
mundur Árnason hefir nú látið af
stjóm Geysis og mun það ekki
öllum sársaukalaust. En kemur
maður í manns stað. Árni er nýr
maður á söngpallinum, og var ég
satt að segja haldinn nokkurri
eftirvæntingu. Söngstjóm Áma
var þó furðulega örugg og ná-
kvæm, þegar litið er á það, að
hann er byrjandi á þessu sviði,
og það er spá mín að hann eigi
eftir að sýna betur hvað í honum
býr þó eitthvað sé ólæst enn, sem
von er. En vel er af stað farið
Ámi; til hamingju!
Kórinn var söngglaður og
hressilegur að vanda, en samtök-
in mættu vera betri einkum í
fyrsta tenór, Ég treysti Áma full-
komlega til að laga það. Viðfangs-
efnin voru: Kvöldklukkan eftir
Björgvin Guðmundsson, Ó, hve
ljómar, finnsk þjóðlag, Vögguvísa
eftir B. Gjerström, Fuglinn í
fjörunni eftir Jón Þórarinsson,
og Vor eftir Johann Strauss. Bezt
fannst mér kórinn syngja Vöggu-
vísu eftir Gjerström og hef ég
ekki áður heyrt Geysi syngja
betur en hann söng það lag.
Síðan svmgu kóramir sameig-
stjórnarskránni til þess að greiða
atkvæði um uppsögn hemáms-
samningsins. Þann rétt getur
þjóðin knúið fram, ef hún er ein-
huga. Og þegar sá réttur er
heimtur, er næsti áfanginn að
sameinast um uppsögnina, allir
sem einn, með sama hug og í
maí 1944., Með slíku átaki væri
haldið verðugt afmæli atkvæða-
greiðslunnar fyrir tíu árum og
lýðveldisstofnunarinnar. Og þá
mundi aftur roða fyrir nýjum
degi í sögu Islands og þeim mun
varanlegar sem við erum nú dýr-
keyptri reynzlu ríkari.
inlega þessi fjögur lög: Þér skýla
fjöll eftir Björgvin Guðmundsson
og Hanna litla eftir Pál H. Jóns-
son, bæði undir stjóm Áskels,
og ísland eftir Sigurð Þórðarson
og Islands Hrafnistumenn eftir
Jóh. Ó. Haraldsson undir stjórn
Áma. Húsfyllir var á öllum tón-
leikunum og hrifning áheyrenda
mikil. Undirleikari kóranna var
frú Þórgunnur Ingimundardó.tt-
ir, og leysti hún hlutverk sitt af
hendi af hinni mestu prýði. Söng-
stjórunum báðum og undirleik-
ara bárust blóm.
Það var nú reyndar ekki mein-
ing mín í upphafi að skrifa
kritikk um kórana þó ég hafi ver-
ið að narta þetta í þá, en það var
eitt í þessu sambandi, sem ég
vildi leyfa mér að vekja alveg
sérstaklega athygli á, .en það er
hið góða samstarf, sem nú um
margra ára skeið hefir verið milli
þessara ágætu karlakóra, sem
báðir eru stolt og prýði þessa
bæjar. En því vek ég athygli á
þessu samstarfi, sem nú hefir náð
hámarki í sameiginlegum tón-
leikum þeirra, að mér þykir það
til fyrirmyndar. í okkar fámenna
þjóðfélagi er of mikið af deilum
og sundurlyndi. Látum stjóm-
málamennina deila, það er víst
óumflýjanlegt og raunar ekki
með öllu ófróðlegt; en hitt er al-
varlegra þegar þeir, sem þjóna
eiga listinni — ég tala nú ekki
um, tónlistinni — geta ekki set-
ið að sárs höfði, en halda uppi
úlfúð og illdeilum. Slíkt er því
miður alltof algengt hér á landi
og er aðeins til tjóns fyrir mál-
stað þeirra, sem leggja leið sína
inn í musteri Frau Musica; Söng-
gyðjan er réttlát en ströng, og
hennar ríki er ofar lágkúru
hversdagsins og þrasi dægranna,
en hverjum myndi hún fremur
gefa gjafir sinar en einmitt þeim,
sem taka höndum saman í henn-
ar nafni og starfa í hennar anda.
Mér finnst ástæða til að gleðjast
yfir því góða fordæmi, sem
Karlakór Akureyrar og Geysir
hafa nú og áður gefið og óska
þeim til hamingju með samstarf-
ið. Hafið þökk. Jón Eðvarð.
um
Sigfús Sigurhjartarson
Minningarspjöldin eru til
sölu í skrifstofu Sósíalistafé-
lags Aikureyrar, Hafnarstr. 88.
Fjáreigendafélag Akureyrar
hefir fyrir nokkru ritað bæjar-
stjóm og farið fram á nokkrar
ráðstafanir af hálfu bæjarins til
þess að létta undir með þeim,
sem stunda kvikfjárrækt hér í
bæjarlandinu. í samræmi við
óskir Fjáreigendafélagsins sam-
þykkti bæjarstjóm s.l. þriðjudag
að gera eftirtaldar ráðstafanir:
1. Að bannaður verði upprekst-
ur á hrossum á Glerárdal, en
brúkunarhross höfð í heimahaga
í sérstöku hólfi eða í hestahólf-
inu.
2. Girðingum í bæjarlandinu skal
vel við haldið og endumýjaðar
eftir þörfum svo þær komi að
fullum nótum og skal vel eftir
þeim litið yfir sumarmánuðina,
svo þær valdi ekki skaða á
skepnum.
3. Skipulögð verði þurrkun á
Breiðumýri. Landinu verði síðan
skipt í reiti og leigðir fjáreigend-
um, eða í einu lagi til Fjáreig-
endafélagsins.
4. Um fjallskil öll verði náin
samvinna við stjórn Fjáreigenda-
félagsins.
5. Bæjarstjóm beinir eindregn-
um tilmælum til sauðfjárveiki-
vamamefndar að breytt verði til
um vamir í Glerárdal í samráði
við stjóm Fjáreigendafélags Ak-
ureyrar.
6. Bæjarstjórn skorar á stjóm
sauðfjárveikivarna að leyfa, að
ca. 600 fjár frá Akureyri megi
rekast á Bleiksmýrardal.
Sauðfjárrækt hefir vaxið hröð-
um skrefum hér í bænum á síð-
ustu tímum og er nú svo komið
að fleira fé er hér nú en í sum-
um hreppum í nágrenni bæjar-
ins. Telja má líklegt að Akureyr-
ingar eigi yfir 4 þúsund fjár á
fjalli næsta sumar., og er Glerár-
dalur langtum of lítil afrétt fyr-
ir þann fjölda, ekki sízt með‘þeim
mikla ágangi hrossa, sem þar
hefir verið nú um skeið. Einnig
hefir sauðfjárveikivömum verið
þannig háttað á dalnum að hann
hefir verið smalaður einu sinni í
viku framan til og hefir fé því
þrifizt þar illa bæði fyrir ónæði
og ofbeit.
Vinnuskólinn tekur til
starfa um næstu helgi
36 böm verða í
skólanum
29 piltar og 7 stúlkur hafa sótt
um að verða í Vinnuskólanum í
sumar og mun reynast imnt að
hafa alla sem um hafa sótt í skól-
anum.
Vinna við garðræktina mun
hefjast um næstu helgi og verður
Árni Björnsson kennari þar til
umsjónar og kennslu.
Vinnan við fiskþurrkunina mun
einnig hefjast innan skamms. Sér
Malquist Einarsson um hana.
Orðið er laust
Glæsilegir tónleikar - gott fordæmi