Verkamaðurinn - 11.06.1954, Page 1

SÓSÍALISTARl
VERKfltnflÐURiflfl
XXXVII. árg. Akuryeri, föstudaginn 11. júní 1954 19. tbl.
Nú er aðeins tæp vika þar
til söfnuninni í Sigfúsar-
sjóð lýkur. Fyrir þann tíma
þurfa þeir, sem ætla að vera
með, að koma framlögum
sínum á framfæri.
^•«i((itiit*iiiiiii*ii(iti**«*iiiii*tiititai«iiiiiiiii*iiii*iiiii«iiiiiiiiiiiiii(iiiiiiiiii 1111111111111111111 ■miimii ii i*i iii ii iii iii ii ii
| Þriðjungi togaraflotans hefir ver- |
I ið lagt. Allir Akureyrartogararnir j
| verða í höfn um helgina. Fullvíst I
| að tveir þeirra fara ekki á veiðar |
að sinni
Fullum þriðjungi af togaraflota landsins hefur nú verið lagt
= við festar og er óvíst með öllu hvenær þeir komast á veiðar,
| þar sem enn heyrist ekkert frá ríkisstjóminni um raðstafanir
| til bjargar þessum aðalundirstöðuatvinnuvegi þjóðarinnar,
| sem nú er svo mergsoginn af hvers konar milliliðum og einok-
| unarhringum, að hann er rekinn með stórtapi og getur því
í ekki heldur boðið sjómönnunum þau kjör, sem þeir geta unað
| við, svo að þeir ganga unnvörpum frá borði og hverfa til ann-
i arrar atvinnu. A sama tíma bjóðast þjóðinni svo stórfelldari
| markaðir fyrir framleiðslu togaranna, en nokkru sinni áður
I í sögu þjóðarinnar.
| Nú um lielgina munu allir Akureyrartogaramir fimm verða
i í höfn, en þrír hafa legið hér við bryggjur að undanförnu, en
| tveir, Jörundur og Harðbakur eru á veiðum í salt. Fullvíst er
| er að hvorki Svalbakur né Sléttbakur munu fara aftur á veið-
| ar að sinni og enn óvíst hvort mannafli fæst á Harðbak og
Í Kaldbak. Jörundur verður búinn til sfldveiða, er hann kemur
§ til hafnar.
r
Komið mun hafa til mála að togaraeigendur bindust sam-
Í tökum um að leggja öllum flotanum, í þeim tilgangi að herða
| á aðgerðum af hálfu ríkisstjómarinnar, en nú mun hafa verið
Í horfið að þvi ráði að halda skipunum úti eftir því sem unnt
i reynist vegna mannafla, í því trausti að aðgerðir væru skammt
5 undan. Mun því fást úr því skorið næstu daga eða vikur hvort
i þau miklu tækifæri, sem nú bjóðast til stóruakinnar atvinnu
i og aukningar útflutningsframleiðslimnar verða notaðir, eða
I hvort rikisstjómin horfir aðgerðalaus á það að sá atvinnu-
Í rekstur, sem á sl. ári skilaði þjóðinni um 300 milljónum gjald-
1 eyristekna verðiu- stöðvaður sumarlangt eða jafnvel lengur.
ítiiiiiiiitllliiiiiiiiiiitiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiimiiiiiiiiiiiitiiiiiiiii..
Samningar Verkamannafélagsins
framlengdir fil 1. sepfember
Verkfall hófsf í gær á kaupskipaflofanum
Farmennirnir krefjast um 25% hækkunar á
launum sínum, sem verið hafa hraklega lág,
þrátt fyrir ofsalegan gróða skipafélaganna
Verkamannafélag Akureyrar-
kaupstaðar og vinnuveitendur á
Akureyri hafa framlengt kaup-
og kjarasamninga sína, með
nokkrum breytingum, til 1. sept.
næskt. Helztu breytingarnar eru
þessar:
Uppsagnarfrestur er einn mán-
aður, en sé samningunum ekki
sagt upp, framlengjast þeir um 3
mánuði í senn, með sama upp-
sagnarfrestL
Kaup við uppskipun ísvarðs
fisks hækkar úr kr. 9,24 í kr. 9,90
í grunnl. á klst.
Kaup mánaðarmanna hjá olíu-
félögum hækkar þannig: Kr.
1740,00 grunnl. hækka í kr.
1830,00 og kr. 1890,00 í kr. 1950,00.
Næturvinna er óheimil nema til
komi samþykki trúnaðarmanns
félagsins á viðkomandi vinnustað.
Aðrar breytingar eru smávægi-
legar og nánast til frekari skýr-
ingar á óljósu orðalagi eldri
samninga.
Uppsagnarákvæði samninganna
eru þau sömu og Dagsbrúnar og
annarra verkalýðsfélaga sem
samið hafa að undanförnu. Er Hið
íslenzka prentarafélaga eina fé-
lagið, sem enn hefur skorið sig úr
með lengri samningstíma. Var
það samþykkt í félaginu með ör-
fárra atkvæða mun.
Flutningiirmn reyndist
lögmætur
Eftirleikurinn við löghald það,
sem lögreglan hér setti á áfengis-
farm hraðbátsins Drífu í sl. viku,
hefur orðið sá, að ekkert reynd-
ist ólöglegt við flutninginn og
skilaði lögreglan hinum 210
flöskum aftur til eigenda á laug-
ardaginn fyrir hvítasunnu. Hef-
ur flogið fyrir að eigendur
farmsins muni krefjast bóta af
lögreglunni fyrir óþægindi og
álitshnekki, sem þeir hafi orðið
fyrir í sambandi við þetta mál.
Forseti íslands væntan-
legur í opinbera heim-
sókn til Akureyrar
Forseti íslands, herra Ásgeir
Ásgeirsson, er væntanlegur í
opinbera heimsókn til Akur-
eyrar og e. t. v. Eyjafjarðar-
byggða, seint í þessiun mánuði.
Verður þetta fyrsta opinbera
heimsókn forsetans á þessar
slóðir.
Ekki hefur eim verið endan-
lcga ákveðið hvenær forsetinn
kemur, en sennilegt að það
verði um helgina 26. júní.
„Engillinn í virkinu", franska
hjúkrunarkonan Genevieve de
Galard sem tekin var höndum
við fall Dienbienphu, en hefur
verið látin laus, hefur sent sam-
tökum kvenna í hinum frjálsu
héruðum Viet Nams bréf, sem
fer hér á eftir:
„Eg veit að það var fyrir milli-
göngu ykkar og göfugmennsku
Ho Chi Minh forseta, að mér hef-
ur verið leyft að fara til fjöl-
skyldu minnar og föðurlands.
Gleði mín er mikil og ég vil tjá
ykkur þakkir mínar, fyrir að sýna
mér vinarhug og samúð, enda
þótt þið þekkið mig ekki. Eftir
nokkra daga verð eg komin heim,
hamingjusöm yfir að hitta aftur
ástvini mína, og því get eg ekki
látið hjá líða að þakka ykkur öll-
um, sem vegna stríðsins verðið
enn að lifa langt frá heimilum
ykkar og ástvinum.
Áð,ur en eg fer úr landi ykkar,
vil eg láta í Ijós brennandi ósk
mína um að friður komizt brátt á
milli þjóða okkar, svo að þið get-
Á mðinætti í gær hófst verkfall
háseta og undirmanna í vél á
kaupskipaflotanum. Hafa samn-
ingaviðræður staðið yfir undan-
fai-na daga, því nær uppihalds-
laust, en þær hafa enn engan ár-
angur borið.
Aðalkröfur sjómanna eru þær
að kaup hækki um allt að 25%
frá því sem nú er. Eru síðustu
samningar um kjör farmanna frá
1. júlí 1953 og er fastakaup há-
ið lifað hamingjusömu lífi í frið-
sælum heimilum með fjölskyld-
um ykkar, foreldrum, eiginmönn-
um og börnum."
Bréf þetta sendi Genevieve de
Galard frá Hanoi. Hún sendi
jafnframt Ho forseta þakkarbréf,
þar sem hún komst m. a. þannig
að orði: „Eg vil tjá yður þakkir
okkar fyrir líknarstarf hjúkrun-
arliðs yðar, sem undanfarna 15
daga hefur af einstæðri fórnfýsi
hjúkrað hinum særðu félögum
okkar.“
Her Viet Nams hefur frá upp-
hafi styrjaldarinnar vakið sér-
staka athygli fyrir mannúðlega
meðferð á stríðsföngum, en sama
verður ekki sagt um málalið
Frakka, sem að meirihluta er
skipað vesturþýzkum nazista-
skríl og glæpamannaúrhrökum
frá ýmsum löndum. Myndin sýnir
málaliðsmenn Frakka með fanga
úr liði Viet Nams og eru hendur
þeirra bundnar við bambus-
stöng.
seta samkvæmt þeim samningum
aðeins kr. 2260,98 reiknað með
núgildandi vísitölu. Auk fasta-
kaupsins hafa þeir svokallaða
dýnupeninga kr. 142,00 á mánuði.
Samkvæmt eldri samningunum
eru farmennirnir skyldir til að
vinna a. m. k. 50 klst. yfirvinnu
á mánuði, ef þess er krafizt, og er
hún greidd með kr. 16,52 og kr.
24,15 á klst. Hærra kaupið gildir
aðeins þegar sjóvöku er slitið.
Má af þessu sjá að launakjör
farmanna eru naumast sambæri-
leg við kjör nokkurrar annarrar
starfsstéttar, svo lág eru þau, sé
miðað við eðlilegan vinnutíma.
Hin lágu launakjör farmann-
anna eru þeim mun óviðunanlegri
sem vitað er að skipafélögin, og
þá fyrst og fremst Eimskipafélag-
ið og SÍS, hafa á undanfömum
árum rakað saman óheyrilegum
gróða. Hafa getað afskrifað skip
sin á örfáum árum og skilað stór-
felldum, reikningslegum arði. —
Skipafélögimum er því með öllu
vorkunnarlaust að veita starfs-
liði sínu sambærileg kjör við aðr-
ar starfsstéttir og ganga að sann-
gjörnum kröfum farmannanna.
Öll önnur afstaða mun verða for-
dæmd af öllu malmermingi.
Á millilandaskipunum mun
verkfallið fyrst koma til fram-
kvæmda á Gullfossi og Goðafossi,
sem báðir komu til Reykjavíkur
í gær.
Ekki þarf að taka fram að
verkfall á kaupskipaflotanum
þýðir innan skamms lömun í öll-
um atvinnurekstri landsmanna og
mun þannig koma hart niður á
allri þjóðinni og allri afkomu
hennar. Bætir sú staðreynd ekki
hlut stórgróðafélaga þeirra, sem
neytt hafa farmennina til að beita,
verkfallsvopninu.
Manntjón franska ný-
lenduhersins í Indó-
Kína um 400.000
Vietmannska fréttastofan hefur
tilkynnt, með tilvísunar til upp-
lýsinga frá andspyrnustjórmmum
í Khmer og Patet-Lao, að frönsku
hersveitimar hafi í orrustúm við
þjóðfrelsisheri Khmers og Pat-
het-Laos, misst 13.856 hermenn á
tímabilinu apríl 1953 til marz
1954. Manntjón franska nýlendu-
kúgunarhersins í baráttunni gegn
þjóðfrelsisher Vietnam var, alls
381.723 óbreyttir hermenn og
liðsforingjar á tímabilinu frá des.
1946 til 31. marz 1954.
„Engillinn í virkinu" þakkar
kvennasamtökum Viet Minh