Verkamaðurinn - 11.06.1954, Blaðsíða 3

Föstudagínn 11. júní 1954
VERKAM AÐURINN
S
Nýjar vörur:
Hraðsuðukönnur
Rafmagns kaffikc
Kaffistell
falleg og ódýr
Diskar
djúpir og grunnir
kr. 6.00 stk.
Rjómasprautur
Nestiskassar
Hnífaparakassar
HAFNARBÚÐIN H.F.
JAFFA
appelsínur
á kr. 9.60
„VITAMINA“
appelsínur
ný uppskera kr. 13.60 kg.
HAFNARBÚÐIN H.F.
og útibú
* FRÁ AMTSBÓKASAFNINU.
Sumarmánuðina verður safnið
opið til útlána þriðjudaga og
föstudaga kl. 4—7. — Opnað
föstudaginn 11. júní.
■•iiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiitini*
| NÝJA-BÍÓ j
CARUSO
iiwiuiiiiiiiiiimumiiiimiiiiimiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiil
MiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiimiMiini
1 Ritsafn Jóns Irausta 1-81
Með afborgunum.
I Bókaverzl. Edda h.f. i
Akureyri.
Tiiiiiiiimimiiiiititiiiiiiiiiimimmimiiimimmimm/
BEZT AÐ AUGLÝSA í
VERKAMANNINUM
önnur
1 Sýnir með nýjum sýning-
artækjum og stóru
I PANORAMA-sýningar-
\ tjaldi.
Amerísku stórmyndina
Frá Húsmæðraskóla Akureyrar
Húsmæðraskólinn tekur til starfa 1. október n. k. Um-
sóknir sendist til forstöðukonunnar eigi síðar en 15. júli
VALGERÐUR ÁRNADÓTTIR.
TILKYNNING
frá heilbrigðisnefnd
Heilbrigðisnefnd áminnir hérmeð alla eigendur og umráða-
menn lóða og landa í bænum að hreinsa lóðir sínar og lönd
rækilega og hafa lokið því fyrir 17. júní n. k.
Heilbrigðisnefndin
Menningarbarátfa Frakka í Patef-Lao og Khmer
Fulltrúar Frakka og Banda-
ríkjamanna á ráðstefnunni í Genf
hafa haldið því fram að vanda-
málin í Indókína séu takmörkuð
vi ðeitt ríkið þar af þremur, Viet-
nam, í hinum ríkjunum tveimur,
Pathet-Lao, sem Frakkar kalla
Laos, og Khmer, sem Frakkar
nefna Cambodja, ríki friður og ró,
aar sé enginn þjóðfrelsisher.
Staðreyndirnar eru hins vegar
allt aðrar. Pathet-Lao og Khmer
eru bæði saman álíka víðlent og
Stóra-Bretland, Holland, Belgia,
Sviss og Danmörk samanlagt.
Yfirgnæfandi meirihluti íbúanna
stunda landbúnað. Helztu afurð-
irnar eru rís, gúmmí, bómull,
sykurreeyr og tóbak. Kvikfjár-
rækt er líka mjög mikil. Gnægð
er af kolum, tini, blýi, gulli,
mangan og öðrum dýrum málm-
um.
íbúar Pathet-Lao og Khmer
hafa eins og nágrannaþjóð þeirra
í Vietnam háð hetjulega baráttu
í 8 ár fyrir frelsi sínu og sjálf-
stæði. Með þessari hetjulegu bar-
áttu hefur heim tekist að heimta
úr höndum frönsku nýlendu-
kúgaranna stór svæði af löndum
sínum og hafa sett á laggirnar
sínar eigin lýðræðisstjórnir.
Bidault, núverandi utanríkis-
ráðherra frönsku nýlendukúgar-
anna ,hélt því fram m. a. í varn-
arræðu sinni á Genfar-ráðstefn-
unni að Frakkar hefðu með ný-
lendupólitík sinni „komið Indó-
kína á stig nýtízku menningar."
Bidalut, og sú auðmannaklíka
Frakklands, sem þorir að hampa
þessum nazista enn í dag, virðist
hafa mjög frumstæða skoðun á
því, hvað sé menning. Áður en
Frakkar lögðu undir sig Pathet-
Lao og Khmer á síðari hluta 18.
aldar höfðu þessar þjóðir verið
sjálfstæðar um 2000 ára skeið og
áttu sitt eigið ritmál, menntaskóla
og háskóla og foma og merka
menningu.
En nú eftir 91 ára nýlendu-
stjórn Frakka í Khmer eru þar
aðeins 10 læknar har.da 4 mill-
jónum íbúa og í Pathet-Laos
er aðeins 1 lítill menntaskóli. í
Pathet-Laos voru um 95% af
íbúunum ólæsir og óskrifandi
þegar þeir hófu hina vopnuðu
frelsisbaráttu gegn nýlendukúg-
urunum og aðeins 3000 af 3 millj.
íbúum fengu rúm í hinum fáu
skólum sem Frakkar leyfðu. Eini
æðri skólinn var miðskóli með
150 nemendum. Á 60 ára ný-
lendukúgunarskeiði Frakka í
Pathet-Lao útskrifuðu þeir ein-
ungis 10 laotíanska stúdenta í
indókínverskum og frönskum
háskólum. Sömu sögu er að segja
af menningarbaráttu Frakka í
Khmer.
1947 var sett á laggimar þjóð-
frelsisnefnd fyrir austur-Pathet-
Lao og í ágúst 1950 þjóðkjörnir
fulltrúar frá öllum hlutum lands-
ins saman á þing og samþykkti
það þing að mynda samsteypu-
stjórn og stofna þjóðfrelsisfylk-
ingu. Forsætisráðherra heitir
Souphanouvong. Nú er svo kom-
ið að sjálfstæðisherinn hefur
meira en helminginn af laridinu
á valdi sínu og yfir IV2 milljón
íbúanna hafa losnað undan oki
Frakka, en Pathet-Lao hefur
rúmlega 3 millj. íbúa.
Frakkar lögðu Khmer undir
sig 1863. 9. marz 1945 afhentu þeir
Japönum allt landið. íbúarnir
héldu áfram andspyrnuhreyfingu
sinni gegn Japönum og settu sína
eigin stjóm á laggimar í ágúst
1945 og hertu baráttu sína gegn
Japönum og síðan Frökkum.
Sjálfstæðishreyfing Khmer ræð-
ur nú yfir nýtízku her sem lýtur
forustu bráðabirgða þjóðstjórnar.
1950 kom saman þjóðþing og
sátu það fulltrúar bæði frá þeim
héruðum sem búið var að losa
undan yfirráðum Frakka og þeir
sem voru enn á valdi þeirra. For-
seti þingsins var kosinn prestur-
inn Toussamouth, sem hefur
stjórnað uppbyggingunni í hinum
frelsuðu héruðum í suðvestur-
hlutaa landsins. Ný stjóm var
kjörin og er forsætisráðherra
hennar Son Nyoc Minh, fyrrver-
andi munkur, en hann hefur get-
ið sér mikla frægð í baráttunni
gegn erlendu kúgurunum. 1943
tók hann t. d. þátt í hinni frægu
göngu búddha-munka, sem farin
var í mótmælaskyni gegn fang-
elsun munksins Acha Hemchieu,
barðist gegn heimsveldasinnun-
um.
Nú er rúmlega þriðjungur
Khmer frelsaðar undan yfirráð-
um Frakka og leiguhersveita
þeirra og í þessum héruðum býr
1 milljón manna.
Staðhæfingar Bidault að engin
sjálfstæðisbarátta hafi verið eða
sé í Pathet-Lao og Khmer er því
vægast sagt bamaleg. Það er
auðsætt að ekki er unnt að semja
tryggan frið í Indókína nema
með því að semja um frið í öllum
ríkjunum þremur, Vietnam,
Pathet-Laos og Khmer, því að
þjóðir þær, sem byggja þessi
lönd, eiga það sameiginlegt að
þær hafa háð á undanfömum ár-
um og heyja enn í dag baráttu
fyrir frelsi sínu og sjálfstæði og
munu ekki sætta sig við annað en
að heimta það að fullu úr hönd-
um Frakka og amerísku herra-
þjóðarinnar.
J. Am.
Kaupakonu
Raforkuframleiðslan vex risaskrefum í
Sovétríkjunum
Árið, 1913 framleiddu allar raforkustöðvar Rússlands 1,900 mill-
jónir kwst., en á síðastliðnu ári voru framleiddar yfir 133,000 millj.
kwst., eða um 70 sinnum meiri orka. Hafa Sovétríkin ná náð hámarki
rafvæðingar við hlið þróuðustu auðvaldsríkja, þ. á. m. Bandaríkj-
anna. Meðal þeirra tröllauknu orkuvera, sem reist hafa verið er V. I.
Lenin aflstöðin við Dnépr og eldsneytisorkristöðin í Stalinogorsk,
nærri Moskva og ýmsar fleiri. Enn aflmeiri stöðvar eru þó í bygg-
ingu við fljótin Volga, Kama, Ob, Irthys og víðár.
Hin geysilega aukning raforkunnar er stór þáttur í þeirri stöðugu
hækkun lífsstigsins, sem á sér stað í Sovétríkjunum og m. a. leiðir
nú til sífellt aukinna viðskipta við öll lönd, sem við þau vilja skipta.
Myndin sýnir aukningu raforkunnar frá 1940 til 1953.
ÓSKAST.
Uppl. í síma 1616 og
1603.