Verkamaðurinn - 16.07.1954, Síða 1

VERKflnwÐURinn
XXXVII. árg. t Akureyri, föstudaginn 16. júlí 1954 22. tbl.
Flokkurinn
Fiokksfélagar eru minntir á
aö félagsgjöldin fyrir 3. ársf jórð
ung eru faLin í gja’cldaga og
ciu ailir beönir aö gcra skii á
þtirn naistu daga, annaö hvort
til deildargjaldkera eða til
skrifstofu Sósíalistafélagsins.
Síldarsöltun hófst á miðnætti í fyrrinótt, en er
bundin skilyrðum um 20% fitumagn og 250 gr.
meðalþunga. Sjómenn bjartsýnir
um áframhaldandi veiði
Vatnavextir og skriðuhlaup valda
stórspjöllum á vegum, mann-
virkjum og löndum
Um síðustu helgi nam heildar-
aflamagn síldarinnar 20832 mál-
um í bræðslu, 306 tunnum sölt-
uðum og 3486 tunnur frystum.
Var það svipað aflamagn og á
sama tíma í fyrra, en þá hófst
söltun 10. júlí og var saltsíldin þá
orðin um 20 þús. tunnum meiri en
nú, en bræðslusíldin þeim mun
minni.
Fram á sl. miðvikudagsnótt var
yfirleitt aðeins um reitingsafla að
ræða, þótt einstaka skip fengju
góð köst, þá tók veiði mjög að
glæðast og var allmikilli veiði
landað á Raufarhöfn, Siglufirði
og við Eyjafjörð á miðvikudag og
í gær. %
í fyrrinótt fengu mörg skip
góða veiði, flest í Skjálfandaflóa
og Axarfjarðardjúpi og út af
Manareyjum, þ. a. m. Njörður,
sem fékk 700 mál í einu kasti. —
Ægir, sem nú er í rannsóknar-
leiðangri, búinn asdic-tækjum,
fann mikið síldarmagn, bæði út
af Mánareyjum (50 torfur) og þó
enn meira út af Sléttu.
minnsta kosti um 1/3 hluti veið-
arinnar fari í úrgang þegar saltað
er. Hins vegar eykur það mjög á
bjartsýni manna um mikla veiði,
hve árgangarnir eru margir.
Rannsóknir hafa og leitt í ljós, að
kalda sjávarbeltið austan land-
grunnsins, sem mjög hefur verið
áberandi undanfarin sumur, og
talið er að girt hafi að verulegu
leyti fyrir göngu sildarinnar upp
að landinu að austan, er nú að
mestu horfið úr sögunni. Styður
það einnig að þeirri trú manna að
síldin verði ekki jafn brigðul og
að undanförnu.
Saltsíldin ekki verðlögð enn.
Ekkert hefur enn verið gefið
upp um verð á síld til söltunar og
mun það stafa af því að sölu-
samningarnir við Sovétríkinr eru
enn ekki fullgerðir, en þau munu
kaupa a. m. k. 70 þúsund tunnur
Norðurlandssíldar og svipað
magn af Suðurlandssíld. Þá hefur
og verið samið um sölu á um 120
þúsund tunnum Norðurlandssíld-
ar til Finnlands og Svíþjóðar.
MÍR
Kmverskur sirkus
Laugardaginn 17. júlí verður
kvikmyndasýning hjá MÍR í Ás-
garði kl. 9 síðd. Sýnd verður
myndin ,,Kínverskur sirkus'". —
Ennfremur verða þar til sýnis
rússnesk tímarit og blöð. Mynd
þessi er bráðskemmtileg og eru
menn hvattir til að fjölmenna.
Verður nevzluvatn
iekið úr Glerá?
Vatnsveitustjóri hefur lagt til,
til þess að ráða bót á vatnsskort-
inum í bænum, að gerður verði
nýr vatnsgeymir, 500-1000 tonna,
til viðbótar þeim sem fyrir eru.
Hefur bæjarráð falið bæjarverk-
fræðingi að gera kostnaðaráætlun
um slíkan geymi og jafnframt
falið honum að rannsaka skilyrði
fyrir vatnstöku úr Glerá og
kostnaði við það.
Virðist sú leið muni verða
óhjákvæmileg til þess að mæta
vaxandi vatnsþörf bæjarins til
frambúðar.
Fyrra þriðjudag gerði stórrign-
ingu víða um Nor&urland, en
mest mest varð vatnsveðrið í
Skagafirði og á fjallgarðinum
milli Eyjafjarðar og Skagafjarðar.
Urðu stórfelldar skemmdir af
skriðuföllum og vatnavöxtum á
vegum, brúm og ræsum í Norð-
urárdal og Oxnadalsheiði vestan-
verðri. Geysilegur vöxtur hljóp í
ár og læki, sem brutu af sér brýr
og ræsi. Valagilsá í Norðurárdal
þeytti í burtu brúnni á ánni og
má geta sér til um hamfarir ár-
innar af því að vatnsflaumurinn
varð um 80 m. breiður, en brúin
var aðeins 12 metrar.
Skriður féllu á túnin á Fremri-
og Ytri-Kotum. Ytri-Kot er
eyðibýli, en búið er á Fremri-
Kotum og eyðilagðist þar mest
allt túnið og auk þess fjárhús,
hlaða og haughús. íbúðarhúsið
skemmdist ekki, stóð af sér
skriðuhlaupið, enda traust, ný-
byggt hús. Fé og hross fórust í
hlaupunum og einn eða tveir bíl-
ar stórskemmdust.
Bráðabirgðaviðgerð hefur nú
farið fram á brúm og vegum og
er suðurleiðin nú aftur orðin fær
bifreiðum.
í náttúruhamförum þessum
hefur enginn beðið slíkt tjón sem
bóndinn á Fremri-Kotum, Gunn-
ar , Valdimarsson, er ábúðarjörð
hans og peningshús eru nú nálega
grjóturð ein. Hefur hann þó í
hyggju að bjóða erfiðleikunum
birginn og freist'a áframhaldandi
búskapar á jörð sinni. Mun slíkur
kjarkur hljóta verðskuldaða að-
dáun og hafa þegar margir sýnt
hug sinn til þessa vinsæla og
hjálpsama heiðabónda með því að
styrkja hann með fjárframlögum.
Er þess að vænta að slík hjálp
verði svo almenn og mikil að-
honum reynizt kleyft að endur-
reisa býli sitt. — Er það í
rauninni einnig mál almennings,
sem oft og iðulega hefur notið
fyrirgreiðslu og bjargar ábúenda
Fremri-Kota, og þá ekki hvað
sízt Gunnars Valdimarssonar.
Sauðfjárslátrun hafin
Síðastl. þriðjudag hófst slátrun
sauðfjár hér á sláturhúsinu og
var þá slátrað nokkrum fullorðn-
um hrútum og geldum ám. Mun
það einsdæmi að sauðfé sé slátrað
svo snemma sumars, en kjöt-
skortur er nú tilfinnanlegur.
Söltun hafin á miðnætti í
fyrrinótt.
Á miðvikudagskvöldið gaf sfld-
arútvegsnefnd út tilkynningu um
söltunarleyfi frá miðnætti og var
þá söltun hafin bæði á Siglufirði,
Raufarhöfn og e. t. v. víðar. —
Söltunarleyfið er þó bundið því
skilyrði, að fitumagn síldarinnar
sé 20% og að ekki fari nema 4
síldar í kg.
Síldin misjöfn.
Síldin er mjög misjöfn, og er nú
um fleiri árganga að ræða í veið-
inni en undanfarin sumur. Ber
einkum mikið á yngri árgöngum.
Veldur þetta miklum óþægindum
við söltunina, hve síldin er mis-
feit og misstór og er talið að
Krossanesverksmiðjan hefur
fengið jafn mikla síld og á
allri vertíðinni í fyrra.
í gær höfðu Krossanesverk-
smiðjunni borizt samtals 7500
mál, en hún fékk aðeins um
7000 mál á allri vertíðinni í
fyrra. Síðustu landanir eru
þessar:
Á MIÐVIKUDAG.
Snæfell 796 mál
Víðir 182 mál
Auður 390 mál
Kristján 261 mál
í GÆR:
Jörundur 1200
Baldur 660
(Framhald á 4. síðu).
Nefnd sjö vísinda- og menntamanna
farin til Sovétríkjanna
Nefndin mun dveljast eystra í þrjár vikur
Sjö manna nefnd vísinda- og
menntamanna fór héðan 14. júlí
áleiðis til Sovétríkjanna í boái
VOKS til 3ja vikna dvalar þar.
Nefndina skipa: Ragnar Ólafs-
son, hæstaréttarlögmaður, Þor-
björn Sigurgeirsson, framkv.stj.
rannsóknarráðs ríkisins, dr.
Björn Jóhannesson, jarðvegs-
fræðingur, dr. Guðni Jónsson,
skólastjóri, Björn Sigurðsson,
læknir forstöðumaður rannsókn-
arnefndarinnar á Keldum, Snorri
Hjartarson, skáld, bæjarbóka-
vörður og Guðmundur Kjartans-
son, jarðfræðingur.
Ráðstefna sósíalistafélaganna:
Eining verkalýðsstéttarinnar eg sjálfstæði heildar-
samtakanna brýnasta velferðarmál ísl. alþýðu
Þann 4. júlí sl. var ráðstefna
sósíalistafélaganna á Norðurlandi
haldin hér í bænum. Sóttu ráð-
stefnuna fulltrúar flestra sósíal-
istafélaga í fjórðungnum, rúmlega
30 að tölu. Auk kjörinna fulltrúa
mættu til ráðstefnunnar varafor-
maður Sósíalistaflokksins, Stein-
þór Guðmundsson, og fram-
kvæmdastjóri flokksins, Eggert
Þorbjarnarson, sem fulltrúar
miðstjórnar.
Ráðstefnan var háldin í húsa-
kynnum. Sósíalistafélags Akur-
eyrar, Ásgarði, og setti Þórir
Daníelsson, formaður Sósíalista-
félags Akureyrar, ráðstefnuna
með stuttri ræðu, en síðan hófust
fundarstörf. Forseti ráðstefnunn-
ar var kjörinn Þóroddur Guð-
mundsson frá Siglufirði og vara-
forseti Jóhann Hermannsson,
Húsavík, en ritarar Þórir Daní-
elsson og Sigtryggur Helgason.
Steinþór Guðmundss. flutti ýtar-
legt erindi um stjórnmálaviðhorf-
ið og helztu verkefni flokksins.
Var ræðu hans vel fagnað.
Þrjár nefndir störfuðu á ráð-
stefnunni: verkalýðsniálanefnd,
atvinnumálanefnd og flokks-
starfsnefnd. Voru gerðar álykt-
anir í öllum þessum málum og
auk þess ályktun um sjálfstæðis-
málið. Umræður urðu fjörugar og
mótuðust allar af miklum áhuga
fyrir viðgangi flokksins og verka-
lýðshreyfingarinnar allrar og af
frábærum einhug um stefnumál
öll.
í lok ráðstefnunnar flutti
Steinþór Guðmundsson snjalla
ræðu og forseti ráðstefnunnar
þakkaði félögunum góða sam-
vinnu og röskleg fundarstörf.
Fara hér á eftir nokkrar álykt-
anir ráðstefnunnar:
VERKALÝÐSMÁL.
Ráðstefna sósíalistafélaganna
á Norðurlandi, haldin á Akur-
eyri 4. júlí 1954, telur að brýn-
asía velferðarmál íslenzkrar al-
þýðu sé eining verkalýðsstétt-
arinnar og sjálfstæði heildar-
samtaka hennar gagnvart auð-
inannastéttinni og ríkisvaldi
hennar.
Þess vegna fagnar ráðstefnan
þeim vaxandi samstarfsvilja,
sem undanfarið hefiu- komið í
Ijós hjá norðlenzkum verkalýð.
Heitir ráðstefnan á alla
verkamenn og verkakonur
norðanlands að taka höndum
saman í enn ríkara mæli, ryðja
úr vegi fornum ágreiningi og
fordómum og tryggja þar með
einingu verkalýðsins og sjálf-
stæði samtakanna seni skjót-
astan sigur.
ATVINNUMÁL.
Ráðstefna sósíalistafélaganna
á Norðurlandi undirstrikar til-
lögur þær, rnn lausn togara-
vandamálsins, sem Sósíalista-
(Framhald á 4. síðu).