Verkamaðurinn - 13.08.1954, Blaðsíða 1

VEfffiflitiflÐURinn
XXXII. árg.
Akureyri, föstudaginn 13. ágúst 1954
25. tbl.
SNORRI SIGFUSSON, náms-
stjóri, er nú fluttur alfarinn til
Reykjavíkur og lætur hér af
störfum eftir langan starfsferil
sem kennari, skólastjóri og
v námsstjóri. Snorri verður sjö-
tugur 31. þ. m.
Kröfur togarasjómanna lagSar fram
Hækkun á fastakaupi aflahlut og aflaverðlaun-
um, aukin hafnarfrí og sex daga frí í heimahög-
um fyrir hvern mánuð þegar ekki er siglt með
aflann til útlanda
Ráðstefnu sjómannafélaganna
um kjör togarasjómanna lauk sl.
þriðjudag. Hafði ráðstefnan þá
gengið frá kröfum sínum og lagt
nýtt samningsuppkast fyrir tog-
araeigendur. Að ráðstefnunni
stóðu 8 félög með samningsrétt
fyrir ,36 togara af 44, sem gerðir
eru út í landinu.
Helztu breytingarnar á launa-
kjörum, sem farið er fram á, eru
eftirfarandi:
1) Fastakaup háseta og kynd-
ara hækki úr kr. 1080.00 á mán-
uði f kr. 1700.00 og kaup neta-
manns, bátsmanns og yfirmat-
svein hækki hlutfallslega.
2) Aflahlutur á ísfiskveiðum
verði 17% eins og áður, en 20%
frádráttur vegna kostnaðar er-
lendis verði ekki greiddur af
óskiptum afla, og þessiun aflahlut
verði skipt í 26 staði í stað 33 áð-
ur (þ. e. skipt milli þeirra, sem
aðild eiga að samninguniun).
3) Aflavcrðlaun á saltfiskveið-
um hækki úr kr. 6.00 í kr. 12.00
af smálest og 20% hærra greitt af
afla veiddum á fjarlægum mið-
um (Grænland) í stað (15% áð-
ur).
.."" ...............- ■
4) Aflaverðlaun af öllu lýsi
verði það sama, hvort heldur
veitt er í ís eða salt, þannig, að
greitt verði kr. 40.00 af smálest
lýsis nr. I. og II., eins og gilti á
saltfiskveiðum áður, þegar afla
var landað hér heima. Af lakara
lýsi sé greitt kr. 30.00 á smálest í
stað kr. 10.00 áður. Áður var
greitt rúmlega helmingi lægri
premía fyrir lýsið á ísfiskveiðum
og saltfiskveiðum, þegar afla var
landað erlendis, enda þótt verð-
gildi og gæði lýsisins væri að
sjálfsögðu þau sömu.
5) Verð á ísfiski, sem seldur er
upp úr skipi innan lands verði
reiknað skipverjum sama og út-
gerðarmaður fær fyrir hann, þar
innifalið uppbætur og styrkur,
sem útgerðin kann að fá, í hvaða
formi sem er, og hlutum fækkað
á sama hátt og á ísfiskveiðum,
þegar selt er erlendis.
Aðrar kjarabætur eru þessar
helztar:
Hafnarfrí skipverja verði lengt
úr einum sólarhring í tvo eftir
hverja veiðiferð.
Yfir þann hluta úthaldstímans,
(Framhald á 4. síðu).
Nauðungaruppboð - lögfök
Eins og sjá má í auglýsingu í blaðinu í dag hefur nú
þegar farið fram lögtaksúrskurður fyrir fasteignagjöld-
um yfirstandandi árs, hafnargjöldum og helmingi út-
svaranna. Mun ýmsum þykja slíkar ráðstafanir koma
vonum fyrr, þar sem blekið er nú tæpast þornað á út-
svarstilkynningunum og ekki er enn búið að skrifa út
tilkynningar um breytingar niðurjöfnunamefndar eftir
að útsvarskærur voru teknar fyrir.
Engum dylst hvert fyrirmyndin að slíkum innheimtu-
aðferðum er sótt. Það er aðeins einn bær til á landinu,
sem viðhefur slíkt tillitsleysi og ákefð í innheimtu,
Reykjavík.
Árið út og árið inn er meginefni „Lögbirtingablaðs-
ins“ um lögtök, samkvæmt kröfum borgarritarins í Rvík,
en næsta sjaldan að slíkt beri við um aðra bæi. Undan-
tekning er þó um Lögbirting 7. þ. m., en þar era 7 hús-
eignir á Akureyri auglýstar til uppboðs, samkv. kröfu
bæjarritarans hér. Og svo einkennilega vill til að a. m.
k. meirihluti viðkomandi húseigenda era alþekktir
skilamenn.
Menn spyrja að vonum: Er Akureyrarbær svo illa
kominn undir samstjóm íhalds og Framsóknar, að ekki
nægi einasta að leggja hér á bæjarbúa þyngstu útsvars-
og fasteignagjaldabyrðar, sem þekkjast í nokkra sveitar-
félagi á íslandi. Er líka nauðsynlegt orðið að innleiða
hér sama vélræna tillitsleysið í innheimtuaðferðum og
tíðkast í Rvík? Og græðir bærinn á því, þegar til lengdar
lætur að halda uppboðshamrinum sífellt reiddum að
höfðum manna, hvað lítið sem út af ber um getu manna
til greiðslu?
Vaxandi atvinnuleysi
eftir því sem líður á
sumarið
Atvinna mátti heita sæmileg
hér í bænum síðari hluta vetr-
ar og í vor, enda voru togar-
arnir þá að veiðum og lögðu
afla sinn upp hér að mestu.
Tunnuverksmiðjan var þá
starfrækt og skipakomur all-
miklar. ’
Nú um hríð hefur atvinnu- ;
leysi aftur á móti verið til- ;
finnanlegt og því meira sem
liðið hefur á sumarið og ganga
nú fjöldi verkamanna at-
vinnulausir dogum saman,
enda þótt fjöldi manna hafi
leitað burt úr bænum og þeim
fari fækkandi, sem freista þess
að sjá sér hér farborða með
vinnu sinni og fleiri og fleiri
bíði fyrsta tækifæris til þess
að flytja brott úr bænurn.
En þrátt fyrir hinar ískyggi-
legustu horfur í atvinnumál-
um bæjarins verður þess ekki
vart að þeir, sem ráðin hafa
! hreyfi hönd til bjargar eða
! sýni minnstu viðleitni til þess
; að breyta um þá kyrrstöðu-
! stefnu, sem þeir hafa fylgt og
;! fylgja, heldur stinga höfðinu í
sandinn og sýnist þá ástandið
harla gott.
Strútshátturinn er nú orð-
inn slíkur, að jafnvel lögboðin
atvinnuleysisskráning, sem
fara átti fram 1. þ. m., hefur
verið látin niður falla. Heldur
bæjarstjómin e. t. v. að verka-
menn gleymi atvinnuleysinu
ef það er ekki skráð á skýrsl-
ur?
1
Vinna verður hafin við togara-
bryggjuna í þessunt mánuði
Framsóknarmenn í bæjarstjórn greiddu at-
kvæði gegn því að hafizt yrði handa um þenn-
an nauðsynlega undirbúning að hraðf rystihúsinu
i!
Á bæjarstjórnarfundi sl. þriðju-
dag lá fyrir svofelld tillaga, er
samþykkt hafði verið í hafnar-
nefnd með 3 atkv. gegn 2, en
flutningsmaður hennar var Helgi
Pálsson:
„Nefndin samþykkir, að svo
fljótt, sem unnt er, að fengnu
samþykki vitamálastjóra, og ekki
síðar en fyrri hluta ágústmánað-
ar, skuli hafin bygging bryggj-
unnar á Oddeyrartanga og felur
Magnúsi Bjarnasyni og hafnar-
verði að sjá um að setja fallhamra
hafnarinnar nú þegar í vinnufært
stand.“
Bryggjuefnið til staðar og Vt
milljón í reiðufé.
Ætlunin er að nota hið marg-
fræga bryggjujárn, sem legið hef-
ur um fjölda ára við Torfunef, til
bryggjugerðarinnar og verða efn-
iskaup því mjög lítil.
Þá er og handbært allmikið fé
eða 485 þús. kr. til framkvæmd-
anna. Þar af eru 200 þús. kr.
á fjárlögum yfirstandandi árs og
285 þús. kr., sem hafnarsjóður
hefur aflögu til nýbygginga. Er
næsta ólíklegt að Akureyrarhöfn
fengi nokkurn ríkisstyrk á næsta
ári, ef það fé, sem fyrir hendi er,
yrði ekki notað. Þrátt fyrir þetta
mun þurfa allmikla lántöku til
þess að fullgera bryggjuna, en
næsta ólíklegt má þó telja að það
fé reynist ekki fáanlegt, ef fast
verður eftir leitað og fram-
kvæmdir hafnar, þótt getuleysi
bæjarstjórans séu að vísu lítil
takmörk sett á því sviði að útvega
lán.
Eg treysti mér ekki til. — Hér
má ekki hrasa að neinu. —
Þpir Jakob Frímannsson og
Steinsen réru lífróður, sinn á
hvoru borði, á síðasta bæjaT-
stjórnarfundi, til þess að hindra
framkvæmdir við bryggjuna. —
Sagði Steinsen: Eg treysti mér
ekki til, hvorki í ár né næsta ár,
að útvega það fé sem vantar!
(Aftur á móti vantreystir hann
sér ekkert til að vera bæjar-
stjóri.) Jakob bar sig sýnu betur
— en — „en það er ekki nein
ástæða til bjartsýni um lán —
hér má ekki hrasa að neinu.“ •—
Flutti Jakob síðan tillögu, sem
fól í sér að bæjarstjórn gat hindr-
að framkvæmdimar að miklu
leyti, ef honum byði svo við að
horfa.
Það óvænta skeði á fundinum,
að allir höfnuðu leiðsögu Stein-
sens og Jakobs, nema fulltrúar
Framsóknarflokksins, og var
fyrrgreind tillaga samþykkt með
7 atkv. gegn 2 (Jakob og Reykja-
lín), en Guðm. Guðlaugsson sat
hjá.
Ríkisstjórnin hyggst fleyla togurunum til næstu
áramóta með nýjum bílaskatti
Hrifsar jafnframt í ríkissjóð 15-20 milljónir
af innflutningnum
Um miðja sl. viku gerði ríkis-í
stjórnin kunnugt að loks hefði
náðst samkomulag um ráðstafanir
til aðstoðar togaraútgerðinni, eft-
ir að meginhluti togaraflotans
hefur legið í höfn um tveggja
mánaða skeið:
Ráðstafanimar eru þessar:
Lagður verður nýr skattur á
allar bifreiðir, sem inn verða
fluttar (með reglugerð er heimilt
að undanskilja bifreiðir til vissra
afnota) aðrar en vörubifreiðar.
Nemur þessi skattur 100% af fob.
verði bifreiðanna.
Lækkaðir verði ýmsir kostnað-
arliðir útgerðarinnar, svo sem
flutningsgjöld á útfluttum fiski,
vátryggingar og olía.
Gerð verði tilraun til þess að fá
frystihúsin til að greiða hærra
verð fyrir togarafisk.
Unnið verði að hækkuðu sölu-
verði á útfluttum fiski.
Þegar yfirlýsing ríkisstjórnar-
innar er athuguð dylst engum,
hve loðin hún er og teygjanleg. í
rauninni stendur þar varla nokk
ur hlutur fastur og óhagganlegur
annar en bflaskatturinn. Hitt er
enn allt í móðu „tilrauna“ og
„viðleitni“ og verður því ekki
fyllilega um þær yfirlýsingar
dæmt að sinni, nema út frá þeim
líkum sem fyrir hendi eru af fyrri
háttum ríkisstjórnarinnar.
Aðeins helmingurinn til
útgerðarinnaK
Auk hins nýja 100% skatts af
innkaupsverði bílanna fær ríkis-
sjóður svonefnt dýrtíðarsjóðs-
gjald og tolla af innflutningi
þeirra. Mun ekki fjarri lagi að
þær tekjur nemi svipaðri upp-
hæð og hinn nýji skattur, eða 15
—20 milljónum, ef inn verða
fluttir 10—12 hundruð bílar, svo
sem ráðgert er. Togaranefndin
hafði alltaf í sínum tillögum gert
ráð fyrir því að dýrtíðarsjóðs-
gjaldið rynni einnig til útgerðar-
(Framhald á 4. síðu).