Verkamaðurinn - 10.09.1954, Side 1
VERKfllMIRlllll
SÓSÍALISTAR!
Munið hlutaveltuna 19. m.
Gerið sem íyrst skil á söfn-
uðum munura til lilutaveltu-
nefndarinnar cða til skrif-
stofu Sósíalistafélagsins.
XXXVII. árg.
Akureyri, föstudaginn 10. september 1954
29. tbl.
Samvinna vinstri manna í verkalýðsfélögunum
in um fulltrúakjör til 24. þings Alþýðusamb.
verkelni verkalýðshreyfingarinnar
á Akureyri ákveð-
Islands og helzlu
@ ■------------
V örubílst jóraf élagið
Undanfarnar vikur hafa bréfaskipti og viðræð- I
ur um samstarf farið fram milli fulltrúa verka-
manna, sem fylgja Alþýðuflokknum að málum og
sósíalista í verkalýðsfélögunum. Er þessum viðræð-
um nú lokið með þeim árangri að fullt samkomu-
lag hefir tekizt um samstöðu um fulltrúaval til 24.
þings Alþýðusambands íslands og um sameigin-
lega stefnuyfirlýsingu í málefnum alþýðusamtak-
anna. Er hér um að ræða stórviðburð í verkalýðs-
hreyfingunni, sem haft getur hina mikilvægustu
þýðingu bæði fyrir samheldni og styrk verkalýðs-
félaganna hér í bænum og einnig, sem spor í þá
átt að sameina alla alþýðuhreyfinguna til nýrrar
sóknar fyrir málstað vinnandi manna.
Hér fer á eftir stefnuyfirlýsing sú, sem sam-
komulag hefir orðið um:
Samvinna alþýðuitlokksmanna og stuðningsmanna þeirra
og sósíalista og stuðningsmanna þeirra í verkalýðsfélögunum
á Akureyri, um fulltrúakjör til 24. þings ASÍ, byggist á því,
að við teljum, að sú innbyrðis barátta, sem háð hefur verið
í mörgum verkalýðsfélögum, sé alþýðusamtökunum mikill
hnekkur í starfi þeirra og hagsmunum launþeganna hættu-
legt, þegar til lengdar lætur.
Nú, þgear samtök atvinnurekenda og fésýslumanna eflast
með hverju ári að samheldni og þau njóta í stöðugt vaxandi
mæli stuðnings stjórnarvaldanna, er þörfin brýnni fyrir sam-
heldni allrar alþýðunnar til að standa sem bezt að vígi til
varnar hagsmunum sínum og nýrrar sóknar til betri lífskjara.
Verkefnin framundan fyrirsamtaka verkalýðshreyfingu eru
mikil og aðkallandi. Ekki aðeins við að bæta launakjörin á
sjó og landi, heldur einnig og ekki síður, til að knýja fram að-
gerðir til útrýmingar atvinnuleysinu, sem liggur í landi lang-
tímum í nær öllum bæjum og sjóþorpum utan Suðurlands. Á
sama tíma liggja stórvirkustu atvinnutækin — togararnir —
aðgerðalausir mánuðum saman. Skipin, sem verið hafa hin
aflasælustu, hvar sem leitað er til samanburðar, og gætu, með
stöðugum og hagkvæmum rekstri verið undirstaða að stór-
bættu atvinnuástandi í flestum sjóplássum landsins.
Við viljum leggja áherzlu á, að því aðeins verður efnahags-
legt sjálfstæði landsins tryggt til frambúðar, að landsmenn
Iramleiði nóg fyrir innflutningi sínum. Það er því eitt nær-
tækasta verkefni alþýðusamtakanna að knýja ríkisvaldið til
aðgerða til eflingar atvinnuveganna, til aukinnar framleiðslu
og stöðugri rekstri en nú er. Viljunt við því sérstaklega víta
seinagang stjórnarvaldanna í vor og sumar varðandi lausn á
reksturserfiðleikum togaranna.
Það er álit okkar, að samfelld útgerð togaranna sé lands-
mönnum slík höfuðnauðsyn, að einkis megi láta ófreistað til
að tryggja hana. í því sambandi verði fyrst og fremst útvegað
fé til að bæta aðstöðu útgerðarinnar til fullvinnslu aflans í
landinu og jafnframt knúð frám lækkun á útgerðarkostnaðin-
um, svo sem olíu, veiðarfærum, vátryggingargjöldum, vöxtum
o. fl. Jafnframt sé togarasjómönnutn tryggð svo góð kjör, að
þessi afkastamiesti atvinnuvegur sé jafnan eftirsóttur af vösk-
ustu mönnum.
Eitt af næstu verkefnum alþýðusamtakanna er að knýja
frarn raunhæfar aðgerðir af hálfu ríkisvaldsins í húsnæðismál-
um. Að ekki verði svikin lengur en orðið er marggefin loforð
um byggingu sementsverksmiðju, en innlend framleiðsla á
sementi myndi verða mikil lyftistöng fyrir byggingafram-
kvæmdir í landinu. Viljum við í þessu sambandi minna á, hve
hörmulegt íbúðarhúsnæði margt verkafólk býr við. Verður
að knýja fram stórauknar fjárveitingar og lán til bygginga
verkamannabústaða, sem eru raunhæfustu aðgerðir, sem enn
hafa komið fram til úrbóta á húsnæðisskortinum.
Verkalýðssamtökin verða að beita sér af alefli gegn þeirri
þrótin síðustu tíma, að fólkið nevðist til að flýja heimkynni
sín á Vestur-, Norður- og Austurlandi vegna atvinnuástands-
ins í þessum landshlutum, en þetta tnál er vel yfirstíganlegt.
V'iljunr við í því efni, m. a. leiða athygli að ríkisútgerð nokk-
urra togara til atvinnujöfnunar.
Hvað snertir atvinnulíf Akureyrar, viljum við alveg sér-
staklega nú leggja áherzlu á hina knýjandi nauðsyn á bygg-
ingu hraðlrystihúss hér án tafar. Teljum við þetta slíkt nauð-
synjamál, að segja megi að vöxtur atvinnulífsins í bænum
standi og falli með því.
Verkalýðshreyfingin verður að beita samtakamætti sínum
gegn verðbólgustefnu ríkisstjórnarinnar, sem m. a. hefur
kontið fram í fellingu íslenzku krónunnar æ ofan í æ, ýmist
með beinum eða óbcinum gengislækkunum. Af þessu tilefni
og síhrakandi kaupmætti launa, er óh jákvæmilegt að alþýðu-
samtökin taki upp baráttu fyrir því að 8 stunda vinnudagur
færi vinnandi mönnum lífvænlega afkomu — annað tveggja
með því að færa niður vöruverð eða með hækkuðum launum.
Og einnig fyrir því að verðlagsuppbót komi á kaup mánaðar-
lega, þar sem ríkisstjórnin hefur hvað eftir annað leikið þann
leik, að ,,ltagræða“ verðlaginu með beinu tilliti til þriggja
mánaða frestsins.
Við teljum að verkalýðssamtökin eigi að lýsa megnri van-
þóknun sinni á því, að efnahagsafkoma landsmanna er stöð-
ugt gerð háðari dvöl erlends herliðs í landinu og framkvæmd-
um á vegum þess. Við teljum það góðar friðarhorfur í heim-
inum, að tafarlaust eigi að segja upp hervarnarsamningnum
við Bandaríkin og fá hann alveg úr gild-i felldan.
Loks viljum við láta í Ijósi þær óskir okkar, að innan verka-
lýðssamtakanan megi hæfileikar alþýðunnar til að standa
saman njóta sín sem bezt, því að þar felast möguleikar hennar
til að bæta hag sinn og lífskjör í framtíðinni.
Jóhannes Jósepsson, form. Verkamannafél. Akureyrarkaupst.
Bjöm Jónsson, varaform. Verkamannafél. Akureyrarkaupst.
Torfi Vilhjálmsson, Verkamannafél. Akureyrarkaupst.
Stefán Árnason, Verkamannafél. Akureyrarkaupst.
Tryggvi Helgason, form. Sjómannafélags Akureyrar.
Sigurður Rósmundsson, í stjórn Sjómannafélags Akureyrar.
Jón Ingimarsson, formaður Iðju.
Konráð Sigurðsson, varaformaður Iðju.
Hjörleifur Hafliðason, gjaldkeri Iðju.
Kristján Larsen, ritari Iðju.
Elísabet Eiríksdóttir, formaður Einingar.
Lísbet Friðriksdóttir, í stjórn Einingar.
Jón II. Rögnvaldsson, form. Bílstjórafél. Akureyrar.
Ragnar Skjóldal, ritari Mílstjórafél. Akureyrar.
Jóhann Indriðason, Sveinafélagi.járniðnaðarmanna.
Árni Magnússon, í stjórn Fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna.
Egill Sigurbjörnsson, X'élstjórafélagi Akureyrar.
Jón M. Árnason, Vélstjórafélagi Akureyrar.
„Valur“ boðar vinnu-
stöðvun 13. þ. m.
Verkfall hefst hjá vörubílstjór-
um 13. þ. m. hafi samningar þá
ekki tekizt milli Vörubílstjórafé-
lagsins Vals og atvinnurekenda,
en eins og frá hefur verið skýrt
hér í blaðinu stendur deila þeirra
um forgangsrétt til vinnu og
nokkur minni háttar kjaraatriði.
Vörubílstjórafélagið Þróttur í
Rvík, Dagsbrún, Verkamannafél.
Akureyrarkaupstaðar og e. t. v.
fleiri félög hafa að beiðni Al-
þýðusambands íslands boðað
samúðaraðgerðir til stuðnings
bílstjórunum. Eru þær fólgnar í
því að félögin leggja bann á
vöruflutninga að og fró bænum.
Aðgerðir Verkamannafélagsins
hefjast 16. þ. m. og hinna félag-
anna um líkt leyti hafi þá ekki
verið samið.
Héraðssáttasemjari hefur boð-
að samningafund með deiluaðil-
um og hófst sá fundur kl. 10 í
morgun, en ekki er blaðinu
kunnugt, hrvort nokkur árangur
hefur orðið.
Lélegar sölur í Þýzka-
landi
Svalbakur seldi fai-m sinn, 235
tonn, í Cuxhaven sl. mánudag
fyrir 81.063 mörk. Júlí seldi á
miðvikudag fyrir 75 þús. mörk.
Talið er að sala þurfi að vera ca.
100 þús. mörk til þess að veiðiför
beri sig og er því verulegt tap á
sölum þessum.
Harðbakur og Kaldbakur munu
landa í Þýzkalandi í næstu viku.
Sléttbakur veiðir fyrir frysti-
húsin í Dalvík og Ólafsfirði.
Verður Ceislagatan
opnuð í haust
Utlit er fyrir að samkomulag
takizt milli Akureyrarbæjar og
Búnaðarbankans um það, að
bankinn láti hluta af lóð sinni við
Strandgötu undir fyrirhugaða
Geislagötu og selji bænum bak-
hús það sem er í vegi fyrir opnun
götunnar.
Mun verð bakhússins verða 20
þús. kr. og verð lóðarinnar 130 kr.
pr. fermeter, en nokkuð af lóð-
inni fær bærinn í skiptum fyrir
lóðarhluta við Túngötu.
Verði gengið frá samningum
um þetta ætti að verða unnt að
opna götuna þegar í haust.