Verkamaðurinn - 10.09.1954, Blaðsíða 2
2
VERKAMAÐURINN
Föstudagin 10. sept. 1954
yERKHiflÐURinn
— VIKUBLAÐ —
Útgefandi:
Sósíalistafélag Akureyrar
Ritnefnd:
Björn Jónsson, ábyrgðar-
maður, Jakob Árnason,
Þórir Daníelsson.
Afgreiðsla: Hafnarstræti 88. —
Sími 1516. — Pósthólf 21.
Áskriftarverð 30 kr. árg.
Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentv. Odds Bjömssonar h/f
Mikil tíðindi og góð
Mikil og góð tíðindi hafa gerzt
í verkalýðshreyfingunni á Akur-
eyri. Alþýðuflokksmenn og sósía-
listar hafa sameinast um full-
trúakjör til 24. þings Alþýðusam-
bands fslands og birt sameigin-
lega stefnuyfirlýsingu í helztu
málum alþýðusamtakann a. Rök-
rétt afleiðing þeirrar samvinnu,
sem hér hefur tekizt, er sú, að
allir fulltrúar verkalýðsfélaganna
á Akureyri á næsta Alþýðusam-
bandsþingi, 18 að tölu, munu
mæta þangað með þeim fasta
ásetningi að vinna þar að því að
á komizt á þinginu traust sam-
starf vinstri aflanna, sem beitt
verði til nýrrar sóknar fyrir
bættum lífskjörum alþýðustétt-
arinnar á öllum sviðum, en gegn
afturhaldsstefnu atvinnurekenda
og þeirra ríkisstjóma, sem ganga
erinda hennar.
Um langt skeið hefur klofning-
ur og úlfúð innan verkalýðs-
hreyfingarinnar, bæði hinnar
faglegu og stjómmálálegu, verið
vaxandi vatn á svikamyllu aftur-
haldsins: gert alþýðusamtökin
vanmáttug til að hamla gegn
gengislækkunum, vaxandi skatta
og tollabyrðxun, svikum við gerða
samninga og hvers konar öðrum
tilraunum til þess að þrýsta niðiu-
lífsstigi almennings — og einnig
gert áhrif verkalýðsflokkanna á
Alþingi á málefni vinnustéttanna
miklum mun minni en efni gætu
staðið til og nauðsynlegt væri til
þess að stöðvuð yrðu í eitt skipti
fyrir öll þau svikabrögð aftur-
haldsins að ræna með lagasetn-
ingum jafnharðan þeipi ávinn-
ingum, sem faglega baráttan nær.
Jafnframt þessu hefur íhaldið
reynt — og þótt ótrúlegt sé með
árangri — að verða þátttakandi í
verkalýðshreyfingunni til þess að
veikja hana innan frá, með því að
blása þar að glóðum sundrungar,
svæfa mátt hennar og trú á mál-
stað sínum og svíkja hana síðan á
úrslitastundum.
Þetta ástand í verkalýðshreyf-
ingunni er þegar orðið alþýðunni
dýrt og ógnar nú í dag allri af-
komu hennar og framtíð, jafnt
efnahagslega sem menningarlega.
Atvinnuleysi þjakar verkafólkið í
þremiu* landsf jórðungum og knýr
það til stórfelldasta fólksflótta í
sögu þjóðarinnar, svo að liggur
við auðn ,þar sem áður var blóm-
legt atvinnulíf. 8 stunda vinnu-
dagurinn, sem verkamenn flestra
eða allra menningarlanda hafa
knúð fram og jafnvel náð mun |
lengra, er hérlendis aftur orðinn
fjarlægt hugtak, þar sem á annað
borð er um næga atvinnu að
ræða. Þar gleypir gengdarlaust
húsaleigu-okur, skattpíning og
hvers konar féfletting tekjur
verkafólksins, svo að þar er nú
unninn lengri vinnudagur eða
jafnlangur og tíðkaðist fyrir ára-
tugum og gerir þó naumast betur
en að laxrnin hrökkvi fyrir nauð-
þurftum líðandi stundar.
Sjálfstæði þjóðarinnar hefur
verið selt af hendi fyrir baxma-
disk og afkoma hennar tengd
framkvæmdum á vegum erlends
herliðs, sem hér dvelur í óþökk
þjóðarinnar og ógnar menningu
hennar — í stað þess að byggja
upp traust atvinnulíf á grundvelli
eigin framleiðslu og eigin fram-
taks.
Gegn þessari öfugþróim allri
er verkalýðshreyfingin að rísa.
Fleirum og fleirum alþýðiunönn-
um er að verða ljóst að verka-
lýðshreyfingin er það eina afl,
sem getur stöðvað afturhaldið
áður en það hefur þrýst allri þjóð
inni út í þær ófærur, þaðan sem
ekki verður aftur snúið. En fyrsta
skilyrðið til þess að verkalýðs-
hreyfingin geti valdið því verk-
efni, er að hún standi sameinuð,
þurrki úr röðum sínum óþverra
allra afturhaldsáhrifa og slái
skjaldborg um allar beztu erfðir
sínar og þjóðarinnar.
Þing Alþýðusambandsins í
haust getur orðið ákvarðandi um
það, hvort verkalýðshreyfingin á
íslandi velrn- á næstu árum leið
samstarfs og sameiningar eða
áframhaldandi simdrimgu og
íhaldsáhrif. Verkalýður Akur-
eyrar hefur nú fyrir sitt leyti
kveðið upp úr um sína skoðun og
sína stefnu. Hann á að vísu ekki
nema 18 fulltrúa af 300, en það er
full vissa fyrir því að hann er
ekki einn um það álit, að leið
sameiningarinnar skuli valin.
Þúsundir og aftur þúsundir með-
lima Alþýðusambandsins munu
íylgja fordæmi hans.
Hér á Akureyri hafa verið
harðari átök en víðast annars
staðar innan verkalýðssamtak-
anna. Þess vegna eiga þeir for-
ustumenn allir, jafnt alþýðu-
flokksmenn sem sósíalistar, og
ekki síður þau hundruð verka-
manna, verkakvenna, sjómanna
og iðnaðarmanna, sem stutt hafa
þá til að koma á einingu um full-
trúakjörið, heiður skilinn. Starf
þeirra sannar svo, að ekki verður
um villst, að leið sameiningarinn -
ar er ekki aðeins lífsnauðsyn —
hún er einnig greiðfær, ef gagn-
kvæmt traust og gagnkvæmur
vilji er fyrir hendi.
um
Sigfús Sigurhjartarson
Minningarspjöldin eru til
sölu í skrifstofu Sósíalistafé-
lags Akureyrar, Hafnarstr. 88,
Amerískir glæpamenn útflutningsvara
stríði um að fá áfram að vera í
Bandaríkjunum, en ekki er ólík-
legt að leið þeirra liggi einnig til
ítalíu.
Ein nýjasta útflutningsvara Bandaríkjanna eru
gangsterar með amerísk borgararéttindi en af
r
ítölskum uppruna. Italir eru, af skiljanlegum
ástæðum, lítið hrifnir af þessari tegund
utanríkisviðskipta
Að undanförnu hefur fjöldi
amerískra borgara með ítölsk-
um nöfnum, streymt til ítalíu. —
Þetta eru stórglæpamenn, fjár-
kúgarar og fjárglæframenn, sem
Bandaríkjamenn vilja losna við
og senda þess vegna heim til
síns upprunalega föðurlands.
ítalir eru ákaflega gramir yfir
því að þannig er neytt upp á þá
glæpamönnum, sem klekkt er út
í Ameríku. Þeir benda á að
glæpamennirnir, með tölu hafi
alizt upp í Bandaríkjunum og
hafi hlotið allt sitt nám i fjár-
glæfrum og annarri glæpastarf-
semi þar. Hvers vegna eigi ítalía
þá að burðast með slíkt fólk, sem
sprottið sé upp af illum, amerísk-
um áhrifum, vegna þess eins að
foreldrar þess fluttu vestur með-
an glæpamennimir voru böm í
vöggu? Annars eru það einvörð-
ungu „þeir stóru“, sem fluttir eru
út og ekki er það neitt sérlega
skemmtilegt fyrir ítalíu að eiga
í fórum sínum heilt safn af stór-
svindlurum á borð við Lucky
Luciano, Joe Pici, Ciro Barile,
Mikle spinella o. s. frv. „Frægir“
menn eins og Joe Adonis og
Frank Costello eiga nú í hörðu
Vöruski pf a jöf nuðurinn óhag-
sfæður um 167 milljónir
Frá 1. janúar-31. júlí var flutt út fyrir 451
milij. kr. en inn fyrir 618 millj.
í nýútkomnum hagtíðindum má
sjá skýrslur um verzlunarvið-
skipti íslendinga við aðrar þjóðir
á tímabilinu frá 1. jan. til 31. júlí
1954. Vöruskiptajöfnuðurinn á
þessu tímabili hefur orðið okkur
óhagstæður um 167,17 millj. kr.
Innflutningurinn nam 618,49
millj. kr., en útflutnignurinn
451,32 millj. kr. Hin stórauknu
viðskipti við Soovétríkin eru
annars það markverðasta í
skýrslunni.
Hér fara á eftir töflur um við-
skipti íslendinga við önnur lönd
á tímabilinu frá 1. jan. til 31. júlí
1954. Tölurnar eru teknar úr
nýjustu Hagtíðindum. í hverri
töflu er aðeins getið hæstu lið-
anna.
Innan sviga eru tölur frá sama
tíma í fyrra.
Tafla I.
Innfluttar vörur eftir vöruteg.
Vörutegund: Verð í millj. kr.
Gam, álnav., vefnv. 71,7 (62,0
Sldsn., smurol. o. þ. h. 70,3 (82,3)
Flutningatæki 55,2 (18,9)
Vélar, aðrar en rafv. 51,4 (47,9)
Ódýrir málmar 33,7 (22,5)
Málmvörur 30,5 (27,4)
Rafvélar og áhöld 29,5 (29,1)
Kom og komvörur 25,9 (24,6)
Tilbúinn áburður 22,8 (23,6)
Kaffi, te, kakaó o. fl. 18,9 (19,9)
Tafla II.
Útfluttar vörur eftir vöruteg.
Vörutegund: Verð í millj. kr.
Freðfiskur
Saltfiskur, óverk
Saltfiskur, þurrk.
176,9 (104,6)
67,5 ( 59,0)
46,8 ( 37,1)
Skreið
Fiskimjöl
Þorskalýsi
44,2 ( 7,5)
33,4 ( 28,8)
27,1 ( 31,6)
Tafla III.
Innflutt frá ýmsum löndum.
Viðskiptal.: Verð innfl. í millj.
Bandaríkin
Bretland
Sovétríkin
V.-Þýzkaland
Svíþjóð
Finnland
130,6 (137,9)
80,0 ( 68,3)
53,4 ( 0)
51,3 (( 34,7)
39,6 ( 12,4)
38,0 ( 23,0)
Tafla IV.
Útflutt til hinna ýmsu landa.
Bandaríkin
Sovétríkin
Bretland
Tékkóslóvakía
Brazilía
Noregur
Portúgal
V.-Þýzkaland
92.4 (63,7)
53,2 ( 0)
36,0 (47,4)
33.1 ( 6,5)
26.5 ( 9,8)
24,0 ( 1,9)
22.5 (34,7)
22.2 (17,8)
Til samans hefur á tímabilinu
verið flutt út fyrir samtals 451,317
þús. kr., en inn fyrir 618,491 þús.
kr.
Á sama tíma í fyrra nam út-
flutningurinn 310,278 þús. kr., en
innflutningur 540,227 þús. kr.
Annars eru hin stórauknu við-
skipti við Sovétríkin það, sem at-
hyglisverðast er í töflum þessum.
,1 llllim IIIIII111111111111111111IIIM 1(1 IIIIVIIIIUIMftlltHIMIIiia
Riísafn Jóns Trausta 1*8 i
Með afborgunum.
Bókaverzl. Edda h.f. !
Akureyri.
iMimitiitHiiiMiimimuctuuiiuiimitmmmniunMM'/
Löggæzlumenn eru sannfærðir
um að þessir menn halda áfram
sinni fyrri iðju á ítalíu. Flestir
þeirra koma við sögu eiturlyfja-
smylgsins og með þá þekkingu á
mörkuðum og milliliðum, sem
þeir hafa, er vandinn ekki mikill
að byrja „á hinum endanum". —
Aldrei vinna þessir menn neitt,
svo að séð verði, en peninga
skort skortir þá ekki. Mike Spi-
nella býr í lúxusíbúð í Palermo.
Sagan segir að hann hafi 1600
dollara tekjur á dag. Lucky Lu-
ciano á setur í Neapel, en það er
eignað öðrum. Þegar hann er
ekki í Neapel dvelur hann á
Capri eða í Palermo. Luciano er
svo ,,smart“ að ekki hefur enn
tekizt að ákæra hann fyrir neins
konar glæpastarfsemi.
tölum fellur hvorki Luciano
eða hinir og þær tilfinningar eru
gagnkvæmar. Gangsteramir una
sér ekki í ítalíu og allir þrá þeir
að komast heim til Bandaríkj-
anna. Þeir sakna næturklúbb-
anna, fjárhættuspilanna, hraðans
og spenningarinnar. Og ekki sizt
sakna þeir þeirrar virðingar, sem
þeir nutu þar. Heima höfðu þeir
á tilfinningunni að fjöldi af am-
erískum meðborgurum þeirra
litu á þá „sem karla í krapinu",
en í ítalíu eru þeir öllum til ama.
Dagblöðin eyða ekki svo stórum
fyrirsögnum á glæpamennipa í
borgunum, heldur aðeins á ræn-
ingjana, sem hafast við í fjöllun-
um á Sikiley og Sardiníu.
Það vekur heldur ekki aðdáun
ítalanna, að einhver sé konungur
í undirheimum Bandaríkjanna.
Menn á borð við Lucky Luciano
njóta meiri athygli frá amerísk-
um ferðamönnum, en frá ítölun-
um. Ameríkanamir biðja þá um
eiginhandarsýnishom og finnst
það skemmtileg tilhugsun, að geta
sagt heima að þeir hafi skrafað
við þá. Ekkert slíkt gæti ítala
dottið í hug.
Strax og gansteramir koma á
ítalska grund eru þeir sendir til
fæðingarstaðar síns og skráðir
þar. Venjulega eru það smáþorp
í sveit ,en enginn stórborgageng-
ster kann við sig í sveit, og hann
notar fyrsta tækifæri sem býðst
til að komast til stórborganna og
venjulega er þeim heimilt að
ferðast, nema Luciano hefur ver-
ið bannað að sýna sig í Róm.
Gangster, sem setzt að í borg
eins og Neapel, Róm eða Mílanó,
reyni rallt hvað haxm getur til að
halda einkennum sínum sem
Ameríkani, í klæðaburði sem
öðru. Hann vill gjama vera þekkt
ur sem „Ameríkujói“ eða „Am-
eríkumikki“ og finnst skömm
koma til föðurlandsins.
Það er ekki auðvelt fyrir ítali
að losna aftur við glæpamennina,
því að lögin þar em töluvert
frjálslegri en í Bandaríkjunum,
að þessu leyti. ítalía á t. d. refsi-
nýlendu á eyjunni Ustica, en
þangað er aðeins heimilt að senda
(Framhald á 3. síðu).