Verkamaðurinn - 09.03.1956, Blaðsíða 4

4
VERKAMAÐURINN
"Föstudaginn 9. marz 1956
Útgerð Þjóðverja 1955
„. . .. Svo virðist sem togara-
útgerðin svari vel kostnaði. Þrátt
fyrir mikla aukningu skipastólsins
greiða útgerðarfélögin arð. Hið
stærsta þeirra: Nordsee, greiddi
engan arð reikningsárið 1952/53,
en næsta ár 6% og 8% í fyrra.
Hlutabréfin voru skráð á 99% af
nafnverði í ársbyrjun 1954, en
hækkuðu upp í 220% og voru
skráð á rúm 200% í árslok 1955.
Togararnir seldu 22,375 lestir
af afla sínum í Bretlandi fyrir
10.072.000 DM. Einnig hafa þeir
selt fyrir 33,7 millj. DM til Aust-
ur-Þýzkalands, og er það mikil
hækkun (1954 21 millj. DM).
Var þeim markaði þó hvergi nærri
fullnægt.
Hve mikið Þjóðverjar hafa flutt
út til annarra landa er ekki hægt
að segja enn sem komið er, en á
árinu 1954 voru fluttar út 28,240
lestir og verðmætið talið 34,2
millj. DM. Líklega hefir útflutn-
ingurinn árið 1955 verið um 25%
meiri. Þar í er þó ekki talin salan
til Englands né til Austur-Þýzka-
lands. Aðalútflutningslandið var
Austurríki, en til Israel seldu
Þjóðverjar 4,500 lestir af frystum
flökum fyrir 3,1 millj DM. . . .
Frystihúsin hafa haldið uppi
öflugum áróðri fyrir frystum fiski
og hafa spunnizt af honum fjörug-
ar blaðadeilur við ýmsa þverúðar-
fulia smásala og sýnast smásalar
fara mjög halloka í viðureigninni.
Eru sumir þeirra nú famir að
vitna um það, að þeir selji mikið
af freðflökum, án þess að fersk
fisksala þeirra hafi minnkaö. Þau
freðflök, sem nú eru seld hér, eru
nær eingöngu þýzk. Áður lágu
Þjóðverjar undir grun um það að
frysta ekki flök fyrr en fiskurinn
var orðinn lélegur. Þessi nýi fé-
lagsskapur frystihúsanna (Quick
Freezers Union e. V.) virðist þó
reyna að kenna mönnum að vanda
vöru sína, en auðvitað er langt frá,
að þau nái sömu gæðum og ís-
lenzk flök. Það bendir þó á fram-
farirnar, að árið 1954 seldu Vest-
ur-Þjóðverjar hraðfryst flök fyrir
555.000 — til Austur-Þýzka-
lands, en árið 1955 fyrir DM
2.980.000. Einnig voru seld freð-
flök til ísrael fyrir 3,1 millj. DM,
svo sem að ofan greinir. . . . “
(Ur skýrslu frá sendiráði
Islands í Bonn.)
(Ægir.)
- Samkomulag
(Framhald af 1. síðuj.
fræðimenn eiga að fá aðgang að
skjalasöfnum í Sovétríkjunum. Þá
mun sovézkur ballett koma til
Kaupmannahafnar á næsta ári.
í sameiginlegri yfirlýsingu
þeirra H. C. Hansens og Bulganins
var m. a. sagt að komið hafi í ljós
í viðræðunum að báðum ríkis-
stjórnunum sé það áhugamál, að
komið verði á öryggiskerfi sem
geti tryggt öryggi allra ríkja, og að
vígbúnðarkapphlaupið verði stöðv
að og afvopnun hafin og að gagn-
kvæmt traust megi móta svipinn
á samskiptum ríkjanna.
Hefir H. C. Hansen boðið þeim
Bulganin og Krústjoff að koma í
opinbera heimsókn til Danmerkur.
Bygging hraðfrystihússins
(Framhald af 1. síðu).
Sem dæmi um tjónið sem hinir
„ábyrgu“ hafa valdið einungis í
þessu eina máli, má minna á þá
staðerynd, að togarar á Suður-
landi og Vesturlandi, sem höfðu
greiðan aðgang að frystihúsum,
fiskuðu fyrir 800 þús. til 1 millj.
kr. á mán. s.l. sumar á sama tíma
og Akureyrartogararnir seldu ekki
nema fyrir 200—400 þús. kr. á
mánuði.
Um 130—140 manns munu
geta haft stöðuga atvinnu við
frystihúsið þegar það er tekið til
starfa. Þessari vinna hefir verka-
fólkið verið svipt undanfarin ár og
enn þann dag í dag.
Afturhaldsöflin tefja enn fyrir
byggingu hraðfrystihússins. Þau
hafa hindrað það um langt skeið
að nauðsynlegt fé væri lagt fram
til að fullgera bygginguna. Þessi
„ábyrgu" öfl hafa haldið og halda
því fram að fé fyrirfinnist ekki.
En á sama tíma og ekkert fé
fannst eða finnst var 74 milljón-
um króna sóað í bílainnflutning
aðeins á s.l. ári, innflutning sem
var að langmestu leyti alóþarfur
(nema fyrir braskarana).
Ástandið nú er í stuttu máli
þannig að byggingu hússins miðar
að heita má ekkert áfram nú um
margra mánaða skeið.
Vélar til ísframleiðslu og 1
40 þúsundir
Æ fleiri verkamönnum er nú
‘sagt upp vinnu í bílaiðnaði Banda-
ríkjanna. Um miðjan febr. s.l. var
tala atvinnuleysingjanna í bílaiðn-
aðinum komin upp í 40 þúsund.
í Bretlandi er líka mikil kreppa
í bílaiðnaðinum, m. a. vegna þess
að Þjóðverjar seldu á s.l. ári fleiri
bíla til Bandaríkjanna en enskir
bílaframleiðendur.
Hvaða verkamenn geta
borgað slíkar aðgerðir?
Danski prófessorinn John Hertz,
sem nú er prófessor í Stockhólmi,
var nýlega í kynnisför og náms-
ferðalagi í Bandaríkjunum. Við
heimkomuna skýrði hann m. a. frá
því, að það kostar 90—100 dollara
(um 1.470.00—1.630.00 ísl.kr.)að
láta draga úr sér eina tönn. Verð á
öðrum tannaðgerðum er svipað.—
Það er ekki óvenjulegt, segir
prófessorHertz, að amerískur tann
læknir hefir innunnið sér 1000
dollara (um 16.320.00 ísl kr.) áð-
ur enn setzt að morgunverði.
Þetta hljóta að vera þokkalegar
árstekjur, enda berjast tannlæknar
og aðrir læknar þar með hnúum
og hnefum á móti sjúkrasamlögum
í hvaða mynd sem er og álíta þess
háttar vera hreinan og beinan
kommúnisma. Og þar sem þeir
telja sjúkrasamlagafyrirkomulag
Norðurlanda eina af verstu upp-
finningum djöfulsins, má nærri
geta hvernig þeir líta þá á ástandið
í Sovétríkjunum, þar sem allar
tannaðgerðir eru ókeypis, nema ef
menn vilja láta fylla tennur með
gulli eða platínu, þá verða þeir að
borga efnið sjálfir.
samstæða til frystingar kváðu þó
væntanlegar í næsta mánuði og
korkur til einangrunar er sagður
væntanlegur frá Spáni eftir nokkr-
ar vikur.
En eftir öllu útliti nú virðast
litlar horfur á að hraðfrystihúsið
geti tekið til starfa fyrr en í fyrsta
lagi seint í haust, nema því aðeins
að það takist að knýja afturhaldið
til að flýta byggingu hússins.
130—140 manns tapar nú dag-
lega vinnu, bæjarfélagið tapar
vænum fúlgum mánaðarlega og
ríkið tapar stórfúlgum í erlendum
gjaldeyri vegna nautslegrar
þrjózku eða blátt áfram vegna frá-
munalegs skilningsskorts hinna
„ábyrgu“.
Tölur sem tala sínu
máli
Samkvæmt amerískum hag-
skýrslum var smjörneyzlan á
hvern í búa í Bandaríkjunum 3,7
kg. árið 1954. Það er nálægt því
helmingi minna en fyrir stríðið,
því að árið 1939 var neyzlan 7,9
kg. og 1924 var hún jafnvel 8,1
kg.
Til samanburðar má geta þess
að smjörneyzlan í Danmörku
1954 var 8,6 kg. á hvern íbúa, eða
helmingi méiri en í Bandaríkjun-
um, og þó vita allir að verkamenn
í Danmörku nota síður en svo
smjör daglega á borðum sínum.
„Offramleiðslan" af smjöri í
Bandaríkjunum er þess vegna að-
eins til á pappímum. Sannleikur-
inn er sá, að flestir launþegar þar
hafa ekki ráð á því að kaupa
smjör nema stöku sinnum.
Nýtt bóluefni
Vísindamenn í Sovétríkjunum
hafa fundið upp bóluefni gegn hin-
um illkynjaða sjúkdómi multipel
skleros. Það er taugasjúkdómur
og eru orsakir hans ókunnar og
hefir þessi sjúkdómur verið talinn
ólæknandi. Með hinu nýja MS-
bóluefni hefir tekist að lækna um
30% af þeim sjúklingum, sem hafa
verið bólusettir með þessu nýja
lyfi. Bóluefnið hefir nú verið við-
urkennt í Noregi og Svíþjóð og
hafa Sovétríkin látið þessum lönd-
um í té skammta af bóluefninu
eftir þörfum.
Hoppaðu Karolína
Hinn heimskunni rithöfundur
Björnstjerne Björnsson ætlaði að
ferðast til Parísar og var Karolína
kona hans mjög kvíðafull út af
honum.
„Það máttu vita, Björnstjerne, að
ef þú verður mér ótrúr þá vil ég
ekki lifa lengur. Þá hoppa eg út
um gluggann.
Björnsson ætlaði að vera fjar-
verandi í hálfan mánuð en honum
dvaldist 1 þess stað sex vikur í
París. Þegar hann kom heim, gekk
hann hljóðlega inn, leit alvörugef-
inn á maka sinn og sagðihnugginn:
„Hoppaðu, Karolína!“
Nýtt íslandsmet
Skautamót Akureyrar var hald-
ið s.l. þriðjudag og miðvikudag.
Setti Björn Baldursson nýtt Is-
landsmet í 3 þús. metra skauta-
hlaupi. Hljóp hann vegalengdina
á 5,47,2 mín.
Nehru lýsir stjórn
Breta í Indlandi
Forsætisráðherra Indlands,
Javaharlal Nehru, lýsir stjórn
Breta í Indlandi m. a. svo í bók
sinni „Discovery of India“ (Fund-
in Indíalönd):
„Augljósasta staðreyndin er hve
stjórn Breta í Indlandi var ófrjó
og hversu hún lamaði allt lif Ind-
verja. Erlend stjórn hlýtur jafnan
að vera án allra tengsla við sköp-
unarmátt þeirra þjóða, sem hún
ræður yfir. Þegar svo pólitísk og
menningarleg miðstöð þessarar
framandi stjórnar er víðs fjarri
hinu undirokaða landi og hún
styðst þar að auki við kynþátta-
hleypidóma, verða þessi tengsla-
slit algjör og leiða til andlegs og
menningarlegs hungurdauða hinna
undirokuðu.“
Og afleiðingunum af hinni skelfi-
legu hungursneyð, sem gekk yfir
Indland í síðari heimsstyrjöldinni,
lýsir Nehru svo:
„Hungursneyðin afhjúpaði mynd
.... örbirgð og ljótleiks og mann-
legrar hrörnunar eftir að Bretar
höfðu setið þarna að vöidum í
margar aldir. Hún var hámark og
uppfylling bretskrar stjórnar á
Indlandi.
Það eru ekki óblíð náttúruöfl,
eða hamfarir höfuðskepnanna, sem
áttu sök á þessari hungursneyð, né
heldur stafaði hún af hernaðarað-
gerðum eða herkví óvina. Allir,
sem vit höfðu á, voru sammála
um, að hún væri mannaverk og
hægt hefði verið að sjá hana fyrir
og forðast hana.“
Og indverski hagfræðirigurinn
Singh, sem ritað hefir bókina
„Fæðuvandamál Indlands", segir
að 25 millj. manna hafi dáið úr
hungri í Indlandi á síðasta fjórð-
ungi 19. aldar, en að hungursneyð-
in hafi jafnvel verið ennþá tíðari
gestur þar á þessari öld. Á árinu
1943 dó t. d. 3% millj. manna úr
hungri í Indlandi.
Þetta er aðeins eitt dæmi af
mörgum sem sýnir hvernig ný-
lenduveldin hafa farið og fara með
hinar undirokuðu nýlenduþjóðir.
Bókaskipti.
Bókaskipti milli vísindastofnana
Sovétríkjanna og annarra landa
fara stöðugt í vöxt. Leivngradl
bókasafn Vísindaakademíu Sovét-
ríkjanna á bókaskipti við 2500
vísindastofnanir og æðri mennta-
stofnanir 84 landa.
Á myndinni sézt Kristján frá
Djúpalæk vera að halda ræðu á
árshátíð Sósíalistafélags Akureyr-
ar sJ. laugardag.
(Ljósm.: Sigtr. Helgason.)
Skákmeistararnir
Tjamanoff og Ilivitskí
koma til Reykjavíkur
n. k. sunnudag
Næstkomandi sunnudag koma
til Reykjavíkur tveir kunnir skák-
menn, Tajmanoff og Ilivitskí. Er
hinn fyrrnefndi heimskunnur og
stórmeistari að nafnbót. Munu
þeir dveljast hér á landi um
þriggja vikna skeið.
Mun skákmót hefjast í R.vík
upp úr helginni og munu hinir
sovézku gestir tefla þar við 8—10
beztu skákmenn Reykjavíkur, en
auk þess munu þeir tefla þar fjöl-
tefli og víðar. Óvíst er enn, hvort
þeir koma hingað til Akureyrar.
Sovézku skákmennirnir koma í
boði Taflfélags Reykjavíkur.
í lok f. m. var keppt til úrslita
um skákmeistaratitil Sovétríkj-
anna. Tajmanoff sigraði með 3 af
4 vinningum mögulegum.
Hann er 30 ára gamall og er
prýðilegur pianoleikari og er
kvæntur pianoleikaranum Lyubov
Brook, halda þau iðulega hljóm-
leika með samleik á tvö piano.
Aldrei grætt meira
en síðastliðið ár
;; Stærsti bíla- og hergagnaiðn-;
;: aðarhringur heimsins, General:
: Motors, græddi í fyrri 1189:;
.; dollara, en árið áður „einung- í
I í is“ 806 millj. doll. i
;; United States Steel auð-;
; hringurinn græddi í fyrra 370:
; milljónir doll., en 195 millj.
; doll. 1954. Af þessu sést að;!
; hergagnaiðnaðurinn blómstrar í s
; Bandaríkjunum undir stjórn:
;: Eisenhowers og það mun ekki!
! standa á því að hergagnafram-1;
; leiðendurnir verði ríflegir þeg-1;
:; ar kosningasjóður flokks Eisen- ;;
; howers kallar á þá. ;■
VERKHDlflÐURinn
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritnefnd: Bjöm Jónsson (áb.), Einar Kristjánsson, Jakob Árnason.
Afgreiðsla: Hafnarstræti 88. Sími 1516. Pósthólf 21.
Áskriftarverð 40 krónur árg. Lausasöluverð 1. kr. eintakið.
Akureyri. — Prentverk Odds Björnssonar h.f.