Verkamaðurinn - 31.08.1956, Qupperneq 1

VERKJTOURiníí
AKUREYRINGAR!
Með því að lesa Þjóðvilj-
ann fyigist þió bezt nn.5
innlendum sem erlend-
um málum. — Áskrifta-
sími 1516.
XXXIX. áig.
Akureyri, föstudaginn 31. ágúst 1956
27- tbl.
ört vaxandi
41. þnig esperantista var háð í Kaupmannahöfn dagana 5. til 11. þ.
m. Þingað sóttu 2200 fulltrúar frá meira en 40 löndum, og allir gálu
talazt við og skilið hver annan erfiðleikalaust. Þar t.öluðu allir sama
málið og engra túlka var þörf.
Meðal þátttakenda í þinginu
var Jakob Árnason, fyrrum rit-
stjóri Verkamannsins.— í tilefni
þess hefui' blaðið leitað frétta
hjá honum af störfum þingsins
og útbreiðslu alþjóðamálsins.
— Eg hef heyrt að þetta hafi
verið mjög fjölmennt þing. Hvað
geturðu sagt okkur um það, og
hvar var það haldið?
Jakob Árnason.
-r- Já, þingið var sett í Kaup-
manna höfn í Konserthöllinni í
Tivoli að morgni 5. ágúst, en ann
ars var þingið haldið í
Danmarks Tekniske Höjskole. —
Alls sóttu þingið um 2200 full-
trúar víðs vegar að úr heimin-
um, og voru þeir frá rúmlega 40
löndum. Var fólk þetta á öllum
aldri, en ungt fólk þó einkum
áberandi og jafnvel nokkuð af
börnum, sem töluðu esperanto
eins og þeirra móðurmál væri.
Einnig voru þarna margir pró-
fessorar og doktorar og heims-
kunnir vísindamenn.
— í hverju voru störf þings-
ins fólgin?
— Yfir 50 fundir voru haldnir
og þar flutt erindi og fyrirlestrar
um hin margvíslegustu efni. Á
eftir erindunum voru iðulega
umræður. Tveir fundir voru sér-
staklega helgaðir friðarmálun-
um. Var annar þeirra skipulagð-
ur af borgaralegum esperantist-
um, en hinn af samtökum rót-
rækra esperantista. Þar var m. a.
gerð samþykkt þess efnis, að
samtökin beittu sér fyrir því, að
það æskufólk, sem hefur í
hyggju að sækja heimsmót æsk-
unnar, sem haldið verður í
Moskvu næsta ár, læri esperanto.
Má í því sambandi geta þess, að
Æskulýðssamband Leningrad-
borgar hefur gefið út ávarp til
æskulýðssamtaka víðs vegar um
heim, að hvetja meðlimi sína til
að læra málið, í 'því skyni að
nota það á æskulýðsmótinu, en
Æskulýðssamband Leningrad-
borgar hefur ákveðið að beita sér
fyrir því, að meðlimir þess læri
esperanto fyrir mótið, svo að sem
flestir þátttakenda geti skilið
hver annan og samtöl þeirra
verði meira en bros og bending-
ar.
Barátta íslendinga gegn er-
lendum her í landi sínu og sam-
þykkt Alþingis og stjórnarskiptin
hér í því sambandi, hefur vakið
Myndin sýnir íslenzku kvennanefndina í Sovétríkjunum ásamt túlkum. (Sjá grein Steinunnar Bjarm-
an á 3. síðu.) — Frá vinstri: Raya Smirnova, Helen Hakalina, Arnheiður Sigurðardóttir, stud. mag.,
Marianna Podobedova, Steinunn Bjarman, Valgerður Guðmundsdóttir, Guðrún Guðjónsdóttir og
Halldóra B. Bjömsson.
Verðhækkanir bannaðar
Kaupgjald óbreytt til áramóta
-@
feikna athygli erlendis, og var eg
sífellt spurður um þessi mál. Á
friðarfundinum benti einn ræðu-
manna á baráttu íslendinga gegn
erlendri herstu sem glæsilegt
fordæmi í friðarbaráttunni.
— Þurftu fulltrúar á þinginu
nú ekki að grípa til annarra mála
en esperanto?
— Nei, fjarri því. Öll störf
þingsins fóru fram á esperanto
og allir röbbuðu saman á al-
þjóðamálinu og var ekki hægt
annað að heyra en það væri jafn
(Framhald á 4. síðu.)
Morgunn á togara
Nú í vikunni gaf forseti íslands, að tilhlutan ríkisstjómar-
innar, út bráðabirgðalög, sem banna allar verðhækkanir það
sem eftir er af þessu ári. Jafnframt er svo ákveðið, að núgild-
andi kaupgjaldsvísitala, 178 stig, haldist óbreytt sama tíma.
Lög þessi eru sett í samvinnu við Alþýðusamband tslands
og Stéttarsamband bænda.
Með þessum aðgerðum hafa ríkisstjómin og samtök vinn-
andi fólks stöðvað verðbólguna næstu fjóra mánuði, en þann
tíma á að nota til að rannsaka og undirbúa þær ráðstafanir í
efnahagsmálum þjóðarinnra, sem duga megi til frambúðar.
Málverk eftir Svein Bjömsson. — Eigandi myndarinnar er Lýsi og mjöl h.f. í Hafnarfirði.
Samkvæmt hinum nýju lögum
skal allt verðlag haldast óbreytt
frá því sem var 15. ágúst, að við-
lögðum þungum sektum. Þessi
ákvæði ná einnig til landbúnað-
arafurða, sem áttu að hækka í
næsta mánuði, en bændur fá þó
uppbót, sem miðast við kaup-
gjaldsvísitölu þá, 178 stig, sem
gilt héfur frá 1. júní sl., en upp-
bótin greiðist úr ríkissjóði.
Þessar aðgerðir voru gerðar
með samkomulagi milli ríkis-
stjórnarinnar og stéttasamtaka
verkamanna og bænda, og eru
bundnar því skilyrði, að fyrir
áramót verði samið um frambúð-
arlausn efnahagsmálanna, ella
komi aftur til framkvæmda fyrri
ákvæði um kaupgreiðslur og
verðlag.
Hermann Jónasson, forsætis-
ráðherra, rakti hinar nýju ráð-
stafanir, og hverja nauðsyn bar
til þeirra, í greinargóðri útvarps-
ræðu sl. þriðjudagskvöld. Fer
síðari hluti ræðu hans hér á eftir,
en bráðabirgðalögin sjálf eru
birt annars staðar í blaðinu.
Úr ræðu forsætisráðherra.
En þótt hér sé um mikinn við-
burð að ræða, mega lendsmenn
ekki gleyma því, að þetta er að-
eins byrjun, að vísu góð byrjun,
en eingöngu til þess gerð, að ekki
fari allt í kaf næstu 4 mánuði og
að ríkisstjórnin fái vinnufrið,
meðan hún er að rannsaka
ástandið til hlítar og yfirvega að
því búnu, í samráði við vinnu-
stéttimar, til hverra framibúðar-
úrræða skuli grípa til þess að
ráða bót á því meini, sem þjakað
hefur og þjakar í vaxandi mæli
íslenzka framleiðslu og fjármála-
líf. En vinnustéttirnar hafa nú
sýnt lærdómsríkt fordæmi. —
Bót verður ekki ráðin á hinu
helsjúka fjármálakerfi og dýrtíð-
in yfribuguð nema með skilningi
mikils meirihluta þjóðarinnar á
því, að verðbólgan er böl allra
nema fárra dýrtíðarbraskai'a.
Hún er vaxandi böl, því meira
sem hún eykst, og að lokum fær-
ir hún alla framleiðslu í kaf. —
Vöxtur dýrtíðarinnaf getur að
vísu aukið framkvæmdir og
vissa, falska tegund velmegun; i
um takmarkaðan tíma, en síðar
leiðir hún ávallt til stöðvunar
framleiðslu og framfara, atvinnu-
leysis og fátæktar. Við Islend-
ingar erum komnir óhugnaniega
nærri þessum mörkum í þessu
efni. Til þess að skapa öruggt al •
(Fremhald á 4. sxðu.)
Notkun Esperanto fer
A bökkum Nevufljóts, Leningrad