Verkamaðurinn - 21.09.1956, Qupperneq 2

2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 21- sept. 1956
UERKHlTlRÐIlRlfin
Ritstjári: ÞORSTEINN JÓNATANSSON.
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
lilaöstjórn: Björn Jónsson, Einar Kristjánsson, Jakob Árnason.
Aí'greiðsla: Hafnarstræti 88. Sími 1516. Pósthólf 21.
Áskriftarverð 40 krónur árg. Lausasöluverð 1. kr. eintakið.
Akureyri. — Prentverk Odds Björnssonar h.f.
____________________________
Samsfillt alþýða er ósigrandi afl
HLJOMLEIKAR Sovét-listamanna
Tveir mánuðir eru nú liðnir frá
því að vinstri flokkarnir tóku
höndum saman um stjórn þjóð-
arskútunnar. Tveir mánuðir er
ekki langur tími, en greinilega
hefur þó komið í ljós, að meiri
vilji er nú hjá valdhöfunum til
að aðhafast eitthvað til raun-
hæfra úrbóta í efnahagsmálun-
um og þjóðinni til hagsbóta en
áður var, og stjórnin hefur þegar
gert það lýðum ljóst, að stefnu-
skrá hennar er tekin alvarlega,
en hefur ekki aðeins verið sett
fram til að sýnast, svo sem oft
hefur viljað brenna við.
Samstarfið innan ríkisstjórnar-
innar hefur einnig gengið vel og
árekstralaust til þessa, en það
sannar, að vilji er fyrir hendi til
að vinna saman þjóðinni til
gagns. Munu allir óska, að svo
haldist áfram. Sundrung vinstri
aflanna hefur æfinlega reynzt
til ills eins, en vatn á myllu and-
stæðinga alþýðunnar.
Eitt af fyrstu verkum stjórn-
arinnar var að setja hömlur við
því, að íbúðarhúsnæði væri tekið
til annarra nota, þar sem skortur
er húsnæðis. Skömmu síðar voru
sett verðfestingarlögin, til þess
að stöðva dýrtíðarflóðið, svo að
vinnufriður gæfist til að rann-
saka og undirbúa varanlegar að-
gerðir í efnahagsmálum þjóðar-
innar. Þá hefur fyrir nokkru ver-
ið sett á laggirnar nefnd, sem
undirbúa skal áætlun um fram-
kvæmdir í landinu á næstu ár-
um með það fyrir augum, að næg
vinna sé jafnan fyrir hendi fyrir
alla, sem vinna vilja, og atvinnu-
tæki séu sem haganlegast stað-
sett með tillit^til afkomu fólks í
öllum landshlutum.
Ekkert af þessu hefði verið
gert, ef íhaldsmennimir hefðu
setið áfram í ráðherrastólunum.
Allar framannefndar aðgerðir
eru fyrst og fremst miðaðar við
afkomu og lífsmöguleika alþýðu
manna, en allar tillögur og gerð-
ir íhaldsins eru jafnan miðaðar
við fámenna forréttindastétt.
íhaldsmennirnir segja nú um
verk ríkisstjórnarinnar, að hún
hafi einmitt gert það, sem þeir
hafi viljað gera, en ekki getað
komið fram vegna andstöðu
vinnustéttanna. Vitanlega er það
alls ekki rétt, að íhaldið hafi vilj-
að gera þær ráðstafanir, sem
ríkisstjórnin nú hefur gert, og
hefur margsinnis verið sýnt fram
á hér í blaðinu, auk þess sem það
sannast bezt með því, að jafn-
hliða því, sem íhaldið segist hafa
viljað gera nefndar ráðstafanir
rægir það þær nú, svo sem það
framast getur. En ástæðan fyrir
því, að það segir, í öðru orðinu,
að það hafi viljað gera þetta
sjálft, þegar í vor, er sú, að
íhaldið finnur, að gerðir núver-
andi stjórnar finna hljómgrunn
hjá alþýðu manna.
Launastéttirnar hafa lengi
fundið og vitað, að nauðsyn var
róttækra ráðstafana í dýrtíðar-
málunum, og þær fagna því að
tilraunir skuli nú gerðar í þá átt.
Vísitölukerfið hefur ekki leikið
neina jafn grátt á undanförnum
árum sem launþegana og þess
vegna skilja þeir manna bezt,
hver nauðsyn er að tekið sé fyrir
verðbólguna, og þeir vita, að það
verður þeim til hagsbóta áður en
langir tímar líða, og það jafnvel
þótt þeir þurfi að færa einhverj-
ar stundarfórnir.
En sú röksemd íhaldsins, að
það hafi ekkert getað aðhafst í
verðbólgumálunum vegna and-
stöðu vinnustéttanna, er athygl-
isverð út af fyrir sig. Ekki vegna
þess, að sönn sé í þessu tilfelli,
iieldur vegna þess, að í henni
felst mikilsverð viðurkenning á
styrk alþýðusamtakanna. Með
þessu er íhaldið raunverulega að
viðurkenna það, sem allir aðrir
vissu og viðurkenndu, að samtök
alþýðunnar við sjó og í sveit eru
orðin svo þroskuð og sterk, að
ógerlegt er fyrir ríkisvaldið að
ganga í berhögg við þau. Land-
inu verður ekki stjórnað svo að
vel fari í andstöðu við samtök
hins vinnandi fólks. Þetta hefði
íhaldið átt að vera búið að læra
fyrir löngu og breyta eftir því.
Og alþýðan sjálf ver;ður að
muna eftir þessari viðurkenn-
ingu voldugasta andstæðings
hennar, og minnast þess jafnan
hver styrkur hennar er. Ef hún
minnist þess getur hún jafnan
boðið andstæðingunum byrginn,
hverju nafni sem nefnast, og þá
getur hún tryggt það, að aftur-
haldspostulamir fái aldrei tæki-
færi til að níðast á réttindum
hennar. Samtök alþýðunnar eiga
að vera leiðarljós núverandi rík-
isstjórnar og það er á þeirra
valdi, að vilji þeirra sé virtur.
Aðeins verða samtökin að leggja
á það áherzlu, að hleypa ekki
andstæðingunum inn fyrir borg-
armúra sína, enda þótt asnar
þeirra séu kylfjaðir guili og
fögrum loforðum.
íhaldið hefur oft reynt að ná
iötfestu innan verkalýðssaamtak-
anna og tilgangur þess hefur
jafnan verið einn og hinn sami:
Að freista þess að eyðileggja
samtökin innan frá. Sem betur
fer hefur þetta ekki heppnast, en
hættan er enn til staðar, ef verka
lýðurinn er sér ekki nægilega
meðvitandi um hana eða stendur
ekki nægjanlega á verði um
samtök sín.
Það verður því aldrei um of
brýnt fyrir íslenzkri alþýðu, að
Það ríkti mikil hrifning og
fögnuður meðal áheyrenda í
Nýja-Bíó á Akureyri í gærkvöld,
og var það vissulega ekki að
ástæðulausu. Fimm afbragðs
tónlistamenn frá Sovétríkjunum,
sem eru nú staddir á íslandi í
boði MlR — Menningartengsla
íslands og Ráðstjórnarríkjanna
— og fyrir milligöngu VOKS í
Moskva, fluttu þar úrvalstónlist,
fyrst og fremst rússneska, en
einnig frá mörgum öðrum lönd-
um.
Fyrst lék Khalida Aktjamova
fjögur tónverk á fiðlu með und-
irleik Friedu Bauer. Voru tvö
tónverkin löng: Chaconne eftir
Vitali og Introduction og Ronda
capriccioso eftir Saint-Saéns.
Aktjamova er ung að árum, en er
þegar komin í fremstu röð fiðlu-
snillinga og hefir hlotið mikla
viðurkenningu. Hún var í sjö ár
nemandi Davids Ojstrakhs, sem
er talinn fremstur allra núlifandi
fiðlumeistara. Leikur hennar er
svo fullkominn og fágaður,
hreinn og tær, að það er töfrum
líkast, hver tónn sem slípaður
gimsteinn, og hún býr yfir log-
andi heitum skapsmunum, sem
birtast í hverri línu laganna, sem
hún leikur. Aðdáanlega flutti
hún litla lagið eftir Glier (Rom-
ansa), og það er örðugt að hugsa
sér, að tónverk Saint-Saéns
verði betur flutt en hún gerði.
Næst söng Tatjana Lavrova
fimm lög. Hún er fræg óperu-
söngkona og starfar við Malyj-
óperuna í Leningrad. Hún hefir
mjög blæfagra og þrautþjálfaða
sopranrödd með ósviknum
strengjahreim, bæði kröftuga og
hlýja. Flutningur hennar og
túlkun öll er með miklum ágæt-
um, og vil ég ekki sízt minna á
fyrsta lagið, er hún söng, sem var
Romansa Antonidu úr óperunni
„Ivan Súsanín“ eftir Glinka. Dá-
samlega söng hún Draum eftir
Grieg, og hefi ég aldrei heyrt það
lag svo vel flutt. En þar eins og í
öllum hinum lögunum átti Frieda
Bauer sinn þátt ósvikinn með
hinum fullkomna undirleik sín-
um. Hin lögin voru einnig hvert
öðru betur flutt og hrifning
áheyrenda eftir því mikil.
Að loknu hlé kom fram pí-
anó-einleikarinn Dimitri Baskir-
ov. Hann er ungur, en hefir
hlotið margfalda Viðurkenningu,
meðal annars Thibaud-Long-
verðlaunin í París í fyrra. Við-
fangsefni hans var Sónata í c-
moll eftir Chopin, eitt hið stór-
brotnasta og átakanlegasta tón-
verk fyrir píanó, sem samið hef-
ir verið. Tónskáldið lýsir þar
frelsisstríði Pólverja, ósigri, sorg
þjóðarinnar yfir hinum föllnu
hetjum og að lokum áframhald-
andi frelsisbaráttu. Og Dimitri
Baskirov flutti þetta stórkostlega
hún geri sér ljóst, hver styrkur
er fólginn í samtökum hennar, ef
þau eru samstillt og einhuga. Þá
eru þau það afl, sem enginn fær
sigrað, og þá ráða þau úrslitum
um gang hinna þýðingarmestu
mála.
listaverk af þeim eldmóði og
innra krafti, sem hinum mestu
snillingum einum er veitt.
Áhrifin voru líka feiknamikil, og
listamaðurinn margkallaður fram
og lék að lokum aukalag: Vor-
leysing eftir Rakhmaninov.
Að síðustu kom fram söngvar-
inn Viktor Morozov, sem er
fremsti bassasöngvari við Malyj-
óperuna í Leningrad. Morozov
hefir afarmikla rödd, hlýja,
mjúka, blæfagra og blæbrigða-
ríka, og tækni hans virðast eng-
in takmörk sett. Og hann er
gæddur þeim hjartanlega
„húmor“, sem nær á svipstundu
tökum á áheyrendum, enda hefir
engum söngvara verið fagnað hér
jafn ákaft sem honum. Hann er
í senn afburða góður söngvari og
leikari. Lögin, sem hann söng
voru líka sérlega vel fallin til að
hrífa alla áheyrendur, en þau
voru: Aría Súsaníns úr „ívan
Súsanín", þrjú rússnesk þjóðlög
og Flóin eftir Mússorgskíj. Síð-
ast, en ekki sízt, söng hann
aukalag: Aríu úr óperunni „Igor
fursta" eftir Borodin. Hygg ég,
að fáir muni hafa sungið það lag
betur.
Svo vel túlkuðu þau lögin,
Lavrova og Morozov, að áheyr-
endur fundu lítið til þess, að þau
sungu á tungumáli, sem fæstir
skiidu nokkurt orð í. Þau náðu
til hjartna allra þrátt fyrir það.
Frieda Bauer er fræg listakona.
Hún er fastur undirleikari við
Moskva tónlis tarháskólann. Hún
er í einu og öllu afburða góður
píanóleikari, og í þeirri vanda-
sömu list að leika undir einleik
eða einsöng er hún frábær, og
hefir enginn slíkur undirieikari
heyrzt hér áður nema Sofía Vak-
man, sem kom hér í fyrra ásamt
fiðlusnillingnum Edvard Gratsj
og söngvaranum Sjaposnikov.
Snilld hennar kom ekki sízt í
ljós, er hún lék undir söng
Morozovs. Hennar þáttur í þess-
um ógleymanlegu hljómleikum
var ekki síztur.
Óhætt er að fullyrða, að heim-
sóknir slíkra afbragðs listamanna
sem þessara opna augu margra,
sem haldnir hafa verið margs
konar fordómum gagnvárt Sov-
étríkjunum og öllu, sem þaðan
kemur, og hafa ekki viljað skilja
það, að þar búa þjóðir, furðu
líkar okkur íslendingum, vin-
samlegar og velviljaðar, eigandi
þau áhugamál öllu öðru fremur
að lifa í friði við alla menn og
byggja upp land sitt og alla
menningu og búa bömum sínum
betri heim en áður hefir þekkzt.
Akureyri, 19. sept. 1956.
A.S.
Skömmtunarseðlar
fyrir IV tímabil 1956 verða afhentir á bæjar-
skrifstofunum frá og með 1. október næstkom-
andi til októberloka. Skömmtunarseðlar verða
aðeins afhentir gegn árituðum stofni þriðja
skömmtunarseðils.
Fólk er beðið að athuga, að skömmtunar-
seðlar verða einungis afhentir októbermánuð.
Bæjarstjórinn á Akureyri, 18. sept. 1956.
STEINN STEINSEN.
SLÁTURSALAKEA
Verð á sláturafurðum.
Verð á kjöti í heilum skrokkum.
I. flokkur krónur 21.49
II. flokkur krónur 18.64
III. flokkur krónur 17.78
IV. flokkur krónur 14.68
HEÍL SLÁTUR
með ósviðnum haus krónur 30.00
með sviðnum haus krónur 32.00
Hausar sviðnir krónur 15.90 pr. kg.
Hausar ósviðnir krónur 10.00 pr. kg.
Lifur krónur 19.00 pr. kg.
Mör krónur 9.45 pr. kg.
Ristlar krónur 0.50 pr. stk.
Sendum allt heim. - Fljót og góð afgreiðsla.
SLÁTURSALA KEA
SÍMI 1556.