Verkamaðurinn - 19.10.1956, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 19. október 1956
vERKRmnÐURimt
Ritstjóri: ÞORSTEINN JÓNATANSSON.
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
BlaÖstjórn: Björn Jónsson, Einar Kristjánsson, Jakob Árnason.
Atgreiðsla: Hafnarstræti 88. Sími 1516. Pósthólt 21.
Áskriltarverð 40 krónur árg. Lausasöluverð 1. kr. eintakið.
Akureyri. — Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Kjörbréfadeilan
Fyrsta vika Alþingis fór í deilur
um kjörbréf uppbótarþingmanna
Alþýðuflokksins, og héldu þing-
menn Sjálfstæðisflokksins uppi mál-
þófi miklu, enda þó að sýrit væri
þegar í upphafi, hver verða mundi
afgreiðsla málsins. Þófi þessu er nu
loks lokið, og voru umrædd kjör-
bréf samþykkt með 32 atkvæðum
gegn 19 atkvæðum Sjálfstæðisflokks-
ins.
Þingmenn Alþýðubandalagsins
gerðu sérstaka grein fyrir afstöðu
sinni í þessu máli, og er þar lögð
áherzla á, að það hefði ekki verið
nein raunveruleg lækning þeirrar
meinsemdar, sem þarna er um að
ræða, að senda heim þingmenn þá,
sem nú hafa tekið sæti sem uppbót-
armenn íyrir Alþýðuflokkinn. Slíkt
helð'i aðeins orðið til þess að skapa
öngþveiti og flækju, sem illt hefði
verið að ráða fram úr og e. t. v. ó-
framkvæmanlegt nema með því, að
láta fara fram nýjar kosningar, sem
alveg eins hefðu getað orðið á sama
grundvelli, ef afstaða landskjör-
stjórnarmanna hefur ekkert breytzt,
og með því er ekki hægt að reikna,
svo langan tíma, sem þeir höfðu
haft til umhugsunar, áður en þeir
felldu úrskurð sinn.
Það eina, sem vit er í að gera í
þessu máli, og það er nauðsynlegt
að gert verði, er að ganga þannig
frá kosningalögunum og stjórnar-
skránni, að ákvæði þeirra verði ekki
misnotuð, eins og átti sér stað með
kosningabandalagi Alþýðuflokksins
og Framsóknarflokksins í vor.
í því samkomulagi, er núverandi
stjórnarflokkar gerðu með sér, þeg-
ar ríkisstjórnin var mynduð í sum-
ar, er greinilega fram tekið, að rík-
isstjórnin skuli vinna að því, að
endurskoðun stjórnarskrárinnar og
kosningalaganna verði lokið á starfs
tíma hennar, og er vonandi að það
verk verði svo vel og samvizkusam-
lega unnið, að engir flokkar, flokks-
brot eða flokkasamsteypur geti þar
smogið í gegnum ákvæði laganna
og matað sinn krók á kostnað ann-
arra. — Greinargerð þingmanna Al-
þýðubandalagsins fer hér á eftir í
heilu lagi.
Greinargerð Alþýðubandalagsins
í 31. gr. stjórnarskrárinnar segir,
að á Alþingi skuli eiga sæti allt að
11 þingmenn til jöfnunar milli þing
flokka, svo að hver þeirra hafi þing-
sæti í sem fyllstu samræmi við at-
kvæðatölu sína við aimennar kosn-
ingar.
Ákvæði þetta er byggt á því
grundvallarsjónarmiði íslenzkra
stjórnskipunarlaga, að kjósendur
skuli hafa jöfn áhrif á skipun Al-
þingis, hvar sem þeir greiða at-
kvæði og hverjum stjórnmálaflokki,
sem þeir greiða atkvæði.
Ákvæði kosningalaganna um kjör
landskjörinna þingmanna og út-
hlutun uppbótarþingsæta ber að
skýra með hliðsjón af þessu ákvæði
st jórn arskrárin nar.
Alþýðubandalagið telur, að kosn-
ingabandalög flokka eða einstakra
frambjóðenda og flokka í þeim til-
gangi að afla fleiri þingmanna en
rök standa til samkvæmt atkvæða-
tölum þeirra, brjóti í bága við anda
stjórnarskrárinnar og kosningalag-
’anna. — Hins vegar er það skylda
landskjörstjórnar, að undirbúa al-
mennar kosningar þannig, að þess-»
um tilgangi stjórnarskrárinnar verði
náð og að kjósendum sé ljóst, þegar
kosið er, eftir hvaða reglum þing-
sætum verði úthlutað milli stjórn-
málaflokka.
Alþýðubandalagið telur, að kosn-
ingabandalag Alþýðuflokksins og
Framsóknarflokksins í kosningun-
um 1956 hafi verið þess eðlis, að
rétt hefði verið að telja þá í kosn-
ingunum og við úthlutun uppbót-
arþingsæta sem einn þingflokk.
| Landskjörstjórn hafði hins vegar
úrskurðað og birt fyrir kosningar,
að Alþýðuflokkurinn og Framsókn-
arflokkurinn hefðu hvor sinn lands-
lista í kosningunum og uppbótar-
þingsætum skyldi úthlutað á þeim
grundvelli, sein lagður var með úr-
skurði landskjörstjórnar, og kjós-
endur reiknuðu með því á kjördegi,
að þingsætum yrði úthlutað skv. úr-
skurði landskjörstjórnar og greiddu
atkvæði skv. því. Landskjörstjórn
hefur síðan gefið út kjörbréf til
landskjörinna þingmanna á grund-
velli úrskurðarins, sem hún birti
fyrir kosningar.
Að þessu athuguðu telur Alþýðu-
bandalagið ekki fært að ógilda kjör-
bréf þeirra þingmanna Alþýðu-
flokksins, sem náð hafa kosningu á
Jieim grundvelli, er landskjörstjórn
hafði lagt, en leggur þó ríka áherzlu
á, að með endurskoðun stjórnar-
skrárinnar og kosningalaganna
verði kornið í veg fyrir kosninga-
bandalög, sem raska eðlilegri út-
hlutun uppbótarþingsæta milli þing
flokka.
Með hliðsjón af framansögðu og
með tilliti til þess, að í stjórnar-
samningi núverandi ríkisstjórnar er
svo ákveðið, að skipa skuli nefnd til
að endurskoða á starfstíma þessarar
stjéirnar kosningalög og stjórnar-
skrá, telur því Alþýðubandaiagið
eins og nú er komið, að staðfesta
verði hin umdeildu kjörbréf lands-
kjörinna þingmanna, sem lands-
kjörstjórn hefur gefið út.
Hljómleikar amerískra listamanna
r
Uthlutun listamanna-
launa
Menntamálaráðuneytið hefur
nýlega fallð eftirtöldum mönnum
að gera tillögur til ráðuneytisins
um, hvemig veiting listamanna-
launa verði felld í fastara form
en nú á sér stað og betur að
skapi þeirra er launanna njóta:
Guðmimdi G. Hagalín, rithöf-
undi, Gunnlaugi Scheving, list-
málara, Helga Sæmundssyni, rit-
stjóra, Jóni Leifs, formanni
Bandalags íslenzkra listamanna,
dr. Páli ísólfssyni, tónskáldi,
Snorra Hjartarsyni, skáldi, dr.
Steingrími J. Þorsteinssyni, pró-
fessor, Þorsteini Hannessyni,
óperusöngvara og Ævari R. Kvar
an, leikara. Helgi Sæmundsson er
formaður nefndarinnar.
Fimmtudaginn 11. þ. m. efndi
Tónlistarfélag Akureyrar til IV.
tónleika á þessu ári. í þetta sinn
hafði félagið fengið ameríska lista-
menn: fiðlusnillinginn Jeanne Mit-
chell, píanósnillinginn James Wolfe
og píanciundirleikarann Sylvia Suz-
uwski, sem einnig er snillingur í
sinni röð.
\
James Wolfe er mjög góður
píanóleikari, skapmikill og gæddur
miklum hæfileikum til að tiilka sál
þeirra tónverka, er hann flytur.
Einkum náði hann sér vel niðri í
síðari hluta hljómleikanna og því
betur sem á leið. Fyrsta verkeíni
hans á hljómleikunum var Sónata
i D-cLúr, op. 10, nr. 3 eftir Beetho-
ven. í fyrstu virtist hann ekki vera
í essinu sínu, hvað sem valdið hefir
(hljóðfærið er örðugt), en hann
sótti mjcig í sig veðrið í 2. þætti
sónötunnar, svo að hún varð að
lokum áhrifamikil.
Annar þáttur hljómleikanna var
Sónata i d-moll lyrir liðlu og píanó,
op. 94 eftir Prokofév, sem Jeanne
Mitchell lék með aðstoð Sylvíu Suz-
owski. Þetta er afarerfitt verk, en
mjög tiikomumikið, þegar vel tekst.
Og ekki verður annað sagt, en að
það væri mjög áheyrilegt í þetta
sinn, þótt meðlerð þess jafnaðist
ekki 4 við Jiað, sem heyra má hjá
hinum mestu snillingum, svo sem
David Ojstrakh.
Eftir nokkurt hlé iék Mr. Wolfe
nokkur lög. Fyrst lék hann Passa-
cagliu eftir Walter Piston, mjög há-
tíðlegt lag og fagurt. Og nú náði
hann slíkum tökum á hljóðíærinu,
að sönn unun var að heyra. Næsta
lag var Papillions, op. 2 eftir Schu-
mann, yndisfagurt lag, ieikið at
miklu fjöri og listagleði, en helzt til
sterkt rú köllum, jtví þáð krefst um-
fram ailt léttleika. Þá komu tvær af
Etudum Ghopins (c-rnoll og C-dur),
fluttar af sannri snilid, og komu þar
fram allir kostir mikils píancisnill-
ings. Að lokum lék hann aukalag:
Scherzo úr Siinötu í c-moll eftir
Chopin, og ilutti það með miklum
ágætum.
Síðasti þáttur hljómleikanna var
samleikur þeirra Jeanne Mitcheli
og Sylvíu Suzowski. Fluttu þær nú
nokkur lög, sem ekki voru eins erfið
fyrir áfieyrendur eins og sónata Pro-
kofévs. Og í flutningi þessara laga
náðu þær miklum áhrifum. Fyrst
var Noclurne eftir Aaron Copeland,
rnjög fagurt lag og skemmtilegt, þá
Chants d’Espagne eftir Nin-Koch-
anski og síðast La Vida Breve eftir
De Falla-Kreisler, og að siðustu
aukalag.
Húsfyllir var áheyrenda, og var
listafólkinu ákaft fagnað.
Á. S.
Mænusóttarbólusetning
Mænusóttarbólusetning á börnum á aldrinum 1—6 ára
verður framkvæmd miðvikudaginn 24. og fimmtudag-
inn 25. október n. k. í Hafnarstræti 67 uppi (Skjald-
borg). Bólusetja þarf þrisvar og er gjaldið 30 krónur
fyrir alla bólusetninguna (3 skipti), fyrir hvert barn.
Nauðsynlegt er að panta bólusetninguna fyrir fram
og eru foreldrar beðnir að koma með á pappírsmiða
nöfn þeirra barna, sem þau ætla að láta bólusetja svo
og heimilisfang og fæðingardag og fæðingarár.
Tekið verður á móti pöntunum ásamt greiðslu (kr.
30.00 pr. barn) fyrir bólusetninguna í aðgöngumiðasölu
Borgarbíós mánudaginn 22. og þriðjudaginn 23. októ-
ber n. k. kl. 1—5 e. h. og verða þar gefnar nánari upp-
lýsingar um á hvaða tíma barnið á að mæta til bólu-
setningarinnar. — Sjá nánari upplýsingar annars staðar
í blaðinu.
Munið að hafa börnin þannig klædd, að auðvelt sé
að bretta fötunum upp fyrir olnboga.
HÉRAÐSLÆKNIRINN.
Frá Húsmæðraskóla Akureyrar
J Kennsla í barnafatasaum, handprjóni og útsaum hefst
í Húsmæðraskólanum föstudaginn 19. þ. m. kl. 3.30 e. h.
Nánari upplýsingar gefur Gerður Sigurðardóttir, kenn-
ari i síma 1199 frá kl. 4—7 e. h. næstu daga.
SKÓLANEFNDIN.
Frá Brunabótafélagi íslands
Samkvæmt lögum um Brunabótafélag íslands og samn-
ingi við Akureyrarbæ, er skylt að vátryggja hjá félag-
inu allar húseignir í lögsagnarumdæmi Akureyrar, þar
með talin hús i smiðum. Eru því allir þeir, sem eiga
óvátryggð hús, skúra eða verbúðir, í smíðum eða full-
gerð, áminntir um að brunatryggja þau nú þegar.
Gjalddagi iðgjaldanna var 15. október. Vinsamlegast
gerið fljót og góð sk.il. — Þorsteinn Hörgdal, Sjónarhóli,
annast fyrir mig innheimtu iðgjalda af húsum í Glerár-
þorpi og býlum utan Glerár. Munið að tilkynna um
flutning á innbúi og sölu fasteigna.
Umboðsmaður Brunabótafélags íslands
VIGGÓ ÓLAFSSON
Brekkugötu 6, sími 1812.
Skemmtiklúbburinn
„ALLIR EITT“
hefur starfsemi sína með
DANSLEIK í Alþýðuhúsinu
1. vetrardag, laugardaginn 27.
þ. m., kl. 9 e. h. — Félagsskír-
teini verða afhent á sama stað
á miðvikud. 24. þ. m. kl. 8—
10 e. h. og verður þá borðum
ráðstafað. — Félagar frá fyrra
ári sitja fyrir. — Fimmtudag-
inn 25. þ. m. verða nýjum fé-
lögum seldir miðar frá kl. 8—
10 eftir hádegi.
STJÓRNIN.
Æfingatímar í Iþrótta
Ihúsinu. Þriðjudaga k
7—8: Fimleikar og kna
spyrna ,eldri flokkar. -
Þriðjudaga kl. 8—!
Handknattleikiir kvenna.
Föstudaga kl. 7—8: Fimleikar c
knattspyrna, yngri flokkar. -
F östudaga kl. 8—9: Handknatl
leikur kvenna, — Félagar 12—1
ára eru beðnir að mæta í íþrótta
húsinu næstk. föstudag kl. 7 e. ]
Þar verður skráð í íþróttaæfing
ar í fþróttahúsinu í vetur, ræ
um fyrirhugaðar skíðaæfingar o
félagsstarfið. — Stjóm KA.