Verkamaðurinn - 26.10.1956, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 26. október 1956
VERKRtlUIÐURlltn
Ritstjóri: ÞORSTEINN JÓNATANSSON.
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Blaðstjórn: Björn Jónsson, Einar Kristjánsson, Jakob Árnason.
Afgreiðsla: Hafnarstræti 88. Sími 1516. Pósthólf 21.
Áskriftarverð 40 krónur árg. Lausasöluverð 1. kr. eintakið.
Akureyri. — Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Þjóðviljinn tvítugur
Hinn 31. þessa mánaðar eru 20
ár liðin frá því að dagblað ís-
lenzkrar alþýðu, Þjóðviljinn, hóf
göngu sína. Tuttu ár eru ekki
langur tími í sögu heillar þjóðar,
en á þeim tuttugu árum, sem lið-
in eru frá því að útgáfa Þjóðvilj-
ans hófst, hefur mikil saga gerzt
og merkileg.
Hlutur Þjóðviljans í þeirri at-
burðarás og sögumyndun mun
seint verða rakinn eða skilgreind
ur til fulls, en í tilefni þessa af-
mælis blaðsins er þó rétt að gera
sér nokkra grein fyrir því hlut-
verki, sem hann hefur gegnt í ís-
lenzku þjóðlífi og hvað unnizt
hefur með baráttu hans fyrir
velferðarmálum alþýðu þessa
lands og landsmanna allra. En á
liðnum tuttugu árum hefur ÞjóS-
viljinn verið sverð og skjöldur
alþýðustéttanna í allri þeirra
baráttu fyrir betri hag og bjart-
ari framtíð og jafnrétti allra
landsins barna.
Við vitum ekki, hvemig vera
mundi umhorfs í landinu í dag, ef
Þjóðviljans hefði ekki notið við,
en við getum ímyndað okkur það.
Við getum spurt nokkurra spurn
inga, og athugað, hvaða svör við
finnum við þeim. Hversu margir
þingmehn myndu telja sig full-
trúa verkalýðsins á Alþingi og
standa þar trúan vörð um mál-
efni hans? Hvernig skyldi trygg-
ingalöggjöf þjóðarinnar líta út?
Ætli það væru nokkrar atvinnu-
leysistryggingar komnar til sög-
unnar? Hver skyldi vera styrk-
leiki verkalýðghreyfingarinnar?
Hvert skyldi vera tímakaup
verkamanna? Ætli það væru
nokkur orlofslög til? Hvernig
skyldi ríkisstjómin vera skipuð
nú? Og hvemig skyldi herstöðva
samningurinn líta út, ef ekki
hefði notið baráttu Þjóðviljans?
Skyldu vera nokkrir möguleikar
á að losna við herinn úr landinu
á næstunni? Ætli það hefði ekki
verið gerður samningur um setu
hersins til 99 ára?
Það mætti hafa þessar spurn-
ingar miklu fleiri, þó að hér verði
látið staðar numið. Getur hver og
einn leitast við að finna svör við
þeim, en hætt er við að útkoman
verði alltaf á þá leið, að ýmislegt
mundi nú vera á annan og verri
veg í landi okkar, ef hin róttæka
verkalýðshreyfing hefði ekki átt
öruggan málsvara og baráttu-
tæki, þar sem Þjóðviljinn hefur
verið, ef hinn róttæki verkalýður
hefði ekkert dagblað átt.
Þjóðviljinn hefur verið sú
brjóstvörn alþýðustéttanna síð-
ustu tuttugu ár, sem aldrei hefur
brostið, og jafnframt verið áhrifa
mesta vopn þeirra gegn auðvaldi
og afturhaldi. Enda hefur blaðið
verið hatað og ofsótt af íhaldsöfl-
unum, og hvaðeina gert til að
bregða fæti fyrir það. Fjárhags-
legir erfiðleikar blaðsins hafa
verið miklir, og það svo á stund-
um, að ekki varð séð að morgni,
hvort unnt reyndist að koma
blaðinu út næsta dag. En fyrir
fórnfýsi alþýðunnar og skilning á
mikilvægi Þjóðviljans hefur allt-
af tekizt að halda í horfinu og vel
það. Alþýðunni hefur verið það
Ijóst, að án Þjóðviljans mátti hún
ekki vera, og að þeim fjármun-
um, sem fóru til að styrkja og
tryggja útgáfu hans, var ekki
verst varið, enda þótt oft hafi
verið af litlu að taka. Engir fjár-
munir hafa borið jafn ríkulegan
ávöxt og þeir, sem varið hefur
verið til útgáfu Þjóðviljans.
Eftir 20 ára æfiferil, er Þjóð-
viljinn enn eigi fyllilega fær um
að standa á eigin fótum fjárhags-
lega, þó að mikið hafi miðað í þá
átt, og það svo að segja má, að nú
vanti aðeins herzlumuninn til að
beinar tekjur blaðsins standi
undir útgjöldum. En hagnaði af
happdrætti, sem blaðið hefur
haft með höndum undanfarin ár,
hefur verið varið til að greiða
þann mismun, sem enn er milli
tekna og gjalda. Vinir Þjóðviljans
hafa sýnt mikinn dugnað við sölu
happdrættisins og væntalega
verður útkoman ekki lökust nú í
sambandi við 20 ára afmælið.
Áskrifendum Þjóðviljans hefur
stöðugt farið fjölgandi og er það
þegar fyrir nokkru orðið annað
útbreiddasta dagblað landsins. —
Raunin hefur orðið sú, að þeir,
sem einu sinni hafa farið að fá
blaðið, telja sig ekki geta án þess
verið, og betri meðmæli getur
það ekki kosið sér. Þjóðviljinn
hefur líka frá upphafi, auk þess
að hafa góðan málstað að verja
og sækja, átt því láni að fagna að
hafa úrvals starfsliði á að skipa,
svo að segja má, að ritstjórar
hans og blaðamenn hafi verið
hver öðrum fremri. Hefur þetta
hvort tveggja hjálpast að því að
skapa blaðinu þær vinsældir, að
það þykir ómissandi á hverju því
heimili, þar sem það hefur komið
um lengri eða skemmri tíma.
Auglýsingar hafa lengi verið
drýgsta tekjulind dagblaða á ís-
landi og víðar um heim. Aftur-
haldiðþefur því alla tíð beitt sér
gegn því, að verzlanir og önnur
fyrirtæki auglýstu í Þjóðviljan-
um. Lengi vel tókst þeim að
koma í veg fyrir þetta að miklu
leyti, en nú er svo komið, að sá
bannmúr er óðum að hrynja
vegna þess, að auglýsendur hafa
komist að raun um, að útbreiðsla
Þjóðviljans er svo mikil og vin-
sældir, að auglýsing þar hefur
Haustþing Umdæmis-
stúkunnar nr. 5
var haldið á Akureyri þann 20.
okt. sl. Brynleifur Tobiasson,
stórtemplar, mætti á þinginu. —
Þar var rætt um vetrarstarf
stúknanna í umdæminu, og í
sambandi við væntanlega at-
kvæðagreiðslu um vínverzlun á
Akureyri var samþykkt eftirfar-
andi tillaga:
„Haustþing Umdæmisstúkunn-
ar nr. 5 átelur harðlega, að bæj-
arstjórn Akureyrar skuli hefja
áróður fyrir opnun áfengisútsölu
á Akureyri, samanber samþykkt
bæjarstjórnar, hvernig verja
skuli væntanlegum ágóða af
tekjum áfengisverzlunar, í stað
þess að leggja málið hlutlaust
fyrir kjósendur bæjarins. Þingið
mótmælir því eindregið, að opn-
un áfengisverzlunar hér, og ef til
vill vínsala í veitingahúsum, geti
á nokkurn hátt dregið úr áfeng-
isnautn, heldur hljóti, ef til kem-
ur, að verka alveg öfugt. Fyrir
liggja skýrslur um ölvun við
akstur og handtökur vegna ölv-
unar, og benda þær til þess, að
ástand í bænum hafi batnað í
þessu efni síðan héraðsbannið
kom. í sömu átt benda og tölur,
er fyrir liggja um áfengiskaup.
Þá liggja fyrir ummæli frá lög-
reglunni, að bæjarbragur hafi
batnað til muna við lokun áfeng-
isverzlunarinnar, og að bæta
þurfi við minnst 4 lögregluþjón-
um, verði hún opnuð aftur. Að
öllu þessu athuguðu telur þingið
sjálfsagt, að halda héraðsbanninu
áfram, en bætt verði úr augljós-
um göllum við framkvæmd þess.
MÍR
Kvikmyndasýning
í Ásgarði mánudaginn 29. okt.
kl. 9 eftir hádegi.
Sýnd verður
rússnesk úrvalsmynd:
ÖSKUBUSKA
Inngangseyrir kr. 5.00.
meira gildi en í flestum öðrum
blöðum.
Þannig hefur Þjóðviljinn verið
að vinna á á öllum sviðum og
mun halda áfram á þeirri braut.
Þjóðviljinn á íslenzkri alþýðu
mikið að þakka, því að hún
hefur tryggt tilveru hans og
lyft honum yfir alla byrjunar-
erfiðleika. En íslenzk alþýða á
Þjóðviljanum ekki síður mikið
að þakka. Hann hefur óþreyt-
andi barizt fyrir hagsmuna-
málum hennar og eflingu sam-
taka hennar á faglegum og
pólitískum vettvangi. Hann
hefur átt stóran hlut að öllum
sigrum hennar síðustu tuttugu
árin og ótal sinnum komið í
veg fyrir að á rétti hennar væri
traðkað.
Þess vegna mun alþýðan hér
eftir sem hingað til efla og
styðja sitt blað og lyfta því til
stöðugt meiri vegs og áhrifa.
V erkamaðurinn, elzta blað
hins róttæka verkalýðs á Is-
landi, sendir Þjóðviljanum
bróðurkveðju á tvítugsafmæl-
inu í fullri vissu þess, að Þjóð-
viljinn muni æfinlega túlka
hinn sanna vilja íslenzku þjóð-
arinnar og af festu og djörfung
sækja og verja rétt hvers al-
þýðumanns.
Atkvæðagreiðsla
UM OPNUN ÁFENGISÚTSÖLU
Á AKUREYRI
Samkvæmt samþykkt bæjarstjórnar Akureyrar 16. þ. m.
skal fara fram atkvæðagreiðsla kosningabærra manna
u.n opnun áfengisútsölu á Akureyri, og hefir verið
ákveðið að hún fari fram sunnudaginn 25. nóv. n. k.
Kjörskrá liggur frammi á skrifstofu bæjarstjóra Akur-
eyrar til sýnis mánudaginn 29. þ. m. til fimmtudagsins
8. nóv. n. k. að báðum dögum meðtöldum.
Kæfum út af kjörskrá skal skila ti! skrifstofu bæjar-
stjóra eigi síðar en að kvöldi 8. nóvember n. k.
Akureyri, 22. október 1956.
í yfirkjörstjórn:
Sig. M. Helgason. Þorst. Stefánsson. Páll Einarsson.
Lö
I.ögtaksúrskurður hefur verið kveðinn upp um eftir-
talin opinber gjöld 1956:
Þinggjöld á Akureyri og í Eyjafjarðarsýslu,
Söluskatt
gjald af innlendum tollvörum,
lögskráningargjöld,
aðflutnings- og útflutningsgjöld,
skemmtanaskattur,
skipulagsgjöld,
vitagjöld og lestagjöld,
bifreiðagjöld.
Ofangreind gjöld má taka lögtaki á ábyrgð ríkissjóðs
en á kostnað gjaldanda að 8 dögum liðnum frá birtingu
þessa úrskurðar.
Sýslumaður Eyjafjarðarsýslu og bæjarfógetinn
á Akureyri.
SIGURÐITR M. HELGASON - settur.
Bréfaskóli SÍS
Námsgreinar Bréfaskólans eru:
Skipulag og starfshættir samvinnufélaga. — Fundar-
stjórn og fundarreglur. — Bókfærsla I. — Bókfærsla II.
-- Búreikningar. — íslenzk réttritun. — Islenzk brag-
fræði. — Enska fyrir byrjendur — Enska, framhalds-
l lokkur. — Danska fyrir byrjendur. — Danska, framhalds-
flokkur. — Þýzka, fyrir byrjendur. — Franska. —
Esperantó. — Reikningur. — Algebra. — Eðlisfræði. —
Mótorfræði, I. — Mótorfræði, II. — Siglingafræði.- —
l.andbúnaðarvélar og verkfæri. — Sálarfræði. — Skák,
fyrir byrjendur. — Skák, framhaldsflokkur.
. .Hvar sem pér búið á landinu, getið þér stundað nám
við bréfaskólann og þannig notið tilsagnar hinna fcer-
ustu kennara.
Athygli skal vakin á því, að Bréfaskólinn starfar allt
árið.
Bréfaskóli SÍS