Verkamaðurinn - 02.11.1956, Blaðsíða 1

VERKflltlflÐURinfl
MUNIÐ ÞJÓÐVILJA-
HAPPDRÆTTIÐ!
Miðar eru seldir í skrif-
stofu Sósíalistafélags Ak-
ureyrar og hjá ýmsum
einstaklingum.
XXXIX árg.
Akureyri, föstudaginn 2. nóvember 1956
36. btl.
STRÍÐ VID MIDJARÐARHAF
ísraelsmenn, Bretar og Frakkar hafa ráðizt
á Egypta
Á mánudaginn hófu fsraelsmenn innrás í Egyptaland og á mið-
vikudaginn hófu Bretar og Frakkar einnig hemaðaraðgerðir gegn
Egyptum. Hafa m. á. verið gerðar loftárásir á borgir og flugvelli í
Egyptalandi.
14. þing Iðnnemasamb. íslands
Endurskoðun iðnfræðslulaganna aðkallandi
Ekkert eftirlit enn með verklegu iðnnámi
14. þing Iðnnemasambands ís-
lands var háð í Reykjavík 20.—
21. okt. Sátu það um 30 fulltrúar
frá iðnnemafélögum víðs vegar á
landinu. Rætt var um hin ýmsu
hagsmunamál iðnnema, og þá
einkum fyrirkomulag iðnfræðsl-
unnar. M. a. taldi þingið brýna
nauðsyn, að komið yrði á fót skól
um, þar sem hið verklega iðnnám
færi fram, þar sem iðnfræðslunni
væri mjög ábótavant, eins og fyr-
irkomulag hennar er nú, og eft-
irlit með verknáminu nánast
ekkert.
Þingið gerði nokkrar ályktanir
um málefni iðnnema og fara tvær
þeirra hér á eftir:
Framkvæmd iðnfræðslulaganna.
„14. þing INSÍ lýsir yfir óá-
nægju sinni yfir framkvæmd iðn-
fræðslulöggjafarixmar, og telur
litlar líkur á framkvæmd hennar
í því formi sem nú er.
Vill þingið benda á, að eftir 6
ár frá gildistöku iðnfræðslulag-
anna, er ekkert eftirlit með verk-
legu iðnnámi og engar leiðbein-
ingar um stöðuval, né hæfnispróf
fyrir iðnnema. Af því leiðir, að
iðnnemar fá oft ekki að kynnast
þeim verkum, eða meðferð þeirra
tækja, sem nauðsynleg eru iðn
þeirra. Er það mikið þjóðhagslegt
tjón, að ekki sé búið betur að
menntun iðnaðaræskunnar í
landinu.
Þingið beinir þeim tilmælum
til Alþingis, að það taki núgild-
andi iðnfræðslulöggjöf til gagn-
gerðrar endurskoðunar, svo að
iðnnemum veitist fullkomin, verk
leg kennsla.
Heitir þingið á alla iðnaðar-
menn að veita málinu fyllsta
stuðning."
Hærra lágmarkskaup.
„14. þing INSl ítrekar enn einu
sinni þá kröfu sína, að meðan
verklegt iðnnám er í höndum
meistara verði lágmarkskaup
iðnnema sem hér segir:
Á 1. námsári 40% af grunnk.
sveina.
Á 2. námsári 50% af grunnk.
sveina.
Á 3. námsári 60% af grunnk.
sveina.
Á 4. námsári 70% af grunnk.
sveina.
Þingið skorar ennfremur á rík-
isvaldið að afnema skatta- og út-
svarsgreiðslur iðnnema.“
Æskulýðssendinefnd frá Sovét-
ríkjunum heimsækir Akureyri
Almennri hervæðingu var lýst
yfir í Israel sl. sunnudag og á
mánudaginn héldu hersveitir
Israelsmanna yfir landamæri
Egyptalands og í átt til Súez-
skurðarins. Munu hersveitir
iþeirra hafa komizt mjög langt
áleiðis til skurðarins, en upp á
síðkastið hafa þær mætt harðn-
andi mótspyrnu hersveita
Egypta.
Bretar og Frakkar.
Forsætis- og utanríkisráðherr-
ar Frakka fóru á þriðjudags-
morgun til Lundúna og ræddu
við brezku stjómina, og var sú
ákvörðun tekin á þeim fundi að
senda herlið til Súezsvæðisins. —
Eden, forsætisráðherra Breta,
tilkynnti þessa ákvörðun á fundi
brezka þingsins síðar um daginn,
og skýrði jafnframt frá því, að
stjómir þessarra tveggja ríkja
hefðu sent stjómum Israels og
Egyptalands óskorun um að
Karl Guðjónsson for-
maður f járveitinga-
nefndar
Karl Guðjónsson alþingismað-
ur hefur verið kjörinn formaður
fjárveitinganefndar Alþingis.
Síðan frétt þessi barst út hafa
Moggamenn veinað sáran og
þykir nú sem þeir hafi fengið
kjaftshögg eigi gott. Voru og eigi
þögnuð vein þeirra yfir kosningu
Einars Olgeirssonar til forsætis í
Neðri deild. Er nú líðan ill á
íhaldsheimilinu.
Auk Karls eiga sæti í fjárveit-
einganefnd: Halldór Ásgrímsson,
Karl ICristjánsson, Halldór E.
Sigurðsson, Sveinbjöm Högna-
son, Áki Jakobsson, Pétur Otte-
sen, Magnús Jónsson og Jón
Kjartansson.
hætta bardögum innan 12 stimda
og að Egyptar leyfðu brezkum og
frönskum hersveitum að setjast
að við Súezskurðinn.
Var að sjálfsögðu fyrirfram
vitað, að Egyptar gengju ekki að
þessum kröfum, ekki sízt þar sem
krafizt var að þeir flyttu lið sitt
í a. m. k. 16 km. fjarlægð frá
Súezskurðinum, en engin krafa
gerð um að ísraelsmenn héldu
aftur til síns heimalands.
í framhaldi af þessu hófu svo
Bretar og Frakkar árásir á
Egyptaland, og hyggjast nú taka
Súezskurðinn með valdi.
Arabaríkin styðja Egypta.
Arabaríkin Persía, Jórdanía,
Sýrland og Saudi-Arabía hafa öll
tilkynnt, að þau muni þegar
koma til liðs við Egypta sam-
kvæmt varnarsáttmála þeim, sem
nýlega var gerður milli þessarra
ríkja, og hefur þegar verið gert
almennt herútboð í þessum lönd-
um. Er því ljóst, að hér verður
ekki um nein stundarátök að
ræða, heldur stórstyrjöld, sem
ógerlegt er að segja um, hvað
kann að breiðast út eða hver
áhrif kann að hafa á gang mála
almennt í heiminum.
Árásin mælist illa fyrir.
Svo virðist, sem árásin á
Egyptaland, og sú ákvörðim
Breta og Frakka að hernema
Súezeiði, mælist hvarvetna illa
fyrir. Heima í Englandi er heldur
engin eining um málið og hefur
Verkamannaflokkurinn ekki sam
þykkt aðgarðir stjórnarinnar. —
Formaður flokksins sagði á þing-
fundi, að að sjálfsögðu vildu allir
sem fyrst binda endi á vopnavið-
skipti ísralesmanna og Egypta,
en spurði með hvaða rétti Bretar
og Frakkar teldu sig geta seít
her á land í Súez án þess að til
kæmi samþykki Sameinuðu þjóð
anna. Einsenhower sendi einnig
boðskap til beggja þessarra ríkja
og kvað það álit sitt, að aðrar
leiðir og betri myndu finnast til
að binda endi á vopnaviðskiptin
og leysa Súezdeiluna um leið.
Sameinuðu þjóðirnar.
Oryggisráðið kom saman á
fund á þriðjudaginn til að ræða
innrás ísraelsmanna. Þar lagði
fulltrúi Bandaríkjanna fram til-
lögu, þar sem innrás ísraels-
manna var harðlega fordæmd og
þess krafizt að þeir drægju her-
sveitir sínar þegar í stað til baka.
Ef þeir yrðu ekki við þeim til-
mælum var skorað á allar þjóðir,
að forðast að veita Israel nokkra
fjárhags- og efnahagsaðstoð. Þá
var og í tillögunni skorað á öll
aðildarríki SÞ að forðast alla
valdbeitingu eða hótanir um
valdbeitingu á því svæði, sem
barizt er á.
Atkvæðagreiðsla um þessa til-
lögu fór á þá leið, að einimgis
Bretland og Frakkland greiddu
atkvæði gegn henni, en Belgía og
Ástralía sátu hjá. En þar með var
tillagan fallin, vegna þess að
stórveldin hafa neitunarvald í
ráðinu. Er þetta í fyrsta sinn í
sögu SÞ, sem fulltrúar Vestur-
veldanna beita neitunarvaldi
gegn tillögu frá Bandaríkjunum,
en aldrei þessu vant stóðu full-
trúar Bandaríkjanna og Sovét-
ríkjanna saman.
Fulltrúi Sovétríkjanna SEikaði
Breta og Frakka um að áetla að
nota ástandið við Miðjarðarhaf í
eigin þágu og ætluðu að gera
sínar ráðstafanir án þess að bíða
eftir ákvörðim Oryggisráðsins og
sagði að ekkert ríki hefði rétt til
slíks.
Allsherjarþing SÞ hefur nú
verið kallað saman til að ræða þá
atburði, sem nú hafa orðið og
settist það á rökstóla í gærkvöldi.
Er vonandi að því takizt að gera
einhverjar þær ráðstafanir sem
duga, ella er orðstý þeirra hætt
og samstarfi þjóðanna mikil
hætta búin.
Að undirlagi Breta?
Sú skoðun er mjög útbreidd,
og það m. a. í stöðvum SÞ, að
Bretar og Frakkar hafi lagt á
ráðin um innrás Israelsmanna, til
þess að þeir fengju langþráð
tækifæri til að hefjast handa
gegn Egyptum. Virðist enda
ósennilegt, að ísraelsmenn hefðu
lagt í það ævintýri á eigin spýt-
ur og vonlausir um stuðning, að
hefja styrjöld við öll Arabaríkin,
en það var fyrirfram vitað, að
þau myndu standa saman.
Æskulýðssendinefnd frá Sovét-
ríkjunum hefur dvalizt hér á
landi að undanförnu. Kom til
Reykjavíkur 18. október, en hélt
heimleiðis á þriðjudaginn. 1
nefndinni voru tvær stúlkur og
fjórir piltar.
Fjögur af nefndarmönnum
komu til Akureyrar og dvöldu
hér á sunnudag sl. og fram eftir
mánudegi, en flugu þá aftur til
Reykjavíkur. Hér á Akureyri
skoðuðu þau ýmis fyrirtæki og
verksmiðjur og keyrðu hringferð
um Eyjafjörð og skoðuðu þar
kirkjur og peningshús. Á sunnu-
dagskvöldið voru þau gestir
Æskulýðsfylkingarinnar hér og
mættu þá allmargir Fylkingarfé-
lagar til fundar við þau.
Þau, sem hingað komu, voru
Boris Netsjaéff, sem var formað-
ur sendinefndarinnar. Hann er
frá Arkangelsk og er einn af for-
ustumönnum æskulýðssamtak-
anna þar, en er dýralæknir að
menntun. Antonina Ratsjkova
starfsmaður æskulýðssamtakanna
í Moskvu. Hún er útskrifuð frá
Moskvuháskóla, þar sem hún
lagði stund á skandinavisk mál.
Valentina Javkina fiskifræðingur
frá Murmansk og Igor Kontan-
tinoff, kennari frá Stalingrad. —
Létu þau öll hið bezta yfir ferð-
inni hingað.
Tveir nefndarmanna komu ekki
norður: Boris Ponomaréff og
(Framhald á 4. síðu.)
Iðja styður verðfestingu ríkis-
stjórnarinnar
Mótmælir innflutningi iðnaðarvara, sem hægt
er að framleiða innanlands
Fundur var haldinn í Iðju, fé-
lagi verksmrðjufólks á Akureyri
sl. sunnudag. 80 nýir félagar
gengu inn á fundinum.
Á fundinum var m. a. gerð eft-
irfarandi samþykkt með öllum
greiddum atkvæðum:
„Fundur í Iðju, félagi verk-
smiðjufólks, Akureyri, haldinn
28. okt. 1956, lýsir yfir stuðningi
sínum við þær aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar að stöðva verð-
hækkanir og hefja baráttu gegn
dýrtíðinni í landinu, einnig legg-
ur fundurinn ríka áherzlu á, að
brýn nauðsyn ber til, að lækkað
verði með tilskipun ríkisvaldsins
(Framhald á 4. síðu.)