Verkamaðurinn - 09.11.1956, Blaðsíða 3

Föstudaginn 9. nóv. 1956
VERKAMAÐURINN
S
HEIMILISHJÁLP
16. júlí í sumar skrifaði
Kvennasamband Akureyrar bæj-
arstjóminni bréf og fór þess á
leit, að Akureyrarbær hefði í
þjónustu sinni hjálparstúlku til
heimilisstarfa, á grundvelli laga
um heimilishjálp, frá 25. janúar
1952, og bauðst til að hafa á hendi
framkvæmd þessa máls, svo fram
arlega að bærinn tæki á sig þá
ábyrgð, sem lögin ákveða. Síðan
hefur stjórn sambandsins ekkert
svar fengið og málið ekki verið
tekið fyrir í bæjarstjóm. Virðist
þessi meðferð á erindi til bæjar-
ins bera vott um óvanalegt tóm-
læti og lítilsvirðingu á sendanda
bréfsins eða á málefni því, sem
um ræðir, nema hvort tveggja sé.
En eitt er víst, að fjöldi bæjar-
búa líta öðruvísi á málið. Fátt er
það, sem jafnmörgum er sameig-
inlegt að krefjast úrbóta á sem
þörfinni fyrir hjálp á heimilum í
veikindaforföllum og til hjálpar
örþreyttum mæðrum á barn-
mörgum heimilum. Sífelldar fyr-
irspurnir berast stjórn verka-
kvennafélagsins viðvíkjandi því,
hvort mögulegt sé að fá heimilis-
hjálp yfir lengri eða skemmri
tíma, en því miður árangurslaust.
Vitanlegt er, að erfitt muni
reynast að útvega hæfar stúlkur
til þessa starfs, þó að reynt verði.
Þó hefur skapast nýtt viðhorf
með því að kjör þessarra kvenna
eru nú sambærileg við ör
störf vinnandi kvenna.
Það skal fram tekið, að fyrir
stjórn Kvennasambandsins er að
alatriðið, að það verði fram
kvæmt að fá hjálparstúlku í bæ-
inn, en ekki, hvort skrifstofum
bæjarstjómar verði falin fram
kvæmdin eða öðrum aðila.
Hér er .blátt áfram menningar-
mál um að ræða, og mun tíminn
leiða í ljós ,hvort nokkuð verður
gert af stjórnendum bæjarins til
lausnar þessa vandamáls.
Elísabet Eiríksdóttir.
LOG
um heimilishjálp í viðlögum.
1. gr. — Sveitarstjómum og
sýslimefndum er heimilt að
ákveða, að setja skuli á fót í um-
dæmum þeirra heimilishjálp
viðlögum samkvæmt lögum þess-
um. Hlutverk hennar er að veita
hjálp á heimilum, þegar sannað
er með vottorði læknis eða ljós-
móður eða á annan hátt, sem að-
ilar taka gilt, að hjálparinnar sé
þörf um stundarsakir vegna sjúk
dóma, barnsburðar, slysa eða af
öðrum ástæðum.
2. gr. — Nú gerir sveitarstjórn
eða sýslunefnd samþykkt um, að
í umdæmi hennar skuli komið á
fót heimilishjálp í viðlögum, og
skal þá með sérstakri reglugerð,
er félagsmálaráðuneytið staðfest-
ir, kveða nánar á um starfsemi
Dessa.
3. gr. — Framkvæmd heimilis-
hjálpar má fela sérstakri nefnd,
sem sveitarstjórn eða sýslunefnd
kýs, og skal að minnsta kosti ein
kona, er hefur þekkingu á þeim-
ilisstörfum, vera í nefndinni,
Heimilt er ennfremur að fela
framkvæmd heimilishjálpar
sjúkrasamlögum, kvenfélögum
eða sérstakri stofnun undir yfir-
stjórn hlutaðeigandi sveitar-
stjórnar eða sýslunefndar.
4. gr. — Heimilishjálp veitist
gegn endurgjaldi samkvæmt
gjaldskrá, er sveitarstjórn eða
sýslunefnd setur og ráðherra
staðfestir. Heimilt er sveitar-
stjórn eða sýslunefnd að gefa eft-
ir hluta af greiðslu fyrir veitta
heimilishjálp eða fella greiðslu
alveg niður, þegar efnalítið fólk á
í hlut eða aðrar sérst. ástæður til
slíkrar ívilnunar eru fyrir hendi.
5. gr. — Heimilt er sveitarfé-
lögum að gera með sér samning
um sameiginlega heimilishjálp
umdæmum sínum.
6. gr. — Á þeim tímum, sem
húsmæðraskólarnir starfa, skulu
þeir halda uppi kennslu, ef hús
rúm og aðrar aðstæður leyfa, til
leiðbeiningar konum, sem taka
vilja að sér að stimda heimilis-
hjálp samkvæmt lögum þessum
Fer um kostnað við kennslu
þeim greinum á sama hátt og
annan rekstrarkostnað húsmæðra
skólanna.
7. gr. — Ríkissjóður endur-
greiðir 1/3 hluta af halla þeim,
sem sveitarsjóðir og sýslusjóðir
kunna að verða fyrir af starfsemi
heimilishjálpar.
Reikningar skulu árlega sendir
félagsmálaráðuneytinu, er þeir
hafa verið endurskoðaðir. Ráðu-
neytið ákveður endurgreiðslu
Adssjóðs á hluta af rekstrarhalla
sveitarfélaganna vegna heimilis-
hjálpar.
8. gr. — Lög þessi öðlast þegar
gildi.
Gjört í Reykjavík, 25. jan. 1956.
HEIMILISHJÁLPIN í
RREYKJAVIK.
(Til nánari skýringar lögunum
og hlutverki og framkvæmd
heimilishjálparinnar fara hér á
eftir þær reglur, sem settar hafa
verið um þetta efni í Reykjavík.)
Leiðbeiningar til heimila, sem
fá hjálparstúlku.
1. gr. — Hjálparstúlkur eru
undir eftirliti og umsjá forstöðu-
konu, sem borgarstjóri skipar, og
fá þær laun sín greidd úr bæjar-
sjóði. — Hjálparstúlkan á að fá
frítt fæði á heimili því, sem hún
vinnur á. Ennfremur strætis-
vagnagjöld. — Ekki má hjálpar-
stúlka taka við greiðslu á heimil-
unum fyrir vinnu, sem unnin er
á venjulegum vinnutíma, en
heimili, sem aðstoð fær, skal end-
urgreiða hana skv. gjaldskrá
til Ráðningarstofu Reykjavíkur
bæjar (Heimilishjálp innan
mánaðar frá því að aðstoð var
veitt). — Bæjarráð getur veitt
eftirgjöf á greiðslu fyrir heimilis
hjálp að nokkru eða öllu leyti, að
fengnum tillögum forstöðukonu
heimilishj álparinnar.
2. gr. — Hjálparstúlka tekur að
sér þau störf, sem venjulega hvíla
á húsmóðurinni, en er eigi skyld'
ug til að annast stórhreingern-
ingar og ekki meira en einn stór-
þvott, hálfsmánaðarlega, þann
tíma, sem hún dvelur á heimil-
inu.
3. gr. — Vinnutími hjálpar
stúlku er 48 klst. á viku að með-
altali. Sunnudaga og helgidaga
eiga hjálparstúlkur frí. — Heim-
ilin skulu reyna að skipta verk-
um þannig, að hjálparstúlka geti
lokið vinnu sinni á venjulegum
vinnutíma. — Eftirvinnu, sunnu-
daga- og helgidagavinnu verða
heimilin að annast sjálf. Þó getur
forstöðukona veitt undanþágu frá
þessu ákvæði, þar sem það er tal-
ið óhjákvæmilegt.
4. gr. — Hjálp er venjulega
ekki veitt lengri tíma en 10 til 14
daga, nema alveg sérstakar
aðstæður séu fyrir hendi.
Reglur fyrir stúlkur, sem taka að
sér heimilishjálp í Reykjavík.
1. gr. — Hjálparstúlkur eiga í
störfum að fylgja þeim reglum og
samþykktum, sem stjórn heimil-
ishjálparinnar setur. — Sé um
vafaatriði að ræða, skulu þær
snúa sér til forstöðukonu heimil-
ishjálparinnar.
2. gr. — Hjálparstúlku ber:
a) Að rækja störf, sem venju-
lega hvíla á húsmóðurinni, s. s.
umsjón og eftirlit með börnum,
innkaup matvæla og matreiðslu,
nauðsynlegar viðgerðir á fatnaði,
daglega hreingerningu og þvotta,
en ekki stórþvott oftar en einu
sinni hálfsmánaðarlega.
b) Annast sjúklinga á heimil-
inu eftir fyrirmælum læknis eða
ljósmóður.
c) Gera það sem í hennar valdi
stendur til þess að þrifnaðar og
reglusemi sé gætt á heimilinu.
d) Vera umhyggjusöm og at-
hugul um það, að dagleg útgjöld
íþyngi ekki heimilinu fram yfir
það, sem venjulegt er, og gera
daglega eða vikulega grein fyrir
útgjöldum vegna heimilisins.
e) Hjálparstúlku er skylt að
skila vinnuskýrslu til forstöðu-
konu, áritaðri af þeim, sem að-
stoð hefur fengið, eig isjaldnar en
tvisvar í mánuði.
3. gr. — Vinnutími hjálpar-
stúlkna er 48 klst. á viku að með
altali. Matar- og hvíldartími er
ekki innifalinn í þessum tíma.
Vinna hefst kl. 9 f. h. og má
standa til kl. 7 að kvöldi.
4. gr. — Hjálparstúlka á að fá
frítt fæði á heimili því, sem hún
vinnur á. Ennfremur strætis-
vagnagjöld. — Ekki má hjálpar-
stúlka taka við greiðslu á heimili
fyrir vinnu, sem unnin er á venju
legum vinnutíma.
5. gr. — Það, sem hjálparstúlka
verður áskynja um
starfi,, skal hún fara með sem al-
gert trúnaðarmál, og getur það
varðað fyrirvaralausri uppsögn á
starfi, ef út af er brugðið.
Samþykkt um heimilishjálp í
Reykjavík.
1. gr. — Stjóm Ráðningarstofu
Reykjavíkurbæjar fer með stjórn
heimilishjálpar í Reykjavík. —
Dagleg umsjón með framkvæmd-
um heimilishjálparinnar í Reykja
vík er í höndum konu með þekk
ingu á heimilisstörfum, er borg-
arstjóri skipar. — Hún á rétt á að
sitja fundi í stjórn ráðningarstof
unnar, þegar rædd eru mál, sem
varða heimilishjálpina, og hefur
þar málfrelsi og tillögurétt.
2. gr. — Hlutverk heimilis-
hjálparinnar er að veita hjálp á
heimilum, þegar sannað er með
vottorði læknis, ljósmóður eða á
annan hátt, sem forstöðukona
heimilishjálparinnar metur gild-
an, að hjálpar sé þörf um stund-
arsakir, vegna sjúkdóma, barns-
burðar, slysa, dauðsfalla eða af
öðrum ástæðum. — Hjálpin skal
að jafnaði ekki veitt um lengri
tíma en í senn en 14 daga.
3. gr. — Heimilishjálpin skal
jafnan leitast við að hafa til taks
nægilega margar konur til heim-
ilishjálpar. — Forstöðukonunni
ber að ganga örugglega úr
skugga um, að konur þær, sem
heimilishjálp stunda á vegum
stofnunarinnar, séu hæfar til
starfsins, hafi t. d. lokið tilskildu
námskeiði eða sýnt hæfni í verki
og séu ekki haldnar smitandi
sjúkdómum. Skulu þær leggja
fram vottorð heilsuverndarstöðv-
eða trúnaðarlæknis þar að
lútandi. — Ef stjórn heimilis-
hjálparinnar æskir þess, skal
Húsmæðraskóli Reykjavíkur
halda uppi kennslu til leiðbein-
ingar konum, sem taka vilja að
sér að stunda heimilishjálp sam-
kvæmt reglugerð þessari, ef hús-
rúm skólans og aðrar aðstæður
leyfa. — Um launakjör og hlunn-
indi starfsfólks heimilishjálpar-
innar fer eftir ákvörðun bæjar-
ráðs.
4. gr. — Bæjarsjóður Reykja-
víkur ber ekki fjárhagslega
ábyrgð á tjóni, sem þær, er vinna
á vegum heimilishjálparinnar,
kunna að valda við störf sín.
5. gr. — Stjóm heimilishjálp-
arinnar ákveður, hvert form skuli
vera á umsóknum um heimilis-
hjálp. — Bæjarráð getur veitt
eftirgjöf á greiðslu fyrir heimilis-
hjálp að nokkru eða öllu leyti, að
fengnum tillögum forstöðukonu
heimilishj álparinnar.
*
6. gr. — Fyrir heimilishjálp
skal greitt eftir gjaldskrá, er bæj
arstjórn setur að fengnum tillög-
um stjórnar heimilishjálparinnar
og ráðherra staðfestir. — Stjórn
heimilishjálparinnar setur nánari
reglur um greiðslur, innheimtu
eða annað, er hún telur máli
skipta í þessu efni.
(Framhald á 4. síðu.)
Lestrarlélög! Bókamenn!
Hin margumtalaða bókaskrá GUNNARS HALL er komin út. - Ómissandi öllum lestrarfélögum, bókamönn-
um og öðrum er um bækur vilja fræðast. - Alls er bókaskráin 520 blaðsíður, tvídálka í mjög stóru broti.
Verð: heft kr. 500, i góðu bandi kr. 600. - Seld með mánaðarlegum afborgunum.
T Aðalumboð: BÓKAVERZLUNIN EDDA H.F. Árni Bjarnarson