Verkamaðurinn - 14.12.1956, Page 1

VERKAMAÐURINN
vERKflmflÐURi nn
XXXIX árg. Akureyri, föstudaginn 14. desember 1956 41. tbl.
kemur næst út þriðju-
daginn 18. des.
Tillögur ríkissljórnarinnar i efnahags-
málunum væntanlegar næslu daga
Nefnd verkalýðssamtakanna og stjórn Alþýðu-
sambandsins hafa tillögurnar nú til athugunar
Þess hefur lengi verið beðið með óþreyju, að í ljós kæmi,
hverjar tillögur ríkisstjómin hefði fram að færa til úrbóta í
efnahagsmálum þjóðarinnar og hverjar ráðstafanir hún
liyggðist gera nú um áramótin, þegar verðfestingarlögin falla
úr gildi. Nú mun þessi bið senn taka enda, þar sem ríkis-
stjómin hefur að mestu gengið frá tillögum sínum, enda
styttist nú óðum til áramóta.
inn búið, að ýmsar þær ráðstaf-
anir verður nú að gera, sem
æskilegt hefði verið, að aldrei
þyrfti að grípa til, og ekki verða
neitt fagnaðarefni .En ástandið er
illt, arfurinn frá íhaldsstjórninni
ófagur.
Ekki gengislækkun.
Enda þótt tillögurnar séu ekki
kunnar enn, er blaðinu þó óhætt
að fullyrða, að orðrómur sá, sem
gengið hefur um, að ákveðin hafi
verið gengislækkxm, jafnvel allt
að 60%, er úr lausu lofti gripinn.
Það er þvert á móti ákveðið, að
ekki verður gripið til almennrar
gengislækkunar, en það var
bjargráð íhaldsins, sem nú væri
komið til framkvæmda, ef það
hefði setið í stjóm. Fyrir áhrif
verkalýðssamtakanna hefur tek-
izt að firra þeirri hættu, og verka
lýðssamtökin og fulltrúar Al-
þýðubandalagsins hafa lagt á það
megináherzlu við undirbúning
umræddra tillagna, að nú verði
gróðastéttir landsins látnar borga
brúsann, en ekki almenningur.
Enda er það eingöngu sök brask-
aranna og stórgróðamannanna,
hvernig nú er komið efnahags-
málum þjóðarinnar. Það væri því
ekki óeðlilegt að þeir verði látnir
borga fyrir sig. Og vonandi verð-
ur þannig frá hnútunum gengið,
að eitthvað verði dregið úr mögu
leikum slíkra manna til að mata
krókinn á kostnað alþýðu.
Væntanlega getur blaðið birt
tillögur ríkisstjórnarinnar í
næstu viku.
Hamrafell komið með fyrsfa
olíufarminn
Tvö slík skip mundu nægja til að flytja allt
benzín og brennsluolíur til landsins
Hverjir rufu eininguna á þingi
Alþýðusambands íslands?
Rangfærslur „Alþýðumannsins“
Það hefur ekki verið gert op-
inbert enn, hverjum aðgerðum
ríkisstjórnin hyggst beita sérfyrir
og verður að sjálfsögðu ekki gert
fyrr en um leið og hún leggur til-
lögur sínar fyrir Alþingi, en það
mun að öllum líkindum verða nú
um helgina eða strax eftir
helgi.
Hins vegar situr efnahagsmála-
nefnd sú, sem Alþýðusambands-
þingið kaus til að koma fram,
ásamt stjóm ASÍ, sem fulltrúi
verkalýðssamtakanna gagnvart
ríkisstjórninni, nú á rökstólum
og hefur tillögur ríkisstjórnar-
innar til meðferðar, en nefnd
þessi, sem ahnennt gengur nú
undir nafninu „stóra nefndin“, er
skipuð 18 mönnum, sem flestir
eru formenn stærstu verkalýðs-
félaga landsins.
Nefnd þessi mun segja til um
það, hvort hún telur úrræði rík-
isstjórnarinnar þess eðlis, að
verkalýðssamtökin mimi geta
fellt sig við þau, eða hvort hún
telur aðrar leiðir æskilegri og
líklegri til farsællar lausnar hins
mikla vanda. Mim ríkisstjómin
þegar hafa tekið til greina ýmsar
tillögur og bendingar nefndar-
innar, þótt enn skorti nokkuð á,
að fullt samkomulag hafi náðst.
Gerðir ríkisstjómarinnar nú ráða
úrslitum um framtíð hennar.
Hér verður ekki komið með
neinar ágizkanir um það, hver
úrræði felast í þeim tillögum, sem
væntanlegar eru frá ríkisstjóm-
inni, en því ber að fagna, að sam-
ráð skuli nú haft við verkalýðs-
samtökin, eins og áður hafði
verið heitið, og byggist raunar
framtíð þessarrar ríkisstjórnar
nú alveg á því, að henni takizt
að finna þau ráð, sem vinnu-
stéttir landsins geta fellt sig við.
Ef henni tekst það ekki hefur
hún fyrirgert trausti alþýðunnar
og þá myndu dagar hennar þegar
taldir. Vonandi kemur ekki til
þess, heldur verði niðurstaðan
sú, að samkomulag náist og rík-
isstjómin starfi áfram í anda
þeirrar stefnuyfirlýsingar, er hún
gaf, þegar hún tók við völdum.
Að því þarf þó ekki að ganga
gruflandi, eins og allt er í pott-
Olíuskipið Hamrafell, sem SÍS
og Olíufélagið h.f. keyptu á þessu
ári, kom til landsins í fyrsta
skipti sl. sunnudag.
Skipið flutti hingað til lands
um 15.000 lestir olíu og benzíns,
er það lestaði í Batum við
Svartahafið, en eins og kunnugt
er, kaupum við nú allar okkar
brennsluolíur í Sovétríkjunum,
og þurfum því ekki að óttast
olíuskort af völdum siglinga-
teppunnar um Súezskurð.
Hamrafell er fyrsta stóra olíu-
skipið, sem íslendingar eignast,
og er ekki að efa, að rétt hefur
verið ráðið að ákveða þau kaup.
Er frekar ástæða til að harma, að
ekki skyldi fyrr hafa verið ráðizt
í kaup á slíku skipi, og við þyrft-
um að eignast annað skip af svip-
aðri stærð til þess að verða
nokkurn veginn óháðir öðrum
um olíuflutninga, en talið er að
tvö skip af sömu stærð og
Hamrafellið mundu sem næst
anna öllum olíuflutningum til
landsins.
Eins og nú standa sakir er
mjög erfitt að fá leigð olíuflutn-
ingaskip og flutningsgjöld hafa
margfaldast vegna þeirrar eftir-
spurnar eftir skipakosti, sem
skapaðist við lokun Súezskurðar-
ins.
Það var því sérstakt happ, að
Hamrafellið skyldi nú vera kom-
ið til sögunnar, því að jafnvel þó
að forráðamenn þess vilji taka
tillit til heimsmarkaðsverðs, hvað
flutninga olíunnar snertir, ber
þess að gæta, að það fé rennur til
innlendra aðila og er því ekki
þjóðinni tapaður peningur. Og
svo er sannleikurinn sá, að nú
hefur verið samið um, að Hamra-
fell taki 160 shillinga fyrir flutn-
ing hvers olíutonns í næstu ferð-
um, en skip, sem B. P. og Skelj-
ungur h.f. hafa tekið á leigu, tek-
ur hins vegar 220 shillinga fyrir
tonnið, og geta tnenn reiknað út
hverju munar á einum farmi, en
það eru ófáar krónur.
Þannig verður útgerð Hamra-
fells þjóðinni til hagsbóta, bæði
beint og óbeint, og hefur þó ekki
verið rætt um gjaldeyrissparn-
aðinn.
Áhöfn Hamrafells er 40 manns,
allt íslendingar. Skipstjóri er
Sverrir Þór.
Harðbakur seldi afla sinn í
Bretlandi 11. og 12. þ. m. 2883 kit,
fyrir 7.955 sterlingspund.
Síðasti „Alþm.“ birtir grein,
þar sem fullyrt er, að fylgismenn
Sósíalistaflokksins á þingi ASÍ,
í fyrra mánuði, hafi enga sam-
vinnu viljað hafa við fylgismenn
Alþýðuflokksins um kjör sam-
bandsstjórnar. Þar sem bæði er
rangt og villandi sagt frá í grein
„Alþm.“ skal mál þetta rakið hér
nokkuð.
Er þess fyrst að geta, að sam-
komulag var ágætt á þinginu um
nær öll mál, sem þar voru rædd,
og kom greinilega fram, að frá-
farandi sambandsstjóm hefði
reynzt dugandi og starfssöm í
bezta lagi, enda var samþykkt
ályktun, þar sem henni voru
færðar sérstakar þakkir fyrir vel
unnin störf, og greiddu aðeins
þrír fulltrúar atkvæði í móti því.
Það lá því fyrir, þegar að því
kom í þinglok að kjósa sam-
bandsstjóm, yfirlýsing þing
heims um, að fráfarandi stjórn
hefði reynzt mjög vel. Það lá fyr-
ir traustsyfirlýsing til hennar.
Hvaða ástæða gat þá réttlætt
það, að þeir meðlimir fráfarandi
stjórnar, sem gáfu kost á sér til
endurkjörs og máttu vegna
heimilisfesti sitja þar, væru ekki
endurkosnir? Er það ekki föst og
sjálfsögð regla £ ölluim félags-
skap að endurkjósa þá stjórnend-
ur ,sem svo vel reynast, að fé-
lagarnir eru almennt ánægðir
með störf þeirra og sjá ástæðu til
að þakka sérstaklega fyrir þau,
svo sem í þessu tilfelli.
Það skiptir alla alþýðu þessa
lands miklu, að í stjóm ASÍ sitji
dugmiklir og ötulir fulltrúar
hennar. Þess vegna þótti sósíal-
istum á Alþýðusambandsþinginu
ekki koma til mála að ýta til
hliðar þeim fulltrúum, sem svo
vel höfðu reynzt í sambands-
stjórn, og setja inn í staðinn aðra,
sem ekki var hægt að fullyrða um
fyrirfram, hvernig reynast
myndu. Að vísu var engin ástæða
til að ætla, að ekki gætu aðrir
reynzt vel, en það var heldur
engin vissa fyrir því. Og það var
ekki sjáanlegur neinn tilgangur
með því að skipta um, annar en
sá, að skipta Alþýðusambands-
stjórninni upp á milli stjórn-
málaflokkanna. En er slík aðferð
æskileg? Er ekki eðlilegra að
meta memj eftir störfum þeirra
og verðleikum en pólitík?
En Alþýðuflokksmennirnir í
uppstillingarnefnd þingsins vildu
ekki annað heyra, en að sam-
bandsstjórn yrði kosin eftir póli-
tískum litarhætti. Má þó til gam-
ans benda á, að þeir hafa ekki
alltaf verið hrifnir af, að Al-
þýðuflokksmenn sætu í sam-
bandsstjórn með öðrum, því að
vitað er, að meirihluti þeirrar
sambandsstjórnar, sem kosin var
1954, var skipaður Alþýðuflokks-
mönnum, sem síðan hafa verið
reknir úr flokknum fyrir þær
sakir að taka sæti og starfa í
sambandsst j órninni.
Alþýðuflokknuln boðnir 3
fulltrúar.
Þegar það var ljóst, að Alþýðu-
flokksmennimir vildu ekki
standa að kosningu sambands-
stjórnar, nema í hana yrði kosið
eitthvað af „flokksbundnum“ Al-
þýðuflokksmönnum, ákváðu sós-
íalistarnir að bjóða þeim að til-
nefna mann í stjórnina í stað
Magnúsar Bjarnasonar, sem nú
hlaut að hverfa úr stjóminni
vegna brottflutnings frá Reykja-
vík, og þá buðu sósíalistamir
einnig, að fjölgað yrði um tvo í
stjórninni og skyldu Alþýðu-
flokksmennimir fá að ráða þeim
báðum. Stóð Alþýðuflokksmönn-
unum þannig til boða að ráða
þremur mönnum í sambands-
stjórn, en ekki aðeins einum, eins
og „Alþm.“ vill vera láta. Hins
vegar héldu sósíalistamir fast
við það, að ekki yrði bolað burtu
(Framhald á 2. afOu).
Sýning gúmbjörgunar-
báta
Sunnudag síðastliðinn fór fram
sýning gúmbjörgunarbáta hér við
sundlaugina. Sýndi Magnús
Bjarnason, skipaeftirlitsmaður,
þar tvær tegundir slikra báta. —
Var annar af þeirri stærð, sem
ætluð er sex mönnum, en hinn
ætlaður tíu mönnum.
Skýrði Magnús meðferð og
notkun bátanna og nokkrir sund-
menn reyndu hæfni þeirra í
lauginni og virtist burðarmagn
þeirra mjög mikið og útbúnaður
allur hinn vandaðisti.
Fyrir skömmu síðan var
nokkuð rætt um gúmbjörgunar-
bátana hér í blaðinu ,og skal það
ekki endurtekið nú, en tækifær-
ið notað til að undirstrika það, að
bátar þessir hafa þegar sannað
gildi sitt með því að bjarga lífum
margra íslenzkra sjómanna, og
ástæða er til að ætla, að þeir séu
eitthvert öruggasta björgunar-
tækið, sem fram hefur komið til
þessa.
Er þess því að vænta, að þeir
verði framvegis til um borð í
hverjum bát og hverju skipi og
eftirlit haft með því, aS þeir séu
jafnan í lagL