Verkamaðurinn - 18.12.1956, Qupperneq 1

VERKflmneuRinn
Útgefandi:
Sósíalistafélag Akureyrar.
Ábyrgðarm.: Þorst Jónatansson.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
XXXIX árg.
Akureyri, þriðjudaginn 18. desember 1956
42. tbl.

Moral Rearmament
Siðferðileg vakningaralda
Samkomulðg orðið milli lulltrúa verka-
lýðshreylingarinnar og ríkissljórnarinn-
ar um næsfu aðgerðir í elnahagsmálum
* hjóðarinnar
Tillögurnar lagðar fram á Alþingi í dag
Á laugardagsmorguninn fékkst niðurstaða af samningum
fulltrúa verkalýðshreyfingarinnar og ríkisstjórnarinnar um
fyrirhugaðar ráðstafanir í efnahagsmálunum og hafði fundur
þá staðið alla nóttina.
Lýstu fulltrúar verkalýðssamtakanna yfir því, að þeir gætu
sætt sig við hinar áformuðu ráðstafanir og teldu rétt, að ríkis-
stjórnin fengi starfsfrið þar til úr því fengist skorið, hvemig
framkvæmdin tækist.
Síðustu árin hefur víða erlend-
is borið nokkuð á nýrri hreyf-
ingu, sem gengur undir nafninu
Moral Rearmament.
Á sunnudaginn var var þessi
hreyfing kynnt nokkuð í fyrsta
skipti hér á Akureyri. Tveir full-
trúar hreyfingarinnar frá Norð-
urlöndum, Dani og Svíi, komu
hér ásamt Sveinbirni Jónssyni,
forstjóra Ofnasmiðjunnar í Rvík,
og boðuðu þeir til samkomu í
Skjaldborg. Þar fluttu þeir stutt-
ar ræður og sýndu kvikmydir frá
starfi hreyfingarinnar erlendis.
Moral Rearmament er eins
konar siðferðisvakning og er höf-
undur hennar dr. Frank Bucham.
Leggur hreyfingin aðaláherzlu á,
að til þess að bæta þann spillta
heim, sem við hfum í, þurfi hver
og einn að leggja á það megin-
áherzlu að breyta sjálfum sér og
bæta og lifa eftir því, sem hann
„finnur sannast og réttast í hjarta
sínu.“ Aðferðin til að leysa vanda
málin sé ekki sú, að leitast við að
breyta öðrum, heldur verði menn
að byrja á að breyta sjálfum sér.
Samkvæmt því, sem ræðumenn
á samkomunni á sunnudaginn
V erkamannaskýlið
vantar útvarp
Það vita allir, sem eitthvað
hafa kynnzt Verkamannaskýlinu
hérna við höfnina, að mörgu er
þar ábótavant og fátt þæginda
annað en baklausir bekkir og
langborð til að sitja við.
Húsakynnum skýlisins er þann-
ig háttað, að mikil nauðsyn er að
byggt verði nýtt og fullkomnara,
þar sem verkamenn gætu m. a.
átt þess kost að fá keypt kaffi eða
aðra hressingu. En ekki þarf að
gera ráð fyrir að nýtt skýli rísi
af grunni næstu daga. Hins veg-
ar mætti ýmislegt smávegis gera
til þess að verkamönnum yrði
dvölin í skýlinu notalegri en nú
er.
Til dæmis hafði verkam'aður
ennn orð á því við blaðið nýlega,
að ekki gæti það talizt kröfu-
harka, þó að fari ðværi fram á
það við bæjarstjóm, að hún
keypti útvarpstæki og léti setja
það í Verkamannaskýlið, en
verkamönnum yrði það óefað til
nokkurs ánægjuauka og til
dægrastyttingar, þegar þeir sitja
þar lengi og bíða vinnu.
Þessarri tillögu er hér með
komið á framfæri og vill blaðið
benda á, að það væri vel til fallið
og bæjarstjórn til sóma, að hún
færði nú atvinnulitlum verka-
mönnum þessa bæjar þá jóla-
glaðningu að láta setja upp út-
varpstæki í Verkamannaskýlinu.
skýrðu frá, skulu meginreglur
fylgismanna Moral Rearmament
vera fjórar: Alger heiðarleiki, al-
ger hreinskilni, alger óeigingirni
og alger kærleikur.
Að öðru leyti boðar hreyfingin
enga sérstaka trúfræði eða stjórn
málastefnu og hún er ekki
skipulögð sem sérstakur félags-
sakpur. Megininntakið er aðeins
þetta: Maður, bættu sjálfan þig
og þá munu aðrir og annað batna.
Þetta er fögur og góð stefna,
enda þótt segja megi, að ekkert
nýtt felist í henni. Grundvallar-
atriðin eru þau sömu og hjá
kristninni og ótal öðrum hreyf-
ingum og stefnum, sem fram hafa
komið á ýmsum tímum.
En ástæðan fyrir þessarri
hreyfingu nú og því, að hún
breiðist út um heiminn, hver svo
sem áhrif hennar kunna að verða,
er vafalítið sívaxandi spilling
hins svonefnda horgaralega lýð-
ræðis. Kapítalisminn er á fall-
anda fæti, svo að sundrung og
spilling vex með hveru ári.
Moral Reatrmament og aðrar
slíkar hreyfingar eru tilraun til
að bræða í brestina. Ef til vill
geta þær bjargað sálarfriði og
heiðarleika einhverra einstakl-
inga, en þjóðskipulag, sem þegar
hefur dæmt sjálft sig til dauða, fá
þær aldrei betrumbætt svo, að
það eigi sér framtíðarvon. En
vera má, að þeim takizt að bjarga
einhverjum hóp manna frá að
glata trúnni á sjálfa sig og lífið á
meðan þjóðskipulag kaptíalism-
ans berst um í dauðateygjunum.
Fari svo, er betur farið en heima
setið, því að mikils virði er, að
sem flestir bjargist óskemmdi/r
frá rótleysi og spillingu líðandi
stundar.
Með vængjum undir vatns-
borðinu má auka hraða og lækka
reksturskostnað skipa að mun.
Þetta er niðurstaða sovézkra
skipaverkfræðinga, sem gert hafa
tilraunir með vængjaða vélbáta.
Lyfta skipinu.
Vængirnir hafa svipuð áhrif og
flugvélavængir, þegar bátar eða
skip með neðansjávarvængi eru
komin á skrið ýtir vatnið undir
þá og lyftir skipinu upp úr vatn-
inu, svo að stórum dregur úr
núningsmótstöðu á skrokkinn.
Tilraunir sýndu, að vélbátar
með vængi náðu mun meiri hraða
en sams konar bátar vængjalaus-
ir og með sama vélarafli.
Friðrik keppir í
Hastings
Friðrik Ólafsson skákmeistari
fer utan n.k. föstudag til keppni
á skákmótinu í Hastings í Eng-
landi. Aðstoðarmaður hans á
mótinu verður Freysteinn Þor-
bergsson.
Tíu skákmenn keppa í 1. flokki
í Hastings og verða þeir, auk
Friðriks: Englendingarnir Ale-
xander, Penrose, Clark og Horse-
man, Bent Larsen frá Danmörku,
Sabo frá Ungverjalandi, Gligoric
frá Júgóslavíu, O’Kelly frá Bel-
gíu og Toran frá Spáni.
Mótið hefst 27. desember og
stendur í 10 daga.
Fiskaflinn meiri en í
fyrra
Samkvæmt skýrslu Fiskifélags
íslands nam heildarfiskafli lands-
manna fyrstu 11 mánuði ársins
428.491 smálest, þar af síld 96.167
smál. Á sama tíma í fyrra var
heildaraflinn 391.732 smál., þar af
síld 32.294 smál. Fiskaflinn í heild
er því nær 37 þús. smál. meiri nú
en í fyrra, en það er síldin sem
veldur.
VERKAMAÐURINN
kemur næst út föstudaginn
21. desember, og er það síð-
asta tölublað á þessu ári. —
Skip á döfinni.
Þegar er farið að teikna far-
þegaskip, sem á að vera með neð-
ansjávarvængi. Ætlunin er að
það komist á flot á næsta ári. —
Vængir verða bæði aftan og
framan á skipinu. Á hægri ferð
mun það sigla eins og önnur skip,
en þegar hraðinn eykst lyftist það
í sjónum og hraðinn á þá að kom-
ast upp í 32 sjómílur á klukku-
stund.
Vængjaskip verða ódýr í
rekstri, vegna þess að aflvélarnar
þurfa tiltölulega lítið eldsneytti
til að knýja þau með miklum
hraða.
Samningar af hálfu verkalýðs-
hreyfingarinnar hafa verið í
höndum stjómar ASÍ og 19
manna efnahagsnefndar, sem
kjörin var á síðasta ASÍ-þingi og
skipuð er fulltrúum ýmissa
stærstu verkalýðsfélaganna um
allt land.
Á fundunum hafa jafnan mætt
einhverjir ráðherranna og á
fundinum aðfaranótt laugardags-
ins var ríkisstjórnin öll mætt og
tók þátt í samningunum, en
fundir höfðu verið haldnir flest
kvöld alla vikuna og einnig hafði
starfað sex manna undimefnd,
sem kannaði ýmis vandamál
milli fimda.
Hvað verðiu- gert?
Hinar nýju ráðstafanir ríkis-
stjórnarinnar munu verða lagðar
fyrir Alþingi í dag, en síðan á
laugardagsmorgun hefur verið
unnið við að ganga frá einstökum
atriðum og tillögunum í heild í
frumvarpsformi.
Þar sem tillögurnar höfðu ekki
verið birtar opinberlega, þegar
blaðið fór í prentun, er ekki unnt
að skýra nákvæmlega frá þeim
að þessu sinní, en meginundir-
staðan mun þó vera sú, að óhjá-
kvæmilegt hafi verið talið að afla
aukinna tekna til sjávarútvegsins
og til fjárlaga, og nema þær upp-
hæðir samtals 220 milljónum kr.
Samkvæmt hinum fyrirhuguðu
ráðstöfunum er þessa fjár aflað
með sköttum, sem ýmist leggjast
á efnamenn og auðfyrirtæki eða
almenna neyzlu.
Til mótvægis við skatta þá, sem
leggjast á almenna neyzlu, koma
fyrirheit um nokkrar ráðstafanir,
sem verkalýðssamtökin hafa lagt
áherzlu á, svo sem í verðlagsmál-
um, húsnæðismálum og skatta-
málum.
Sú hækkun, sem verður á gild-
andi vísitölu vegna þessara ráð-
stafana verður bætt í kaupi, en
talið er, að hún nemi ekki meiru
en 1 til 2 stigum.
Tillögumar ræddar innan
verkalýðshreyfingarinnar.
Eins og bent var á hér í síðasta
blaði er um allt aðra málsmeð-
ferð að ræða hjá núverandi ríkis-
stjórn, þegar taka skal ákvarðan-
ir um þau mál, sem mesta þýð-
ingu hafa fyrir afkomu og lífs-
kjör alls almennings en áður hef-
ur verið um slík mál. Nú er haft
fullt samráð við verkalýðshreyf-
inguna og samþykkis hennar leit-
að áður en nokkrar ráðstafanir
eru ákveðnar í þeim málum, en
fyrri ríkisstjómir hafa haft þann
sið að sniðganga verkalýðsfélögin
með öllu.
Útkoman verður líka sú, að nú
er ekki öllum álögunum skellt á
almenning, heldur fyrst og fremst
hugsað um að láta þá bera byrð-
arríar, sem breiðust hafa bökin til
þess. Má segja að hér hafi skap-
ast alveg ný viðhorf valdhafanna
gagnvart alþýðu manna.
Samt sem áður er ekki því að
leyna, að æskilegt hefði verið, að
unnt hefði verið að gera meira til
hagsbóta hinu vinnandi fólki, en
það verður að hafa í huga, þegar
væntanlegar tillögur verða vegn-
ar og metnar, að íhaldsstórnin
var búin að steypa atvinnuveg-
unum og efnahagslífinu í slíkt
öngþveiti, að mikið átak þarf til
að kippa þeim málum í lag.
Sósíalistar hefðu að vísu kosið,
að nú hefðu verið gerðar róttæk-
ari og víðtækari ráðstafanir en
gerðar verða, en þeir eru ekki
einir um hituna og tíminn naum-
ur til að undirbúa öll þau mál,
eins og helzt hefði þurft.
Ymis verkalýðsfélög og stofn-
anir verkalýðssamtakanna í
Reykjavík hafa tekið tillögumar
til meðferðar í gær og fyrradag
og hafa lýst fylgi sínu við þær, en
lagt þó mikla áherzlu á, að mikið
verði undir framkvæmdinni
komið og verði verkalýðssamtök-
in og öll alþýða að vera þar vel á
verði og knýja á um góðar og
(Framhald á 6. síðu.)
Skip með vængi hraðskreið
og spameytin