Verkamaðurinn - 26.02.1960, Blaðsíða 1

ÞJÓÐVILJINN
er dagblað íslenzkrar al-
þýðu. Á þeim örlagaríku
tímum, sem nú eru fram-
undan, verða allir að lesa
ÞJÓÐVILJANN.
XLIII. árg. Akureyri, föstudaginn 26. febrúar 1960 8. tbl.
Rikisstjórnin og alþingismenn íhalds og krata hafa
lýst stríði á hendur verkalýðslireyfingunni
ÞESSARI ÁRÁS VERÐUR AÐ HRINDA
Frumvarp ríkisstjórnarinnar um efnahagsmál,
gengislækkun, stóraukna skattheimtu, vaxtahækk-
un, takmörkun útlána, tvöföldun erlendra skulda,
afnám vísitöluuppbóta á laun o. fl., var afgreitt
sem lög frá Alþingi fyrir réttri viku síðan.
Með samþykkt þessa frumvarps hefur ramm-
asta afturhald landsins lagt til úrslitaatlögu við al-
þýðuna til að fá úr því skorið, hvort eigi að ráða
meiru hagsmunir hins vinnandi fjölda í kaupstöð-
um, kauptúnum, sjávarþorpum og sveitum þessa
lands eða hagsmunir fárra stórgróðamanna.
Framundan liljóta að vera hörð átök milli al-
þýðunnar og burgeisastéttarinnar. Á úrslitum
þeirra átaka veltur það, hvort hið vinnandi fólk
um land allt, fólkið, sem skapar þjóðartekjurnar,
á framvegis að njóta ávaxtanna af erfiði sínu, eða
hvort fámennur hópur auðmanna á að taka til sín
bróðurpartinn af þeim auði, sem af vinnu alþýð-
unnar sprettur.
Máttur peninganna er mikill, en máttur sam-
taka alþýðu er meiri. Þess vegna getur alþýðan
hrlmdið þessari árás auðvaldsins og hlýtur að gera
það.
Sú árás, sem með samþykkt
efnahagsmálafrumvarps ríkis-
stjórnarinnar hefur verið gerð
á lífskjör íslenzks alþýðufólks
er stórfelldari en áður hefur
átt sér stað í sögu þjóðarinn-
ar. Á síðustu áratugum hafa
verið unnin hér slík stórvirki
í uppbyggingu atvinnuveg-
anna, við byggingu varanlegra
íbúðarhúsa, á sviði samgöngu
mála, menntamála og yfirleitt
á flestum sviðum þjóðlífsins,
að íáheyrt mun með nokkurri
annarri þjóð. Jafnframt hef-
ur atvinnuleysi verið að kalla
útrýmt og sívaxandi þjóðar-
tekjur lyft þjóðinni á hærra
lífsstig en flestum öðrum
þjóðum Evrópu. Það er
tvenn,t, sem fyrst og fremst
má þakka það, hversu góðum
lífskjörum við höfum náð: í
fyrsta lagi auðugum fiskimið-
um og dugnaði íslenzkrar sjó-
mannastéttar, sem dregið hef-
ur meginhluta þjóðarauðsins
upp úr djúpum hafsins, og í
öðru lagi öflugum verkalýðs-
samtökum, sem háð hafa
harða baráttu fyrir kjörum
og réttindum verkafólks og
með þeirii baráttu orðið }>að
ágengt, að misskipting auðs-
ins hefur ekki orðið jafn til-
finnanleg hér og í flestum
öðrum Jieim löndum, þar
sem auðvaldsskipulagið ræð-
ur.
Engin sérstök óáran eða að-
vífandi ógæfa hefur nú dunið
yfir þjóðina. Aflamagn það,
sem sjómennimir hafa flutt
að landi hefur vaxið hröðum
skrefum síðustu árin og þar
með þjóðartekjurnar. Og þær
hafa raunar vaxið meira en
sem nemur auknu aflamagni,
því að við höfum komið upp
vinnslustöðvum og verk-
smiðjum, sem gera fiskinn
verðmætari útflutningsvöm
en áður var. Og þó að hér sé
einkum talað um sjávarút-
veginn, vegna þess að hann
er sú undirstaða, sem batn-
andi lífskjör hafa öðru frem-
ur byggzt á, þá væri rangt að
gleyma því, að landbúnaður-
inn og iðnaðurinn eiga líka
sinn hlut að aukningu þjóð-
arteknanna með þeim stór-
felldu framförum og fram-
leiðsluaukningu, sem orðið
hefur hjá þessum atvinnu-
greinum. Þess vegna mælir
allt með ‘því, en ekkert á
móti, að lífskjörin geti enn
haldið áfram að batna.
En þrátt fyrir þetta taka
ráðamenn þjóðarinnar þá
ákvörðun, að nú skuli lífsstig
þjóðarinnar lækkað, og það
ekkert smávegis. Að svo
miklu leyti, sem gerlegt er að
reikna út þá kjaraskerðingu,
sem nú er fyrirhuguð, nemur
hún varla minna en 20 til
25%, og þó allar líkur til, að
hún verði miklu stórfelldari
með því, að atvinnuleysi haldi
innreið sína í landið.
Þessi stórfellda árás á lífs-
kjörin á sér engin eðlileg rök
og verður ekki skýrð nema á
einn veg: Burgeisastéttin þor-
ir ekki að bíða lengur með að
leggja til úrslitaatlögu við al-
þýðu landsins um yfirráð yfir
þjóðarauðnum. Það er hlutur
burgeisastéttarinnar, auð-
manna og stórbraskara, sem
nú á að stækka. Þeir hafa, og
hafa haft, töglin og hagldim-
ar innan Sjálfstæðisflokksins
Nú hefur þeim einnig tekizt
að véla forystulið Alþýðu-
flokksins til fylgis við sig. —
Með því hefur þeim tekizt að
tryggja sér nauman mexri-
hluta á Alþingi. Það tæki-
færi á nú að nota og nota vel.
Það á að þjarma svo að al-
þýðustéttunum, að burgeisa-
stéttin geti ömgglega haldið
sínum illa fengna hlut um
langa framtíð.
En ef alþýðan er samsillt,
einhuga og ákveðin, þá þurfa
þessi áfonn ekki að verða að
vemleika, og þau mega ekki
verða það. Þessarri árás verð-
ur að hrinda.
Ályktun miðstjórnar A. S. í. gerð
á fundi 17. febrúar 1960
Miðstjórn Alþýðusambands ís-
lands hefur verið beðin umsagnar
um frumvarp ríkisstjórnarinnar
um efnahagsmál. Miðstjórnin hef-
ur nú kynnt sér frumvarpið og
rætt það á fundi sínum — og
leggur eindregið til, að það verði
fellt.
Rök miðstjórnar ASI fyrir þess-
arri afstöðu eru meðal annars
þessi:
HVÍTA BÓKIN:
Kjör þeirra, sem mestrar bóta-
aukningar munu njóta, verða
sem næst óbreytt
Blöð stjórnarflokkanna hafa
að undanförnu þrástagast á
því, að bætur almannatrygg-
inganna yrðu stórauknar og
kjör aldraðs fólks, öryrkja
og barnmargra fjölskyldna
bætt verulega. Einkum hefur
verið látið mikið af þeirri
kjarabót, sem gamla fólkið
yrði aðnjótandi.
Enda þó að flestir hafi tek-
ið þessi skrif með nokkurri
varúð og verið vantrúaðir á
kjarabætur til nokkurs aðila,
þegar annars á að fram-
kvæma stórkostlegustu kjara-
skerðingu, sem þekkzt hefur,
þá hefur þó varla farið hjá
því, að einhverjir hafi hugsað
sem svo, að eitthvað hljóti þó
að vera til í þessu.
Og rétt er það, að bæturn-
ar eiga að hækka talsvert að
krónutöiu, en sú hækkun
mun þó alls ekki gera meira
en að vega á móti þeirri
hækkun, sem verður á fram-
færslukostnaði, þannig að
kjör þessa fólks verða í bezta
falli ekki verri en þau eru í
dag. í hvítu bókinni, sem gef-
in var út fyrir almannafé og
dreift inn á hvert heimili, eru
tekin af öll tvímæli um
þetta. Þar stendur, eftir að
taldar hafa verið upp þær
gagnráðstafanir, sem gerðar
verði til að draga úr áhrifum
gengislækkunarinnar, að áhrif
þeirra verði þau, að „kjör
þeirra, sem mestrar bóta,
aukningar munu njóta hjá al-
mannatryggingunum, þ. e.
•
aldraðs fólks, öryrkja og fjöl-
skyldna með 3 börn eða
fleiri, verði sem næst
óbreytt.“
Og fyrst að þetta er sagt í
„hvítu bókinni", sem er
áróðursrit til að gylla ráð-
stafanir ríkisstjórnarinnar og
meirihluta Alþingis, þá er
áreiðanlega óhætt að slá því
föstu, að útkoman verður
ekki betri, en þar er sagt.
Skrif stjórnarblaðanna um
bætt kjör aldraðs fólks og ör-
yrkja eru þannig blekkingar
einar. Jafnvel „hvíta bókin“
ber vitni gegn þeim.
1. Með frumvarpi þessu, ef að lög-
um yrði, er samningsbundinn
réttur launþega til hækkandi
kaups í vaxandi dýrtíð sam-
kvæmt vísitölu afnuminn með
lagaboði.
2. Allir viðurkenna, að mikil verð-
hækkunaralda skelli yfir. þjóð-
ina á næstu vikum og mánuð-
um, vegna þeirrar stórkostlegu
gengislækkunar, sem í frum-
varpinu er ákveðin, og margra
annarra ákvæða frumvarpsins,
3. Þegar launastéttunum er ætlað
að bera allar verðhækkanir
bótalaust, jafngildir það mikilli
kauplækkun, enda mundi kaup
íslenzkra verkamanna vera orð-
ið miklu lægra en stéttarbræðra
þeirra í nálægum löndum, eftir
gengislækkunina.
4. Réttmæti slíkrar kjaraskerð-
ingar verður ekki varið, þar
sem kaup verkafólks er nú þeg-
ar svo lágt, að illgerlegt verður
að teljast, að framfleyta meðal-
fjölskylda á tekjum 8 stunda
vinnudags.
5. Enn ranglátari er þó slík árás á
lífskjör launastéttanna nú, þeg-
ar þess er gætt, að þjóðartekj-
urnar hafa vaxið á seinustu ár-
um, og fyllstu rök mæla því
með hækkandi launum.
6. Mjög alvarlegum augum lítur
miðstjórnin einnig á þau
ákvæði frumvarpsins, sem miða
að samdrætti atvinnu og fram-
kvæmda í landinu. — Þar
koma beinar afleiðingar gengis-
lækkunarinnar fyrst til
greina. Verðhækkun byggingar-
efnis mun t. d. strax draga úr
byggingarstarfsemi í iandinu og
torvelda kaup og öflun at-
vinnutækja. Hækkaðir vextir
auka samdrátt atvinnulífsins
enn meir. Og svo er smiðshögg-
ið rekið á stöðvunaraðgerðir
ríkisstjórnarinnar í atvinnu-
málum með lánabanni því, sem
sett er á bankana, þegar allur
atvinnurekstur hlýtur að krefj-
ast aukins lánsfjár, ef. ekki
Framhald d 4. sifíu.