Verkamaðurinn - 18.03.1960, Blaðsíða 4

VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 18. marz 1960
Akurevrar
Frá fundi bæjarstjórnar
Umræður um fjárhagsáætlun bæjarsjóðs fyrir
yfirstandandi ár
Bæjarstjóri, Magnús E. Guð-
jónsson, tók fyrstur til máls í
umræðunum um fjárhagsáætlun
bæjarins á þriðjudaginn var. —
Hann rakti þær breytingar, sem
orðið hefðu á frumvarpinu frá
því að það var lagt fram til fyrstu
umræðu. Gat hann þess m. a., að
ekki væri gert ráð fyrir neinum
hækkunum af völdum efnahags-
aðgerða ríkisstjórnarinnar öðrum
en þeim, sem beinlínis væri
bundið í lögum, að bæjarfélögin
skyldu greiða, þ. e. aukið fram-
lag til tryggingamála.
Jón B. Rögnvaldsson tók fyrst-
ur til máls af bæjarfulltrúum.
Hann kvað afgreiðslu þessarrar
fjárhagsáætlunar vera að sumu
leyti einsdæmi. Það væri vitað,
að allt verðlag ætti að stórhækka
á næstu vikum og mánuðum, en
samt væru engir liðir áætlunar-
innar hækkaðir til að mæta þess-
um auknu útgjöldum. Áætlunin
væri því á sandi byggð að veru-
legu leyti og samþykkt hennar,
eins og hún lægi fyrir, myndi
annað tveggja hafa í för með sér
greiðsluþrot hjá bænum, sem þá
yrði að bjarga með aukaniður-
jöfnun útsvara, eða þá að svo
mikill samdráttur yrði á verk-
legum framkvæmdum hjá bæn-
um, að hann yrði að segja upp
mörgum þeim, sem hjá honum
ynnu, og þeirra myndi sennilega
bíða atvinnuleysi. Varaði hann
mjög alvarlega við, að bærinn
tæki upp þessa samdráttarstefnu,
enda þó að fulltrúar stjórnar-
flokkanna teldu hana nú sálu-
hjálparatriði. Hann kvað það að
vísu gott, að útsvör lækkuðu, en
bezt væri þó að fagna þeirri
lækkun varlega eins og allt væri
í pottinn búið.
Jón lagði síðan fram og skýrði
nokkrar breytingartillögur við
fjárhagsáætlunina: Tillögur um
skiptingu Framkvæmdasjóðs til
ákveðinna verkefni í samræmi
við þær tillögur, sem hann,
ásamt Jóni Ingimarssyni), hafði
áður lagt fyrir bæjarráð, en ekki
voru afgreiddar, tillögur um nið-
urfellingu framlags til Ferða-
málafélags Akureyrar og loks
tillögu um 500 þús. kr. hækkun
á framlagi til viðhalds og ný-
bygginga á götum bæjarins, svo
að ekki yrði um jafnmikinn sam-
drátt að ræða á þeim fram-
kvæmdum, eins og ella hlyti að
verða vegna stóraukins kostnað-
ar.
Jón Ingimarsson talaði næstur
og tók mjög í sama streng og
Jón Rögnvaldsson um það, að
áætlunin væri óraunhæf og gæti
ekki staðizt. M. a. benti hann á
það, að með öllu væri útilokað
annað en að laun hækkuðu á ár-
inu. Það væri útilokað, að nú-
verandi laun gætu staðizt, þegar
hleypt hefði verið af stað þeirri
ógurlegu dýrtíðaröldu, sem nú
stigi hærra og hærra með hverj-
um degi. Það væri því alrangt að
ganga þannig frá fjárhagsáætlun
bæjarins, að hvergi væri gert
ráð fyrir því að laun hækkuðu
um einn einasta eyri.
Jakob Frímannsson sagði, að
nú væru alvarlegir tímar fram-
undan, og þá ekki sízt fyrir út-
gerðina. Hann kvað nauðsynlegt
að eiga allmikið fé óbundið í
Framkvæmdasjóði til að hlaupa
undir bagga með Útgerðarfélag-
inu, þegar á þyrfti að halda. —
Hann sagðist því telja óvarlegt
að lækka framlag til sjóðsins um
500 þús. kr., eins og meirihluti
bæjarráðs hafði lagt til, og lagði
fram tillögu um óbreytt framlag
til sjóðsins og að því yrði ekki
ráðstafað við afgreiðslu fjárhags-
áætlunarinnar, nema 500 þús. kr.
til væntanlegrar dráttarbrautar.
Jón B. Rögnvaldsson talaði aft-
ur og kvaðst ekki hafa reiknað
með því, að nú þyrfti að ætla
mikið fé til styrktar Útgerðarfé-
laginu, þar sem honum hefði skil-
izt, að gengisfellingin hefði ein-
mitt verið gerð til þess að létta
undir með útgerðinni, og ef það
ekki reyndist rétt, að sú yrði
raunin, þá myndi fara að verða
erfitt að finna nokkur rök fyrir
þeirri framkvæmd. E. t. v. væri
það þó einnig blekking, að geng-
isfellingin létti nokkuð undir
með útgerðinni, og Jakob Frí-
mannsson, sem stjórnarmaður í
Útgerðarfélaginu, hefði þegar
séð í gegnum þá blekkingu.
Þá benti Jón á það í sambandi
við framlagið til Framkvæmda-
sjóðs, að útsvarsgreiðendum væri
lítil virðing sýnd með því að
tekið væri af þeim svo og svo
mikið fé með útsvarsálögum án
þess að jafnhliða væri gerð grein
fyrir því, á hvem hátt fénu yrði
varið, heldur bara sagt: Við
leggjum þetta í sérstakan sjóð og
notum það svo í eitthvað og eitt-
hvað eftir því sem okkur dettur
í hug seinna á árinu.
Gísli Jónsson kvað það merki-
legast og athyglisverðast við
áætlunina, að nú kæmi fram nýr
tekjustofn, serri sveitarfélögin
hefðu lengi barizt fyrir að fá og
af þeirri ástæðu væri hægt að
lækka útsvörin. Ekki gat hann
þess, að bæjarbúar verða sjálfir
að borga margfalt til þess að fá
þennan nýja tekjustofn.
Jón G. Sólnes sagði, að þessi
fjárhagsáætlun væri að því leyti
einsdæmi, að nú yrðu margar
hækkanir frá fyrra ári, en samt
lækkuðu útsvörin. Hins vegar
væri ekki undarlegt, þó að bæj-
arfulltrúar Alþýðubandalagsins
væru með eitthvert nagg. Verka-
maðurinn hefði breitt út fleiri
síður um það, að nú keyrði um
þverbak með hækkanir, en svo
stæðu þeir bara andspænis því,
að útsvörin lækkuðu. Ef þeir
teldu áætlunina óraunhæfa,
hefðu þeir átt að flytja tillögur
um hækkanir, en þeir hefðu alls
ekki notað sinn tillögurétt til
þess í tíma. Sagðist Sólnes ekki
vita, hvaða „sýrurannsóknir“
ætti að hafa í sambandi við
þetta, og þó að Jón Ingimarsson
og flokksbræður hans töluðu um
kauphækkanir og vildu með
þeim reyna að eyðileggjaj þær
efnahagsráðstafanir, sem gerðar
hefðu verið að undanförnu, þá
mætti ekki taka mark á slíku, og
hann vissi ekki, „hversu ekta það
hefði verið af bæjarstjórn." Um
Framkvæmdasjóðinn sagði Sól-
nes, að hann bæri fyrst og fremst
að skoða sem n.k. ábyrgðarfé
gagnvart skuldbindingum bæjar-
sjóðs við Ú. A., um áætlunina í
heild mætti segja, að hún væri
eftir atvikum mjög skynsamleg
nú, þegar reynt væri að stöðva
verðþennsluna og brjóta blað í
þróun efnahagsmálanna.
Jón B. Rögnvaldsson lýsti því
yfir, að hann hefði talið svo sjálf
sagt, að bæjarráð, myndi breyta
einstökum liðum áætlunarinnar
með tilliti til þeirra stórfelldu
hækkana, sem framundan væru,
að hann hefði ekki látið sér til
hugar koma að bera fram tillög-
ur um breytingar einstakra liða
af þeim ástæðum. En nú þegar
bæjarráð hefði ekki gert þetta,
hefði hann flutt tillögu um
hækkun á framlagi til verklegra
framkvæmda með það fyrir aug-
um, að ekki yrði jafnmikill sam-
dráttur og ella á þeim lið, scrn
sízt mætti verða samdráttur á.
Jón Þorvaldsson stóð upp og
lýsti því yfir, að allt til þessa
hefði hann verið því mótfallinn,
að bærinn kostaði byggingu
skíðahó(tels Ferðamálajfélagsins,
en nú hefði honum snúizt hugur
á fundinum og myndi greiða at-
kvæði með þeirri fjárveitingit.
Helgi Pálsson talaði fyrir til-
lögum er hann flutti um lántök-
ur að upphæð 1 millj. kr. til að
halda áfram framkvæmdum við
slökkvistöðvarbygginguna og
bygginguna við íþróttavöllinn.
Tillögur þessar, sem stungu mjög
í stúf við aðrar tillögur íhaldsins,
voru samþykktar með 10 sam-
hljóða atkvæðum. Ámi Jónsson
greiddi ekki atkvæði.
Jón Ingimarsson talaði aftur
og ræddi einkum um söluskatt-
inn, sem virtist vera sumum
bæjarfulltrúum sérstakt fagnað-
arefni. Kvaðst Jón ekki geta skil-
ið fögnuð þeirra yfir því, að
lagður væri 16,5% söluskattur á
allar innfluttar vörur og svo aft-
ur 3% þar á ofan í smásölunni.
Þó að svolítið brot af þessum
skatti ætti að koma í bæjarsjóð-
inn, þá ættu bæjarbúar og aðrir
eftir að súpa seyðið af þeim
hækkunum, sem í vændum
væru, og myndi varla þykja það
gott.
Kaupkröfur farmanna
Sjómannafélag Reykjavíkur
hefur nýlega afhent atvinnurek-
endum kröfur sínar um bætt
kjör til handa farmönnum. Er
þar farið fram á sem næst 35%
hækkun á fastakaupi háseta og
hliðstæðar eða meiri kröfur á
öðrum liðum.
SAGT OG SKRIFAÐ
„ÍSLENDINGUR“ sagði 4. þ.
m., að bæjarfulltrúar Alþýðu-
bandalagsins „hefðu ekki látið
sig muna um“ að greiða atkvæði
gegn því, að bæjarfélögin fengju
hluta af söluskatti, að fjölskyldu-
bætur yrðu hækkaðar, að tekju-
skattur af almennum launatekj-
um yrði afnuminn, að elli- og
örorkulífeyrir yrði hækkaður.
Þrátt fyrir þessi ummæli íhalds-
blaðsins hefur trúlega fáum
komið til hugar að leggja trúnað
á það, að bæjarstjómin hér á
Akureyri hafi verið látin greiða
atkvæði um framangreind atriði,
enda er fjarri því, að svo hafi
nokkru sinni verið. Öll þessi atr-
iði eru mál löggjafarvaldsins, þ.
e. Alþingis. í bæjarstjórn Akur-
eyrar voru aðeins greidd at-
kvæði um það, hvort fagna
skyldi gerðum löggjafarvaldsins
á sviði efnahagsmálanna og lýsa
stuðningi við stefnu ríkisstjóm-
arinnar í þeim máliun.
En á bæjarstjómarfundi á
þriðjudaginn var voru greidd at-
kvæði um ákveðnar tillögur um
fjárveitingar til framkvæmda á
vegum Akureyrarbæjar. Þar
réðu atkvæði bæjarfulltrúanna
úrslitum um samþykkt og þar
með framvindu ákveðinna mála.
Þá voru m. a. greidd atkvæði
um það, hvort leggja skyldi
meira fé úr Framkvæmdasjóði
bæjarins en áður hefur verið til
byggingar togaradráttarbrautar
og flýta þannig fyrir því, að af
framkvæmdum verði í því nauð-
synjamáli, sem bygging slíks
mannvirkis hér er. Gegn þessu
greiddu allir bæjarfulltrúar
Sjálfstæðisflokksins atkvæði. —
Þeir greiddu líka atkvæði gegn
því, að varið yrði fé úr Fram-
kvæmdasjóðnum til íbúðabygg-
inga á vegum bæjarins til út-
rýmingar heilsuspillandi hús-
næði, þeir greiddu atkvæði gegn
því, að fé úr Framkvæmdasjóðn-
um yrði varið til kaupa á togur-
um eða öðrum fiskiskipum og
þeir greiddu atkvæði gegn því,
að aukið yrði framlag til gatna-
gerðar í bænum, báru meira að
segja sjálfir fram tillögu um, að
það yrði minnkað. „íslendingur“
getur því væntanlega sagt frá
því í dag, að bæjarfulltrúar
Sjálfstæðisflokksins hafi greitt
atkvæði gegn því, að byggð
verði dráttarbraut fyrir togara,
að byggð verði íbúðarhús, að
keyptir verði togarar eða önnur
fiskiskip og að endurbættar verði
götur bæjarins.
„ALÞÝÐUMAÐURINN" ræddi
í fyrri viku um það, að hætta
gæti verið á því, að verkföll yrðu
á næstunni eða í vor, og auðvit-
að verða það pólitísk verkföll að
dómi „Alþm.“. Það blað virðist
ekki geta skilið það, að verka-
fólk neyðist kannski til að grípa
til verkfallsvopnsins til að
tryggja sér, að það fái fyrir
vinnu sína nægjanlegt til kaupa
á daglegu brauði. Eftir að blaðið
hefur rætt nokkuð um þessi
hugsanlegu verkföll, og það í allt
annað en vinsamlegum tón í garð
verkafólks og verkalýðsfélaga,
segir svo:
„En hvernig á ríkisstjórnin að
svara pólitískum verkföllum,
verði þeim beitt?
Hér verður því haldið fram, að
áhrifaríkasta leiðin sé að rjúfa
umsvifalaust þing, og láta þjóð-
ina skera úr um það í þingkosn-
ingum, hvort hún vill freista
þess að koma efnahagsmálum
sínum á kjölinn með aðferðum
þeim, er ríkisstjórnin hefur
nú markaði, eða ganga fram af
hengifluginu með kommúnistum,
Hermanni og Eysteini."
Góðum borgaraj þessa bæjar,
sem um fjölda ára hefur fylgt
Alþýðuflokknum að málum, varð
að orði, þegar hann hafði lesið
þetta: „Hvað er að Braga, hann
hlýtur að vera eitthvað bilaður?
Það yrðu víst andskoti mörg at-
kvæði, sem þeir fengju, ef þeir
færu að bjóða sig fram núna.“
NYKOMIÐ
TÖSKUR
VESKI
POKAR
INNKAUPATÖSKUR
Mikið úrval.
VERZL. ÁSBYRGI
TILKYNNING
FRÁ SKATTSTOFU AKUREYRAR
Þeir Akureyringar á aldrinum 16—26 ára, sein ekki hafa
þegar lagt fram sparimerkjabækur sínar á skattstofunni,
eru hér með áminntir um að sýna þær fyrir 31. þ. m.
Vakin skal athýgli á 2. ’málsgr. 18! gr. reglugerðar ura
skyldusparnað, en þar segir: „Þeim, sem vanrækja að
mæta, láta mæta eða senda sparimerkjabók sína samkv.
17. gr. án lögmætra forfalla skal gert að greiða 200
króna gjald.“
Akureyri, 16. marz 1960.
SKATTSTJÓRINN Á AKUREYRI.