Verkamaðurinn - 01.04.1960, Side 1

XLIII. árg. Akureyri, föstudaginn 1. apríl 1960 13. tbl.
Sértrúarflokkurinn Vollar Jehova leggur bann viSr aS
mannslífum sé bjargaS meS blóSgjöl
Er rétt, að boðendur slíkra trúarafbrigða gangi
bæ frá bæ og prediki kenningar sinar?
í íslenzku dagblöðunum hefur a. m. k. tvisvar verið sagt frá
því síðustu vikurnar, að börn í fjörrum heimsálfum liafi látið
lífið af blóðmissi sakir þess, að foreldrar barnanna lögðu
blátt bann við því, að lífi þeirra væri bjargað með blóðgjöf.
í bæði skiptin átti þarna hlut að máli fólk, sem telzt til sér-
trúarflokks þess, sem nefnir sig Votta Jehova.
Vegna þess, að trúboðar frá
sérstrúarflokki þessum hafa
nokkuð látið á sér bera hér á
landi hin síðari ár a. m. k., er
rétt að víkja nokkuð nánar að
þessum atburðum, þó að þeir
hafi gerzt víðsfjarri ströndum
okkar lands. Fyrst áhangendur
þessa sértrúarflokks eru til hér
á landi gætu atburðir eins og
þeir, sem nú hafa gerzt í Banda-
ríkjunum og Ástralíu, einnig
komið fyrir hér, og er eins gott,
að fólk geri sér grein fyrir því.
En þeir atburðir, sem hér er
átt við, urðu í nefndum löndum.
í Bandaríkjunum dó fjögurra ára
drengur vegna þess, að foreldrar
hans neituðu að honum yrði gef-
ið blóð, og honum blæddi því út
á meðan beðið var úrskurðar
dómara um að blóðgjöfin skyldi
framkvæmd, þrátt fyrir bann
foreldranna. Þetta gerðist í
Kaliforníu, en síðan hefur þar
verið kveðinn upp dómur, sem
heimilar læknum að gefa börnum
blóð án samþykkis foreldranna.
f Ástralíu varð mjög hliðstætt
atvik. Þar neitaði faðir tveggja
ára barns, að því værí gefið blóð,
er það lá fársjúkt á sjúkrahúsi.
Þar, eins og í Bandaríkjunum,
fór málið síðan fyrir dómstólana,
VIÐREISN!
Þegar gengislækkunarfrum-
varpið kom fram var því logið
að fólki, að helztu nauðsynjavör-
ur, eins og komvörur, kaffi og
sykur, myndu lítið sem ekkert
hækka í verði, þar sem þær yrðu
greiddar niður. Reynzlan ætlar
nú samt að sýna annað, því að
miklar hækkanir hafa þegar orð-
ið á þessum vörum og eiga þó
eftir að koma meiri hækkanir.
Sem dæmi um þessar hækkan-
ir má benda á, áð 5 punda flbs.)
hveitipoki, sem fyrir gengisfell-
inguna kostaði kr. 12.55, er nú
kominn upp í kr. 18.30, og á þó
enn eftir að hækka um eina til
tvær krónur. Þannig verður
hækkunin á hveitinu meira en
50%, og svipuð verður útkoman
með aðrar matvörur.
Og kjaraskerðingin verður ca.
3% segja stjórnarflokkarnir.
og úrslitin urðu þau, að faðirinn
var dæmdur fyrir morð, og jafn-
framt því var úr því skorið, að
framvegis skyldu læknar hafa
fullan ákvörðunarrétt um það,
hvenær blóðgjöf væri fram-
kvæmd.
Hér á landi er ekki vitað til
þess, að atburðir sem þessir hafi
átt sér stað, enda.mun það ekki
venja lækna hér að leita álits
foreldra um það, hvort lífi bama
skuli bjargað með blóðgjöf. Hér
mun blóðgjöf almennt talin svo
sjálfsögð, ef hægt hægt er að
bjarga með henni h'fi einhvers,
að litið er á hana, bæði af lækn-
um og almenningi, sem sjálf-
sagðan hlut. Þrátt fyrir það
gætu hér komið fyrir atvik eins
og að framan greinir. Það gæti
komið fyrir, að foreldrar bönn-
uðu lækni, án þess að hann leit-
aði eftir áliti þeirra, að gefa
barni þeirra blóð til að bjarga
lífi þess. Það er reyndar að ís-
lenzkum lögum skylda hvers
manns að bjarga lífi annarra, ef
hann hefur möguleika til, og sú
skylda hvílir að sjálfsögðu ekki
sízt á læknum, en samt kynnu að
renna tvær grímur á suma
lækna, ef foreldrar barns stæðu
yfir þeim og bönnuðu að fram-
kvæma blóðgjöf eða einhverja
aðra læknisaðgerð. Þá kemur
upp spurningin hvort megi s,n
Námskeið í bóka-
safnsfræðum
Samkvæmt tilkynningu frá
fræðslumálaskrifstofunni er vænt
anlegur hingað til lands á veg-
um upplýsingaþjónustu Banda-
ríkjanna Magnús K. Kristoffersen
bókavörður, mikill áhugamaður
og fræðari um almenningsbóka-
söfn. Hann heldur námskeið í
Reykjavík dagana 22. til 28. apríl
fyrir bókaverði og áhugamenn
um störf og starfsskilyrði al-
menningsbókasafna. Dagana 5. til
10. maí heldur hann sams konar
námskeið á Akureyri í húsa-
kynnum íslenzk—ameríska fé-
lagsins. Kristoffersen þessi er
danskur að ætt og uppruna og
flytur erindi sín á dönsku
meira réttur foreldra yfir barni
sínu eða skylda læknisins til að
reyna, hvað sem tiltækilegast er,
til bjargar. Ef tvísýnt er t. d. um
það, hvort blóðgjöf kemur að
gagni til að bjarga lífi barns
kynni hér að verða um álitamál
að ræða. Það er því fyllilega tíma
bært, að sett verði í íslenzk lög
skýr ákvæði um þetta atriði, svo
að fyrirbyggt verði, að atburðir
eins og þeir, sem getið er hér að
Um síðustu helgi dvaldist
Sveinbjöm Finnsson, fram-
kvæmdastjóri Styrktarfélags lam
aðra og fatlaðra í Reykjavík, hér
í bænum og skýrði hann blaða-
mönnum þá m. a. frá því, að nú
væri félagið að fara af stað í
þriðja sinn með símahappdrætti
til styrktar starfsemi sinni, og
yrðu miðar seldir í Reykjavík,
Hafnarfirði, Keflavík og á Akur-
eyri eða alls staðar, þar sem
sjálfvirkar símastöðvar eru. Áð-
ur hafa miðar aðeins verið seldir
í Reykjavík og Hafnarfirði.
Verð hvers happdrættismiða er
kr. 100.00, og er sölu þeirra hag-
að þannig, að um ákveðinn tíma
hafa símanotendur forkaupsrétt
að miða með þeirra símanúmeri,
en að þeim tíma liðnum eru mið-
ar seldir hverjum sem vera vill.
Utgefnir miðar eru jafnmargir
númerum sjálfvirku stöðvanna.
Ágóðanum af happdrætti þessu
ver Styrktarfélagið til að greiða
halla af rekstri æfingastöðvar
þeirrar, sem það hefur rekið í
Reykjavík frá því í ársbyrjun
1956, og einnig til að standa
straum af kostnaði við rekstur
sumardvalarheimilis fyrir fötluð
böm. Sú starfsemi hófst í fyrra
og gaf góða raun. Auk teknanna
af happdrættinu hefur Styrktar-
félagið fastar tekjur af sölu eld-
spýtnastokka með merki félags-
ins, en tekjur af þeim hafa num-
ið um hálfri milljón króna á ári.
í æfingastöð félagsins í Rvík
hafa um það bil 600 sjúklingar
notið einhverrar aðstoðar og æf-
inga frá því að hún tók til starfa,
og að jafnaði eru 40 til 50 sjúkl-
ingar til meðferðar í einu. Hefur
starfsemi æfingastöðvarinnar orð
ið mörgum til ómetanlegrar
hjálpar. Er því full ásætða til að
veita Styrktarfélaginu þann
stuðning, sem hægt er, því að
ennþá á það sínu hlutverki að
gegna, enda þó að þeir tímar
framan geti nokkru sinni komið
fyrir hér á landi.
Einhverjir kynnu að segja, að
hér á landi væru ekki slíkir for-
eldrar, að þeir bönnuðu, að reynt
væri að bjarga lífi barns þeirra.
En á meðan til er í landinu fólk,
sem aðhyllist sérstrúarskoðanir,'
sem telja blóðgjafir syndsamleg-
ar, þá er hættan alltaf fyrir
hendi. Og þó myndi hættan fyrst
verða alvarleg, ef einhverjir
áhangendur þessarra sértrúar-
hópa gerðust sjálfir læknar. Að
Framhald á 4. siðu.
hljóti að koma áður en langt um
líður, að opinber sjúkrahús taki
við þeirri starfsemi, sem æfinga-
stöðin nú heftu- með höndum, en
Sjálfsbjargarfélögin við annarri
starfsemi Styrktarfélagsins. Þau
eru hinn rétti aðili til að veita
forstöðu og hafa forystu fyrir
hvers konar málum, sem að
gagni mega koma fyrir fatlað
fólk, og þau hafa sýnt það með
því, hversu glæsilega þau hafa
hafið feril sinn, að þau verða fær
um að gegna þessu hlutverki og
hafa þrótt til að sinna því af
þeim kjarki og dug, sem nauð-
synlegt er, að fyrir hendi sé. Og
engir vita betur, en fatlaða fólk-
ið sjálft, hvar skórinn kreppir í
hverju tilfelli.
Fyrir þremur árum gekkst
Æskulýðsheimili templara á Ak-
ureyri fyrir starfsfræðsludegi á
Akureyri.
Nú hefur verið ákveðið að
Æskulýðsheimilið gangist fyrir
öðrum starfsfræðsludegi hér n.k.
sunnudag. Mun Ólafur Gunnars-
son sálfræðingur skipuleggja
daginn og stjóma þeirri fræðslu,
sem þar verður veitt. Er gert ráð
fyrir að veita ungu fólki ýmsar
upplýsingar um atvinnugreinar,
svo sem iðnað, sjómennsku,
verzlun o. fl. Munu menn úr við-
komandi starfsgrein geía upplýs-
ingar, og getur unga fólkið valið
starfsgreinar eftir eigin vild til
að spyrja um.
Auk viðtalanna verða nú kvik-
myndasýningar í sambandi við
starfsfræðsluna, og ennfremur
verður farið í heimsóknir á ein-
staka vinnustaði.
HETJAN PETUR
Pétur er maður nefndur, al-
þingismaður Sigurðsson. Hann
var á framboðslista Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavik í haust og
hlaut kosningu til þings. Síðan
kynnir hann sig jafnan sem Pét-
ur alþingismann, og er ekkert
athugavert við það, fyrst maður-
inn er alþingismaður, áður hét
hann Pétur sjómaður. Það var
auðvitað ekki nærri eins fínt, en
gott þó í vissum tilfellum. Pétur
þessi nýtur þeirrar hamingju í
ríkum mæli, að hann þjáir ekki
minnimáttarkennd.
Nefndur Pétur var einn af
ræðumönnum þeim, sem Heim-
dallur, félag ungra Sjálfstæðis-
manna tefldi fram á kappræðu-
fundi við Æskulýðsfylkinguna,
sem efnt var til í Reykjavík sl.
þriðjudagskvöld. Þá gerðist sá
atburður, að Ingi R. Helgason,
sem talaði af hálfu Fylkingar-
manna, bað Pétur að vera með-
flutningsmann að tillögu, er hann
hafði samið, og var á þessa leið:
„Sameiginlegur fundur Æsku-
lýðsfylkingarinnar og Heimdall-
ar, haldinn í Sjálfstæðishúsinu
þriðjudaginn 29. marz, fordæmir
harðlega þann opinbera fjand-
skap gagnvart íslenzku þjóðinni
og þann beina stuðning við
ódæðisverk Breta í íslenzkri
landhelgi, sem fólginn er í til-
lögu Bandaríkjanna á yfirstand-
andi sjóréttarráðstefnu Samein-
uðu þjóðanna, og skorar eindreg-
ið á fulltrúa íslands á ráðstefn-
unni að hvika hvergi frá núver-
andi 12 mílna fiskveiðilögsögu
íslands.“
Ingi tók það strax fram, að
hann myndi því aðeins óska eft-
ir, að tillagan yrði borin upp, að
um hana væri full samstaða af
hálfu fundarboðenda. Sú sam-
staða reyndist ekki fyrir hendi.
Pétur sjómaður, Pétur alþingis-
maður, neitaði að skrifa undir,
og þar með var tillagan úr sög-
unni. Hann reyndist svo sem
hetja, Pétur alþingismaður.
Starfsfræðslan fer fram í
Barnaskóla Akureyrar og hefst
klukkan 2, en gert ráð fyrir að
lokið verði um kl. 4. Unglingar
utan Akureyrar eru jafnvel-
komnir og unglingar úr bænum.
Aðsókn að starfsfræðsludegin-
um var allgóð, er hann var hald-
inn hér fyrir þremur árum. í
Reykjavík hefur starfsfræðslu-
dagur verið árlega hin síðustu ár
og aðsókn verið sívaxandi og
langsamlega mest að þessu sinni,
en þá var starfsfræðsludagurinn
þar síðastliðinn sunnudag. Þá
komu þar einnig stórir hópar
unglinga utan Reykjavíkur.
3 PRÓSENT.
í dag hækkar allt vöruverð
(nema á vatni og mjólk) um 3
prósent, og í sumum tilfellum
miklu meira. Viðreisnin er í full-
um gangi, og kratar og ihalds-
menn alhr ánægðir.
Símahappdrætti Styrktarfélags
lamaðra og fatlaðra
Starfsfræðsludagur á sunnudag
Auk viðtala verða kvikmyndasýningar og
heimsóknir á vinnustaði