Verkamaðurinn - 13.04.1960, Síða 1

VERKflltlflÐURinn
XLIII. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 13. apríl 1960
15. tbl.
Ritstj.: Þorsteinn Jónatansson.
Útg.: Sósíalistafélag Akureyrar.
Skrifstofa Hafnarstræti 88.
Sími 1516.
Áskriftarverð kr. 50.00 árg.
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Vonir til að bygging elliheimilis á Ak-
Aðalfundur Sósíalistaféiags Ak.
ureyri heljisl í sumar
Bygginganefnd hefur skilað ákveðnum tillögum
Bygginganefnd Elliheimilis Akureyrar, sem kosin var af bæjar-
stjóm í apríl 1958, hefur nú skilað til bæjarstjórnar ákveðnum til-
lögum varðandi staðsetningu, fyrirkomulag, byggingaframkvæmdir
og rekstur væntanlegs elliheimilis. Tillögur þessar eru nú til mcð-
ferðar hjá bæjarráði, og verði ekki langur dráttur á afgreiðslu
þeirra þar eða stórbreytingar gerðar, ætti bygging elliheimilisins að
geta hafizt á komandi sumri.
STAÐETNING OG
FYRIRKOMULAG.
Tillögur byggingarnefndarinn-
ar gera ráð fyrir, að elliheimilið
verði byggt á ca. 15000 m2 lóð
vestan Þórunnarstrætis og sunn-
an Álfabyggðar. Aðalinngangur
og innakstur á svæðið er hugsað-
ur frá Austurbyggð.
Gert er ráð fyrir, að byggð
yrði ein aðalbygging, sem í til-
lögunum nefnist kjarnahús, en
herbergi og íbúðir vistmanna
yrðu aðallega í smáhúsum um-
hverfis kjarnahúsið. Tveir af
starfsmönnum bæjarins, bygg-
ingafræðingarnir Jón G. Ágústs-
son og Sigtryggur Stefánsson,
hafa gert tillöguuppdrætti í sam-
ræmi við þessa hugmynd, og í
greinargerð byggingarnefndar-
innar með tillögum sínum og til-
löguuppdráttum byggingafræð-
inganna, er fyrirhuguðum bygg-
ingum þannig lýst, að gert sé ráð
fyrir:
,,a) Kjarnahúsi tæplega 200 fer-
metra að flatarmáli, 2ja hæða.
Kjallari yrði undir nokkrum
hluta hússins, þar sem yrðu mið-
stöðvar- og þvottaherbergi og
geymslur. Á neðri hæð yrði eldhús
m/tilh. geymslum og snyrtingum,
borðsalur og vinnuherbergi, sem
síðar mætti taka til stækkunár á
borðsal. Inngangur og anddyri er
í einnar hæðar útbyggingu á vest-
urhlið. Á efri hæð yrði íbúð for-
stöðukonu eða-manns og 6 vist-
mannaherbergi. Rúmmál ca. 1600
rúmmetrar.
b) Vistmannahús. Gert er ráð
fyrir 5 slíkum húsum á svæðinu.
Eru þau einnar hæðar H-laga þ. e.
tvær herbergjaálmur. í hvorri álmu
eru 2 einstaklingsherbergi og tvö
tveggja manna herbergi, ásamt baði
og W. C., þannig að í hverju húsi
yrðu 8 herbergi, sem rúmuðu 12
manns. Milli álmanna er komið
fyrir setustofu 2 býtibúrum, and-
dyri og geymslum. Flatarmál hvers
húss er 166 nt’. Rúmmál ca. 450
rúmmetrar.
c) Ibúðir fyriir eldri hjón. Gert
er ráð fyrir raðhúsafyrirkomulagi.
4—6 íbúðir yrðu í hverju (einnar
hæðar) húsi. í hverri er stofa, svefn-
herbergi með innbyggðum skápum,
lítið eldhús, bað m/tilheyrandi,
geymsla og anddyri. Flatarmál
hverrar íbúðar 32.5 fermetrar.
Rúmmál ca. 100 rúmmetrar.
d) Vinnustofa. Gert er ráð fyrir
að hún yrði reist í framtíðinni.
fyrirkonrulag enn óákveðið.“
Gert er ráð fyrir því, að í fram-
tíðinni yrði hægt að stækka
kjarnahúsið og koma þar fyrir til
viðbótar herbergjaálmu, en í
þeim húsum, sem tilgreind eru í
tillögunum hér að framan, er
áætlað að koma megi fyrir ná-
lægt 100 vistmönnum, og er þá
miðað við 4 raðhúsalengjur.
BYGGT í ÁFÖNGUM.
í tillögum nefndarinnar er gert
ráð fyrir, að byggingarinnar yrðu
reistar í tveimur áföngum, og
yrði þá í fyrri áfanga, sem miðað
er við, að byrjað yrði á í sumar:
Kjarnahúsið, 3 vistmannahús og
ein raðhúsasamstæða. í þessum
áfanga kæmist upp húsnæði fyr-
ir 50 vistmenn, og í lauslegri
kostnaðaráætlun er gert ráð fyr-
ir, að þessi fyrri áfangi myndi
kosta kr. 4.225.000.00, og er þá
reiknað með, að rúmmetrinn í
fullbyggðu húsi kosti kr.
1.250.00.
Síðari áfangi yrði mun ódýrari,
þar sem kjarnahúsið væri þá
komið upp. Hann er á sama hátt
áætlaður kr. 2.630.000.00. Þar við
bættist svo frágangur á lóð, girð-
ingar o. s. frv.
Þarna er því samtals gert ráð
fyrir heildarkostnaði að upphæð
7% millj. kr., fyrir utan kostnað
við vinnustofu. Vegna síhækk-
andi byggingakostnaðar nú verð-
ur að vísu að gera ráð fyrir að
kostnaður verði talsvert meiri,
en allt bendir til þess, að á þenn-
an hátt verði elliheimilinu komið
upp fyrir tiltölulega lítið fé.
Enda er það svo, þó að ótrúlegt
kunni að virðast fljótt á litið, að
miklu ódýrara verður að reisa
elliheimilið í mörgum tiltölulega
litlum húsum en að koma því
fyrir í einni stórri byggingu. T.
d. fékk bygginganefndin í fyrra
tillöguteikningu frá skrifstofu
húsameistara ríkisins, þar sem
gert var ráð fyrir einni stórri
byggingu, og þar var bygginga-
kostnaður áætlaður ca. 140 þús.
kr. á hvern vistmann, en eftir til
lögum þeim, sem lýst var hér að
framan, er kostnaðurinn á hvern
vistmann áætlaður 73 þús. kr.,
eða sem næst helmingi lægri.
KOSTIR ÞESSA
FYRIRKOMULAGS.
Um kosti smáhúsabygginganna
segir svo í greinargerð bygg-
inganefndarinnar:
„Nefndin telur, að þetta fyrir-
komulag í uppbyggingu elliheim-
ilis hafi marga kosti fram yfir eina
(stóra) byggingu. og telur nefndin
þessa þá helztu:
1) Lægri byggingarkostnaður á
hvern vistmann, þannig að með
þessu byggingarfyrirkomulagi mætti
ætla, að hægt væri að spara í hús-
næði fyrir 60—100 vistmenn um
11/2 millj. króna.
2) Vegna lægri byggingarkostn-
aðar yrði hægt með þessu fyrir-
komulagi að byggja yfir fleira fólk
fyrir það fé sem til ráðstöfunar
yrði.
3) Hægt er að byggja heimilið
upp í áföngum, smátt og smátt
eftir því sem fé væri fyrir liendi
(t. d. 2 áföngum, svo senr ráð er
fyrir gert) og taka það i notkun
þegar fyrsti (fyrri) áfanginn er til-
búinn og jafnvel bæta við einu og
einu húsi, eftir því sem þörf krefði
og fé væri til.
4) Minni húsin ættu að geta
verið vistlegri og heimilislegri og
minni stofnunarbragur á þeim en
einni stórri byggingu. Gamla fólk-
ið ætti þarafleiðandi að una hag
sínum betur í slíkum vistarverum
og finna siður til ‘innilokunar-
kenndar‘.“ Framhald á 4. siðu.
Það hefur verið hljótt um
Flugbjörgunarsveitina á Akur-
eyri að undanförnu, enda hefur,
sem betur fer, lítið þurft til
hennar að leita nú um sinn. En
enginn veit, hvenær óhapp ber
að höndum, enginn veit, hvenær
slys kunna að vilja til fjarri al-
faravegum. Slíkt getur hent á
sólbjörtum sumardegi og einnig,
og ekki síður, þegar veðurguð-
irnir eru í sínum versta ham.
En einmitt vegna þess, að eng-
inn veit fyrir, hvenær þörf kann
að verða fyrir aðstoð vélbúinnar
björgunarsveitar, þarf hún alltaf
að vera til taks og öll hennar
björgunartæki í Iagi. Og þau
tæki, sem slík sveit þarf að hafa
til umráða, eru mörg og marg-
vísleg, því betri og fullkomnari
sem slík tæki eru, þeim mun
meiri von er um, að góður árang-
ur verði af störfum björgunar-
sveitinnar, þegar á þarf að halda.
Og það er ekki nóg að fara að
útvega tækin eða annan útbún-
að, þegar kallið er komið. Það
þarf að vera hægt að ganga að
slíku á vísum stað.
Sósíalistafélag Akureyrar hélt
aðalfund sinn sl. föstudagskvöld.
Stjórn félagsins var einróma end-
urkjörin, en hún er þannig
skipuð:
Eyjólfur Árnason, formaður,
Þorsteinn Jónatansson, varafor-
Eyjólfur Árnason.
maður, Ingólfur Ámason, gjald-
keri, Guðmundur Snorrason, rit-
ari, Tryggvi Helgason, Guðrún
Guðvarðardóttir og Rósberg G.
Snædal meðstjórnendur.
Varamenn í stjórn: Þórir
Daníelsson, Jóhannes Hermimd-
arson, Sigtryggur Helgason,
Rögnvaldur Rögnvaldsson og
Friðrik Kristjánsson.
Skilningur manna á þeirri
nauðsyn, sem það er, að vel fær
björgunarsveit sé jafnan til stað-
ar, hefur mjög vaxið hin síðari
ár, og ekki sízt hér nú upp á síð-
kastið vegna stórslysa, sem orð-
ið hafa í nágrenninu.
Flugbjörgunarsveit Akureyrar
eignaðist í fyrravetur fyrstu bif-
reið sína til notkunar í björgun-
ar- og leitarferðum. Það var snjó-
bíll, sem Flugbjörgunarsveitin í
Reykjavík afhenti hingað. Þessi
bíll hefur reynzt vel, það lítið
hann hefur verið notaður. En í
honum er mjög takmarkað rúm
fyrir fólk eða farangur. Þess
vegna hefur nú verið smíðaður
vandaður sleði, yfirbyggður með
blæjum og alveg lokaður, sem
hægt er að tengja aftan í snjóbíl-
inn og hann dregur léttilega, a.
m. k. í sæmilegu færi. f sleðan-
um er hægt að koma fyrir fem-
um sjúkrabörum, eða allt að 10
manns sitjandi. Er því að sleða
þessum mikill fengur, enda virð-
ist smíði hans hin vandaðasta, en
það eru-nokkrir starfsmenn BSA-
verkstæðis, sem hafa smíðað
Blaðstjórn Verkamannsins var
einnig endurkjörin: Björn Jóns-
son, Eyjólfur Árnason og Einar
Kristjánsson.
Að loknum aðalfundarstörfum
fluttu Eyjólfur Árnason og Þor-
steinn Jónatansson skýrslu um
störf 12. flokksþingsins, en að
ræðum þeirra loknum var fundi
frestað, þar sem orðið var áliðið
kvölds. Verður því bráðlega
haldirin annar fundur og þar
rætt um störf og ályktanir
flokksþingsins.
HÆKKUN
Vegna mjög vaxandi kostnað-
ar við útgáfu blaða hafa bæði
dagblöð og vikublöð séð sig til-
neydd að hækka auglýsingataxta
og áskriftargjöld. Pappír hefur
þegar hækkað í verði um 70%
og blaðburðargjöld póstsins um
ca. 350%.
Auglýsingaverð Akureyrar-
blaðanna hefur verið ákveðið kr.
20.00 hver dálkssentimeter, en af
stærri auglýsingum eða föstiun
viðskiptum verður eins og áður
gefinn 20% afsláttur. Söluskatt-
ur er innifalinn í verðinu, en
blöðum hefur nú verið gert að
greiða söluskatt af auglýsingun-
um.
Áskriftarverð Verkamannsins
verðiu- ekki hækkað á þessu ári
umfram þá 10 kr. hækkun, sem
ákveðin var um síðustu áramót.
Lausasöluverð hækkar í kr. 1.50.
hann og gefiS alla vinnu við
smíðina, mest af efni til hans er
einnig gefið.
Vantar sterka „trukk“-bifreið.
En svo gott sem það er og
nauðsynlegt að geta komizt leið-
ar sinnar á vélknúnu farartæki,
þegar snjór teppir leiðir venju-
legum bifreiðum, þá er ekki síð-
ur nauðsynlegt að hafa gott far-
arartæki til að komast á um vegi
og vegleysur, þegar jörð er auð.
Oruggustu farartæki í slíkum til-
fellum eru traustbygvðar bifreið-
ar með véldrif á öllum hjólum.
Slíkar bifreiðir þarf Flugbjörg-
unarsveitin að eignast, a. m. k.
eina og helzt tvær. Hafa þegar
verið gerðar tilraunir til að fá
slíka bifreið með góðum kjörum,
en þær hafa ennþá ekki borið
árangur. Ber að vona, að úr ræt-
ist á næstunni, og ætti ekki að
þurfa að dragast lengi, ef allir
hlutaðeigendur sýna málinu full-
an og verðskuldaðan skilning.
Og svo þarf talstöðvar.
Annað er það, sem Sveitina
skortir enn tilfinnanlega, en það
eru talstöðvar. Ein talstöð í um-
Framhald á 4. siðu.
Flugbjörgunarsveit Akureyrar eflist að
lækjum og úlbúnaði, en vanlar þó enn
góðan bíl og lalsiöð