Verkamaðurinn - 14.10.1960, Blaðsíða 1

VERKMflÐllRltltl
Hitstjóri: Þorsteinn Jónatansson.
Útg.: Sósíalistafélag Akureyrar.
Skrifstofa Hafnarstræti 88.
Sími 1516.
Áskriftarverð kr. 50.00 árg.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
XLIII. árg.
Akureyri, föstudaginn 14. október 1960
35. tbl.
Tillaga þingmanna Alþýðubandalagsins og Framsóknar:
Reglugerðin um 12 mílna lándhelgina fái lagagildi
Fulltrúar á Alþýðusambandsþing
Síðasta félagið á Akureyri, sem
fulltrúa kaus á Alþýðusambands-
þing var Félag verzlunar- og
skrifstofufólks. Það kaus á fundi
á föstudagskvöldið, og kosningu
hlutu Jón Aspar og Aðalsteinn
Valdimarsson. Áður hefur verið
skýrt frá kosningu fulltrúa í öll-
um þeim félögum öðrum á Akur-
eyri, sem fulltrúa senda á þingið,
en Vélstjórafélag Akureyrar
sendir engan fulltrúa.
Á Húsavík var sjálfkjörið í
báðum félögunum þar. Fulltrúar
Verkamannafélags Húsavíkur
eru Asgeir Kristjánsson, Albert
Jóhannesson og Sveinn Július-
son. Fulltrúar Verkakvennafé-
lagsins Vonar eru Þorgerður
Þórðardóttir og Guðrún Gunn-
arsdóttir.
1 Ólafsfirði varð sjálfkjörið 1
Verkakvennafélaginu Sigurvon,
og er Líney Jónasdóttir fulltrúi
félagsins. í Verkalýðs- og Sjó-
mannafélagi Ólafsfjarðar fór
fram allsherjaratkvæðagreiðsla
að kröfu hægri manna, sem töldu
sig vissa um að geta þannig feng-
ið fulltrúaefni sín kjörin, en úr-
slitin urðu þau, að listi vinstri
manna var kjörinn með 76 atkv.,
en íhaldslistinn hlaut 44. Kosn-
ingu hlutu Stefán Ólafsson og
Sveinn Jóhannesson. Varamenn
Magnús Magnússon og Ingvi
Guðmundsson.
Verkalýðsfélag Grýtubakka-
hrepps kaus Friðbjörn Björns-
son.
Verkalýðsfélag Svalbarðsstr.
Jóhann Kristjánsson.
Á Raufarhöfn kaus Verka-
kvennafélagið Orka Aðalbjörgu
Pétursdóttur, en Verkamannafé-
lag Raufarhafnar Kristján Vig-
fússon.
Verkalýðsfélag Þórshafnar
kaus Aðalstein Arngrímsson.
Verkalýðsfál'. Presthólahrepps
kaus Jónas Þorgrímsson.
! Reglulegt Alþingi 1960 var sett 10. þ. m., og tveimur dög-
um síðar lögðu þingmenn Alþýðubandalagsins og Framsókn-
arflokksins í efri deild fram frumvarp til laga þess efnis, að
reglugerðin um 12 mílna fiskveiðilandhelgina skyldi öðlast
lagagildi.
Fumvarpið er svohljóðandi:
„1. gr. Reglugerð nr. 70/30. júní
1958 um fiskveiðilandhelgi ís-
lands, skal hafa lagagildi. Reglu-
gerðin er birt sem fylgiskjal með
lögum þessum. 2. gr. Lög þessi
öðlast þegar gildi.“
Flutningsmenn frumvarpsins
eru: Hermann Jónasson, Finnbogi
R. Valdimarsson, Sigurvin Ein-
arsson, Björn Jónsson, Ólafur Jó-
hannesson, Karl Kristjánsson,
Alþýðusamb. Norðurlaiids, SjómannaféL Akur-
eyrar og VerkamannaféL Akureyrarkaupstaðar
mótmæla samningum við Breta
Á fundi í miðstjórn Alþýðusambands Norðurlands síðastl-
liðinn föstudag og á almennum félagsfundum í Sjómannafé-
lagi Akureyrar og Verkamannafélagi Akureyrarkaupstaðar
á sunnudaginn voru samþykktar mjög ákveðnar mótmæla-
ályktanir gegn öllum samningum við Breta um fiskveiðilög-
sögu íslendinga og áherzla lögð á það, að ekkert undanhald í
land helgismálinu kæmi til greina. — Ályktanimar ,sem allar
voru samþykktar með samhljóða atkvæðum, fara hér á eftir:
Alfreð Gíslason, Páll Þorsteins-
son og Ásgeir Bjarnason.
Með frumvarpinu fylgir stutt
greinargerð svohljóðandi:
„Vemdun fiskimiðanna um-
hverfis landið er lífshagsmuna-
mál íslenzku þjóðarinnar. Stærð
fiskveiðilandhelginnar er . nú
ákveðin með reglugerð, sem rík-
isstjórn íslands hefur sett sam-
kvæmt heimild í svonefndum
landgrunnslögum frá 1948. Þeirri
reglugerð er, eins og öðrum
reglugerðum, hægt að breyta, án
þess að samþykki Alþingis komi
til. Þetta fyrirkomulag verður að
teljast óheppilegt til frambúðar
og tímabært, eins og á stendur,
að lögfesta ákvæði reglugerðar-
innar um stærð fiskveiðiland-
helginnar.“
NÚ REYNIR Á HEILINDI
ÍHALDSINS.
Eins og allir sjá, er sá einn til-
gangurinn með frumvarpi þessu,
að festa það í lögum, að fisk-
veiðilandhelgin skuli vera 12
mílur, en hingað til hefur það að-
eins verið reglugerðarákvæði en
hvergi bundið í lögum. Það er
raunar tæpast vanzalaúst, að
þetta skuli ekki hafa verið bund-
ið með sérstakri lagasetningu
fyrr, svo stórt mál, sem hér er
um að ræða. En einmitt nú er þó
sérstök ástæða til að undirstrika
þá ákvörðun okkar, að við ætl-
um að halda fast við reglugerð-
arákvæðið um 12 mílna fiskveiði-
landhelgi. Og það verður á eng-
an hátt betur undirstrikað en
með lagasetningu. Að undan-
förnu hafa staðið yfir í Reykja-
vík samningar milli fulltrúa
brezku og íslenzku ríkisstjóm-
anna um landhelgismálið. Þeir
(Framhald á 4. síðu.)
ALYKTUN MIÐSTJORNAR AN:
Fundur, haldinn í miðstjórn Alþýðusambands Norður-
lands, á Akureyri, 7. okt. 1960, átelur harðlega það ráðslag
stjórnarvalda landsins, að taka upp samningamakk við Breta
um löglega ákveðna fiskveiðilandhelgi íslands. Telur fundur-
| inn, að um slíkt innanríkismál, sem fiskveiðilandhelgi íslands
í Verkalýðsfélagi Dalvíkur, er, sé óhæfa að semja við aðrar þjóðir, og sérstaklega telur
urðu fulitrúar sjálfkjörnir, þeir fundurinn það andstætt íslenzkri skapgerð að semja við of-
Valdimar Sigtryggsson og Frið- j beldismennina brezku, sem nýlega urðu að gefast upp fyrir ís-
steinn Bergsson. Varamenn Lár- lendingum í ofbeldisaðgerðum sínum í landhelgi íslands.
us Frímannsson og Ámi Lárus- Skorar fundurinn á Alþingi og þingmenn hvern og einn að
son. stöðva samningamakk ríkisstjórnarinnar við Breta og tryggja,
Verkalýðsfélag Hríseyjar kaus að ekki verði hvikað í neinu frá þegar ákveðinni 12 mílna
Anton Eiðsson fulltrúa sinn með fiskveiðilandhelgi umhverfis allt landið.
10 atkv. gegn 9.
V ekamannaf élags
hrepps kaus Guðna
Viðreisnin þýðir
lægri þjóðartekjur
Amarnes-
Sigurðsson.
Hrísey og Hjalteyri eru einu
staðimir við Eyjafjörð, sem senda
íhaldsfulltrúa á Alþýðusam-
bandsþingið.
Raflýst í Svarfaðardal
Að undanförnu hefur verið
unnið að því að leggja raflínu
inn Svarfaðardal, allt að fremstu
bæjum, sem eru Atlastaðir vest-
an ár og Kot austan ár. Ætlunin
er, að rafstraumi verði hleypt á
þessa línu fyrir næstu áramót, ef
skortur á efni ekki stöðvar fram-
kvæmdir. Það eru 16 bæir, sem
nú eiga að fá rafmagn og verður
þá komið rafmagn á alla bæi í
Svarfaðardal nema í Skíðadal, en
þar hafa flestir bæir heimaraf-
stöðvar.
ALYKTUN SJOMANNAFÉLAGS AKUREYRAR:
Fundur í Sjómannafélagi Akureyrar, haldinn 9. október
1960, mótmælir harðlega, að teknir hafa verið upp samningar
við Breta um fiskveiðilandhelgi íslands.
Fundurinn telur, að stefna íslands í landhelgismálinu hafi
þegar verið fastmótuð, og komi ekki til greina að samið verði
við einstakar þjóðir um landhelgismálið.
Skorar fundurinn á Alþingi og þingmenn hvern og einn,
að stöðva nú þegar allt samningamakk íslenzkra stjórnarvalda
við ófbeldismenn Breta, og að haldið verði fast við þá stefnu,
sem ákveðin hefur verið og að frávik frá tólf mílna fiskveiði-
landhelgi umhverfis allt landið komi ekki til greina.
ÁLYKTUN VERKAMANNAFÉLAGS
AKUREYRARKAUPSTAÐAR:
Fundur Verkamannafélags Akureyrarkaupstaðar, haldinn
9. október 1960, mótmælir harðlega öllum samningum við
Breta urn landhelgismálið og skorar á ríkisstjórnina að halda
fast við yfirlýsta stefnu Alþingis og alls þorra þjóðarinnar, að
hvika í engu frá 12 mílna fiskveiðilögsögu.
Jafnframt heitir fundurinn á alla meðlimi verkalýðshreyf-
ingarinnar og alla íslenzku þjóðina að standa trúan vörð um
þetta mesta lífshagsmunamál þjóðarinnar.
Eitt af kjörorðum „viðreisnar-
innar“ var þetta: Meiri viðskipti
við hinn frjálsa heim! Frjálsan
innflutning! Seljum vörur okkar
á markaði frelsisins!
Það var látið heita svo, að ekki
skyldi dregið úr viðskiptunum
við markað kúgunarinnar í
Austurevrópu. Þó var einmitt það
eitt af hinum leyndu markmiðum
viðreisnarinnar — og þess skyldi
gætt að öll sú útflutningsaukn-
En sagan um markaði frelsisins
er ekki öll sögð með þessu. Þar
hefur nú orðið gífurlegt verðfall
á lýsi og fiskimjöli. En af því
við skulum samt auka viðskipti
við markaði frelsisins, þá hefui'
fiskimjölsútflytjendum á þessu
ári verið neitað ,að selja fiskimjöl
til Tékkóslóvakíu á 20 shillinga
fyrir prótein; í staðinn er það
selt á frjálsum mörkuðum fyrir
10 shillinga próteinið. í heild er
ing, sem verða kynni, færi á útflutningsverð fiskafurða 20—30
frjálsa markaði frjálsra landa. - J prósent hærra í jafnvirðiskaupa-
Hvernig hafa svo viðskiptin löndunum en í hinum frjálsu
við markaði frelsisins tekizt? Þau löndum vestursins. Aukin við-
hafa tekizt þannig, að inn í land-
ið hefur verið mokað vörum frá
frjálsum löndum. Innflytjendur
hafa fengið stutt, erlend víxillán,
með þriggja mánaða gjaldfresti.
Nú eru þessir víxlar sem óðast
að falla í gjalddaga, og bankamir
eru í hengjandi vandræðum að
standa í skilum við hina erlendu
lánardrottna.
í annan stað hefur frelsið harð-
neitað að hleypa okkúr inn á
neina nýja markaði, en hinir
gömlu markaðir þess vilja helzt
kaupa ísfisk og óverkaðan salt-
fisk — sem sé: óunna vöru. En
það er einmitt hagur okkar, eins
og margsinnis hefur komið í ljós,
að vinna okkar eigin útflutnings-
vöru sem mest sjálfir. En mark-
aðir frelsisins segja, að okkur sé
nóg að veiða fisk. Aðrir skulu
hafa atvinnu af að verka hann —
áður en þeir éta hann.
skipti við þau þýða þannig tug-
milljónatap fyrir þjóðarbúið á
ári. Innflutningsvörur okkar
þaðan hafa sem sé ekki lækkað
í verði. Það eru aðeins útflutn-
ingsvörur okkar, sem lækka í
verði.
Það er að segja: hinir frjálsu
markaðir eru svo frjálsir, að þeir
ýmist standa okkur alveg lokaðir
eða fella afurðir okkar í verði.
En vörum þaðan er hrúgað inn í
landið út á stutt víxillán, sem
eru nú eins og hengingaról í
gjaldeyrisbönkunum. Og með
öllu þessu fær þjóðin hlutfalls-
lega minni tekjur fyrir útflutn-
ingsvörur sínar en áður.
Hér blasir við ein afleiðingin
af viðreisninni: hún þýðir lækk-
aðar þjóðartekjur. Þannig er öll
reynslan af henni á eina bókina
lærð. Og það er svört bók.
(Útsýn 6. okt.).