Verkamaðurinn - 28.10.1960, Page 3

Föstudaginn 28. október 1960
VERKAMAÐURINN
S
Vaxtahækkun hjá meðalfrystihúsi sam-
svarar 22% hækkun á greiddu kaupi
Kafli úr ræðu Lúðvíks Jósefssonar við fyrstu
umræðu um fjárlagafrumvarpið
Algjört skilningsleysi ríkis-
stjórnarinnar og sérfræðinga
hennar á málefnum framleiðsl-
unnar hefur hvergi komið eins
áþreifanlega í ljós og varðandi
vaxtapólitíkina.
Utflutningsframleiðslu okkar
er gert að greiða þrefalda og
fjórfalda vexti á við það, sem
keppinautum okkar erlendis er
gert að greiða.
Augljóst er, ;að sérfræðingar
ríkisstjórnarinnar hafa enga
grein gert sér fyrir áhrifum
hinna háu vaxta í framleiðslu-
kostnaðinum.
Þegar hækkun vaxtanna var
ákveðin sögðu þeir, að verðlag í
landinu myndi ekki hækka
vegna vaxtahækkunarinnar og
að þeir hefðu ekki tekið tillit til
vaxtahækkunarinnar við útreikn-
inga á afkomu sjávarútvegsins.
Vaxtahækkunin mun þó nema
200—250 milljónum króna á ári
og megnið af þeirri fjárhæð
leggst á beinan eða óbeinan hátt
á útflutningsframleiðsluna. Sem
dæmi um það, hvernig vaxta-
hækkunin verkar á hag fiskiðn-
aðarins skulu hér tilfærðar
nokkrar tölur beint úr reikningi
eins meðalstórs frystihúss.
Árið 1959 voru öll vinnulaun
hjá því frystihúsi, sem hér um
ræðir, 3,3 milljónir króna. Vaxta-
útgjöld voru hins vegar 1,0 millj.
Vaxtaútgjöldin hjá þessu frysti-
húsi hækka á þessu ári, vegna
viðreisnarvaxtanna, um rúmlega
700 þúsund krónur, eða hækkun-
in nemur sömu fjárhæð og 22%
hækkun á öllu kaupgjaldi hjá
frystihúsinu hefði numið.
Haraldur Böðvarsson útgerðar-
maður á Akranesi skýrði nýlega
frá því í grein í Morgunblaðinu,
að frystihúsin þar, sem greiddu í
vinnulaun rúmar 20 milljónir
króna, þyrftu að greiða 8 milljón-
ir króna í vexti.
Af þeirri upphæð er hið nýja
vaxtaokur 3—4 miljónir króna.
Þannig kemur vaxtaokrið við
framleiðsluna, þó að sérfræðing-
ar ríkisstjórnarinnar í efnahags-
málum og hún sjálf þykist ekk-
ert sjá og ekkert vita og reikni
ekki með slíkum auknum út-
gjöldum.
Stuðningsmenn ríkisstjórnar-
innar hafa líka áttað sig vel á
því, hvað nú er að gerast t. d. í
sjávarútveginum.
Einar Sigurðsson útgerðarmað-
ur og alþingismaður selur nú
hvern fiskibát sinn af öðrum og
leigir og selur frystihús sín rétt
eins og sá vondi sé á hælunum á
honum. Og síðan hefur hann í
frumvarpsformi hér á Alþingi til-
kynnt, að nú hugsi hann sér að
snúa sér fyrst og fremst að
minkabúskap, þar sem hann
muni vera miklu ábatasamari en
s jávarútvegurinn.
Þannig blasir gjaldþrot við-
reisnarinnar við hvar sem litið
er í íslenzkum sjávarútvegi.
Þetta gjaldþrot viðreisnarinnar
hefur orðið, þrátt fyrir biðlund
þjóðarinnar, þrátt fyrir það, að
verkamenn og sjómenn og allir
launþegar landsins hafa beðið og
þolað áframhaldandi kauplækk-
um allan reynslutíma viðreisnar-
innar.
En nú er reynslutíminn búinn.
Nú hafa launastéttir landsins
tekið á sig miklar fórnir í langan
tími til þess að sanna haldleysi
kenninga þeirra manna, sem í sí-
fellu hafa þrástagazt á því, að
allir erfiðleikar í efnahagsmálum
þjóðarinnar stöfuðu af of háu
kaupgjaldi vinnandi fólks.
Núverandi stjórnarfokkar
lækkuðu með lögum frá Alþingi
kaupgjald allra launþega strax í
ársbyrjun 1959.
Og aftur var vegið í sama kné-
runn með gengislækkuninni á
Dessu ári. Kaupmáttur launa hef-
ur verið minnkaður, en erfiðleik-
arnir í efnahagsmálum þjóðar-
innar eru þó meiri en áður var.
Ríkisstjórnin treystir sér ekki
til að neita með öllu þeim stað-
reyndum, sem við blasa um hag
sjávarútvegsins.
En hún á skiljanlega bágt.
Sérfræðingar hennar og hún
sjálf höfðu einmitt lagt á það höf-
uðáherzlu, að hin nýja stefna
væri við það miðuð að koma
rekstri sjávarútvegsins á „halla-
lausan og heilbrigðan grundvöll
ón bóta eða styrkja“. Ríkisstjórn-
in hefur því reynt að berja í
brestina og finna skýringar á því
hvernig til hefur tekizt.
Ein af skýringum ríkisstjórnar-
innar á erfiðleikum útgerðarinn-
ar er sú, að aflaleysi valdi.
Hér er um algjöra blekkingu
að ræða.
Aflinn í ár er meiri en nokkru
sinni áður.
Bátaflotinn veiddi um 30 þús-
und tonnum meir á vetrarvertíð-
inni nú, en árið áður.
Og.síldveiðin, sem auðvitað var
léleg, var þó miklu betri en hún
hefur verið mörg ár í röð, aðeins
að árinu 1959 undanskildu.
Afli togaranna er lélegur, en
þó er ekki mikill munur á heild-
araflanum nú og árið áður, þeg-
ar fullt tillit er tekið til þess, að
nú hafa þeir siglt miklu meir en
áður með aflann ó erlendan
markað.
Það er því alrangt, að aflaleysi
eigi hér sök á erfiðleikum t. d.
bátaflotans og fiskiðnaðarins.
Þá er önnur skýring ríkis-
stjórnarinnar á því hvemig kom-
ið er, að gífurlegt verðfall á mjöli
og lýsi hafi nú komið til og hafi
ríkisstjórnin ekki getað séð slíkt
fyrir.
Hér er líka um rangan mál-
flutning að ræða í meginatriðum.
Verðfallið á mjöli og lýsi var
skollið á mörgum mánuðum áður
en viðreisnarlöggjöfin var sam-
þykkt á Alþingi.
Það sézt m. a. á því,' að í grein-
ai'gerð gengislækkunarfrum-
varpsins er það tekið fram skýr-
• um orðum, að við ákvörðun hins
nýja gengis hafi verið tekið tiliit
til verðfallsins á mjöli og lýsi. —
Hið rétta er líka það, að svo að
segja öll síldarmjöls- og síldar-
lýsisframleiðslan 1959 lenti í verð
lækkuninni og að talsverðu leyti
vegna þess, að ríkisstjórnin neit-
aði útflytjendum að selja þessar
afurðir á þá markaði, sem jafnan
höfðu haldið verðinu uppi.
Nei, um það ætti ekki að þurfa
að deila, að viðreisnarstefnan
hefur reynzt röng og útreikning-
ar sérfræðinga ríkisstjórnarinnar
standast ekki próf reynslunnar.
Það er staðreynd, sem ekki
verður umflúin, að viðreisnin
hefur gert hag útflutningsfram-
leiðslunnar lakari en áður, að
viðreisnin hefUr lagt á herðar
vinnandi almennings í landinu
óbærilegar byrðar, að viðreisnin
hefur ekki náð þeim árangri í
peningamálum þjóðarinnar, sem
ráð var fyrir gert.
Kirkjan. Messað í Akureyrar-
kirkju kl. 2 e. h. á sunnudaginn.
Sálmar nr.: 579 — 304 — 137 —
208 — 665. — P. S.
Sunnudagaskóli Akureyrar-
kirkju er á sunnudaginn kemur
kl. 10 f. h. 7—13 ára börn í
kirkjunni, en 5—6 ára börn í
kapellunni.
Frá Sjálfsbjörg. Aðalfundur
félagsins verður haldinn að
Bjargi 30. okt. kl. 2 e. h. —
Stjórnin.
Leikfélag Akureyrar. Gam-
anleikurinn Pabbi hefur nú
verið sýndur sex sinnum við
ágæta aðsókn. Næstu sýningar
laugardags- og sunnudagskvöld.
Frá Barnavemdarfélagi Akur-
eyrar. — Dregið hefur verið í
skyndihappdrætti merkjasöl-
unnar. Vinningar: Værðarvoð
nr. 294 — Blaðagrind m'. 269 —
Fatahreinsun nr. 185. Vinninga
sé vitjað í Oddeyrarskólann til
Eiríks Sigurðssonar skólastj.
IÐJU-KLÚBBURINN
Skemmtiklúbbur Iðju,
félags verksmiðjufólks,
heldur spilakvöld föstu-
dagskvöldið 28. þ. m. kl.
8..80 í Alþýðuhúsinu.
Spiluð verður félagsvist.
Góð kvöldverðlaun.
Dans á eftir.
Hljómsveit hússins leikur
Iðjufélagar komið þangað
sem fjörið er mest.
KLÚBBSTJÓRNIN.
YINNINGUR
Fokhelcl íbúð í
Stóragerði 8, Reykjavík,
að verðmæti kr. 180.000.00
Áukavinningur
5000.00 króna vöru-
úttekt fyrir næsta
númer fyrir ofan og
næsta númer fyrir
neðan vinningsnúmerið.
SP
**
c.
OK
crci
PS
p
M
&
Ibúðin
er um 93 fermetrar
auk stigahúss, geymslu
og sameignar í þvotta-
húsi, reiðhjóla- og barna-
vagnageymslu, göngum
o. þ. h. í kjallara.
íbúðin er með
vatnsgeislah i talöng.
Dregið 23. desember.
Þjóðviljinn frestar ekki
happdrætti.
Miðinn kostar 20 krónur.
Aðalumboð á Akureyri
er hjá afgreiðslu Verka-
mannsins, Hafnarstræti 88.
G0
FRÁ SKÁKFÉLAGI AKUREYRAR
HAUSTMÓT Skákfélags Akureyrar hefst mánud. 31.
okt. 1960 kl. 8 e. h. í Ásgarði. Hver keppandi fær 1
klukkutíma til umhugsunar á skák. Tefldar verða 2
umferðir á kvöldi, nema mánudagskvöld, þá 1 umferð.
Þátttökutilkynningum verður veitt móttaka í síma 1407
hjá Haraldi Ólafssyni, rakarastofunni, Hafnarstræti.
Þátttökugjald er kr. 50.00. — Verðlaun verða veitt.
STJÓRNIN.
SKRANING
atviniiulausra karla og kvenna
fer fram, lögum samkvæmt, dagana 1., 2. og 3. nóvem-
l)er n. k. í Vinnumiðlunarskrifstofu Akureyrar, Strand-
götu 7, II. hæð.
Akureyri 24. október 1960.
Vinnumiðlun Akureyrar
Símar 1169 og 1214.