Verkamaðurinn - 04.11.1960, Síða 1

UERKfllflDUR nn
Ritstjóri: Þorsteinn Jónatansson.
I .
j Utg.: Sósíalistafélag Aknreyrar.
Skrifstofa Hafnarstræti 88.
Sími 1516.
Áskriftarverð kr. 50.00 árg.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
XLIII. árg.
Akureyri, föstudaginn 4. nóvember 1960
38. tbi.
Er „viíreisnin" a5 stöðva j
alla útgerð á Islandi?
Með hverjum degi verður það
ljósara í hvílíka ófæru atvinnu-
lífinu er stefnt með „viðreisnar“
stefnu núverandi ríkisstjórnar.
Þessi stjórn sagði í hvítri bók,
sem hún sendi inn á hvert heim-
ili í fyrravetur, að það væri meg-
intilgangur „þeirrar stefnubreyt-
ingar, sem ríkisstjórnin leggur
til, að framleiðslustörfum og við-
skiptalífi landsmanna sé skapað-
ur traustari, varanlegri og heil-
i>rigðari grundvöllur en atvinnu-
vegirnir hafa átt við að búa und-
anfarin ár.“ Ríkisstjómin) fékk
stefnu sína samþykkta á Alþingi
og hefur komið henni í fram-
kvæmd. Afleiðingin er sú, auk
þess sem lífskjör alþýðu fara
dagversnandi, að ekki eru horf-
ur á öðru en að öll útgerð í
landinu stöðvist og það jafnvel
innan fárra vikna. Og hvar er
þjóðin á vegi stödd, ef hætt verð-
ur að draga fisk úr sjó, og fisk-
iðjuverin öll látin standa ónotuð.
Sú röksemd, sem ríkisstjórnin
beitti hvað oftast fyrir, þegar
| Ekki myrkur í máli I
I I síðasta tölublaði fslend-1
i ings, málgagns Sjálfstæðis- i
1 manna á Akureyri, stendur E
1 þessi setning: „Hafi hækkun i
E launa nokkurn tíma verið i
i óraunhæf, þá er hún það nú.“ |
i Þessi setning er endirinn á i
I greinarstúf, sem ber yfir- jj
i skriftina: „Fjarstæðukenndur i
| boðskapur“. En það, sem \
i íhaldsblaðið kallar fjarstæðu- i
i kenndan boðskap eru tillögur i
i miðstjórnar Alþýðusambands- |
i ins um breytingar á kjara- i
= samningum, eða frumdrög að \
i slíkum tillögum.
i Flestum, sem athugað hafa i
i þessar tillögur, sýnast þær i
i mjög sanngjarnar og hóflegar. i
i Þær raddir heyrast jafnvel =
i fremur, að þar sé kröfum i
i stillt um of í hóf, einkum j
j kröfunni um almenna launa- i
i hækkun.
i En íhaldsblaðið er á annari j
i skoðun. Því finnst fjarstæða i
j að tala um nokkra launa- j
i hækkun.
| Þekkja menn hér gamla j
i íhaldssönginn, sem alltaf hef- j
j ur kveðið við í hvert skipti :
i sem verkafólk hefur farið j
i fram á einhverja kauphækk- j
j un? Hefur íhaldið nokkurn j
i tíma talið hækkun launa j
i raunhæfa? Hefur það ckki i
| alltaf talið fjarstæðu að laun-
i þegar fengju kjarabætur?
i Og samt heldur jörðin
j áfram að snúast.
'••tlMIIIIIIIIIIIIUIIIHIIIIIIIIIIII'l'lllllll'IIIIIIIIIHIHIIIIH
hún var að koma fram gengis-
lækkuninni, var, að með því
móti fengist betri rekstrargrund-
völlur fyrir útgerðina. Eftir að
gengislækkunin væri komin til
íramkvæmda, gæti útgerðin
staðið á eigin fótum án allra
styrkja og uppbóta. Andstæðing-
ar ríkisstjórnarinnar bentu þeg-
ar í upphafi á það, að aðstaða
útgerðarinnar myndi síður en
svo batna við gengisfellingu.
Reynzlan hefur nú sannað, að
þeir höfðu rétt fyrir sér. Rekstr-
argrundvöllur útgerðarinnar hef-
ur aldrei verið verri en nú.
Togararnir.
Hver einasti togari á landinu
hefur verið rekinn með stóntapi
þetta ár, og nú er svo komið, að
farið er að leggja nokkrum þeirra
við festar vegna þess, að bank-
arnir þora ekki lengur að lána
þeim rekstrarfé. Það sama bíður
alls togaraflotans, ef ekki verða
alveg á næstunni gerðar sérstak-
ar ráðstafanir til að tryggja
reksturinn. Þannig er t. d. ekki
annað sjáanlegt, en að togurum
Útgerðarfélags Akureyringa h.f.
verði að leggja alveg á næstunni.
Félagið hefur safnað svo miklum
skuldum að undanförnu, að lán-
ardrottnarnir hafa nú kippt að
sér hendinni og litlar sem engar
líkur eru til að hægt verði að
koma togurunum úr höfn, næst
þegar þeir koma inn.
Nú um skeið hefur meginhluti
togaraflotans verið látinn selja
afla sinn á erlendum markaði,
enda þótt það sé þjóðarbúinu
mjög óhagstætt. En tvennt hefur
ráðið: Útgerðarfyrirtækin hafa
gert sér vonir um betri útkomu,
ef skipin yrðu heppin með sölu,
og svo heppilega hefur viljað til,
að sölur hafa oft verið góðar í
haust. En mestu hefur það þó
ráðið, að þegar selt er erlendis
fær útgerðin allt andvirði aflans
strax útborgað og getur notað
það til að koma skipinu út í
næstu veiðiferð. Þess vegna hef-
ur þetta hálmstrá verið gripið til
að skjóta því á frest, að í algert
strand reki með togaraútgerðina.
Hér er þó aðeins um gálgafrest
að ræða. Og á meðan togararnir
sigla með afla sinn, standa fisk-
iðjuverin ónotuð og verkafólkið
atvinnulítið eða atvinnulaust.
Fer þá t. d. fyrir okkur Akureyr-
inga að verða lítið, sem í aðra
hönd kemur fyrir milljónafram-
lög úr bæjarsjóði til útgerðarinn-
ar.
Orsakir hinnar slæmu útkomu
togaraútgerðarinnar nú, eru
tvær. f fyrsta lagi hefur um
skeið verið mikil aflatregða. í
Framh. á bls. 4
\ í haust smíðuðu þrír drcng'-
= ir á Akureyri sér litla báta
\ til að nota sér til skemmtunar
1 við róður hér á Pollinum. Á
j efri myndinni sjást tveir
i þeirra á sjó, en á myndinni
\ til hliðar hefur þriðji bátur-
; inn verið dreginn upp í fjöru-
\ borðið.
i Erlendis er það víða ein hin
i eftirsóttasta skemmtun að róa
\ slíkum smábátum sem þess-
i um og ennfremur stærri bát-
j um, svo og siglingar á litlum
i seglbátiun. Hér á landi hefur
i þetta lítt tíðkazt til þessa, en
i víða eru þó hin ákjósanleg-
i ustu skilyrði til að stunda
5 þessa íþrótt. Kannski þó
i hvergi betri en hér á Pollin-
i um.
SVIIÍ í LANDH ELGISM ÁLINU
ERU AKVEÐIN
Ríkisstjórnin ætlar að selja fiskveiðiréttindi
fyrir peninga og löndunarleyfi
Bjarni Bcnediktsson, dómsmálaráðherra, hefur nú viðurkennt
bæði á Alþingi og á nokkrum fundum, er hann hefur boðað til, að
ætlunin sé, að semja við Breta og veita þeim leyfi til togveiða
innan núverandi fiskveiðilandhelgi.
Það hefur lengi verið óttast
um, að sú óhappastjórn, er situr
að völdum í landi okkar myndi
láta undan ofbeldi og hótunum
Breta og gera við þá samninga
um undansiátt frá margyfirlýstri
stefnu þings og stjórnar í land-
helgismálinu og jafnframt láta
af hendi réttindi, sem við þegar
höfum.
Það er nú komið í ljós, að
þessi ótti hefur ekki verið
ástæðulaus. Dómsmálaráðherra,
Bjarni Benediktsson, hefur nú
lýst yfir á Alþingi, að hann telji
rétt að semja við Breta um viss-
ar tilslakanir. Hann hefur ekki
viljað útskýra nákvæmlega.
hversu langt hann telji rétt að
ganga í því efni, en hins vegar
hefur hann farið af stað út um
landj til fundahalda í áróður^-
skyni fyrir samningum. Er hann
með því að búa samflokksmenn
sína undir svikin og leitast við
að telja þá á sitt mál. Hann hef-
ur þegar haldið fundi á Sauðár-
króki og Akureyri. Báðir fund-
irnir voru illa sóttir, og undir-
tektir undir boðskap Bjarna
fremur daufar. Þó er auðheyrt,
að honum hefur orðið nokkuð
ágegnt með áróðri sínum, því að
nú eru einstaka menn farnir að
taka upp varnir fyrir samninga,
en áður heyrðist það ekki, a. m.
k. ekki hér í bæ.
Þær upplýsingar, sem Bjarni
hefur gefið um þetta mál,
sanna, að ríkisstjómin er
ákveðin í að gera einhverja
samninga við Breta, ákveðin í
að gera það, sejn allir flokkar
hafa marglýst yfir, að aldrei
verði gert, ákveðin í að gera
það, sem þjóðin sízt vill.
Ekki er ennþá vitað, hvað
Bretar ætla að láta stjórnina
hafa fyrir að bregðast þjóðinni
í þessu þýðingarmikla máli. En
hér er áreiðanlega um verzlun
að ræða. Réttindi þjóðarinnar
verða seld. Lánsfé kemur senni-
lega í staðinn og leyfi tii að
landa ísfiski til sölu á brezkum
uppboðsmarkaði, takmarkalítið.
Glöggir menn telja, að stjórnin
hafi allt frá því hún tók við
stjórnartaumum verið ákveðin í
þessum svikum. Þau séu einn
liðurinn í „viðreisnarkerfinu“.
Stjóminni sé það kappsmál að
geta selt a. m. k. 100 þús. tonn
af ísfiski erlendis á hverju ári,
Til þess að það geti gengið, verð-
ur að fá brezka markaðinn opn-
aðan fyrir íslenzkum skipum.
En ástæður til þess, að stjórnin
vill leggja svo mikla áherzlu á
Framh. á bls. 4
SÍLD A POLLINLM
Dálítil síldveiði hefur verið á
Akureyrarpolli að undanförnu.
Nokkrar vikur eru síðan veiðarn-
ar hófust fyrst og var þá fryst
nokkurt magn í hraðfrystihúsi
Ú. A., alls um 2000 tunnur, síðan
var um skeið dræmingur í veið-
inni, en í þessari viku hefur tals-
vert aflazt, og þó mest í gær.
Lítið eitt er soðið niður í Niður-
suðuverksmiðju K. Jónssonar &
Co, en meginhluti aflans fer til
vnnslu í Krossanesi. Verksmiðj-
an kaupir síldina fyrir kr. 80.00
málið. Hún hafði í gærkvöldi
tekið á móti á fimmta þúsund
málum. Síldin er millisíld, sæmi-
lega feit. Það eru fjórir bátar,
sem veiðar þessar stunda: Gylfi,
Garðar, Ester og Björgvin. Á
\ hverjum bát er átta manna
| áhöfn.