Verkamaðurinn - 25.11.1960, Síða 1
utRKnmflÐiiRinn
Ritstjóri: Þorsteinn Jónatansson.
Útg.: Sósíalistafélag Akureyrar.
Skrifstofa Hafnarstræti 88.
Sími 1516.
Áskriftarverð kr. 50.00 árg.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
XLIII. árg.
Akureyri, Föstudaginn 25. nóvember 1960
41. tbl.
Vinstri menn urðu sjállkjörnir í stjórn
Alþýðusambands Islands
/ *
Alyktun þingsins um kjaramál var samþykkt
með 215 atkvæðum móti 83
Þingi Alþýðusambands íslands, sem hófst í Reykjavík hinn 15.
þ. m., lauk að morgni þess 21. eftir að þingfimdur hafði staðið allaj
nóttina. I þinglokin var kjörin ný sambandsstjórn, og er hún ein-
göngu skipuð vinstri mönnum. Kosið var um forseta og hlaut
Hannibal Valdimarsson kosningu með 209 atkvæðiun, en Magnús
Ástmarsson fékk 113 atkvæði. Að öðru leyti varð sambandsstjómin
Sumir hafa ausur —
— aðrir
Á fmidi í Alþýðuflokksfélagi'
Reykjavíkur snemma í þessum
mánuði flutti Gylfi Þ. Gíslason
hinar alkunnu yfirlýsingar sínar
um, að kjör launþega hefðu ekki
verið skert og kaupmáttur laun-
anna væri óbreyttur frá því fyrir
teskeiðar
Svavar, að það hefðu bara ekki
allir haft það sama í hödtmum
við borðhaldið; sumir hefðu haft
ausur, aðrir matskeiðar og býsna
markir aðeins teskeiðar. Og loks
sagði hann, að með ráðstöfunum
ríkisstjómarinnar hefðu ausurn-
sjálfkjörin:
Miðstjórn Alþýðusambandsins
er nú þannig skipuð:
Forseti: Hannibal Valdimars-
son.
Varaforseti: Eðvax-ð Sigurðs-
son, ritari Dagsbrúnar.
Ritari: Jón Snorri Þorleifsson,
formaður Trésmíðafélags Reykja-
víkur.
Hannibal Valdimarsson,
forseti A. S. í.
„Alþýðumaðurinn" hélt því
fram nýlaga, að verðhækkanir
um þessar mundir væru óeðlilega
miklar. („Bragð er að þá barnið
finnur“!) Segir blaðið, að margir
telji verðhækkanirnar meiri en
hægt sé að kenna gengislækkun-
inni, og telji að þær stafi af slæ-
legu verðlagseftirliti.
Vafalaust mætti verðlagseftir-
litið vera betra en það er, og er
fremur en að slaka þar til í
nokkru. En mjög vafasamt er þó,
að skella á þess herðar neinu af
þeim verðhækkunum, sem nú
hafa orðið. Fólk getur líka alltaf
sannfært sig um það með því að
spyrjast fyrir á skrifstofu verðlags
eftirlitsins um verðlagningu ein-
stakra vara, hvort þær eru rétt
verðlagðar eða ekki. Séu brögð að
því, að verðlagsákvæði séu brotin,
ætti það fljótt að koma í ljós, ef
fólk hefur þennan hátt á og kynn-
ir sér hvað rétt er og hvað ekki.
Einmitt með slíkum fyrirspurnum
fær verðlagseftirlitið líka þær
Meðstjómendur: Snorri Jóns-
son, formaður félags járniðnaðar-
manna í Reykjavík, Helgi S. Guð
mundsson frá Hlíf í Hafnarfirði,
Margrét Auðunsdóttir, fonnaður
Sóknar, Sveinn Gamalíelsson frá
Dagsbrún, Einar Ogmundsson,
formaður Landssambands vöru-
bifreiðastjóra, Óðinn Rögnvalds-
son frá Hinu íslenzka prentara-
félagi.
Varamenn í miðstjóm eru:
Benedikt Davíðsson, Hulda Otte-
sen, Grímur Runólfsson og Sig-
urður Guðgeirsson.
í sambandsstjóm eiga, auk
miðstjórnar, sæti fyrir landsfjórð-
ungana:
Fyrir Vesturland: Karvel
Pálmason, Bolimgavík, og Jón
Magnússon, ísafirði. Til vara:
Guðmundur Ingólfsson, Bolunga-
vík, og Pétur Pétursson, ísafirði.
Fyrir Norðurland: Bjöm Jóns-
son, Akureyri, og Valdemar Sig-
tryggsson, Dalvík. Til vara Gunn-
ar Jóhannsson, Siglufirði, og
Guðrún Ágústsdóttir, Sauðár-
króki.
upplýsingar, sem helzt þarf.
En þó að verðhækkanir séu
meiri en hægt er að eigna gengis-
breytingunni, þurfa þær alls ekki
að stafa af því, að um verðlags-
brot sé að ræða. Það voru á síð-
astliðnum vetri gerðar fleiri ráð-
stafanir en gengislækkunin til að
hækka vöruverð: Það var settur á
almennur söluskattur, sem nemur
3% af andvirði alls söluvarnings.
Það var settur á nýr sölusköttur í
innflutningi, sem nemur 8% af
innflutningsverðmæti allra vara.
Þessi skattur átti nú bara að vera
til bráðlabirgða, en stjómarliðið
ætlar sér að framlengja það bráða
birgðaákvæði á yfirstandandi
þingi. Og svo voru vextir stór-
hækkaðir, og það hefur ekki lítil
áhrif' á vöruverð. Gengislækkunin
er svo sem ekki eina afrekið, sem
Alþýðuflokkurinn, í samvinnu við
Sjálfstæðisflokkinn, hefur unnið
síðan hann lagðist í íhaldsflat-
sængina. Það er margt fleira en
skerðing krónunnar, sem alþýðan
þarf að þakka „Alþýðuflokknum".
Fyrir Austurland: Sigfinnur
Karlsson, Neskaupsstað, og Guð-
mundur Björnsson, Stöðvarfirði.
Til vara Davíð Vigfxisson, Vopna-
firði, og Vilhjálmur Emilsson,
Egilsstöðum.
Fyrir Suðurland: Sigurður
Stefánsson, Vestmannaeyjum, og
Heidís Ólafsdóttir, Akranesi. Til
vara Björgvin Sigurðsson,
Stokkseyri, og Hreggviðui' Sig-
ríksson, Akranesi.
Alþýðusambandsþingið gerði
ýmsar merkar ályktanir og vei’ða
þær helztu birtar í næstu blöðum
Verkamannsins. Ályktim þings-
ins um kjaramálin birtist í dag.
Þetta þing var að því leyti sér-
staklega merkilegt, að kratar
voru þar nú í algjörum minni-
hluta og hafa aldrei verið hlut-
fallslega jafn fámennir á Alþýðu-
sambandsþingi. Við flestar at-
kvæðagreiðslur voru hlutföllin
þau, að vinstri menn höfðu um
tvo þriðju hluta atkvæða, en
sameinað lið íhalds og krata að-
eins einn þriðja.
ingin“ hafi verið á þinginu.
Fara svör hans hér á eftir.
Ég held, að óhætt sé að full-
yrða, að „stemningin“ hafi yfir-
leitt verið góð á þesu þingi. Sá
meirihluti, sem þar myndaðist
við kjör forseta þingsins,
Þórir Danielsson.
(203:118) var mjög samhentur og
róttækur, flestir ef ekki allir,
sem þennan meirihluta mynduðu
voru ákveðnir í því, að bera kröf-
ur verkalýðssamtakanna um
verulega bætt kjör, fram til sig-
urs. Þessi meiri hluti fór vaxandi
er á þingið leið, komst t. d. í
219 : 81 um ályktun í landhelgis-
„viðreisn".
Eftir að Gylfi hafði lokið þess-
ari hólræðu sinni um aðgerðir
ríkisstjórnarinnar, tók til máls
einn hinna óbreyttu fundar-
manna, Svavar Guðjónsson, og
kvaðst ekki taka mikið mark á
því, sem þingmenn AJþýðu-
flokksins segðu um kaup og kjör,
því að þeir hefðu hver um sig
áttföld til tíföld laun á við verka-
rnann, og Gylfi þó flestum meira.
Þá bætti hann því við, að það
kynni rétt að vera, sem Ólafur
Thors hefði eitt sinn sagt, að ís-
lendingar ætu allir úr sömu skál,
og það yrði ekkert meira í skál-
inni þó ‘að menn stjökuðust í
kringum hana. En síðan sagði
málinu, 215 : 83 í ályktuninni um
kjaramálin og 209 : 113 við kjör
forseta ASÍ.
Þingið afgreiddi merkar álykt-
anir í kjaramálum, atvinnumál-
um, efnahagsmálum, gegn her í
landi, mótmæli gegn undanslætti
í landhelgismálinu og síðast en
ekki síst í skipulagsmálum Al-
þýðusambandsins. Þá má og
nefna ályktun um að taka upp
l samvinnu við Bandalag stars-
| manna ríkis og bæja og Stéttar-
; samvinnu við Bandalag starfs-
I ara sambanda „í því skyni að
j vinna að sameiginlegum hags-
j munum meðlima sinna og til að
auka áhrif þessara samtaka í
þjóðfélaginu svo að landinu verði
stjórnað með hag vinnandi stétta
— og þar með alþjóðar — fyrir
augum“ eins og í ályktuninni
segir.
Ég held með öðum orðum að
þetta hafi orðið íslenzkri verka-
lýðshreyfingu árangursríkt þing
ekki hvað síst fyrir þá sök, eins
og í upphafi segir, hve meii'ihlut-
inn á þinginu var samhentur og
róttækur. Við treystum því að
svo verði einnig sú sambands-
Frh. á 4. s.
ar verið stækkaðar, in. a. handa
mönnum eins og Gylfa Þ., en
þeir, sem áður hefðu haft te-
skeiðar hefðu nú í stað þeirra
fengið gaffla til að eta með súp-
una.
Fleiri urðu til að taka undir
þessi ummæli Svavars, og mun
Gylfi hafa farið litt ánægður af
fundi þessum og hefur sennilega
ekki óskað eftir fundi í Alþýðu-
flokksfélaginu aftur næstu daga.
En þetta bendir til þess, að nú
sé loks svo komið, að innan Al-
þýðuflokksins sé ýmsum farið að
verða ljóst, og forysta Alþýðu-
flokksins lætur sig litlu skipta
afkomu alþýðu manna.
Sigursteinn látinn
Aðfaranótt síðastliðins mánu-
dags andaðist Sigui'steinn Magn-
xisson, skólastjóri í Ólafsfirði.
Varð hann bráðkvaddur. Sigur-
steinn var 58 ára að aldri og
hafði verið skólastjóri í Ólafs-
firði í 26 ár.
í tómstundum vann hann tals-
vert að ritstörfum og skáldskap.
Gaf m. a. út tvær ljóðabækur.
Sigursteinn var áhugamaður
um félagsxnál og einlægur sósíal-
isti. Hann var helzti forystumað-
ur sósíalista í Ólafsfirði og
gegndi fyrir þá mörgum trúnað-
arstöi'fum. Með Sigxirsteini er
horfinn af sviðinu drengur góður
og einn vinsælasti og mikilsvirt-
asti borgari Ólafsfjarðarkaupstað
ar.
Verðhækkanir og afrek krata
Meirihlufinn á Alþýðusambandsþingi var mjög
samstilltur og ákveðinn í að bera kröfur verka-
lýðssamfakanna fram til sigurs
Þórir Daníelsson, varaformaður Verkamannafélags Akureyrar-
kaupstaðar var einn af fulltrúum félags síns á nýafstöðnu Alþýðu-
sambandsþingi. Blaðið fór þess á leit við Þóri, að hann segði les-
endum í stuttu máli álit sitt á störfum þingsins, og hvemig „stemn-