Verkamaðurinn - 25.11.1960, Page 3
Föstudaginn 25. nóv. 1960
VERKAMAÐURINN
3
Höfum ávallt fyririiggjandi allt efni fil OLÍUKYNDIHGA svo sem:
REX OIL,
hinn fræga, sjálfvirka olíu-
brennara. — Miðstöðvadæl-
ur, dælurofa og einstreym-
is ventla (Flow Control).
— Margs konar stillitæki
fyrir sjálfvirka brennara.
Miðstöðvakatla
fyrir sjálfvirka brennara.
Ýmsar stærðir. — Með
vatnshitunar-spíral, ef ósk-
að er.
Einnig:
Miðstöðvakatla
með súgbrennurum (sjálf-
trekkjandi), óháða raf-
magni. — Ýmsar stærðir.
Fleiri tegundir — jafnvel
fyrir minnstu íbúðir.
Lofthitunar-
katla,
fleiri stærðir.
Olíugeyma,
stóra og smáa.
Vauir fagmenn sjá um uppsetningu tækjanna. - Leitið upplýsinga um verð o. þ. h. hjá oss.
OLÍUVERZLUN
ISLANDS1
AKUREYRI
Um bækur 02 menn
Biörn Runólfur Árnason er
maður nefndur. Hann fæddist í
Svarfaðardal fyrir rúmlega sjö-
tíu og fimm árum, og í Svarfað-
ardal hefur hann dvalizt æfina
alla. Fyrir fáum dögum síðan
kom út bók eftir Björn þennan.
Hún heitir
Sterkir stofnar
og ber undirtitilinn Þættir af
Norðlendingum. Hvort fleiri
bækur koma út eftir Björn áður
en ævi hans er öll, eða hvort
þetta verður hans eina bók, vit-
um við ekki. En hvort heldur
verður, þá hefur Björn með bók
þessari reist sjálfum sér varan-
legan minnisvarða og um leið
sveitungum sínum, lífs og liðn-
um. Munu þess fá dæmi, ef
nokkur, að nokkur íslenzkur
maður hafi gert persónusögu
sveitunga sinna jafngóð skil, og
þar með tekið til varðveizlu
minningu þeirra um aldir alda.
f Sterkum stofnum eru 44
þættir eða greinar um einstaka
menn eða ættir. Nær undantekn-
ingarlaust er um sveitunga
Björns, Svarfdæli, að ræða. Flest
hefur það fólk, sem um er rætt,
verið uppi á síðustu öld eða þá
þessari, en ættir eru víða rakt-
ar langt fram í aldir, svo að
sennilega geta Svarfdælir flestir
lært þarna drjúgan kafla ættar-
tölu sinnar. Þeir, sem Björn hef-
ur einkum tekið til meðferðar,
eru karlar og konur, sem á ein-
hvern hátt hafa sýnt meiri mann-
kosti eða hæfileika en allur
fjöldinn, skarað fram úr á ein-
hverju sviði eða verið sérkenni-
legir en þó mikilhæfir, sem sagt
sterkir stofnar. Og sterka stofna
hefur Björn fundið marga í
Svarfaðardal. Slíkir hafa enda
margir verið og eru í öllum sveit-
um þessa lands, en þeir týnast
fjótt í sjó gleymskunnar, nema
til séu menn, sem hafa kynni af
þeim og vilja, vit og hæfileika til
að festa sagnir og minningar um
þá á blað, þannig að eftir verði
tekið og varðveitt.
Það hefur verið hamingja
Svarfdæla, að Björn Runólfur
Árnason (Runólfur í Dal) hefur
lifað meðal þeirra og notað tóm-
stundir sínar, þegar líða tók á
ævina til að skrásetja minningar
sínar um þá, er honum hafa þótt
öðrum fremur verðugir, og hann
hefur einnig leitað fanga hjá sér
eldra fólki og .4kráð eftir því
sagnir um fólk, er látið var fyrir
hans daga, eða hann hafði tak-
mörkuð kynni af persónulega.
Það, sem gerir þætti Björns
Árnasonar eftirminnilega og veit-
ir vissu um langlífi þeirra, er,
að þar er ekki um þurra frásögn
eða kalda staðreyndaþulu að
ræða. Björn skrifar lifandi og
þróttmikið mál, meitlað í stuttar
setningar. Og orðgnótt hans er
slík, að margir langskólagengnir
mættu varast að etja kappi við
Björn um orðaforða eða stíl-
snilld.
Ég set hér til gamans sýnis-
horn úr fyrsta þætti bókarinnar:
„Þrátt fyrir ölgirni Jóns og
nautnafar, var hann maður óslys-
inn, og lukust ferðir hans farsæl-
lega. Kom þar á stundum, að Jón
var kvaddur til farar, ef torveldi
þótti á vera, en mikið í húfi að
vel mætti takast. Barg honum
svo manndómur og hamingja.“
Og kafli úr mannlýsingu:
„Jón Björnsson var þrjár áln-
ir danskar á hæð. Þrekinn við
hæfi, einkum um brjóst og herð-
ar. Utlimamikill og stórskorinn í
andliti. Ennið hátt og brúnabein
mikil. Grá augu, meðallagi stór.
Nef heldur langt og allhátt. Neðri
vör þykk og stóð lítið eitt fram.
Granstæðið vítt. Rakaði varir og
höku og gekk með „barta“.
Röddin þung og heldur drynj-
andi.“
Bókin Sterkir stofnar er góður
fengur öllum þeim, er unna ætt-
fræði og persónusögu, og hún er
skemmtilestui' hverjum þeim,
er ánægju hefur af kjarnyrtu og
vönduðu máli og frásagnarsnilld.
Ymsir kaflar bókarinnar væru1
vel til þess fallnir að vera lesnir
‘í barna- eða gagnfræðaskólum.
Fyrst og fremst vegna málsins,
en einnig vegna þess siðfræðilega
boðskaps, sem bókin flytur. Höf-
undui^ leggur sérstaka áherzlu á
hið góða í fari hvers og eins,
fagra og drengilega breytni gagn
vart náunganum. Er bókin af
þeim sökum hollur lestur. Það
er því miður algengara í þeim rit
um, sem unglingar lesa nú mest,
að hið illa og ófagra sé dregið
fram í dagsljósið. Þetta er góð
bók og fögur. Björn Árnason hef-
ur með henni gert garðinn fræg-
an hjá Svarfdælum, og mættu
þeir víst launa honum það með
virðingarvotti nokkrum áður en
það er um seinan.
Útgefandi Sterkra stofna er
Kvöldvökuútgáfan á Akureyri,
en Prentsmiðja Björns Jónssonar
h.f. hefur annast prentun. Bókin
er vönduð að frágangi og prýdd
allmörgum myndum.
Pipp fer á flakk
nefnist bók fyrir yngri bömin,
sem Bókaútgáfan Fróði gefur út,
en frú Jónína Steinþórsdóttir hef
ur þýtt. Höfundur Sid Roland.
Ragnhildur Ólafsdóttir hefur
teiknað myndir í bókina. Þetta
er skemmtileg saga af músafjöl-
skyldu, sem ber mannanöfn og
semur sig mjög að siðum manna.
Ánægjuleg bók þeim, sem ekki
hafa lesið allt of mikið um dag-
ana.
Þó verður að því að finna með
bamabækur einsog þessa, að
nöfn manna eða músa skuli ekki
íslenzkuð í öllum tilfellum. Börn,
sem eru að læra að lesa eiga ekki
gott með að venja sér í munni
útlend ættarnöfn eða gælunöfn,
sem hér eru óþekkt. Hvers vegna
heitir bókin ekki t. d. Pési fer
á flakk? Og nöfn eins og Sleiki-
putti Sniglalund eru stirð í
munni. Sleikiputti Jónsson væri
betra. Þ.
B A Z A R
heldur M.F.Í.K. Akur-
eyri í Asgarði (Hafnar-
stræti 88) sunnudaginn
27. nóvember kl. 4 e. h.
Margt góðra muna.
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og jarðarför
GRÓU KRISTJANSDÓTTUR
frá Súðavík.
Vandamenn.
TILKYNNING
NR. 28/1960.
Verðlagsnefnd hefur ákveðið eftirfarandi hámarksverð
á aðgöngumiðum kvikmyndahúsa:
1. EFTIRMIÐDAGSSÝNINGAR:
Almenn sæti ........... kr. 13.00
Betri sæti ............. — 15.00
Pallsæti ............... — 17.00
2. KVÖLDSÝNINGAR:
Almenn sæti . . . .
Betri sæti ...
Pallsæti .....
3. BARNASÝNINGAR:
Almenn sæti . . . .
Betri sæti ...
Pallsæti
kr. 14.00
- 16.00
- 18.00
kr. 5.00
- 6.00
- 7.00
Séu kvikmyndir það langar, að óhjákvæmilegt sé að
fækka sýningum af þeim sökum, má verð aðgöngumiða
vera 50% hærra en að framan greinir.
Enn fremur getur verðlagsstjóri heimilað einstökum
kvikmyndahúsum hærra verð, þegar þar eru sýndai
kvikmyndir, sem vegna tæknilegrar sérstöðu er ekki
hægt að sýna í kvikmyndahúsum almennt.
Reykjavík, 19. nóv. 1960.
VERÐLAGSSTJ ÓRIN N.
Opinbert uppboð
verður haldið í geymslu Tollgæzlunnar í húsi Sverris
Ragnars, kaupmanns, við Sjávargötu, miðvikudaginn
30. nóvember og hefst kl. 1.15 e. h.
Selt verður töluvert magn af útlendum vamingi
svo sem herrabindi, vindlakveikjarar, merkistafir, rör,
hálfbeygjur, hilhijarn, fiskraspar, eggjakassar, tesíur,
bindivél og vélavarahlutir.
Enn fremur verður selt: Skjalaskápur, reiknivél og
útvarpstæki, allt notað.
BÆJARFÓGETINN Á AKUREYRI.