Verkamaðurinn - 02.12.1960, Page 1

Ritstjóri: Þorsteinn Jónatansson.
Útg.: Sósíalistafélag Akureyrar.
Skrifstofa Hafnarstræti 88.
Sími 1516.
Áskriftarverð kr. 50.00 árg.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
XLIII. árg.
Akureyri, föstudaginn 2. desember 1960.
42. tbl.
Krefjast þjóðaratkvæðagreiðslu
um landhelgismálið
Þingmenn sfjórnarflokkanna hafa lagl
blessun sína ylir samninga vi! Brela
r
Ihaldið notar hvert tækifæri til að vinna menn
til fylg is við afsláttarkenningar sínar
Á sameiginlegum fundi Verka-
kvennafélagsins Einingar og
Verkamannafélagjs Akureyrar-
kaupstaðar, sem haldinn var 27.
nóv., var eftirfarandi tillaga sam-
þykkt með samhljþða atkvæðum
allra fundarmanna:
„Sameiginlegur fundur í verka-
kvennafélaginu Einingu og
Verkamannafélagi Akureyrar-
kaupstaðar, haldinn 27. nóv.
1960, mótmælir öllum samning-
um við Breta, eða hvaða erlent
Það er mjög áberandi um þess-
ar mundir, að fólk spyr, hvenær
viðræður hefjist milli verkalýðs-
félaga og atvinnurekenda um
nýja samninga, og því er oftast
bætt við, að það megi undir eng-
um kringumstæðum dragast leng-
ur en þegar sé orðið, þar sem
launþegar geti yfirleitt alls ekki
lifað lengur af nuverandi laun-
um.
Á þingi Alþýðusambandsins,
sem háð var um miðjan síðasta
mánuð, voru samþykkt í ályktun
um launamál grundvallaratriði
eða lágmarkskröfur, sem gert er
ráð fyrir, að verkalýðsfélögin
hafi til hliðsjónar, er þau hvert
fyrir sig setja franj kröfur sínar
til atvinnurekenda.
Blaðið hefur nú aflað sér upp-
lýsinga um það, að mörg verka-
lýðsfélög muni ganga frá kröf-
um sínum og leggja þær fyrir at-
vinnurekendur næstu daga eða
a. m. k. fyrir miðjan þennan mán-
«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiimiiiiiiiiimmimiiiii*
I Vandræðaheimili? !
I Allmiklar sögur hafa geng- i
I ið um bæinn að undanförnu i
i að apakattarlátum og óþokka- i
| brögðum nokkurra mennta- i
i skólakennara, er í vetur hafa =
= lagt í það mikla vinnu og i
= stóran hluta andlegrar orku =
i sinnar að leika drauga. Hafa i
i þeir einkum beint „drauga- i
I ganginum“ og fleiri fíflskap- i
| arlátum að því, að hrella einn i
| af starfsbræðrum sínum, en i
| fleiri hafa þó einnig orðið i
i fyrir barðinu á pörupiltum i
i þessum. i
i Það er nýjast af máli þessu i
| að frétta, að undirbúningur i
i mim hafinn að fjársöfnun til i
i byggingar vandræðaheimilis j
i fyrir menntaskólakennara. i
i Hefur heyrzt, að nokkrar kon- i
j ur, er eiga unglinga við nám i
i í Menntaskólanum, muni hafa i
i forystu um fjársöfnunina og i
i stpfnun væntanlegs heimilis. i
•'iiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii*
ríki sem vera skal, um nokkra
eftirgjöf á fiskveiðilögsögu ís-
lands, svo sem veiðar innan 12
mílna frá grunnlínum um lengri
eða skemmri tíma. Telur fundur-
inn allan undanslátt í þeim efn-
um bæði vansæmandi og hættu-
legan sjálfstæði landsins og skor-
ar á allan landslýð að rísa gegn
öllum síkum samningum.
Ennfremur skorar fundurinn á
Alþingi að láta fara fram þjóðar-
atkvæðagreiðslu um málið taf-
arlaust.“
uð. Munu þau þá óska eftir að
samningsviðræður hefjist mjög
bráðlega, og sennilega miða við
það, að nýir samningar taki gildi
um áramót.
Mánudaginn 28. nóv. síðastl.
fóru fram í Nýja-Bíó á Akureyri
III. tónleikar Tónlistarfélags Ak-
ureyrar. Hafði félagið fengið þau
Sigurveigu Hjaltested og Áma
Jónsson til að skemmta með ein-
söngvum og tvísöngvum ásamt
undirleikaranum Ragnari Bjöms-
syni. Simgu þau fjórtán lög, sem
á söngskránni voru, og nokkur
aukalög. Viðtökur voru ákaflega
góðar, mikil fagnaðarlæti og
blóm.
Sigurveig Hjaltested er upp-
rennandi stjama í sönglistarlífi
íslendinga. Hún hefir volduga,
blæfagra og sérstaklega hlýja
mezzosopranrödd, svo vel þjálf-
aða, að þar var naumast hægt að
finna blett eða hrukku. Og hún
hefir miklu meira til að bera sem
söngkona. Hún býr yfir óvenju
næmri tilfinningu fyrir sál og
anda ljóða og laga og hæfileika
til túlkimar, sem hún virðist hafa
þroskað með ströngum skóla og
sjálfsaga, svo að hún lifir bein-
línis það, sem hún syngur um.
Prýðilega söng hún lögin eftir
Brahms, einkum Von ewiger
Liebe. Betlikerlinguna eftir Sig-
valda Kaldalóns hefi ég engan
heyrt syngja betur nema Eggert
Stefánsson. En ekki duldist það,
að beztum tökum náði hún á
óperulögunum, og þó alveg sér-
staklega á Söng Sígaunastúlk-
unnar úr óperunni II Trovatore
eftir Verdi, en það var aukalag.
Það er vonandi að Þjóðleik-
húsið tryggi sér starfskrafta þess-
arar gáfuðu listakonu, því það
hlýtur að vera metnaðarmál
þjóðarinnar, að þar starfi fyrst
Á miðvikudaginn fór fram í
sameinuðu Alþingi atkvæða-
greiðsla um þingsályktunartil-
lögu Alþýðubandalags- og Fram-
sóknarmanna um slit á samn-
ingaviðræðum við Breta um
landhelgina. Úrslit þeirrar at-
kvæðagreiðslu urðu þau, að til-
lagan var felld með 31 atkvæði
gegn 26. Atkvæði skiptust alger-
lega eftir flokkum, þannig að
allir viðstaddir þingmenn stjórn-
arandstöðunnar samþykktu til-
löguna, en allir viðstaddir þing-
menn stjórnarliðsins greiddu at-
kvæði gegn henni. Tveir stjóm-
arsinnar og einn stjómarandstæð-
ingur voru fjarverandi.
og fremst íslenzkir óperusöngv-
arar. Mér virðist, að hún mundi
sóma sér við hvaða óperu sem
væri.
Ámi Jónsson hefir sungið hér
áður. Hin gullfagra, lýriska ten-
órrödd hans hefir vaxið og þrosk-
azt allmikið síðan. Hann var í
þetta sinn ekki verulega vel fyr-
irkallaður, hafði fengið kvef eða
einhver óþægindi í hálsinn. Olli
það hönum lítilsháttar ervið-
leikum á háum tónum, en kom
þó ekki verulega að sök. Röddin
var að mestu silfurtær, björt og
þýð-
Alveg sérstaklega er rödd hans
afburðafögur á veikum söng, og
ég held, að hann ætti að leggja
mikla rækt við slíkan söng. Hann
söng vissulega óperuaríurnar vel,
en þó fannst mér, að ljóðasöng-
urinn mundi láta honum öllu
betur. Ljóðasöngur er ein hin
vandasamasta, en jafnframt ynd-
islegasta list, sem til er, og hinir
beztu ljóðasöngvarar eru meðal
mest dáðu listamanna heimsins.
Og maður gleymir ekki svo
fljótt, hvernig Árni söng hin
fögru lög þeirra Björgvins Guð-
mundssonar og Sigvalda Kalda-
lóns (Þei, þei og ró, ró og
Storma), og einnig lög þeirra
Tosti og Griegs (Ideale og En
dröm).
Prýðisvel sungnir voru tveir
tvísöngvar úr óperu Verdis: II
Trovatore og tvísöngur úr Leð-
urblökunni eftir J. Strauss.
Undirleikur Ragnars Björns-
sonar var með miklum ágætum,
svo sem vænta mátti af svo
prýðilegum tónlistarmanni. Á. S.
Af þessu er greinilegt, að
Bjama Benediktssyni og Guð-
mundi f. Guðmundssyni hefur
tekizt að beygja alla flokksmenn
sína á þingi undir sinn vilja og
tryggja þingmeirihluta fyrir
samningum rnn afsal landhelgis-
réttinda um lengri eða skemmri
tíma. Meirihluti þingsins hefur
ákveðið að gera það, sem verst
er og óheilladrýgst í þessu máli.
Það er hörmulegt til þess að
vita, að meirihluti alþingismanna
skuli hafa ákveðið að beygja sig
fyrir mútum og hótunum er-
lendra aðila og baka þjóðinni á-
litshnekki og tjón, sem óbætan-
legt verður.
Stjórnarliðið leggur nú á það
ofurkapp, að gera landhelgismál-
ið að algerlega flokkspólitísku
máli og notar hvert tækifæri til
að rjúfa þá einingu, sem um
þetta mál ríkti mcð þjóðinni til
skamms tíma. íhaldsmönnum og
Mál og menning og bókafor-
lagið Heimskringla hafa ákveðið
að efna til bókamarkaðs á Akur-
eyri í þessum mánuði, og verður
markaðurinn opnaður á morgun
í Ásgarði. Hann verður síðan op-
inn daglega frá kl. 1 til 10.
Á bókamarkaði þessum verður
mikill fjöldi bóka eða alls nálægt
200 bókatitlum. Margt þessara
bóka er nú ófáanlegt í bókabúð-
um og sumar hafa lengi verið ó-
fáanlegar. Upplag bókanna á
Eins og áður hefur verið sagt
frá í blaðinu gangast Verka-
kvennafélagið Eining og Verka-
mannafélag Akureyrarkaupstað-
ar fyrir nokkrum sameiginlegum
kvöldskemmtunum fyrir félags-
menn og gesti þeirra í vetur.
Þegar hafa tvær slíkar skemmt-
anir, þar sem spiluð hefur verið
félagsvist og dansað. Þriðja
skemmtikvöldið verður á sunnu-
daginn kemur, og verður þá
nokkuð breytt um fyrirkomulag.
Dansinn verður felldur niður, en
í hans stað kemur myndasýning,
sem Hilmar Magnússon kennari
sér um, og Einar Kristjánsson rit-
höfundur les upp. Einnig er
þriðja atriðið áformað, en ekki
krötum um land allt er uppálagt
að verja með oddi og egg afslátt-
inn og skömmina, enda heyrast
nú orðið fáar raddir, sem mæla
með því að fast verði haldið við
12 mílurnar nema frá Alþýðu-
bandalags- og Framsóknarmönn-
um. Því verður ekki trúað, að
allir stuðningsmenn stjómar-
flokkanna hafi sannfærzt um
réttmæti undanlátsseminnar, en
þeim hefur verið sagt að þegja,
og þeir hlýða því undra vel.
Það hneyksli gerðist í sam-
bandi við undirbúning 1. des. há-
tíðahalda stúdenta í Reykjavík,
að Guðmundur f. Guðmundsson
var fenginn til að flytja aðalræðu
dagsins, og að sjáftsögðu notaði
hann þann tíma til að verja und-
anhalds- og afsláttarpólitík
stjórnarinnar. Það er lágt lagzt
og lágt orðið risið á íslenzkri
sjálfstæðisbaráttu, þegar fullveld-
isdagurinn er notaður til að reka
áróður fyrir afsali landsréttinda.
Hvar verður þjóðin stödd eftir
10 ár, ef áfram verður haldið á
þessari braut?
markaðinum er líka mjög tak-
markað, allmargar eru aðeins til
I tveimur til þremur eintökum.
Akureyringum gefst þarna á-
gætt tækifæri til að eignast góð-
ar bækur fyrir tiltölulega lítið
verð, því að verð margra bók-
anna er nánast hlægilega lágt
miðað við það verðlag, sem nú
tíðkast á bókum. Auk eldri bók-
anna eru svo þarna einnig nýjar
útgáfubækur Heimskringlu.
hafði það verið endanlega ákveð-
ið, þegar blaðið fékk fréttir af
undirbúningnum. Auk þessara
skemmtiatriða verður svo félags-
vist eins og áður, og þar verður
til góðra verðlauna að vinna.
Einar Kristjánsson ■ er svo
þekktur og vinsæll upplesari hér
í bæ, að óþarfi er að vekja sér-
staka eftirtekt á því atriði, en á-
stæða til að benda á, að myndir
Hilmars, sem hann hefur sjálfur
tekið, eru í senn mjög fagrar og
skemmtilegar.
Ef vel tekst um aðsókn að
þessu skemmtikvöldi verkalýðs-
félaganna, verða væntanlega
haldin fleiri slik síðar í vetur.
Hvenær hefjasf samningar?
Söngskemmtun
Tónlistarfélags Akureyrar
Mál og menning opnar bóka-
markað á Akureyri
Kvöldskemmtun verkalýðsfél