Verkamaðurinn - 11.10.1963, Síða 4

Frá Islandi
til Ameríku
1925
Jónbjörn Gíslason.
(Framh. frá síðasta blaði).
Tók nú við afarflæmi af ræktuðu
landi, sem auðsjáanlega hafði
allt verið skógi vaxið áður, en
honum verið rýmt í burtu og
landið brotið og yrkt. Voru á
víð og dreif bændabýli og alls
konar geymsluhús, en skógurinn
óslitinn langt að baki. Á stöku
stað stóðu upp úr iðgrænu akur-
lendinu himinblá þéttlaufguð
tré, sem látin hafa verið standa
til prýðis og tilbreytingar,
gnæfðu þau tignarleg og krónu-
fögur sem konungar hátt yfir
smágresið niðri á jörðinni um-
hverfis, hver virtist vakta sitt
afmælda ríki.
Á stöku stað var byrjað að
slá slægnalöndin. Var heyið víð-
ast í smáhrúgum eða föngum,
líkt og í óþurrkatíð á Islandi.
Heyvinna var sjáanlega öll unn-
in með vélum, því slík áhöld
voru á flestum reitum, er slegnir
voru. Seinni part dagsins var
farið í gegnum svo þéttan skóg,
að ekkert sá nema upp í himin-
inn. Lá brautin þar yfir afar-
stórt fljót, sem féll í bugðum
gegnum skóginn, brúin var afar-
mikil, byggð í þremur bogum.
Stöpullinn undir miðboganum
var bilaður, var því hægð ferð-
in meðan brúin var farin.
Kl. 5 brunaði lestin inn á
járnbrautarstöðina í Montreal.
Þá tilkynnti lestarstj óri, að hér
yrðu lestaskipti og lagt af stað
aftur kl. 10 e. m.
Þá fórum við tveir í búðir og
keyptum nauðsynjar fyrir okkur
og ferðafélagana til áfangans til
Winnipeg. Montreal er gullfalleg
borg, byggingar afarstórar og
merkilegar og fram úr hófi
skrautlegar. Með flestum stræt-
um eru gróðursett falleg tré til
beggja handa, svo gangstéttirnar
mynda fögur laufgöng milli hús-
anna og trjánna. Minnismerki
og myndastyttur eru fjölmargar
og dásamlega meistaralega gerð-
ar, til og frá um borgina, bæði
í trjá- og skemmtigörðum, stræt-
ishornum og jafnvel á þakbrún-
um húsa og yfirhöfuð allsstaðar
sem prýða hefur þótt. Járn-
brautarstöðin er risavaxin bygg-
ing. Þar eru flest þægindi fyrir
ferðamenn, þar eru matsöluhús,
sölubúðir, enn fremur merkileg
söfn dýra, steina og jurta. Kl. 11
e. m. var lagt af stað úr stöðvar-
skálanum út að lestinni, og eftir
mikla snúninga og óþægindi var
Ioks unnt að komast með dót sitt
inn í einn farþegavagninn og ná
í bekki fyrir legurúm. Var svo
lagt af stað frá Montreal kl. 12
á miðnætti.
Var þá tekið að búa um sig
eftir föngum, en gekk illa, því
allan rúmfatnað vantaði. Lagð-
ist ég loks til svefns með höfuðið
einna lægst af líkamanum og
sofnaði vært og vel. Kl. 3 um
nóttina var numið staðar, nokkr-
ir farþegar stigu út, en aðrir
inn í staðinn, og að því búnu
æddi lestin öskrandi út í bik-
svarta nóttina, eins og hræði-
legt, banhungrað óargadýr á
eftir bráð. Þegar öllu þessu
flutningaumstangi var lokið,
lagðist ég aftur til svefns og svaf
vært til morguns.
Laugardagur 1 8. júli.
Ágætis veður. Sólskinslítið
en bjart og gott útsýni. Farið
var yfir samfellt skóglendi, akra
og engjalaust, sumsstaðar var
nýbyrjað að fella skóginn og
brjóta landið til ræktunar.
Stóðu á þeim blettum lág og
lítilf j örleg íbúðarhús. Lengi
dags lá járnbrautin upp með
elfu einni, snarbrattir bakkar
lágu upp frá henni á báðar
hendur þaktir skógi frá vatns-
borði og upp á brún. Víða í
fljótinu voru stórir og smáir
hólmar alþaktir fögrum trjám.
Rek af felldum trjám var hér
og hvar um fljótið, sjáanlega
ætlað til flutnings á nærliggj-
andi staði. Á nokkrum stöðum
á bökkunum voru afarmiklir
staflar af unnum viði, trjám og
borðvið, tilbúnum að flytjast á
markað og myndbreytast í pen-
inga. Kl. 9y% var stanzað við
smástöð, sem heitir Mattawa.
Hefur þar verið höggvið rjóður
í skóginn á gullfallegum stað og
þar byggt lítið en fallegt þorp
umhverfis stöðina. Nokkuð var
þar af ræktuðum blettum og
matjurtagörðum. Bær þessi var
umgirtur af þéttum og fögrum
skógi á allar hliðar, og virtist
vera ofurlítill heimur út af fyrir
sig.
Þegar leið á daginn fóru að
sjást laglegir vegir og stígar,
sem lágu frá járnbrautinni inn í
skóginn og gáfu til kynna, að
þar væri mannabyggð á bak við.
Á löngu svæði lá akvegur hlið-
sett við járnbrautina í fárra
faðma fjarlægð, þar skaut allt
í einu upp mórauðum hundi,
sem þreytti kapphlaup við lest-
ina langa hríð, en eld- og eim-
yrjuspúandi tröllið þindarlausa
vann að lokum fullan sigur, eins
og Jón tófusprengur í viðureign-
inni við tófuna forðum, og að
síðustu hvarf seppi alveg fyrir
skógarnef eftir frækilega frammi-
stöðu.
Kl. 11 f. m. rann lestin inn á
stöðina í North Bay, sem er
ofurlítið, snoturt þorp. Var þar
aðeins fárra mínútna viðstaða.
Keypti ég þar á veitingahúsi
áföstu við stöðina mjólk og
brauð, slapp ég aðeins inn í
lestina aftur áður en hún rann
af stað. Flest hús þorps þessa
voru byggð úr rauðum tígul-
steini.
Þegar frá bæ þessum dró,
tóku við víðlendi, akrar og
engjaflákar, sem allt stóð í full-
um blóma og litaskrúði. Voru
menn víða að heyvinnu með
vélum, á stöku stað með orfum
ekki ólíkum þeim íslenzku. —
Kl. 1 Yz var stanzað fáar mínút-
ur hjá bænum Seberry, og far-
þegar og flutningur tekið. Þegar
á leið daginn, breyttist lands-
lagið nokkuð, varð hrjóstrugra
og holóttara. Lestin fór eins og
heljarstór slanga yfir gil og
gljúfur, sveigði fyrir klettanef
eða smaug í gegnum þau, tók
allar mögulegar bugður og
beygjur mjúklega eins og áll, allt
með eldingarhraða, en þó ó-
skeikul á sinni afmörkuðu
braut.
Kl. B e. m. var stanzað í
Chaplan í Li tíma. Þar keypti
ég mjólk og brauð til hressingar.
Heldur sýndist mér fallegt út-
sýni þar, en annars var enginn
tími til að sjá eða athuga neitt,
þó til hefði verið. Skammt þar
frá sá ég í skógarrjóðri bjálka-
kofa í smíðum. Voru þar þrír
menn að vinnu. Kona með barn
á handlegg sat þar hjá á viðar-
kesti og horfði á verkið. Húsið
virtist mjög rammgjört að efni
og smíði, stór og sver tré voru
lögð hvert ofan á annað, hlið
á hlið, hringinn í kring, og öll
horn haglega geirnegld saman.
Veggir voru aðeins orðnir hér
um bil mannhæð, svo ekki var
hægt að sjá umbúning þaksins.
Efni í liúsið var höggvið jafn-
óðum og byggt var, því rjóðrið
var rúmlega flatarmál hússins.
Skógurinn var því gersamlega
ósnertur mannahöndum allt í
kring. Hefur því að líkindum
þarna verið um landnema að
ræða, og fannst mér að ég hálf-
öfunda hann af kofasmíðinni og
framtíðardraumunum, sem þar
hafa verið tengdir við.
Kl. 10 e. m. var farið að búa
um rúmið undir nóttina, það
var ekki annað en samanbrotinn
frakki í koddastað, og loftið
fyrir yfirsæng. Þegar ég var í
þann veginn að halla mér á
frakkann, stanzaði lestin á smá-
viðkomustað. Sá ég þar við hús-
dyr einar sitja íbúa hússins, að
líkindum alla. Einn af fjölskyld-
unni var svartflekkóttur kettling-
ur, sýndist mér hann vera álíka
áhyggjulaus og gáskafullur og
frændur hans heima á íslandi,
og fannst mér hann prýða mikið
hópinn. Fólkið var auðsjáanlega
að njóta kvöldkyrrðarinnar að
loknu erfiði dagsins. Eftir að
hafa virt þetta fyrir mér stundar-
korn, lauk ég við áður byrjaða
verkið, að halla mér á frakk-
ann, og tók því næst á mig náðir,
og sofnaði bráðlega á grjót-
hörðum bekknum, eins og verið
hefði bezta dúnsæng.
Sunnudagur 19. júlí.
Kl. 7 f. m. vaknaði ég við
skarkalann, hristinginn og kipp-
ina undan átökum eimvélarinn-
ar, sem fór í fararbroddi. Ein-
hverjar skuggamyndir æddu
með ofsahraða aftur með lest-
inni á báða bóga, og hurfu þar
í hálfrökkrið, nýir óskapnaðir
komu í staðinn, allir með sömu
æðisferðinni og allir í sömu
áttina. Þegar augað fór að venj-
ast þessu útsýni betur, fór allt
þetta að taka á sig fast og virki-
legt form og varð að trjám,
stórum og smáum, er stóðu
beggja megin brautarinnar, vit-
anlega jarðföst eins og frá upp-
hafi, en hraði lestarinnar gerði
útsýnið svona fáránlegt í hálf-
dimmunni.
Kl. 9. f. m. varð ég þess var,
að ég mundi hafa vanrækt und-
anfarið að fylgja réttum og
reglulegum máltíðum, og af því
að nesti það, er ég hafði keypt í
Montreal var að mestu gefið
öðrum enn svengri, fór ég á
stjá að afla mér vistfanga í lest-
inni. Fór ég vagn úr vagni,
óraleið, þar til loks að ég hitti
skrautbúna þjóna við fram-
reiðslu matar. Vísuðu þeir mér
inn í stóran borðsal í fremsta
vagni. Borðaði ég þar steikt kjöt,
egg og mjólk. Kostaði máltíðin
85 cent. Þetta var góð saðning
svöngum maga, en hún var líka
borguð fullu verði fannst mér.
SkÖmmu síðar var stanzað 15
mínútur í Lake Berry, sem er
allstór verksmiðjubær og stend-
ur við afarstórt samnefnt vatn.
Þar eru allmikil hafnarvirki, og
guíuskipaferðir eru um vatnið
til og frá með markaðsvörur
framleiðenda, meðal annars
timbur, sem mun vera framleitt
þar í stórum stíl. Við vatn þetta
eru hér og hvar há fjöll, álíka og
á Islandi, öll þakin gisnum
skógi upp á brúnir, nema þar
sem"eru standberg, þó sá ég þar
stórar og blómgaðar eikur vaxn-
ar út úr glufum og sprungum á
ógengu bergi.
Fram að hádegi var bjart og
gott veður, sólskinslítið en
molluhiti, en þá dimmdi yfir og
gerði regnsúld. Áfram var hald-
ið með sama hraða, nema þá
stöku sinnum, að farþegum var
skotið út eða inn eftir ástæðum.
Ýmist lá leiðin um þéttlaufg-
aða skóga eða mýrlenda fláka,
vaxna óræktarlegu og ljótu
kjarri, ýmist í djúpum dalverp-
um með hlíðum þöktum trjám
eða eftir liáum hryggjum og
klettaröðum með djúpum dal-
verpum beggja megin. Var þá
lestin jafnhátt hæstu trjátoppun-
um, og var þá útsýni langt út
yfir skóginn, sem leit út eins og
hvanngrænt og glitofið klæði.
Eitt sinn var í framsýn hátt
klettabelti, sem enginn vegur var
sjáanlegur yfir eða undir. Fór
lestin með ofsahraða í áttina
þangað. Efst var í huga mínum,
að ef þessu færi fram, hlyti allt
heila kramið að verða að einni
heljarstórri pönnuköku við
bergið, nema kraftaverk skeði-
Og sjá, klettabeltið var sem lostið
töfrasprota, kolsvört, gínandi
hvelfing opnaðist, og inn æddi
lestin eins og ofsatrylltur veð-
hlaupaheslur. Handaskil sáust
ekki fyrir myrkri, ekkert orS
heyrðist þó hrópað væri, þvl
klettahvelfingin endurómaði
vélarskarkalann og vagnaskrölt-
ið, eins og þúsund árar æpt*1
hver í kapp við annan. Eftir
langa hríð sást óljós dagsglæta
Föstudagur 11. október 1963
4) Verkamaðurinn