Verkamaðurinn - 03.04.1964, Page 4

lifa móðuharSindi af manna-
völdum, og komst með því mj ög
nærri sannleikanum, því að
móðuharðindunum afloknum
voru miklu fleiri í sveitum
landsins en þar eru í dag. Og í
dag eru framtíðarhorfurnar um
búsetu íslendinga á íslandi
feimnismál, sem vandlegast er
þagað yfir af þeim, sem völdin
hafa.
En Guðmundur Jósafatsson
frá Brandsstöðum reyndi að
kanna þjóðfélagsfræðilega á-
standið í sveitunum: Um 180
bændur reyndust vera einbúar,
um 1200 ókvæntir. Um 4000
bændur eru taldir lifa að mestu
leyti af landbúnaði, og ef vel
væri að gáð, myndi koma í ljós
að meirihluti ókvæntra bænda
er í þeim hópi, því að þeir hafa
ekki tök á að stunda vinnu út á
við og vera bændur aðeins að
nafninu til.
En eins og mörgum er kunn-
ugt vaxa nú orðið nær engar
verðandi bændakonur eða bænd
ur upp í sveitum landsins, og
hefur svo verið um alllangt
skeið. En það er eitt meginlög-
mál lífsins, að æfiskeið manns-
ins er mjög takmarkað, og að
starfsorka hans byrjar að dvína
um 35 ára aldur. Aukið verksvit
getur hjá flestum bændum vegið
á móti til 50—55 ára aldurs. Úr
því hallar fljótt undan fæti hjá
flestum, en allur þorri bænda er
kominn yfir þetta aldurstak-
mark, og eins og áður er bent á,
eru mjög fáir til að taka við.
Afleiðingar þessa, andlegar og
líkamlegar, blasa við hverjum
hugsandi manni í sveit, búskap-
urinn er víðast hvar að verða
eins og dráttarvél, sem gengur
til skiptis á 2 eða 3 sýlindrum
og vill drepa á sér, ef ofurlítið
er á hana reynt.
Fræðimenn eru farnir að
velta talsvert fyrir sér, hvers
vegna ásetningi hrakar með
hverju ári, sauðfjárfjöldi
minnkar, þungi dilka lækkar
jafnt og stöðugt ár frá ári og
að mj ólkurframleiðslan eykst
minnst eða jafnvel dregst sam-
an, þar sem aðstaða til hennar
er bezt, og að landið leggst
smára saman í auðn. En yfirleitt
er gengið framhjá meginástæð-
unni til þess að svona er, en
hún er sú, að bændur sem heild
ráða með hverju ári sem líður
yfir minni andlegri og líkam-
legri orku til að reka búskap,
svo kemur og til síaukin
skemrhdarstarfsemi og dugleysi
mektarmanna til gagnlegra
starfa.
Óvíða á landinu eru betri á-
stæður til að halda í horfinu en
í Eyjafirðinum, þó minnkaði
innlegg bænda þar af dilkakjöti
um 16% á síðasta ári og ullar-
innlegg um 16 tonn. Mjólkur--
innlegg óx þar aftur á móti um
7,8% vegna þess að það er
þrautalending margra bænda
að byggja búskap sirm í æ rík-
ara mæli með ári hverju á út-
lendu gjafakorni.
Oft er sagt með mikum háðs-
hreim af þeim, sem lifa sem
þjóðfélagssnýkjudýr eða þjón-
ar þeirra, að íslenzkir bændur
kunni lítið annað en vola og
væla og bera sig illa, þegar frá
því er sagt, að allur þorri þeirra
eigi ekkert annað en skuldir,
því enginn geti eða vilji kaupa
jarðir þeirra með mannvirkjum
og stofna til búskapar, þegar elli
eða dvínandi starfsþrek gerir þá
óvinnufæra. Áhyggjur banka-
stjóra og hagfræðinga ríkis-
banka af því að standa í fram-
tíðinni uppi með eyðijarðir að
veði fyrir lánum, leggjast vana-
lega ekki mjög þungt á hugi
bænda. Um þunglyndið, sem
sækir að hverjum sönnum ís-
lending, sem horfir á eydda
byggð, sem sannar að þjóðin er
ekki lengur fær um að byggja
land sitt og eiga sér framtíð
vegna ásóknar snýkjudýra og
lítilmenna, er lítið látið uppi
opinberlega, því að flestir reyna
að bera þennan harm sinn í
þögn.
Ráðamenn með þjóðinni
reyna nú af ráðnum hug að
beina óvild neytenda í þéttbýl-
inu gegn vaxandi dýrtíð að
bændastéttinni, og reyna að
læða því inn í hugi fólks, að
hún sé með fjárplógsstarfsemi
og að nauðsyn sé til að ganga
í skrokk á vinnandi mönnum í
sveitunum og sýna þeim svo í
tvo heima, að þeir herði sig
ennþá meira með að ganga sér
til húðar.
En eitthvað er vitsmunum
þeirra manna ábótavant, sem í-
mynda sér, að hægt sé að svelta
og berja kýr til að mjólka. Um
menningu og manngildi slíkra
er ekki hægt að deila. Sem
stendur eru þeir dálítið smeykir
við að leggja beint í vinnandi
menn í þéttbýlinu, því að þeir
kunna ennþá að veita mót-
spyrnu, þess vegna leggjast þeir
nú á þá, sem erfiðast eiga með
að koma vörnum við árásum
aftan frá, hermenn íslenzks þjóð
ernis, fremst til dala og yzt til
nesja, íslenzka bændur. Úrslit
þessarrar viðureignar ráða fram
tíðarörlögum íslenzks þj óðern-
is. —
Sérhver íslendingur hefur
frelsi til að skipa sér í fylkingu.
Valið er þitt.
Einar Petersen,
Kleif.
BAHDIIR ATHUCID!
Höfum ávalft fyrirliggjandi okkar viðurkenndu
kúctfóðurblöndu
Kostar nú kr. 5.30 kílóið.
Einnig höfum við léttari blöndu,
sem kostar kr. 5.10 pr. kg.
Ágóðaskylt.
CoriTrkjundmslieíð
Fegrunarfélag Akureyrar gengst fyrir kvöldnámskeiði í garð-
yrkju mánudaginn 6. apríl, þriðjudaginn 7. apríl og miðviku-
daginn 8. apríl næstkomandi í bæjarhúsinu við Geislagötu,
upp yfir slökkvistöðinni, og byrjar öll kvöldin kl. 8,30 og
stendur yfir í 2 til 3 tíma. Allir velkomnir meðan húsrúm
leyfir.
DAGSKRÁIN VERÐUR:
Mánudag 6. apríl:
Skipulag og ræktun skrúðgarða, Jón Rögnvaldsson.
Myndasýning úr görðum á Akureyri.
Fyrirspurnir og svör.
Nokkrar myndir frá Islendingabyggðinni í Grænlandi.
Þriðjudaginn 7. apríl:
Tilraunastarf og illgresiseyðing, Árni Jónsson.
Fyrirspurnir og svör.
Stutt kvikmynd.
Miðvikudaginn 8. apríl.
Grænmetisrækt, Ólafur Jónsson.
Fyrirspurnir og svör.
Myndasýning.
Jón Kristjónsson.
Idgo ií kartöjlugöriom
btejiríns
fyrir komandi sumar fer fram á tímabilinu 1.—15. apríl
næstkomandi í Grænugötu 8, niðri, alla virka daga kl. 4—6
e. h. Þeir, sem vilja halda sömu görðum áfram í sumar, verða
að hafa endurnýjað leiguna fyrir 15. apríl n.k., annars verða
garðarnir leigðir öðrum. Leigan hækkar um 25 krónur á
100 ferm.
Akureyri 23. marz 1964.
Garðyrkjuróðunautur.
H.F. ESMSKSPAFÉLAG ÍSLANDS
AÐALFUNDUR
Aðalfundur H. f. Eimskipafélags íslands verður haldinn
í fundarsalnum í húsi félagsins í Reykjavík föstudaginn 15.
maí 1964 kl. 13.30 eftir hádegi.
Dagskrá samkvæmt 13. grein samþykkta félagsins.
Tillögur til breytinga á samþykktum félagsins sam-
kvæmt niðurlagi ákvæða 15. gr. samþykktanna (ef
tillögur koma fram).
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir hluthöfum og
umboðsmönnum hluthafa á skrifstofu félagsins í Reykjavík,
dagana 12.—13. maí næstk. — Menn geta fengið eyðublöð
fyrir umboð til þess að sækja fundinn á aðalskrifstofu fé-
lagsins í Reykjavík. — Óskað er eftir, að ný umboð og aft-
urkallanir eldri umboða séu komin skrifstofu félagsins í
hendur til skráningar, ef unnt er, viku fyrir fundinn.
Reykjavík, 25. marz 1964.
Stjórnin.
Verkainaðurinn
götu 5, Akureyri, sinn 1516. —
Kristján Einarsson frá Djúpalæk.
Vikublað. — Útgefendur: Sósíalista-
félag Akureyrar og Fulltrúaráð AlþýSu-
bandalagsins í NorSurlandskjördæmi
eystra. Skrifstofa blaSsins er í Brekku-
Ritstjórar: Þorsteinn Jónatansson (áb.) og
— ÁskriftarverS kr. 100.00 árgangurinn. —
4) — Verkamaðurinn
Föstudagur 3. apríl 1964