Verkamaðurinn - 08.05.1964, Qupperneq 1
Verkamaðurinn
Um tvœr leiðir að velja
Innan 12 daga verða samningar að takast
Verkamannasamband Islands
verður stofnað á morgun
ryrsti maí er liðinn hjá, baráttu-
dagur verkafólks. Ræður manna og
kröfuborðar þennan dag einkennd-
ust af því, að óhjákvæmilegt er, að
kjör verkafólks verði bætt nú á
næstu dögum, ef ekki á að stefna
til algerra vandræða vegna hinnar
sífellt vaxandi verðbólgu.
Fulltrúar verkafólks hafa lengi
lagt á það höfuðáherzlu, að stöðva
verði verðbólguþróunina og koma á
stöðugu verðlagi, en þeir hafa talað
fyrir daufum eyrum til þessa. I stað
þess að reyna að stöðva dýrtíðar-
flóðið hafa ráðamenn þjóðarinnar
stöðugt snúið verðbólguhjólinu hrað-
ar og hraðar.
Þetta hefur orðið til þess, að
verkafólkið hefur neyðst til að knýja
fram hækkað kaup að krónutölu.
Stundum hefur þetta tekizt án þess
að til harðra átaka kæmi, en stund-
um hefur orðið að grípa til verk-
fallsvopnsins. Það hefur þó aldrei
verið gert fyrr en allar vonir um að
samningar næðust án þess hafa verið
þrotnar.
Enn eru fulltrúar vcrkafólks og
atvinnurekenda setztir við samn-
ingaborðið. Enn hefur orðið að gera
kröfur um hækkað kaup, því að sú
kauphækkun, sem fékkst i desember
hefur þegar horfið í verðbólguhítina
og betur þó. Og enn hafa fulltrúar
verkafólksins lýst því yfir, að þeir
muni meta til jafns við kauphækk-
un hverja þá ráðstöfun, sem gerð
kynni að verða til að snúa verð-
bólguhjólinu öfugt við það, sem gert
hefur verið.
Ekki vontar, að blöð stjórnar-
flokkanna tali þessa dagana fagur-
lega um, að verkafólk eigi rétt til
kjarabóta og aðsízt muni rikisstjórn-
in standa í vegi fyrir raunverulegum
kjarabótum því til handa. En ekkert
er þó cðhofzt til að tryggja þessar
kjarabætur og ekki virðist ríkis-
stjórnin fijót á sér að hefja þær við-
ræður, sem hún hefur heitið að taka
upp við Alþýðusambandið. Meðan
þessu fer fram hlýtur þvi stjórnin að
vera grunuð um að hyggja flátt þátt
fagurt sé talað. Enda er reynsla af
GALDRÁ-LOFTUR
Leikfélag Akureyrar frum-
sýnir í kvöld Galdra-Loft Jó-
hanns Sigurjónssonar. Leikstjóri
er Ragnhildur Steingrímsdóttir,
en með titilhlutverkið fer Gunn-
ar Eyjólfsson leikari frá Reykja-
vík.
slikri framkomu hjá stjórnarherrun-
um áður.
Rikisstjórninni ætti þó að vera
Ijést, að aðeins 12 dagar eru til
stefnu þar til samningar og kaup-
taxtar hjá velflestum verkalýðsfé-
lögum á Norður- og Austurlandi
falla úr gildi. Fyrir þann tíma þarf
cið láta hendur standa fram úr erm-
um og annað tveggja að tryggja
aukinn kaupmátt núvcrandi launa
eða fara ennþá kauphækkunarleið-
ina. Fyrri leiðin væri tvímælalaust
æskilegri, en hina síðari verður að
fara, ef réttir aðilar ekki vilja koma
til móts við verkafólkið og gera
fyrri leiðina færa.
Verkalýðssamtökin hafa boðið
ríkisstjórninni samstarf um að
stöðva verðbólguna og koma á jafn-
vægi. Það er stjórnarinnar að velja,
hvort hún vill taka því boði eða
hvort hún vill stríð og harða launa-
baráttu.
Stofnþing Yerkamannasam-
bands Islands verður sett í fé-
lagsheimili Dagsbrúnar og Sjó-
mannafélags Reykjavíkur, að
Lindargötu 9, n. k. laugardag 9.
maí, kl. 2 síðdegis.
Til stofnþingsins er boðað af
Verkamannafélaginu Dagsbrún,
Verkamannafélaginu Hlíf og
Verkalýðsfélaginu Einingu, en
sameiginleg nefnd þessara félaga
hefur annast undirbúning stofn-
þingsins og sent þátttökuboð öll-
um almennum verkalýðsfélögum
innan Alþýðusambands íslands.
Ekki er enn vitað að fullu um
Fyrsta maí hátíðahöldin á
Akureyri fóru fram samkvæmt
dagskrá:
Lúðrasveit Akureyrar lék við
Verkalýðshúsið kl. 13.15 og
Arnfinnur Arnfinnsson formað-
ur Fulltrúaráðs Verkalýðsfélag-
anna flutti ávarp. Björn Jónsson
formaður Verkalýðsfélagsins
Eining flutti ræðu. Síðan var
farin kröfuganga svipaðar leið-
Aðalfundur Félags verzl-
unar- og skrifstofufólks
Aðalfundur F.V.S.A. á Akur-
eyri var haldinn að Bjargi s.l.
mánudagskvöld. Á dagskrá
fundarins voru venjuleg aðal-
fundarstörf, lagabreytingar og
ýmis mál. Fundarstjóri var
Hafliði Guðmundsson. í stjórn-
arkosningum sem frarn fóru,
báðust fráfarandi stjórnarmeð-
limir undan endurkosningu, en
formaður s.l. fjögur ár hefur
verið Kristófer Vilhjálmsson.
Núverandi stjórn skipa þessir
menn: Bragi Jóhannesson, for-
maður, ísak Guðmann, ritari,
Ingólfur Gunnarsson, gjaldkeri,
Kolbeinn Helgason og Þorsteinn
Svanlaugsson, meðstjórnendur.
Til vara: Stefán Tryggvason,
Sigurður Baldvinsson, og Ás-
geir Halldórsson.
í fulltrúaráð voru þessir menn
kjörnir: Karl Sigfússon, Sigurð-
ur Jóhannesson, Jón P. Hall-
grímsson, Olafur Axelsson, Jón
Samúelsson og Baldur Halldórs.
SAMNINGAFUNDIR
Fyrstu samningafundir milli
fulltrúa vinnuveitenda og verka-
fólks af Norður og Austurlandi
voru á Akureyri á miðvikudag
og fimmtudag. Ekki verða fleiri
fundir í þessari viku.
hve þálttaka verkalýðsfélaganna
í stofnun hins nýja sambands
verður víðtæk, en þau hafa mörg
hver að undanförnu rætt málið
á fundum sínum og kosið full-
trúa á stofnþingið.
Aðalviðfangsefni stofnþings-
ins verða umræður um hlutverk
og starfsemi sambandsins, sam-
þvkkt laga og fjárhagsáætlunar
og að sjálfsögðu umræður og
ákvarðanir varðandi kjaramál
verkafólks eins og þau liggja nú
fyrir.
Fyrirhugað er, að stofnþing-
inu Ijúki á sunnudag.
ir og vant er og staðnæmst við
Alþýðuhúsið, þar sem haldin
var samkoma. Þar fluttu ávörp
Jón Ingimarsson, formaður Iðju
og Hreinn Ófeigsson formaður
Sveinafélags j árniðnaðarmanna.
Hjálmar Gíslason leikari
skemmti og sýnd var kvikmynd,
sem Kjartan Ó. Bjarnason tók
af hátíðahöldum verkalýðsfélag-
anna á Akureyri 1. maí 1947.
Samkomunni í Alþýðuhúsinu
stjórnaði Arnfinnur Arnfinns-
son.
Kl. 15.30 var barnaskemmtun
í samkomuhúsinu: Rósberg G.
Snædal stjórnaði spurninga-
þætti, Hjálmar Gíslason skemmti,
sýnd voru töfrabrögð og kvik-
mynd. Um kvöldið var svo
dansleikur í Alþýðuhúsinu, enn
skemmti Hjálmar Gíslason.
Segja má, að þrátt fyrir óhag-
stætt veður, tækjust þessi hátíða-
höld með ágætum. En fleira fólk
hefði gjarna mátt sýna sig til að
leggja áherzlu á kröfur sínar í
því öngþveiti, sem nú ríkir í
launamálum almennings.
HEYRT
Á GÖTUNNI
AÐ KEA hafi tapa'ð meiru ó
hótelinu þann tíma, sem þaS
var leigt einstaklingi en á
mcðan félagið rak það sjálft.
AÐ enn í sumar muni reykurinn
góSi í Glerárgili hafa mikiS
aSdráttarafl fyrir ferSamenn,
einkum útlendinga.
AD skilningsríkt fólk vilji koma
blinda hrútnum úr EyjafirSi
til augnlæknis á Akureyri.
AÐ ritstjórar AlþýSumannsins
séu orSnir Ginheilagir.
ASKORUN
Við undirritaðir leyfum okkur hér með að skora á almenn-
ing að taka þátt í stofnun félags á Akureyri í þeim tilgangi
að efla samtök um baráttu við hjarta- og æðasjúkdóma og
varnir gegn þeim.
Við leyfum okkur að taka eftirfarandi kafla úr ávarpi því,
er forvígismenn um stofnun Hjarta- og æðasj úkdómavarna-
íélags Reykjavíkur birtu fyrir nokkru í blöðum höfuðstað-
1
„Meginástæða þessa er sú staðreynd, að þessir sjúkdómar
eru nú mannskæðastir allra sjúkdóma hérlendis.“ „Hafa
dauðsföll af völdum þeirra aukizt miklu meira á síðari árum
hérlendis en af völdum annarra sjúkdóma, ef miðað er við
greind dauðamein.“
„Algengasti hjartasjúkdómurinn stafar af kransæðakölkun
og kransæðastíflu. Þessi tegund hjartasjúkdóma tekur að herja
á fólk á fimmtugsaldri og stundum fyrr. Auðsætt er, að þjóð-
félagið geldur mikið afhroð af völdum þessa sjúkdóms. Má
þar lil nefna langvinnt atvinnutap, sem bæði kemur hart niður
á þjóðfélagi og einstaklingum og veldur margs konar erfið-
£ leikum fyrir fjölskyldur, sem þetta bitnar á. Því má heldur
ekki gleyma, að dauðsföll áf þessum sökum eru ekki fátíð
meðal fólks á milli fertugs og fimmtugs. Hér er, sem sé, um
að ræða fólk á bezta aldri með margþætta lífsreynslu að baki
og oftlega langan undirbúning undir lífsstarf sitt.“
„í flestum menningarlöndum heims hafa verið stofnuð sam-
tök, sem hafa á stefnuskrá sinn.i baráttu við hjarta- og æða-
sjúkdóma, varnir gegn þeim, afleiðingum þeirra og útbreiðslu.
Hafa samtök þessi með starfsemi sinni stuðlað stórlega að
auknum rannsóknum á þessum sjúkdómum og eðli þeirra og
að vörnum gegn þeim.“ „Félagssamtök með líku sniði hafa
síðustu áratugina verið ómetanleg stoð í baráttunni við
berklaveiki hér á landi.“
„Stofnuð verði í bæjum og sveitum landsins félög, sem
starfi að þessu mikilvæga málefni, en síðan sameinist þau
innan vébanda eins landssambands. Félögin og landssam-
bandið myndu síðan skipuleggja almenningsfræðslu um eðli
og gang þessara sjúkdóma, svo og um varnarráðstafanir, sem
hægt er að beita gegn þeim.“
Við undirritaðir höfum ákveðið að boða til fundar í Sjálf-
stæðishúsinu þriðjudaginn þ. 12. maí n. k. kl. 8^/2 e. h. þar
sem stofnað verði á Akureyri félag til varnar gegn hjarta- og
æðasj úkdómum.
Fastlega er skorað á almenning að fjölmenna á fund þennan
til stuðnings þessu mikilvæga málefni.
Arnþór Þorsteinsson, Eyþór H. Tómasson, Jakob Frímannsson,
Ólafur Sigurðsson, Þórarinn Björnsson.
&
f. moí hátíðnrböLfio
n Skurejfri