Verkamaðurinn - 07.08.1964, Blaðsíða 8

Til hvers ikjóta Frakkar
eldflaugrnm á Hýrdaliiandi?
Vcrkaniaðurinn
Frönsku vísindamennirnir
hafa sent biöðunum stutta lýs-
ingu á tilgangi eidflaugaskot-
anna, hvernig þeim er háttað
og hvaða vitneskju ætlunin er að
afla með þeim. Lýsing þeirra
fer hér á eftir í lauslegri þýð-
ingu:
Tilgangur eldflaugaskotanna
á Islandi er að mæla vissa eig-
inieika hraðfara prótóna og el-
ektróna, sem sífeiit koma inn í
gufuhvolf jarðar í nánd við heim
skautin og valda m. a. norður-
ijósunum.
VINNAN
tímarit
Alþýðusambands íslands.
Nýkomið er út myndarlegt
hefti af Vinnunni, tímariti Al-
þýðusambands Islands. Hefst
það á grein um Hermann Guð-
mundsson, formann Hlífar í
Hafnarfirði, fimmtugan. Þá
grein skrifar Markús B. Þor-
geirsson. Kristján Sturlaugsson
tryggingafræðingur ritar athygl-
isverða grein um hóplíftrygging-
ar. Hannibal Valdimarsson ritar
um Davíð frá Fagraskógi látinn.
Sagt er frá gangi launabarátt-
unnar á liðnu vori og þeim
samningum, sem þá voru gerðir.
Einnig er sagt frá stofnun
þriggja nýrra stéttasambanda:
Verkamannasambands íslands,
Sambands byggingamanna og
Málmiðnaðar- og skipasmiða-
sambands íslands. Frásögn er
af ráðstefnu um hagræðingu í
íslenzku atvinnulífi, einnig af
framkvæmdum við orlofsheimili
alþýðusamtakanna. Margt fleira
efni er og í ritinu auk þess sem
það er prýtt fjölda mynda.
Aftast eru kaupgjaldstíðindi,
þar sem er að finna kauptaxta
flestra verkalýðsfélaga á land-
inu.
Ritstjóri Vinnunnar er Hanni-
bal Valdimarsson forseti ASÍ.
Þeir, sem óska að gerast á-
skrifendur geta snúið sér til
skrifstofu verkalýðsfélaganna
á Akureyri eða beint til af-
greiðslunnar, sem er á skrifstofu
ASÍ, Laugavegi 18, Reykjavík.
Áskriftargjaldið er aðeins kr.
50.00 fyrir árganginn.
VÍSA VIKUNNAR
Bandarikin út í eld
allan heiminn narra.
Frelsis er a3 koma kveld,
kvíði ég fyrir Barra.
Upphafið
Vonir standa til að með mæl-
ingum, sem greina tegundir ör-
eindanna, orku þeirra og dreif-
ingu um geiminn, verði hægt að
komast fyrir um eiginleika upp-
hafs þeirra og hvers vegna hraði
þeirra eykst svo mjög, þegar
þær nálgast jörðina. Þessi vanda
mál varðandi upphaf hinna að-
komnu öreinda og hvað veldur
flýtisauka þeirra eru meðal
þeirra mikilvægustu í geimeðlis-
vísindunum í dag, og eru í nán-
um tengslum við rannsóknir á
norðurljósunum, Van Allen
hvolfunum og eðli efri laga gufu
hvolfsins.
Oreindamœlar
Hvor eldflaugin hefur með sér
sex öreindamæla. Tveim af sex
er komið fyrir á töflu, sem verð-
ur losuð frá eldflauginni í um
80 km hæð og látin snúast um
sjálfa sig sjö sinnum á sekúndu.
Um leið verða sett í gang stjórn-
tæki, sem minnka snúning eld-
flaugarinnar um sjálfa sig úr 5
snúningum á sekúndu í tæplega
einn á sekúndu.
Segulsviðið
Auk öreindamælanna sex hef-
ur hvor eldflaug meðferðis seg-
ulsviðsmæli, sem mælir kraftlín-
ur segulsviðs jarðar miðað við
möndla eldflaugarinnar, en þann
ig er hægt að fylgjast stöðugt
með stefnu hennar í geimnum.
Þar sem öreindirnar, sem
mældar verða eru rafhlaðnar,
liggja brautir þeirra samhliða
kraftlínum segulsviðs jarðar. —
Því mun eldflaugin fara að mestu
leyti eftir kraftlínu.
Allar niðurstöður mælitækj-
anna verða jafnhraðan sendar til
jarðar um útvarpssenditæki eld-
flauganna.

Þann 28. júní 1964 hófst starf-
ræksla nýrrar jarðskjálftaathug-
unarstöðvar á Akureyri. Stöð
þessi er ein af rúmlega 120 sams
konar stöðvum, sem Land-
mælingastofnun Bandaríkjanna
(U.S. Coast and Geodetic Sur-
vey) hefur komið á fót víðs
vegar um heim. Leggur Land-
mælingastofnunin vísindatæki
til jarðskjálftastöðvarinnar, og
greiðir einnig hluta af bygg-
ingarkostnaði hennar. Stöðin
er til húsa í kjallara nýju iög-
reglustöðvarinnar á Akureyri.
Jarðskjálftamælar stöðvarinn-
ar eru meðal hinna fullkomn-
ustu, sem völ er á. Þeir geta
stækkað jarðhræringar allt að
750 þúsund sinnum. Slíka stækk
un verður þó ekki hægt að nota
hér á landi, vegna stöðugra
hreyfinga j arðskorpunnar, sem
stafar af vindi, sjávargangi og
fleiru. Stöðinni var valinn stað-
ur á Akureyri vegna þess að
álitið var, að þar bæri einna
minnst á þessum hræringum.
Athuganir með hinum nýju mæl-
um benda til, að þessi skoðun
reynist rétt.
Stöðinni fylgir einnig full-
kominn útbúnaður til tímamæl-
inga. Er hann að mestu sjálf-
virkur, og þarf stöðin því litla
gæzlu.
Starfsmenn Landmælinga-
stofnunar Bandaríkjanna, þeir
Mr. Leonard Kerry og Mr. David
Vanevenhoven sáu um uppsetn-
ingu jarðskjálftamælanna ásamt
Leifi Steinarssyni, áhaidasmið.
Veðurstofan sér um rekstur
stöðvarinnar og úrvinnslu mæl-
inga, en dagleg gæzla stöðvar-
innar verður undir eftirliti Gísla
Olafssonar, yfirlögregluþj óns á
Akureyri. Frumrit j arðskj álfta-
mælinganna verða send Land-
mælingastofnun Bandaríkjanna,
sem ljósmyndar þau, og sendir
afrit af þeim til vísindastofnana,
er þess óska. Frumritin verða
síðan endursend til Veðurstof-
unnar.
Gamli jarðskjálftamælirinn,
sem verið hefir í Menntaskólan-
um á Akureyri, undir umsjón
Árna Friðgeirssonar húsvarðar,
verður væntanlega fluttur að
Vík í Mýrdal, í stað mælisins,
sem þar er nú, en þarfnast gagn-
gerðrar viðgerðar.
(Fréttatilkynning).
Prjóna-
DRENGJAHÚFUR
ný gerð
gular - hvítar - bláar
XXX
UNDIRFÖT
mikið úrval
Skjört
Undirkjólar
Brjóstahöld
Crepe-buxur
margir litir
Verzl. Asbyrgi
AKUREYRINGAR - FERÐAFÓLK
Munið
ÚTSÖLUNA
hjá Laxdal
— KJARAKAUP! —
VERZLUN B. LAXDAL
Til sultagrerðar:
BETAMON í bréfum
ETAMON í glösum
VÍNSÝRA í bréfum
PECTURAL ■ bréfum
NÝLENDUVÖRUDEILD
Opinbert uppM
á alifuglum, búpeningi og bifreiðum
Uppboð verður haldið í alifuglabúinu Dverghól norðan
við Akureyri, föstudaginn 14. ágúst 1964 og hefst kl. 2 e. h.
Seldar verða eftirfarandi eignir tilheyrandi þrotabúi Bryn-
jólfs Brynjólfssonar, veitingamanns: Hænur, ca. eitt þús-
und, hanar, hænuungar, gæsir og gæsaungar, fjórar gyltur
og grísir, nautkálfar 8—9 mán. og kalkúnar.
Kl. 5 e. h. sama dag verða boðnar upp við lögregluvarð-
stofuna á Akureyri eftirgreindar bifreiðir tilheyrandi sama
þrotabúi:
A-864, Taunus Tranzit, árgerð 1963.
A-1217, Taunus Station, árgerð 1959.
A-1855, Willy’s jeep, árgerð 1962.
Bæjarfógetinn ó Akureyri.
HJARTAGARNIÐ
er góð vara
Fáum vikulega
sendingu
Verzl. Ragnheiðar
O. Bjömsson
[ PERPTZ )
litfiímur
Gullsmiðir
Sigtryggur og Pétur
Brekkugötu 5 — Sími 1524