Verkamaðurinn - 04.12.1964, Blaðsíða 3

sinsíum
Undanfarin ár hafa verið íslenzkum þjóS-
arbúskap mjög hagstæS. ArferSi hefur veriS
gott og framleiSsla til lands og sjávar aukizt
jafnt og þétt. Mest hefur munaS um stórauk-
inn sjávarafla, sem fyrst og fremst hefur
byggzt á nýrri tækni og stærri og fullkomn-
ari veiSiskipum en áSur voru notuS.
AriS 1961 jókst sjávaraflinn um 23.6 pró-
sent. ÞaS ár bötnuSu viSskiptakjör þjóSar-
innar um 12%, þ. e. a. s. meSaltalsverS inn-
fluttra vara til landsins lækkaSi um 3% en
meSalverS útfluttra vara hækkaSi um 9%,
hvort tveggja miSaS viS óbreytt gengi pen-
inganna.
AriS 1962 jókst sjávaraflinn enn um 21%
og verS á útflutningsvörum var hagstætt.
Samkvæmt opinberum skýrslum er taliS aS
þjóSartekjur landsmanna hafi aukizt um 8.5%
áriS 1962 og um 7.5% áriS 1963. Þessi aukn-
ing þjóSarteknanna er miklu meiri en í nokkru
öSru nálægu landi.
Á yfirstandandi ári má þó telja víst, aS
þjóSarframleiSslan og þjóSartekjur aukist
ennþá meir en á undanförnum árum.
Enn hefur sjávaraflinn aukizt stórkostlega
og verSlag á aSalútflutningsvörunum hefur
hækkaS.
I greinargerS þeirri um dýrtíSar- og kaup-
gjaldsmál, sem miSstjórn AlþýSusambandsins
sendi ríkisstjórninni sl. vor, var sýnt fram
á meS ljósum rökum, aS þrátt fyrir hiS hag-
stæSa árferSi undanfarin ár og sívaxandi
þjóSartekjur, þá hefur kaupmáttur tímakaups
verkafólks læk'kaS en ekki hækkaS í saman-
burSi viS algengustu neyzluvörur.
Þar var bent á þá staSreynd, aS frá febrú-
armánuSi 1960, er gengislækkunin var gerS
ar. ÞaS telur, aS meS þeim samningum hafi
nKisstjórnin óreytt um aístöðu tii verKaiýös-
nreyiingarmnar í mikiivægum atriðum og
væntir þess, að áframhaid verði á þeim samn-
ings- og samstarisviij a, sem þá kom íram.
Prátt iyrir ítariegar tilraunir verkalýðs-
hreyimgarinnar tii þess að iá íram hækkun
a aimennu kaupgjalui, tókst ekki að íá sam-
komulag um þaö í samningunum si. sumar,
nema aö iitiu reytx. Ymis önnur mikiivæg
nagsmunamai verKaiýðssamtakanna iengust
iuns vegar iram. bamxö var um verðtrygg-
mgu a Kaupi, lengingu orlois, natnar aögerö-
ir tii styttingar vinnutimans og umbætur
gerðar í núsnæðismáium.
bamkomuiagiö um verðtryggingu á kaupi
heiur skapaö kjarabaráttunni raunhæiari
grundvöll.
29. þing A.S.I. telur, að í somn-
ingum þeim, sem yerkalýðstélög-
in eiga fyrir höndum á komandi
vori, beri að leggja höfuðóherzlu
á eftirfarandi þrjú atriði:
1. Kaup verði hækkað allveru-
lega, þannig að hlutur verka-
fólks í þjóðartekjum verði leið-
réttur og stefnt að því að dag-
vinnutekjur nægi meðalfjöl-
skyldu til menningarlífs.
2. Vinnutími verði styttur ón
skerðingar ó heildartekjum.
þar til á sl. vori, hafði hiS almenna tíma- 3. Orlof verði aukið.
kaup verkamanna hækkað um 55%, en á
sama tíma hafði vísitala vöruverðs og þjón-
ustu hækkaS um 79%.
Sú staðreynd blasir því viS, aS verkafólk
hefur ekki fengiS sinn eðlilega og réttláta hluta
úr vaxandi þjóðartekjum undanfarin ár.
Afleiðingin hefur orSiS sú, að verkafólk
hefur yfirleitt neyðzt til þess að lengja vinnu-
daginn í sífellu og vinna meira og meira á
lögskipuðum frídögum. A þann hátt hefur
tekizt að hækka árstekjur verkafólks, en raun-
veruleg lífskjör hafa þrátt fyrir það rýrnað.
AlþýSusambandsþing fagnar þeim samning-
um, sem tókust sl. sumar á milli verkalýðssam-
takanna, atvinnurekenda og ríkisstjórnarinn-
Þingið leggur áherzlu á, að áfram verði
haldið samningum um réttlátar ráðstafanir
í húsnæðismálum almennings, um setningu
laga um vinnuvernd og um ýrnis önnur rétt-
inda- og hagsmunamál alþýðufólks.
ÞingiS lýsir ánægju sinni yfir frumkvæði
miðstjórnar Alþýðusambandsins aS samning-
unum sl. sumar við ríkisstjórnina. Það leggur
áherzlu á, að stjórn AlþýSusambandsins beiti
sér enn fyr.ir samningum við samtök atvinnu-
rekenda um óhj ákvæmilegar hækkanir á kaupi
og um styttingu vinnutímans án skerðingar
á heildartekjum og við ríkisstjórnina um ýmis
réttinda- og hagsmunamál alþýðumanna.
Hýjor bœhur frd Bóhuforlogi Odds Björmor, Ahureyri
Símaiiotendur á Akureyri
J
Á miðnætti aðfaranótt sunnudagsins 6. desember n.k.
verður gerð sú breyting á símanúmerum á Akureyri, að
talan 1 — einn — kemur framan við núverandi símanúmer,
og verða því öll númer fimm stafa.
Símastjórinn.
„Fagriskógur"
VíkingaferS til Surtseyjar,
barnasaga eftir Ármann Kr. Ein-
arsson, myndskreytt af Halldóri
Péturssyni. Þetta er falleg 123
bls. bók. Árrnann er kunnur
barna- og unglingabókahöfund-
ur og má segja, að hann sé hér
skemmtilega árvakur að hefja
fyrstur sögu af æfintýrinu mikla
um Surtsey. Vitanlega heita þess
ir ungu könnuðir nýs lands, nöfn
um fyrstu landnámsmanna okk-
ar.
Onnur barnabók er Adda kem
ur heim, eftir Jennu og HreiSar.
Þetta er önnur útgáfa og Halldór
Pétursson myndskreytti. Barna-
bækur þessarra akureyrsku hjóna
eru góð lesning fyrir unglinga.
Bókin er 86 bls.
Þá kemur hestabókin. Stafns-
ættirnar, heitir hún, eftir SigurS
Jónsson frá Brún. Þetta er hin
sjálfkjörna jólagjöf handa hesta
mönnum, falleg bók, rúml. 150
bls. Hún fjallar um afburðahesta
af ætt þessari og vitanlega eig-
endur líka.
Þá er að geta skáldsögu Ingi-
bjargar Sigurðardóttur. Þessi
heitir Sigrún í Nesi, rúmlega
170 bls.
Jólomcrki Kvenfélagsins Fram-
tíðarinnar fyrir órið 1946 eru kom-
in og seld að venju ó pósthúsinu ó
Akureyri. Styðjið starfsemi félags-
ins og kaupið þessi smekklegu merki
til að skreyta jólabögglana með.
Auglýsingasímar Verkamannsins
eru: 1516 og 1024.
ÞaS vekur manni sársauka,
að upphefjast deilur og langvar-
andi rökræður um eftirlátnar eig
ur látins ástmanns IjóSunnenda,
DavíSs skálds.
Eg held skýringar á því, hvað
almenningur tók þetta mál seint
í sínar hendur, sé að leita í því,
að svo sjálfsagt var talið, að
erfingjar skáldsins og opinberir
aðilar, ríki og bær, kæmu sér
saman í kyrrþey um verðgildi
húss hans, bóka og innbús, að
þar þyrfti ekki atfylgi annarra.
„Fagriskógur“ myndi verða op-
inn almenningi við Bjarkarstíg,
þar sem andi skáldsins ætti hlé
með gripum sínum.
Þetta hefur nú farið á annan
veg um sinn. En þó er það trú
mín, að hér sigri vilj.i þeirra,
sem ekki meta minningu lista-
manna sinna eingöngu til pen-
inga, enda væri örðugara að fyr-
irgefa sljóleika almennings en
yfirvalda, siðferðisvitund hans
OFT VAR ÞÖRF, EN NÚ
ER NAUÐSYN
Á forsiðu blaðsins í dag er skýrt
fró happdrætfi því, sem kjördæmis-
róS Alþýðubandalagsins hefur hleypt
af stokkunum.
Bloðið vill vekja sérstaka eftir-
tekt ó happdrætti þessu, sem oð
verulegu leyti er ætlað til þess að
tryggja óframhaldandi og eðlilega
útgófu Verkamannsins, en hún hef-
ur sökum fjórskorts, ekki verið með
þeirri reisn að undanförnu, sem
æskilegt hefði verið.
Margir eru eðlilega orðnir leiðir
ó því flóði happdrætta, sem yfir
þessa þjóð dynur, og ekki hrifnir
af að standa í happdrættismiðasölu.
Sú varð samt niðurstaða kjördæmis-
róðsins, að réttast væri að fara
þesso leið til fjóröflunar, enda gef-
ur happdrættið óneitanlega nokkra
möguleika til hagnaðar fyrir þó,
sem miðana kaupa, enda þótt þeir
verði olltaf fleiri, eins og hjó öllum
happdrættum, sem ekkert fó í oðra
hönd peningalega. En allir eiga þó
oð fó nokkuð í aðra hönd óbeint
með því að styðja gott mólefni.
Að þessu sinni ó endurgjaldið að
verða sterkari og starfsamari flokk-
ur, stærra, þróttmeira og betra bloð.
Ef þvi marki verður nóð, þarf von-
ondi enginn að sjó eftir þeim krón-
um, sem til happdrættisins renna.
er ávallt ríkari en þeirra.
Eg held, að allir beri nú nokk
urt stolt í brjósti vegna þess
framtaks góðs fólks, sem barg
Nonnahúsi og Sigurhæðum. En
þótt Akureyri væri svo gæfusöm
að fá að fóstra um stund þessa
tvo listamenn og geta nú skartað
með nöfnum þeirra, ætti það
ekki að slá okkur blindu gagn-
vart nærtækari gersemum. Það
væri grín á þjóðarvísu, að lagt
væri í aðra eins fyrirhöfn við
söfnun og varðveizlu minja um
þessa tvo áðurnefndu ágætu
menn, en heimili Davíðs sundr-
að á sama tíma með því fánýta
fyrirbáru-hjali, að síðar mætti
kaupa hús hans og byggja upp
það sem áður var.
Eða öðlast hver hlutur virki-
lega aðeins gildi, sé honum glat-
að?
Sú ráðstöfun bæjarstjórnar
að kaupa bókasafn Davíðs, erf-
ingja að gefa innbú hans, er að
öðru sjálfsagðara slepptu, ágætt.
Varzla þess í sérstökum sal í
Amtsbókasafni gæti orðið betra
en ekki. Þó ber að gæta þess,
að Davíð var fyrst og fremst
skáld, andi, ekki bókasafnari.
Það var aðeins dægradvöl hans.
En þj óðin ann honum ekki vegna
þess. Þjóðin ann ekki fremur
stól hans, skrifborði, penna né
húsi sem slíku, aðskildu persónu
leika hans.
Það, sem hér er til umræðu,
er að varðveita samstæðu, um-
gjörð, hinn ytri veruleika skálds-
ins, eins og hann skóp hann og
gæddi lífi sínu. Þannig og að-
eins þannig verða þessir munir
lifandi heild, umleiknir anda
hans og því sönn minning. —
En þetta ætti raunar ekki að
þurfa útmálunar, svo einfalt og
sjálfsagt sem það er.
Ekki hef ég löngun til að ásaka
þá, sem hér eru að stíga ofan í
keldu, en ég tek enga ábyrgð á
því, hvað komandi kynslóð.ir
gera. Mál þetta er of viðkvæmt
til að vera þrætumál, og ég veit,
að sóma okkar verður bjargað.
Nútíð og framtíð munu geta
gengið inn í hljóðan helgilund
Davíðs í „Fagraskógi“ við Bjark
arstíg. Fólkið, sem hann orti
fyrir, mun sjá um það.
K. f. D.
Föstudagur 4. desember 1964.
Verkamaðurinn (3