Verkamaðurinn - 20.12.1964, Side 1
A myndunum hér á síð-
unni sjáum, við tvo af feg-
urstu fossum, sem finnanleg-
ir eru á okkar ágœta landi.
Báða er þá að sjá í Bárðar-
dal. Þeir eiga það sameigin-
legt með flestum öðrum foss-
um, að enginn veit aldui
þeirra. Menn vita aðeins, að
þeir hafa verið til um þús-
undir ára áður en mannfólk
tók sér bústað á þessarri
eyju.
Fossarnir taka sér aldrei
hvíld. Hverja stund rennur
vatnið og fellur fram af stall-
inum, alltaf nýtt og nýtt vatn
og þó sama vatnið öld fram
af öld. Víst er vatnsmagnið
mismunandi mikið og kraft-
ur fossanna misjafn frá degi
til dags. En þeir eru aUtaf
til staðar og alltaf á sínum
stað, gegna sama hlutverki,
veita vatninu áfram, hraða
för þess til sjávar.
En er ekki saga fossanna
og vatnsins, sem fellur fram
af hamrastöllum, spegil-
mynd af sögu lífsins yfir-
leitt, kannske ekki sízt lífi
mannanna?
Hvern dag kveðja marg-
ir menn þetta líf. Það kvikna
ný Líf í stað þeirra, sem
slokkna. Börn fœðast í heim-
inn, vaxa og verða fulLorð-
ið fólk, hugsa, vinna, hryggj
ast, gleðjast. Deyja síðan.
Mennirnir vekja mismun-
andi mikla eftirtekt meðan
þeir lifa. Sumir láta mikið
að sér kveða í félagsmálum,
verða foringjar félaga,
flokka og þjóða. Þykja ó-
missandi hver á sínum stað.
Aðrir hafa haigara um sig,
lifa hljóðlátu lífi hins ó-
breytta manns. En þegar
Dauðinn hefur hrifið menn-
ina burtu af vettvangi lífs-
ins gleymast þeir fljótt, bœði
þeir, sem ómissandi þóttu
og hinir liljóðu og hógvœru.
Nöjn örfárra geymast þó í
sögunni vegna einhverra
verka, sem þeim eru bund-
in. En sagan endurtekur sig
alltaf, og alltaf kemur mað-
ur í manns stað. Það sann-
ast fljótlega eftir brottjór
hvers og eins, að liann var
alls ekki svo ómissandi sem
menn héldu.
Fyrir aðeins rúmu ári
síðan voru nöfn tveggja
manna oftar nefnd og þekkt-
ari en nöfn annarra jarðar-
búa, og við þessi nöfn
tengdu aðrir menn miklar
vonir. Tilvera alls mannkyns
og hamingja var jafnvel tal-
in undir því komin, að þess-
um tveimur mönnum tœkist
um langa framtíð að hafa
forystu fyr.ir. tveimur meslu.
stórveldum jarðarinnar. —
Stór hluti íbúa þessa hnatt-
Verkamaðurinn
ar setti allt sitt traust á K & K, Krustjoff og Kennedy.
En á skömmum tíma hafa báðir þessir menn horfið
af sjónarsviðinu. Annar var hreinlega drepinn af sam-
borgurum sínum, samborgarar hins viku honum til
hliðar og gerðu hann valdalausan. — Sarnt er eins og
ekkert hafi gerzt. Jörðin heldur áfram að snúast. Nýir
menn hafa tekið við forystu hinna valdamiklu þjóða.
Nöfn þeirra eru öðrum ekki meira en svo töm í munni
ennþá, en vonirnar um góða og friðsamlega sambúð
biðu ekki skipbrot þrátt fyrir hvarf foringjanna miklu,
sem allir töldu á miðju síðasta ári, að vœru ómissandi.
Þeir, sem nejndir eru landnámsmenn íslands voru
Asatrúar, og vafalaust liefur þeim þótt sú trú sjálf-
sögð og ómissandi. Samt létum við þá trú róa sinn
sjó og tókum aðra, trúna á Jesúm Krist. Sú trú hefur
nú enzt okkur í 964 ár, en enginn veit enn hvaða ár
við kotnum til með að kasta henni fyrir borð.
Menn, trúarskoðanir, hagfrœðikenningar. AIU geng-
ur sömu götuna. Kviknar, þroskast, lifir og deyr.
- Tiiuirskoðanu. eru margar uppi í heiminum í dag.
Flestir munu játendur Búddhatrúarinnar vera. En eins
og önnur trúarbrögð munu þau líða undir lok. Jafnvel
hin mikla kirkja Hallgríms á Skólavörðuhœð verður
ekki eilíf sem kirkja Krists. Ekki heldur kirkjan í Skál-
holti, Onnur trúarbrögð munu taka við af kirkjunni.
Við vitum bara ekki enn hver.
Hagfrœðikenningar og stjórnmálaskoðanir eru hverf-
ul fyrirbœri kunna einhverjir að segja. Jú, rétt er það,
þó kannske ekki hverfulli en trúarskoðanirnar.
Höfuðstefnurnar í dag heita kommúnismi og kapi-
talismi. Engir hugsandi menn efast lengur um yfir-
burði kommúnismans yfir kapitalismann. Þess vegna
er lcapitalisminn þegar dauðadœmdur, en við vitum
ekki, hversu lengi kommúnisminn kann að lifa, aðeins
að liann hverfur eins og aðrar kenningar.
Oll trú, ölL hagfrœði, öll lífsspeki manna, er á far-
aldsfœti. Ekkert af þessu er sígiU.
Senn mun koma sá tími, að kristin trú hefur runnið
sitt skeið. Hvað kemur? Það vitum við ekki.
Kapitalisminn hefur brátt runnið sitt skeið á enda
sem nothœf hagfrœðikenning. Við tekur kommúnism-
inn. Hin stóra spurning dagsins er: Hve lengi end-
ist hann? Við vitum, að hann varir ekki endalaust
fremur en aðrar skoðanir, stefnur og kenningar. En
að alltaf taki ný og betri
stefna við.
Og það vitum við, að
vatnið heldur alltaf áfram
að renna. Fossarnir hverfa
ekki.
Og minnumst þess, þú og
ég og allir Akureyringar,
allar Adams dcetur og syn-
ir, að enda þótt foringjar
hverfi, trúin gleymist og
dauðinn nálgist, þá er ekki
þörf og ekki tími fyrir á-
hyggjur-
Látum því hverjum degi
nœgja sína þjáningu. Minn-
umst þess, að trúin er ein
í dag, önnur á morgun, hag-
frœði dagsins hverfur og
önnur tekur við.
Allt er hverfult og þó hið
sama. Karlar og konur
kveðja, karlar og konur
heiLsa. Gömul trú kveður,
ný trú heilsar. Gömul stjórn-
vizka verður úrelt og gleym-
ist. Ný kenning heilsar og
er fagnað af framfarafúsum
lýð.
Þótt Pétur kveðji og Páll,
gengur lífið sinn gang. Þótt
Kennedy sé skotinn og Krúst
joff kastað burtu, stendur
mannkynið eftir, óbrjálað
eða svo til.
En aðalatriðið vill gleym
ast í nið tímans: Mennirnir
eru til hver fyrir annan. Hið
fyrsta og hið síðasta boð-
orð skal vera: Vinn þú
að hamingju náunga þíns.
Kannske er kenningin í
dag kristin trú og kommún-
isrni. A morgun kannske
önnur trú og annar ismi.
Nöfnin skipta ekki öllu máli.
Aðalatriðið er, að hver og
einn muni, að hann er lítið
hjól í stórrri vél. Vélin þarf
að ganga til þess að öllum
mönnum líði vel, til þess
að hver og einn eigi ekki
bara hamingjurík jól, held-
ur hamingjuríkt líf.
Eigum við ekki að taka
höndum saman, byggja upp
nýtt og betra þjóðfélag í
okkar fagra og góða landi,
minnug þess, að hvað sem
allri trú líður og hvaða
stjórnmálaskoðun sem við
höfúm, þá er það ekki að-
alatriðið, heldur hitt, að
gleyma ekki náunganum,
gleyma því ekki, að fyrst
og síðast ber okkur að muna
að gera brœðrum okkar og
systrum gott, engum illt, að
hamingja alls mannkyns ei
undir því komin, að við
kunnum og viljum virða
hvers annars velferð, að
þótt við gleymum Þór og
Oðni, Jóhannesi og Kristi,
þá munum við eftir þeim,
sem lifa, og þeim, sem eiga
eftir að lifa.
GLEtí1LEG I Ó L !
H AMINGJU 1 965 !