Alþýðublaðið - 26.04.1921, Blaðsíða 1

V.
1921
Þriðjudaginn 26. apríl.
93. tölubi.
frásöp óhktíraep
nanns nm Riíssianð.
itjórnin heflr náð þeira árangri,
sera ðnnnr lond ættn að taka
sér til iyrirmyndar.
»Framþrónn iðnaðarins er
hraðari en fyrir stríðið.w
Norska blaðið „Morgenbladet",
sem er andstætt jatnaðarmöcnum
og tjandsanilegt rússnesku lýð-
stjórninni, flutti um miðj&n fyrri
mánuð lángt viðtal við Jtnas Lied
forstjóra, sem þá var á leiðinni
til London frá Rússiandi. Vér birt-
um hér aðalefnið úr viðtalinu, sem
ætti að minsta kosti ekki að vera
altof vinveitt rússneska verka-
lýðnum, þar sem það birtist f
þessu blaði íhaldsmanna. Blaðið
hefur máls á þessa íeið:
„Jonas Lied forstjóri kemur
beint frá Russlandi, þar sem hann
heflr dvajið í þrjá mánuði. Hann
befir farið um lahdið þvert og
endiiangt, frá Arkangel að norðan
og alliangt suður fyrir Moskva að
sunnan. Ætlun hans hefír aðallega
verið sú, að rannsaka ljárhagS'
ástandið og skilyrði þau, sem fyr-
ir hendi eru, einkum hvað við-
kemur timburverzlun og timbur-
" iðnaði, fyrir brezkt félag er hann
starfar hjá. Fáir menn hz ra eins
góð skilyrði til þessa starfs og
Stann, Hann heflr átt mörg ár
- heima í Rússlandi og talar málið
eins og landsbúi. Hann þekkir
iandið og þjóðina ágætiega og er
persónulega kunnugur mörgum
þeim, sem í stjórninni sitja, og
raörgum þeim, sem iðnaðicum
stjórna. Vegna þess, að stjórninni
var, engu síður en honum, áhuga-
raál, að fjármálasamband kæmist
á við útiönd, fékk hann tækiíæri
til þess, að gera aliar þær athug-
anir, sem hann' óskaði, að sjá alt
•með eigin augum og fá upplýs-
ingar utn allar þær dagsetningar
er hann þurfti með. Hann heflr
skoðað ýmsar stærstu verksmiðjur
Iandsins og vinnustofur og honum
heflr verið gert sérstaklega auðvelt
að komast fljótt ferða sinna. Hefír
Lied ferðast allmikið á hraðfara
mótorvagni eftir járnbrautum rfk-
isins.
— Já, eg skal gjarnan segja
yður alt, sem þér viljð vita, segir
Lied. En tvent tala eg ekki um,
— pólitfk, sem eg skifti mér ekk
ert af, og viðskiftamál, sem ekki
kemur lesendum yðar neitt við.
Að öðru leyti skal eg glaður gefa
yður upplýsingar.
— Já, segir blaðið, en þeim
málum hefðum við helst viljað fá
fregnir af. Hér ganga svo margar
fregnir, sem koma alveg í bága
hver við aðra. Við skiljum það
vel, að þér viljið ekki tala um
pólitfk; en gætuð þér ekki sagt
okkur ögn um útlitið fyrir þvf, að
eiga viðskiti við Rússlandf
— Nei, segir Lted, ránnsóknir
mínar hefí eg gert fyrir húsbænd-
ur mfna. En svo mikið get eg
sagt, svona alment, að ef mönnum
væri kunnugt um það, hvað hægt
er að gera nú f Rússlandi fyrir
erienda hagsmuni, bæði í verzlun-
armálum og iðnaðarmálum, hvað
hægt er að vinna á nýjungunum
og óbeiniinis vinst aftur af hinu
gamla, mundu margir af þeim,
aem nú sitja utaníands og setja
út á það setn í Rússlandi gerist,
ef til víll sjálfir reyna að hagnýta
sér þetta ástand.
Lied segir ekki meira um þessá
híuti. En það sem hann segir
stendur hann við. í íulla klukku-
stund segir hann frá þessu ókunna
landi, sem Rússland vorra daga
er orðið.
— Jú, þér getið gjarnan nefnt
þáð „ókunna landið*. segir Lied.
Varla nokkur hlutur er eins og f
öðru landi. Ekki aðeins alt ástacd,
bæði opinbert og á heimilunum,
er alveg gerbreytt; heldur er alt
verðgildi svo gersamlega hmsteypte
að raaður þarf langan tfma til
þess að átta sig. Það er ekki aðV
eins verðgildi peninganna — verð-
lækkun þeirra er annars hluti af
stefnuskrá sovjetstjómarinnar, —-
það er f rauc og veru minst urn
vert, og undir það er maður að
meira eða minna leyti búinn, þé
maður reki sig Uka þar á uudur,
sem koma manni á óvart. (Frh.J
Bankamálin.
I.
Hinn 1. maí nk. ganga úr gildi
lög frá 18. maf 1920, sem'leyfðu
íslandsbanka að hafa seðla sína
óinnleysanlega með þeim skilyrð-
um, að gull bankans væri geymt
hjá landsstjórninni og að bankinn
yfirfærði fjárhæðir milli íslands og
Danmerkur hvenær sem Lands-
bankinn kreíðist þess. Ef ísiands-
banki héldi ekki þessa skilmála,
gæti Landsbankinc heimtað gull
í staðinn fyrir Islandsbankaseðla.
Allir vita að íslandsbanki hefir
nú f heilt ár brotið þe3si lög;
'hefir ekki yfirfært peninga fyrir
Landsbankann, jafnvel ekki getað
látið innleysa sfua eigin ávísun til
Iandsstjórnarlnnar. Þar af leiðandi
hefir bankinn auðvitað íyrir löngu
fyrirgert ölium rétti til þess að
hafa óinnleysanlega seðla, þó að
Iandsstjórn og Landsbanki hafi
ekki gengið að gullinu enn. Einn-
ig er alkunnugt að bánkinn hefir
komið sér og öllu landinu í yfir-
standandi fjárhagskröggur, aðal-
lega með ógætilegnm lánum til
brasks með síld og fisk (sbr. fisk-
hringslánin). Slik lán átti seðk-
banki ekki að eiga við, en ís-
íandsbanki gerði það vegna þess,
að f raun og veru er hann ein-
ungis útbú Prívatbankans, og er
eingöngu stjórnað eftlr hagsir.ua-
utn hinna útlendu Muthafa, en
engu skeytt um fcagsmunl þjóðar-