Þjóðhvellur - 01.06.1907, Qupperneq 1

ÞJÓÐHVELLUR
BLAÐ TIL SKEMTUNAR, FRÓÐLEIKS OG ALVARLEGRA ATHUGANA
Nr. 10 REYKJAYÍK, 1. JÚNÍ 1007. I, 2. ársfj.
C. & L. Lárusson, Laugaveg, 1,
Reykjavík. Póstliólf A. 31. Telefón 10.
Næturverðirnir okkar,
Þeir eru þrír(!).
Það vekur hroll að hugsa til
þess og minkun er að segja frá því.
Hægðarleikur er það alls ekki
að dæma um það með rökum og
sanngirni, hvernig þeir rækja köll-
un sína, næturverðirnir hérna; —
síður en svo, því um nætur eru
hér fáir, eða jafuvel engir, á ferli
aðrir en þeir, einkum að vetrinum.
Starf þeirra hvílir á mannkostum
þeirra, skyldurækni og samvizku-
semi. —
Meðfædda ábyrgðartilfinningu
verða þeir að liafa allra manna
mesta, — það segir sig sjálft.
En atvik eru til — leiðinleg og
hryllileg, sem því miður benda alt
of mjög á, hversu næturvarða-eftir-
litið hérna er frámunalega lítilfjör-
legt — jafnvel óþolandi, og frá mínu
sjónarmiði miklu ófullkomnara en
lögregluþjónaeftirlitið að deginum
til, sem hingað til hefur þótt afarilt.
Skyldi annars nokkurri bæjar-
stjórn í veröldinni, nema þeirri
reykvísku, láta sér koma til hugar
að hafa aðeins 3 næturverði í jafn-
víðáttumiklum bæ sem Reykjavík?
Jeg segi nei!
Annarstaðar en hér, mundi það
vera álitin vitfirring á háu stigi.
Hér í bæ ættu næturverðirnir ekki
að vera færri en tíu: 4 í Austur-
bænum, 3 í Miðbænum og 3 í Vest-
urbænum.
Eftir því, sem eg hef litið til næt-
urvarðanna, munu þeir venjulegast
halda sig í Miðbænum — á svæðinu
milli Lækjarins og Aðalstrætis, —
eru á rölti kring um peningastofn-
Jónatan Porsteinsson, kaupm.,
Húsgagnaverslun. Laugaveg 31. Telefón 64.
anirnar og verzlanirnar; gæta helzt
þeirra húsanna, sem gjarnast eru
alveg mannlaus um nætur og bezt
varin: hlerar eða járngrindur fyrir
gluggum og járnboltar og siár fyrir
dyrum, — að eg ekki tali um bank-
ana, lang-traustustu húsin í bæn-
um, sem báðir cru úr steini, járn-
og stálslegnir í hólf og gólf; allar
bækur skjöl og peningar varðveitt
í eldföstum skápum og búið um alt
sem tryggast að unt er, — en samt
sem áður hefur mér virst, að næt-
urverðirnir beina alliygli sinni að
þessum liúsum sér í lagi, — og lát-
ið þar af leiðandi íbúðarhúsin fyrir
ofan Læk og vestan Aðalstræti vera
útundan.
En vel ættu þó næturverðirnir
að muna það, að þjófnaðarviðleitnin
er ekki versti óvinur manna, er
þeir sofa, — eldurinn ógnar mönn-
um miklu meir.
Bæði næturverðirnir og hæjarbú-
ar allir hljóta því að sjá, að hér
er mikið í húfi.
Lif bœjarbúa getiir verið í stór-
hœttu, efþvi er að skifta.
Eða hafa menn gleymt þeirn lif-
andi dæmum, að hér í bænum hef-
ur kviknað í húsum, og hús brunn-
ið til ösku, án þess að næturverð-
irnir hafi liaft hugmynd umþað?
Og hvers virði er það næturvarða-
eftirlit, þar sem annað eins og það
kemur fyrir.
Hfýtur ekki hvert einasta manns-
barn að íhuga þetta með hrolli og
kvíða?
Og illa svíkur hún mig þá, rétt-
vísin reykvíska, ef hún lofaði ekki
bæði bæjarstjórn og næturvörðum
að fifa ábyrgðarlaust, þrátt fyrir
slík atvik, hversu tíð sem þau kynnu
að verða.—
Jóliann Ármann Jónasson, úrsmiður,
Laugaveg 12. Telefón 112.
Mér er og verður altaf í fersku
minni, þegar verzlunarhús »Edin-
borgar«, inn við Barónsveg, brann
hérna um árið í afspyrnu norðan-
roki, og lifið kvaldist úr blessaðri
skepnunni, er geymd var í skúr
við húsið.
Um þann bruna liöfðu hvorki
næturverðirnir eða aðrir bæjarmenn
minstu liugmynd fyr en um morg-
inn, er menn risu úr rekkju og alt
var brunnið og útkulnað.
Ög hvernig mundi svo hafa farið,
ef þarna hefði verið húsaþyrping?
Jú, menn hefðu að vísu vaknað,
en eg efast mjög urn, að allir hefðu
haldið lííi og limurn. — Og þótt svo
hefði kunnað að vilja til, þá liefði
það alls ekki verið næturvörðun-
um að þakka!
Annar hruni er mér minnisstæður.
Það var þegar kviknaði í húsi
Gnðrn. klæðskera Sigurðssonar, þar
sem hann er nú ; •— menn vita, að
það er við aðalgötu bæjarins,— rjett
við nef næturvarðanna þar sem þeir
venjulegast halda sig; — reykinn
frá bruna þessum lagði niður í bæ,
því vindur stóð þannig — en þrátt
fyrir það voru það ekki þeir, sem
urðu fyrstir varir við brunann, —
það var eg og nokkrir menn aðrir,
er voru að koma af æíingu úr leik-
húsi Breiðfjörðs. Undir eins og
við vissum hvar bruninn var, þá
hljóp eg niður í bæ og hrópaði,
að »eldur væri uppi«, en er eg kom
á móts við »Veltuna«, sá eg hvar
hræða læddist eiiis og út úr skoti
þar einhversstaðar, — en það var
næturvörður. Eg sagði liouum
hvað lcomið var, og fór hann þá
til bæjarfógeta, en eg til Guðm. kaup-
manns Ólsens, sem þá yar formað-
ur slökkviliðsins.